04 ΜΑΗ 2006

Κινήματα πόλης, περιβάλλον, καπιταλισμός και πόλη. Η παρέμβαση των ριζοσπαστικών-αριστερών κινήσεων πόλης

Η πόλη και τα κινήματά της

 

Ας σταθούμε κατ’ αρχήν στη πόλη. Η «πόλις» αντλεί το όνομα της από τους πολίτες. Πρόκειται, δηλαδή, για εκείνον τον φυσικό χώρο που υποτίθεται ότι επιλέγουν οι πολίτες για να εξυπηρετήσουν όλες τους τις ανάγκες. Ανάγκες κατοικίας, ανάπτυξης επαγγελματικών δραστηριοτήτων, έκφρασης πολιτισμού, αναζήτησης στοιχείων εναρμόνισης με το τοπίο, σεβασμού στο περιβάλλον, χάραξης ρυμοτομίας, ορισμοί χρήσεων γης κ.λπ. Όλα αυτά έχουν να κάνουν με την ίδια τη ζωή των πολιτών, την ποιότητα αυτής, τις αιτίες, τις αρχές, την παιδεία, την κοινωνική αλληλεγγύη, το είναι –τέλος πάντων– και τη συνείδηση που αποκτούν οι πολίτες μέσα στην πόλη και για την πόλη.

Κάθε πόλη, βέβαια, έχει τη δική της ξεχωριστή ιστορία. Όμως, λίγο–πολύ οι σύγχρονες πόλεις φέρουν έντονα τα σημάδια του κοινωνικού συστήματος που επιβλήθηκε στους τελευταίους αιώνες, δηλαδή του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού. Ανάλογα με το πότε επιβλήθηκε αυτό το κοινωνικό σύστημα, πώς και σε ποιες ιστορικές συγκυρίες, αυτό το προτσές σημαδεύει το χθες, το σήμερα και το αύριο κάθε πόλης.

Όλες οι πόλεις, σήμερα, εξελίσσονται ανάλογα με τα κέρδη που μπορούν να αποδώσουν σε μεγάλους τοπικούς άρχοντες και στους ανθρώπους της ημεδαπής και αλλοδαπής χρηματοοικονομικής κάστας.

Οι ενήλικες πόλεις, και κυρίως η Αθήνα και δευτερευόντως η Θεσσαλονίκη, είχαν την ιδιομορφία, η οποία προέκυπτε όχι μόνο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τις συνέπειες του, αλλά και από τον εμφύλιο πόλεμο, που σημάδεψε τη χώρα μας.

Αυτές οι ιστορικές στιγμές καθόρισαν αποφασιστικά την μεταπολεμική άναρχη εξέλιξη των ελληνικών πόλεων και όχι μόνο της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας, αλλά και πολλών άλλων μεγάλων πόλεων στους ελληνικούς Νομούς.

Οι παραπάνω εξελίξεις δεν υπαγορεύτηκαν μόνο από την συγκέντρωση και την συγκεντροποίηση κεφαλαίου και εργασίας σε μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά υπαγορεύτηκαν και από την επιβληθείσα εγκατάλειψη της υπαίθρου μεταπολεμικά και εντεύθεν, φτάνοντας μέχρι τις μέρες μας, όπου αυτή η διαδικασία οδηγείται στην ολοκλήρωσή της με την ερήμωση της υπαίθρου και την εξαφάνιση των παραδοσιακών, και όχι μόνο αυτών, καλλιεργειών. Έτσι η χώρα μας, από αγροβιομηχανική μέχρι την αρχή της δεκαετίας του ’60, μετατρέπεται στη συνέχεια σε βιομηχανοαγροτική για να καταλήξει σήμερα στο να μην είναι μήτε αγροτική, μήτε βιομηχανική, αλλά να γίνει χώρα των υπηρεσιών. Αυτή η στρεβλή εξέλιξη ονοματίζεται από κρατούντες και διαφόρων ειδών τσανακογλείφτες πρόοδος, εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη. Την έννοια της ανάπτυξης ευαγγελίζονται τα δύο κυρίαρχα αστικά κόμματα Ν.Δ. και ΠΑ.ΣΟ.Κ., αυτήν υπαγορεύουν οι Ντιρεκτίβες της Ε.Ε. και αυτήν υποδεικνύει η κακόφημη «Παγκοσμιοποίηση» και οι ιμπεριαλιστικοί αφέντες των Η.Π.Α.

