Η ένταση που χαρακτηρίζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις την τελευταία περίοδο, η διάρκειά της και η συνεχής τροφοδότησή της από το γενικά εύφλεκτο τοπίο που έχει διαμορφωθεί στη ευρύτερη περιοχή είναι οιωνοί αντιδραστικών και επικίνδυνων εξελίξεων για τους λαούς.
Τις εξελίξεις αυτές διαμορφώνουν και καθορίζουν οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί και οι αντιθέσεις, ιδιαίτερα ο ανταγωνισμός ΗΠΑ- Ρωσίας για το ξαναμοίρασμα του κόσμου, των αγορών, των ζωνών και σφαιρών επιρροής, τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των ενεργειακών δρόμων. Η παρέμβαση- επέμβαση των ιμπεριαλιστών στο τόξο Βαλκάνια-ΝΑ Μεσόγειο-Μ. Ανατολή τροφοδοτεί παράλληλα τους ανταγωνισμούς μεταξύ περιφερειακών χωρών στην ευρύτερη περιοχή αλλά και του συνόλου των αστικών τάξεων.
Το «ατύχημα» ή το θερμό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας- Τουρκίας βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη των αστικών αναλύσεων. Τον ίδιο «φόβο» εκφράζουν «προφητικά» και απειλητικά τόσο ο Αμερικανός πρέσβης όσο και η αναπληρώτρια γ.γ. του ΝΑΤΟ. Η συζήτηση επεκτείνεται αγγίζοντας ανοιχτά πλέον και το ενδεχόμενο ενός ελληνοτουρκικού πολέμου. Από τη δική μας μεριά θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα ζητήματα. Καταρχάς κόντρα και ενάντια στη εθνικιστική ρητορεία που χτίζει το αστικό πολιτικό σύστημα και τα κάθε λογής εθνικιστικά- φασιστικά μορφώματα. Αλλά και σε αντιπαράθεση με αναλύσεις από δυνάμεις που αναφέρονται στην Αριστερά και το κίνημα και μετατρέπουν το λαό σε ουρά της αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού.
Για τον χαρακτήρα του πολέμου
Ο προσδιορισμός του χαρακτήρα ενός ενδεχόμενου πολέμου είναι καθοριστικής σημασίας ζήτημα για το λαϊκό- εργατικό κίνημα, καθώς από αυτόν απορρέουν συγκεκριμένα καθήκοντα.
Ευθύς εξαρχής να ξεκαθαρίσουμε ότι ένας πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι ένας πόλεμος άδικος και αντιδραστικός.
Καθοριστικής σημασίας ζήτημα για τον προσδιορισμό του χαρακτήρα του πολέμου είναι το ζήτημα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης των αστικών τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας. Ιστορικά οι δυο αστικές τάξεις στήθηκαν και ξαναστήθηκαν από τους ιμπεριαλιστές, συνέδεσαν την ύπαρξή τους και την αναπαραγωγή τους με τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα δεν σημαίνει ότι αυτόματα ταυτίζονται με αυτά των εξαρτημένων χωρών. Ενίοτε όχι μόνο μπορούν να μην έχουν κοινά σημεία αλλά και να συγκρούονται. Στη περίπτωσή μας, κατά περιόδους, εκφράστηκαν και προωθήθηκαν με το κλείσιμο του ματιού και προς τις δυο αστικές τάξεις αλλά τελικά υλοποιήθηκαν και εκπληρώθηκαν εις βάρος της μιας ή της άλλης.
Η έντονη «δραστηριότητα» των ΗΠΑ και στις δυο χώρες, η άμεση πολιτική- οικονομική- στρατιωτική ανάμειξη, παρέμβαση, παρουσία θέτει το πλαίσιο και τα όρια κίνησης των δυο αστικών τάξεων, αλλά και προσδίδει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά σε έναν τέτοιο πόλεμο.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι προτεραιότητες, οι επιδιώξεις και οι σχεδιασμοί των ιμπεριαλιστών καθορίζουν τις κινήσεις και τα όρια των δυο αστικών τάξεων και όχι οι δίκες τους επιδιώξεις και οι τυχοδιωκτισμοί, που τις διακρίνουν και αξιοποιούνται από τους ιμπεριαλιστές. Με αυτή την έννοια, ένας τέτοιος πόλεμος θα είναι αποτέλεσμα των ιμπεριαλιστικών πιέσεων, θα έχει την έγκριση ή την ανοχή των ιμπεριαλιστών, θα είναι μέρος ενός συνολικότερου σχεδίου που θα προωθεί τα συμφέροντά τους στην ευρύτερη περιοχή. Ακόμη και στη λήξη ενός τέτοιου πολέμου οι ιμπεριαλιστές θα επιβάλουν τους όρους της ίδιας και τους όρους της ειρηνευτικής διαδικασίας (π.χ. πόλεμος Ιράν-Ιράκ 1980-1988 και τι ακολούθησε).
