Έξω από την παραγωγική εργασία ο κάθε εργαζόμενος νιώθει και είναι, σήμερα, μόνος, αντιμέτωπος με το βραχνά της επιβίωσης, ευάλωτος σε εκβιασμούς για μαύρη εργασία, ανυπεράσπιστος σε εργασιακές περιπλανήσεις για προσωρινή αντιμετώπιση της κατάστασης.
Ο άνεργος εργαζόμενος έχει χάσει το «μαζικό του χώρο», τη δουλειά του, που μέσα σε αυτήν αναγνωρίζει τον εαυτό του ως παραγωγό, ως συνάδελφο, ως οντότητα που μέσα από συλλογικές διαδικασίες μπορεί να υπερασπίσει το επίπεδο της δικής του ζωής και της οικογένειάς του.
Οι αριθμοί της εξαθλίωσης
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το δεύτερο τρίμηνο του 2012 το ποσοστό των ανέργων έφτασε στο 23,6% και ο αριθμός των ανέργων στο 1.168.761, ενώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011 το ποσοστό της ανεργίας ήταν στο 16,3%. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε ένα χρόνο είχαμε αύξηση του ποσοστού κατά 45%. Ενώ οι προβλέψεις του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ στην ετήσια έκθεση του 2012 υπολογίζουν την ανεργία το 2013 να φτάσει στο 28-29% και, αν συνυπολογιστούν οι υποαπασχολούμενοι και οι μακροχρόνια άνεργοι που έχουν σταματήσει να θεωρούν την κάρτα ανεργίας, τότε προβλέπεται να ξεπεράσει το 34% και ο αριθμός το 1.400.000.
Οι νέοι ηλικίας έως 24 ετών είναι άνεργοι σε ποσοστό 53% και οι νέοι μέχρι 29 ετών σε ποσοστό 42%.
Ενώ οι μακροχρόνια άνεργοι (πάνω από ένα χρόνο) είναι πάνω από το μισό του συνόλου των ανέργων.
Τα στοιχεία του ΟΑΕΔ για τον Αύγουστο του 2012 έχουν 787.035 εγγεγραμμένους άνεργους από τους οποίους 450.718 είναι λιγότερο από 12 μήνες και 336.317 περισσότερο από 12 μήνες. Συγκλονιστικό είναι το στοιχείο ότι από το σύνολο της στατιστικής και της εγγεγραμμένης ανεργίας για το μήνα Αύγουστο πληρώθηκαν 178.449 δικαιούχοι επιδόματος ανεργίας οι οποίοι και συνεχίζουν να έχουν δικαίωμα να πάρουν και τον επόμενο μήνα. Το ποσοστό αυτών που παίρνουν επίδομα ανεργίας είναι 22% των εγγεγραμμένων στον ΟΑΕΔ και το 15% αυτών που υπολογίζονται στατιστικά.
Είναι επίσης σημαντικό το στοιχείο που δίνει η έκθεση του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ ότι από το 1991 ως το 2008 δημιουργήθηκαν 1,2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας οι οποίες χάθηκαν μέσα σε τρία χρόνια και έπεται συνέχεια μιας και οι προβλέψεις λένε ότι τα υψηλά ποσοστά ανεργίας θα συνεχιστούν για τουλάχιστον επτά χρόνια ακόμα. Και επίσης σημαντικό στοιχείο από τα στοιχεία της ΕΣΤΑΤ για το β’ τρίμηνο του 2012 είναι ότι το ποσοστό ανεργίας των μεταναστών εργατών είναι 32,5% έναντι 22,7% των Ελλήνων, όταν μάλιστα το 71,1% των μεταναστών είναι οικονομικά ενεργό έναντι του 52% των Ελλήνων, σπάζοντας έτσι το συστημικό–φασιστικό μύθο ότι η αιτία της εκτίναξης της ανεργίας είναι ότι «μας παίρνουν τις δουλειές οι ξένοι».
