Στις 3 Απρίλη, ο Λένιν, έπειτα από πολύχρονη εξορία, επιστρέφει από τη Ζυρίχη στη Ρωσία, με το «σφραγισμένο τρένο». Την ίδια μέρα, στον πρώτο του κιόλας λόγο προς τους συγκεντρωμένους που τον υποδέχτηκαν, ξεκαθάρισε την αταλάντευτη πίστη του στις δυνάμεις του ρωσικού λαού για νίκη της επανάστασης. «Ζήτω η σοσιαλιστική επανάσταση» ήταν τα λόγια με τα οποία θα κλείσει την πρώτη του αυτή ομιλία.
Την επομένη ανακοινώνει στους μπολσεβίκους τις θέσεις του σχετικά με τα καθήκοντα του προλεταριάτου. Είναι οι «θέσεις του Απρίλη» που ουσιαστικά έπαιξαν το ρόλο της διακήρυξης της επανάστασης στη Ρωσία: Τερματισμός του πολέμου και άμεση σύναψη ειρήνης. Καμιά εμπιστοσύνη στην Προσωρινή Κυβέρνηση, κατάργηση του στρατού και της αστυνομίας και αντικατάστασή τους από τον οπλισμένο λαό. Εθνικοποίηση όλης της γης της χώρας και δήμευση των κτημάτων των φεουδαρχών και διανομή της στο λαό. Όλη η εξουσία στα χέρια των εργατών και των αγροτών μέσα από τα Σοβιέτ.
Οι θέσεις του Απρίλη δημοσιεύτηκαν στην «Πράβντα» στις 7 Απρίλη μέσα από το κείμενο «Τα καθήκοντα του προλεταριάτου στην τωρινή επανάσταση». Ήταν μεγάλη η σημασία των θέσεων αυτών γιατί ουσιαστικά αποτέλεσαν ένα θεωρητικά θεμελιωμένο σχέδιο οργάνωσης του αγώνα για το πέρασμα από την αστικοδημοκρατική επανάσταση στη σοσιαλιστική.
Ενώ όμως ο ρωσικός λαός απαιτούσε δημοκρατική ειρήνη χωρίς προσαρτήσεις και αποζημιώσεις, ο Μιλιούκοφ στις 18 Απρίλη ανακοινώνει προς τους Δυτικούς τη συνέχιση του πολέμου: «Παλλαϊκή επιθυμία είναι να συνεχιστεί ο πόλεμος ως τη νίκη και πρόθεση της Προσωρινής Κυβέρνησης είναι να τηρήσει πέρα για πέρα τις υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί απέναντι στους συμμάχους μας». Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί σοβαρή κρίση στους κόλπους της Προσωρινής Κυβέρνησης και από την άλλη στις 20 Απρίλη να ξεκινήσουν μεγάλες διαδηλώσεις του ρωσικού λαού. Τα συνθήματα που κυριαρχούσαν ήταν «Κάτω ο πόλεμος» και «Όλη η εξουσία στα Σοβιέτ».
Τις επόμενες μέρες η λαϊκή οργή γιγαντώνεται και ξεσπούν αιματηρές συγκρούσεις («μέρες του Απρίλη»). Εξοπλισμένοι εργάτες και λαϊκή πολιτοφυλακή (Κόκκινη Φρουρά) αντιστέκονται σθεναρά στην καταστολή που επιχειρεί η Προσωρινή Κυβέρνηση. Ακόμα και όταν ο Κορνίλοφ επιχείρησε να χρησιμοποιήσει το πυροβολικό εναντίον των διαδηλωτών, οι στρατιώτες αρνούνται να εκτελέσουν τις διαταγές του.
Στις 24 Απρίλη θα ξεκινήσει η 7η Πανρωσική Συνδιάσκεψη του Μπολσεβίκικου Κόμματος, ουσιαστικά το πρώτο νόμιμο συνέδριο των μπολσεβίκων στη Ρωσία. Η Συνδιάσκεψη θα διαρκέσει μέχρι τις 29 Απρίλη. Αποφασίζεται η ειρηνική κατάκτηση της πλειοψηφίας μέσα στα Σοβιέτ με στόχο να αναγκαστεί σε παραίτηση όλη η Προσωρινή Κυβέρνηση και να περάσει όλη η εξουσία στα Σοβιέτ. Επικυρώνονται οι «θέσεις του Απρίλη», επιβεβαιώνεται η θέση για τερματισμό του πολέμου και ψηφίζεται ένα πρόγραμμα για «την ειρήνη, το ψωμί και τη γη». Επίσης εγκρίνεται η εισήγηση του Στάλιν για το εθνικό ζήτημα, σύμφωνα με την οποία οι μπολσεβίκοι πρέπει να υπερασπιστούν το δικαίωμα των εθνών για αυτοδιάθεση μέχρι και τον αποχωρισμό τους από τη Ρωσία και το σχηματισμό ανεξάρτητων κρατών.