Για τον ανταγωνισμό των δυο αστικών τάξεων
Οι δυο αστικές τάξεις είναι ιστορικά, από φύση και χαρακτήρα, επιθετικές, επεκτατικές και ανταγωνιστικές. Ανέκαθεν ο αναβαθμισμένος ρόλος στην περιοχή που διεκδικούσε από τους ιμπεριαλιστές η κάθε αστική τάξη, περνούσε μέσα από την υπονόμευση του ρόλου και της υπόστασης της άλλης. Ένας πόλεμος μεταξύ των δυο χωρών, με την έγκριση ή την ανοχή των ιμπεριαλιστών, οι οποίοι θα αξιοποιήσουν τους τυχοδιωκτισμούς εκατέρωθεν, προφανώς δεν θα γίνει για την προάσπιση της Εθνικής Ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας (που ήδη καταπατείται και φαλκιδεύεται από τους ιμπεριαλιστές) από καμία πλευρά. Το ζήτημα των ελληνοτουρκικών διαφορών δεν περιορίζεται στις όποιες εδαφικές διεκδικήσεις τύπου βραχονησίδων. Συνίσταται στη προσπάθεια και την επιδίωξη μιας συνολικής αλλαγής συσχετισμών δύναμης, που μπορεί να επιβληθεί μόνο με τη συνολική στρατιωτικοπολιτική νίκη της μιας αστικής τάξης πάνω στην άλλη.
Για το σχήμα επιτιθέμενου – αμυνόμενου
Το σχήμα αυτό χρησιμοποιείται και από τις δυο αστικές τάξεις προκειμένου να χτίσουν το εθνικό αφήγημα και να καλλιεργήσουν το αίσθημα της εθνικής ενότητας και ομοψυχίας. Τέτοιου είδους στοίχιση των λαών και της εργατικής τάξης την αξιοποιούν και οι δυο τόσο στον μεταξύ τους ανταγωνισμό όσο και στο εσωτερικό μέτωπο σε κάθε χώρα.
Για την τουρκική επιθετικότητα δεν υπάρχει ανάγκη να επιχειρηματολογήσουμε, το έχει αναλάβει η αστική «μας» τάξη. Το θέμα είναι ότι επιχειρούν να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει ελληνική επιθετικότητα. Η επιθετικότητα της ελληνικής αστικής τάξης κυρίως εκφράζεται με την ενίσχυση των στοιχείων υποτέλειας προς τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, ωστόσο απέναντι στην τουρκική αστική τάξη έχουν επιθετικό χαρακτήρα. Το γεγονός δηλαδή ότι τα συμφέροντα των ΗΠΑ, σε αυτή τη φάση, συγκρούονται με αυτά της Τουρκίας και η ελληνική αστική τάξη εμφανίζεται ως ο υπηρέτης και ο ντίλερ των αμερικάνικων σχεδιασμών στην περιοχή, είναι άκρως επιθετική κίνηση. Την ίδια στιγμή που οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις διέπονται από ένταση, το ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σε αμερικανοΝΑΤΟϊκό ορμητήριο στην περιοχή είναι μια άκρως επιθετική κίνηση. Το γεγονός ότι η Ελλάδα προωθεί, υπό την κηδεμονία των ΗΠΑ, τον αντιδραστικό άξονα με Αίγυπτο και Ισραήλ, χώρες με αντιτιθέμενα συμφέροντα προς την Τουρκία, είναι επίσης μια άκρως επιθετική κίνηση. Το ότι η Ελλάδα με αυτές τις συμμαχίες ευελπιστεί ότι η Τουρκία θα μείνει έξω από το ενεργειακό παιχνίδι είναι επίσης επιθετική κίνηση.