Ο αγώνας εναντίον της ανεργίας ξεκινάει από την αντίσταση στις απολύσεις
Το μαζικό κύμα απολύσεων όλο το προηγούμενο διάστημα και αυτό που θα ακολουθήσει έχει σαν μόνιμη «αιτιολογία» από τη μεριά του κεφαλαίου την πτώση του τζίρου, των παραγγελιών, τη γενικότερη ύφεση στην οικονομική δραστηριότητα σαν αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης του συστήματος.
Βέβαια, πίσω από αυτές τις δικαιολογίες γίνεται προσπάθεια να κρυφτούν και πολλές απολύσεις που γίνονται για καθαρά συνδικαλιστικούς-πολιτικούς λόγους απέναντι σε πρωτοπόρους αγωνιστές του εργατικού κινήματος, έτσι ώστε να καμφθούν οι αντιστάσεις των εργαζόμενων. Τη σημερινή περίοδο η εργοδοσία έχει στοχοποιήσει εκατοντάδες αγωνιστές εργαζόμενους και με διάφορες παράνομες αλλά και «νόμιμες» προφάσεις επιχειρεί την απόλυσή τους με στόχο την εργασιακή τους εξόντωση και τον πολιτικό-συνδικαλιστικό «αφοπλισμό» τους.
Η επίκληση της ύφεσης από τη μεριά του κεφαλαίου για το μαζικό κύμα απολύσεων, διαθεσιμοτήτων και της εκ περιτροπής εργασία αποτελεί την εκλεπτυσμένη ομολογία του ότι δεν μπαίνει στην παραγωγική διαδικασία ωσάν να ήταν «αυτοσκοπός» αλλά μόνο στοχεύοντας την κερδοφορία που επιδιώκει.
Σε αντίθετη περίπτωση, όπως η σημερινή περίοδος, δημιουργεί όρους καταστροφής των παραγωγικών δυνάμεων και κυρίως της εργατικής δύναμης με στόχο το γκρέμισμα της τιμής που το κεφάλαιο την πληρώνει, την κατάργηση των κατακτήσεων της εργατικής τάξης, για τη δημιουργία «εύφορου» εδάφους για νέες εξορμήσεις κερδοφορίας. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου κάνουν αναφορά στις «ευκαιρίες που γεννά η κρίση», ενώ άλλοι πιο κυνικοί μιλούν ανοιχτά για τη «δημιουργική καταστροφή» στα ερείπια της οποίας θα οικοδομηθούν νέες περίοδοι ανάπτυξης κερδοφορίας.
Στη βάση αυτή δεν έχουμε κανένα λόγο να συμμεριστούμε τις «ανάγκες» του ξένου και ντόπιου κεφαλαίου να ξεπεράσει την κρίση του στις πλάτες μας, αρνούμαστε ολοκληρωτικά την επίκληση της ύφεσης για τις απολύσεις, αποκαλύπτουμε και καταγγέλλουμε στους εργαζόμενους τις πραγματικές προθέσεις της εργοδοσίας, οργανώνουμε μαζικούς αγώνες για την απόσυρση των απολύσεων και για την επαναπρόσληψη εργαζόμενων, αρνούμενοι να υποταχτούμε στους εκβιασμούς και τα «τετελεσμένα» που προωθούν καθημερινά στους χώρους δουλειάς το κεφάλαιο και οι συνεργάτες του (εργατοπατέρες, ΜΜΕ, αναλυτές κ.ά.).