Ας έρθουμε και λίγο στη Θεσσαλονίκη. Η πόλη αυτή υπήρξε στη μακραίωνη ιστορία της μια πόλη συνάντησης, συμβίωσης ανθρώπων διαφορετικής φυλής, γλώσσας, θρησκείας, πολιτισμού, συνηθειών, ηθών και εθίμων και έτσι πορεύτηκε το δρόμο της προϊστορίας του ανθρώπινου γένους. Γνώρισε στιγμές ανόδου, ακτινοβολίας και προόδου, όπως και στιγμές που αμαυρώνουν την πόλη και τους πολίτες της. Δυστυχώς με την προϊστορία μας δεν έχουμε τελειώσει ως ανθρώπινες κοινωνίες και συνεπώς με αυτές και άλλες στιγμές θα αναμετρηθούμε και θα τις συναντούμε στο σήμερα και στο αύριο.

Ακόμα, βέβαια, μια πόλη χωρίζεται κατά κανόνα έτσι όπως χωρίζεται και η κοινωνία, δηλαδή σε ταξικές διαστρωματώσεις. Η δυτική Θεσσαλονίκη υποδέχτηκε τη μεταπολεμική εσωτερική μετανάστευση και διαμόρφωσε ανάλογα την κοινωνική της σύνθεση. Σήμερα σε αυτήν την περιοχή κυριαρχούν τα προβλήματα περιβάλλοντος, ποιότητας ζωής και ανεργίας, ασθενειών προερχόμενων -κυρίως σε μεγαλύτερο βαθμό του κανονικού- από την υποβάθμιση των όρων ζωής, τη διάδοση των ναρκωτικών και όλων των συνεπειών που η ανασφάλεια και η απόγνωση προκαλεί. Όλα αυτά, λοιπόν, συνθέτουν ένα μείγμα εκρηκτικό, για το οποίο οι κάτοικοι αυτών των περιοχών αποφασίζουν να αντισταθούν.

Στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, ο παράγοντας πόλη αρχίζει να γίνεται αντικείμενο άμεσου ενδιαφέροντος όχι κάποιων τοπικών αρχόντων, αλλά πραγματικά των πολιτών που κατοικούν, που ζουν, που εργάζονται στην πόλη. Δεν πρόκειται πλέον για πολίτες που έχουν περιβαλλοντικές, πολεοδομικές κ.α. ανησυχίες, αλλά για ΟΛΟΥΣ τους πολίτες που ζουν εκεί γιατί πρόκειται για την ίδια τους τη ζωή και των επιγόνων τους.

Και όταν τα πράγματα φτάνουν εκεί τότε η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ή θα είναι και Τοπική και Αυτοδιοίκηση ή θα πάψει να υπάρχει. Όπως και οι κοινωνίες ή θα είναι με απαράγραπτες αξίες και ελευθερίες, όπου τα κοινά θα είναι υπόθεση κοινή για όλους και θα είναι κοινωνοί όλοι με όλα, ή οι κοινωνίες θα δοκιμαστούν και πάλι μέσα σε μια νέα βαρβαρότητα, δίχως προηγούμενο.

Σε αυτές τις συνθήκες αναδύονται τα νέα κινήματα των πόλεων, τα οποία αναζητούν όχι μόνον τον κοινό τόπο των πολιτών, αλλά και την καλύτερη δυνατή έκφραση αυτού του ζητουμένου, το οποίο θεωρείται δεδομένο, αλλά δεν είναι. Ωστόσο τα μηνύματα είναι αισιόδοξα…

Αναζήτηση
Social Media

Βουλευτικές Εκλογές 2023
Αντίσταση - Οργάνωση

 
Κατηγορίες
Βιβλιοπωλείο-Καφέ

Γραβιάς 10-12 - Εξάρχεια
Τηλ. 210-3303348
E-mail: ett.books@yahoo.com
Site: ektostonteixon.gr