Ακόμη και δυνάμεις με αναφορά στην Αριστερά και το κίνημα δείχνουν να υιοθετούν με μεγάλη ευκολία το σχήμα «επιτιθέμενης Τουρκίας – αμυνομένης Ελλάδας», προσπερνώντας με ευκολία τα παραπάνω αλλά και ξεχνώντας ακόμη ένα σημαντικό στοιχείο. Ότι δηλαδή ο διαμορφωμένος συσχετισμός δύναμης μεταξύ δυο εξαρτημένων αστικών τάξεων εύκολα τροποποιείται με την παρέμβαση του ιμπεριαλισμού. Ας θυμηθούμε τον πόλεμο των 6 ημερών, όταν το Ισραήλ επιβλήθηκε σε Αίγυπτο, Ιορδανία και Συρία «αιφνιδιάζοντάς» τους, παρά την υπεροπλία και το μέγεθός τους.
Το σχήμα αυτό εξαφανίζει το ζήτημα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης και τον καθοριστικό ρόλο του ιμπεριαλισμού, αφαιρεί το ταξικό περιεχόμενο και μετατρέπει την εργατική τάξη σε ουρά της αστικής τάξης. Στον δοσμένο συσχετισμό ιεραρχεί την ανάγκη για εξοπλισμούς ώστε να αντιμετωπιστεί η τούρκικη επιθετικότητα και θυσιάζει τις εργατικές διεκδικήσεις στον βωμό των αστικών συμφερόντων. Το σημαντικότερο είναι ότι καταλήγει στον προσδιορισμό του χαρακτήρα του ως δίκαιου, καλώντας τον λαό στην υπεράσπιση της «εθνικής κυριαρχίας» και της «εδαφικής ακεραιότητας».
Συμπερασματικά
Ο χαρακτήρας του πολέμου προσδιορίζεται από το συνολικότερο διαμορφωμένο πλαίσιο, που έχει να κάνει με τα χαρακτηριστικά των δυο χωρών στον παγκόσμιο καταμερισμό. Καθορίζεται από το πραγματικό αίτιο που είναι οι ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις και προτεραιότητες και όχι από την αφορμή, δηλαδή από το ποια χώρα θα εκφράσει πρώτη τον τυχοδιωκτισμό της, θα κάνει πρώτη την επιθετική κίνηση, θα προκαλέσει ή θα ρίξει πρώτη τη σφαίρα.
Το ζήτημα της εθνικής ανεξαρτησίας για τις αστικές τάξεις των δυο χωρών έχει κριθεί από τη γέννησή τους, την εμφάνισή τους στο κοινωνικό προτσές. Μεταπρατικές και κομπραδόρικες, ολοκλήρωσαν τον ιστορικό τους κύκλο και πλέον δίχως ίχνος εθνικής συνείδησης λειτουργούν στενά για το δικό τους συμφέρον και πάνω από όλα για το συμφέρον των ιμπεριαλιστικών αφεντικών τους. Δεν υπάρχουν τμήματα σε αυτές τις αστικές τάξεις που θα μπορούσαν να παίξουν προοδευτικό ρόλο. Αντιθέτως, είναι διατεθειμένες να ξεπουλήσουν τις χώρες τους και τους λαούς για τη δική τους διάσωση.
Μόνο το προλεταριάτο, η εργατική τάξη, ως ηγεμονεύουσα δύναμη της συμμαχίας με τα φτωχά λαϊκά στρώματα, μπορεί να εκπληρώσει το ιστορικό καθήκον της ανεξαρτησίας.
Το άμεσο καθήκον που μπαίνει στους λαούς είναι η κατεύθυνση οικοδόμησης ενός Αντιπολεμικού – Αντιιμπεριαλιστικού Μετώπου για την αποτροπή του άδικου και αντιδραστικού πολέμου. Για να μην γίνουν οι λαοί κρέας στα κανόνια των ιμπεριαλιστών και των αστικών τάξεων. Αυτή η κατεύθυνση είναι που επείγει να δυναμώσει προκειμένου να διαμορφώσουν οι λαοί τους δικούς τους όρους παρέμβασης στις εξελίξεις. Η πορεία υλοποίησης αυτής της κατεύθυνσης θα διαμορφώνει και τους όρους για να προσδιοριστεί και η στάση που οφείλουν να υιοθετήσουν οι λαοί σε έναν εξαρχής άδικο πόλεμο. Αντιθέτως, έξω από αυτή την κατεύθυνση η όποια απάντηση στο ζήτημα της στάσης αποτελεί μια ιδεαλιστική απάντηση. Με όποιον τρόπο και αν εκφράζεται, αποτελεί τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Δηλαδή, σήμερα καθορίζεται είτε από την άποψη περί «ελληνικού ιμπεριαλισμού» είτε από την άποψη περί «τούρκικου επεκτατισμού».