Συνδέουμε την πάλη αυτή με την καταγγελία του πολιτικού εκφραστή του ξένου και ντόπιου κεφαλαίου, την κυβέρνηση και τα υπόλοιπα αστικά-αντιδραστικά κόμματα που με την πολιτική τους δημιουργούν το πολιτικό «κλίμα» και το αντεργατικό νομικό πλαίσιο για να κλιμακωθεί η επίθεση στις κατακτήσεις και τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Η πάλη ενάντια στην κόλαση της ανεργίας ξεκινάει από την πάλη ενάντια στις απολύσεις και χωρίς ένα μαζικό κίνημα εργατικής αντίστασης και αλληλεγγύης οι εργαζόμενοι νιώθουν μόνοι τους και αδύναμοι απέναντι στις ορέξεις του κεφαλαίου. Στην κατεύθυνση αυτή σημαντικό ρόλο μπορούν να παίξουν οι Πρωτοβουλίες και οι Επιτροπές που έχουν συγκροτηθεί σε γειτονιές Αθήνας και Θεσσαλονίκης, σε εργασιακούς χώρους καθώς και σε πολλές επαρχιακές πόλεις.
Αγώνας για το δικαίωμα στη δουλειά
Οι χιλιάδες άνεργοι εργαζόμενοι έχουν δύο ζωτικής σημασίας προβλήματα. Πρώτα από όλα πρόβλημα επιβίωσης. Η σκληρή λιτότητα στους μισθούς και τα μεροκάματα και η επέλαση της ακρίβειας εξαφάνισε κάθε δυνατότητα στη μεγάλη πλειονότητα των εργαζομένων να έχει «κάτι στην άκρη» για να αντιμετωπίσει μία «ώρα ανάγκης» όπως αυτές προκύπτουν σήμερα. Έτσι, χωρίς κανένα «απόθεμα» και με ένα εξευτελιστικό επίδομα ανεργίας που δεν φτάνει παρά για λίγες μέρες και λίγες ανάγκες, οι άνεργοι εργαζόμενοι είναι αντιμέτωποι με τον εφιάλτη τής πείνας και της εξαθλίωσης. Ταυτόχρονα ο άνεργος εργαζόμενος αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα περίθαλψης μιας και δεν μπορεί να συγκεντρώσει τα ένσημα που απαιτούνται για τη θεώρηση των βιβλιαρίων υγείας. Ενώ για τους μετανάστες η ανεργία «ανοίγει» ή το δρόμο της απέλασης, αφού δεν συγκεντρώνονται τα απαραίτητα ένσημα για την «κάρτα», ή το δρόμο της «παράνομης» παραμονής, αντικείμενο ωμών εκβιασμών και μαύρης εργασίας.
Οι παραπάνω όροι δημιουργούν ένα εξαιρετικά δυσμενές πλαίσιο για να μιλήσει κάποιος για «κίνημα ανέργων» που θα συγκροτηθεί, θα επεξεργαστεί θέσεις και στόχους και θα ξεδιπλώσει αγώνες για το δικαίωμα στη δουλειά, για δουλειά με δικαιώματα και ελευθερίες. Ενώ ταυτόχρονα θα απαιτεί για όλο το διάστημα ανεργίας και για όλους τους ανέργους επίδομα ανεργίας που να καλύπτει το κόστος της ζωής, για κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη χωρίς προϋποθέσεις και δωρεάν.
Ο παραπάνω αγώνας είναι συλλογική υπόθεση των εργαζομένων σε κάθε κλάδο και σε ολόκληρη τη χώρα, είναι κοινή υπόθεση των ντόπιων και των μεταναστών εργατών, πρέπει να γίνεται υπόθεση του κάθε πρωτοβάθμιου σωματείου και οι εργαζόμενοι να το επιβάλλουν με τη σύσταση επιτροπών ανέργων κατά κλάδο και εργασιακό χώρο, που θα λειτουργεί στο πλαίσιο του κάθε πρωτοβάθμιου σωματείου και θα απαιτεί αλλά και θα επιβάλλει στη διοίκησή του να μη διαγράφεται κανένας άνεργος από μέλος του, να οργανώνονται αγώνες για τα ζωτικά προβλήματα των ανέργων, να οργανώνονται εκδηλώσεις αλληλεγγύης και στήριξης του άνεργου κόσμου. Στο βαθμό που οι διοικήσεις των σωματείων αρνούνται, και κατά κανόνα αυτό συμβαίνει και θα συμβεί όπου συγκροτηθούν τέτοιες προσπάθειες, οι επιτροπές ανέργων μπορούν να λειτουργήσουν αυτοδύναμα απευθυνόμενες σε ανάλογες επιτροπές άλλων σωματείων, αλλά και γενικότερα σε εργατικές-λαϊκές επιτροπές και πρωτοβουλίες, για μεγαλύτερο άπλωμα της οργάνωσης και του συντονισμού τους. Το σημαντικότερο ζήτημα για τους άνεργους εργαζόμενους είναι να διατηρήσουν την πολιτική και οργανωτική τους σύνδεση με το εργατικό κίνημα, με τους συναδέλφους τους, με τους κοινούς αγώνες όλης της εργατικής τάξης ενάντια στην επίθεση κυβέρνησης–κεφαλαίου–ιμπεριαλιστών, γι’ αυτό και η οργάνωσή τους θα πρέπει να διευκολύνει αυτή την κατεύθυνση.
Από την άλλη, όμως, υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων που βρίσκεται είτε σε χώρους όπου δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση είτε σε χώρους όπου ο ίδιος δεν είχε σχέση για διάφορους λόγους, από έλλειψη εμπιστοσύνης, από κόντρα με την ξεπουληματική πολιτική των συνδικαλιστικών ηγεσιών. Τα φαινόμενα αυτά ιδιαίτερα στο χώρο της εργαζόμενης νεολαίας είναι μαζικά και πρέπει να υπάρξουν σοβαρές προσπάθειες οργάνωσης αυτού του κόσμου, με τρόπους και σε σχήματα που θα διευκολύνουν τη συγκρότησή του.
Η σημερινή κατάσταση στο εργατικό κίνημα κάνει τα πράγματα να γίνονται ακόμα δυσκολότερα για την οργάνωση της πάλης όταν οι κυβερνητικοί και εργοδοτικοί εργατοπατέρες έχουν εγκαταλείψει την υπόθεση των ανέργων στην τύχη τους εδώ και χρόνια ενώ τα σωματεία που ελέγχουν δεν παλεύουν για τα δικαιώματά τους. Σαν να μην έφτανε αυτό, διαγράφουν και τους ανέργους από μέλη τους, στερώντας τους με τον τρόπο αυτό τη δυνατότητα της συλλογικής οργάνωσης και πάλης. Ταυτόχρονα η «υπεύθυνη αντιπολίτευση» του ΣΥΡΙΖΑ καλεί για την αντιμετώπιση της «ανθρωπιστικής κρίσης» και προωθεί, όσο την προωθεί και αυτή, την κατεύθυνση των «δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης» (κοινωνικά ιατρεία, φαρμακεία, παντοπωλεία), μετατρέποντας ένα από τα κύρια πολιτικά-ταξικά ζητήματα από ζήτημα οργάνωσης διεκδίκησης και πάλης σε υπόθεση «αναξιοπαθούντων».
Η πάλη ενάντια στην κόλαση της ανεργίας είναι μια πολιτική πάλη για ένα από τα πιο στοιχειώδη δικαιώματα των εργαζόμενων ανθρώπων, αυτό της δουλειάς, της δυνατότητας που έχει η εργατική τάξη και όλος εργαζόμενος λαός να ζήσουν, παράγοντας όλα τα αναγκαία κοινωνικά αγαθά. Το δικαίωμα στη δουλειά δεν χαρίζεται αλλά κατακτιέται με αγώνες, δεν μπορεί να τεμαχιστεί σε ελαστική, εκ περιτροπής, ανασφάλιστη, προσωρινή εργασία, αλλά είναι ένα ενιαίο και καθολικό δικαίωμα, όλων των εργαζομένων, που δεν μπορεί να «ανταλλαχτεί» με τις συνθήκες βαρβαρότητας που θέλει να επιβάλει το κεφάλαιο στους χώρους δουλειάς. Είναι στόχος πάλης και διεκδίκησης απέναντι στην κυβέρνηση. Δεν «συμμερίζεται» τους στόχους της «ανταγωνιστικότητας» που θέλουν να οικοδομήσουν ξένο και ντόπιο κεφάλαιο, κυβέρνηση, ΔΝΤ και ΕΕ πάνω στην εξαθλίωση του κόσμου της δουλειάς.
Η περίοδος είναι εξαιρετικά κρίσιμη και δύσκολη, ταυτόχρονα όμως καθημερινά, μέσα από αντιστάσεις σε χώρους δουλειάς, από μικρές νίκες επαναπρόσληψης εργαζομένων σε κάποιους εργασιακούς χώρους, που έχουν μεγάλη σημασία στις μέρες μας, γίνεται φανερό ότι μπορούν να οικοδομηθούν μαζικοί όροι οργάνωσης και πάλης στο βαθμό που αυτό αποτελέσει κοινή κατεύθυνση και υπόθεση κοινής δράσης ενός μεγάλου και υπαρκτού δυναμικού ταξικών αγωνιστών και αγωνιστικών εργατικών σχημάτων.
Στόχοι πάλης εργαζομένων–ανέργων, παλιών και νέων
Απέναντι στον εκβιασμό της πείνας και της εξαθλίωσης, της ηττοπάθειας, της ατομικής ευθύνης και της ενοχής οι εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι, Έλληνες και μετανάστες, είναι επιτακτική ανάγκη να αποκτήσουν φωνή και να σπάσουν την απομόνωση, να σταθούν αλληλέγγυοι και να ζητήσουν την αλληλεγγύη από όλους τους εργαζόμενους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Μα πάνω από όλα να διεκδικήσουν το δικαίωμα στη δουλειά και την αξιοπρέπεια.
Με οργάνωση:
• Συνελεύσεις και πρωτοβουλίες ανέργων σε κάθε σωματείο και κλάδο, σε κάθε γειτονιά και πόλη.
• Εγγραφή στα συνδικάτα όλων των ανέργων, των συμβασιούχων και των απασχολούμενων με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών, με ίδια δικαιώματα με τα άλλα μέλη.
• Συντονισμός της δράσης κατά κλάδο και περιοχή.
και αγώνα για:
• Δουλειά για όλους. Με ανθρώπινες συνθήκες και μισθούς που να καλύπτουν τις ανάγκες.
• Επίδομα ανεργίας για όλο το διάστημα της ανεργίας στους άνεργους και υποαπασχολούμενους, που να καλύπτει όλες τις ανάγκες χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
• Προσμέτρηση του χρόνου ανεργίας στα συντάξιμα χρόνια.
• Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη όλων των ανέργων, κατάργηση του ορίου των ενσήμων για τη σφράγιση των βιβλιαρίων.
• Κανένας φόρος και χαράτσι για όλους τους άνεργους σε όλη τη διάρκεια της ανεργίας.
• Δωρεάν χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, ελεύθερη πρόσβαση σε κοινωνικά αγαθά γνώσης, ψυχαγωγίας και πολιτισμού.
• Κατάργηση όλων των αντεργατικών νόμων που ελαστικοποιούν τις εργασιακές σχέσεις, απελευθερώνουν τις απολύσεις, καταργούν τις συλλογικές συμβάσεις και το βασικό μισθό.
• Διασφάλιση των αμοιβών και των αποζημιώσεων για όλους τους εργαζόμενους που παραμένουν απλήρωτοι, σε επίσχεση εργασίας κ.λπ.
• Να μην περάσουν οι εκβιασμοί των απολύσεων του κράτους και των εργοδοτών.
