προδημοσίευση από την Προλεταριακή Σημαία
Οι διαμαρτυρίες άρχισαν στις 4 Φλεβάρη στη βιομηχανική πόλη της Τούζλα. Εργάτες αρκετών ιδιωτικοποιημένων εταιριών με έδρα την Τούζλα οργάνωσαν μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας (χωρίς τη βοήθεια ή τη στήριξη από τα συνδικάτα) απαιτώντας τη ματαίωση των ιδιωτικοποιήσεων και το κλείσιμο εργοστασίων. Ενώθηκαν με μεγάλο αριθμό κόσμου της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, ιδιαίτερα σπουδαστές και νέους ανέργους.
Τις επόμενες μέρες οργανώθηκαν συγκεντρώσεις αλληλεγγύης σε διάφορες πόλεις της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Αυτή δεν ήταν η πρώτη διαμαρτυρία του είδους στη Βοσνία, αλλά αποτέλεσε συνέχεια προηγούμενων διαμαρτυριών ενάντια στη φτώχεια και τη διαφθορά, όχι μόνο στη Βοσνία αλλά και πολλές χώρες της περιοχής (Βουλγαρία, Ρουμανία, Κροατία, Σλοβενία, κλπ). Η Βοσνία έχει το χαμηλότερο μέσο μισθό απ’ αυτές τις χώρες και έχει μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας νέων από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Κροατία.
Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που άρχισαν την περασμένη βδομάδα ήταν πολυπληθέστερες προηγούμενων. Επίσης οι διαμαρτυρόμενοι αμύνθηκαν αποτελεσματικά απέναντι στην αστυνομική καταστολή. Στις 7 και 8 Φλεβάρη οι διαδηλωτές κατάφεραν να καταλάβουν και εν μέρει να κάψουν αρκετά κυβερνητικά κτήρια στην Τούζλα, τη Ζένιτσα, το Μπίχατς, το Μόσταρ και το Σαράγεβο, μαζί και το κτήριο της Προεδρίας στο Σεράγεβο. Ανάγκασαν επίσης αρκετές τοπικές κυβερνήσεις να παραιτηθούν. (Λόγω του πολύπλοκου πολιτικού συστήματος της Βοσνίας, που βασίζεται στις εθνότητες, οι τοπικές κυβερνήσεις έχουν μεγαλύτερη εξουσία από την κεντρική κυβέρνηση).
Την Κυριακή 11 Φλεβάρη παρενέβησαν οι κυβερνήσεις της Κροατίας και της Σερβίας, συντονισμένες από την ΕΕ. Την ίδια μέρα η κυβέρνηση της Σερβίας συναντήθηκε με σέρβους πολιτικούς της Βοσνίας ενώ ο κροάτης πρωθυπουργός επισκέφτηκε κροάτες πολιτικούς της Βοσνίας στο Μόσταρ. Από τότε τα κροατικά Μέσα και οι πολιτικοί ξεκίνησαν μια επιθετική καμπάνια ισχυριζόμενοι ότι οι διαδηλώσεις δεν έχουν κοινωνικά αίτια αλλά στρέφονται ενάντια στους κροάτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Τα σερβικά Μέσα και οι πολιτικοί ξεκίνησαν μια παρόμοια εκστρατεία ισχυριζόμενοι ότι οι διαδηλώσεις είναι «η απαρχή ενός ισλαμικού πολέμου ενάντια στους σέρβους». Παρ’ όλα αυτά οι διαδηλώσεις εξαπλώθηκαν όχι μόνο σε εθνικά μικτές πόλεις όπως η Τούζλα ή το Μόσταρ αλλά και σε κύρια κροατικές πόλεις όπως το Λίβνο και το Οράσιγε και σε βασικά σερβικές πόλεις όπως το Πρίγεντορ και τη Μπιγέλινα. Ακόμη, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεχμέτ Νταβούτογλου επισκέφτηκε το Σαράγεβο, συνάντησε πολιτικούς και τη μουσουλμανική κοινότητα και υποσχέθηκε ότι η Τουρκία θα εμποδίσει έναν πόλεμο «σαν κι αυτόν της δεκαετίας του 90».
Αντίθετα με την Ουκρανία, η ΕΕ καταδίκασε τις διαδηλώσεις και όχι την κυβέρνηση. Το ανώτερο επίπεδο εξουσίας στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν είναι η κεντρική ή οι τοπικές κυβερνήσεις, αλλά το «Γραφείο Ανώτατης Εκπροσώπησης», ένα είδος αποικιακού κυβερνήτη που ορίζεται από την ΕΕ με τη στήριξη των ΗΠΑ. Ο τωρινός «Ανώτατος Εκπρόσωπος», ένας αυστριακός ονόματι Βαλεντίν Ίτζκο, απείλησε ότι η ΕΕ θα επέμβει στρατιωτικά αν συνεχιστούν οι διαδηλώσεις. Αρκετοί άλλοι ευρωπαίοι και αμερικανοί αξιωματούχοι ζήτησαν την ταχύτερη ενσωμάτωση της Βοσνίας στο ΝΑΤΟ για να «διασφαλίσουν τη σταθερότητα».
Στη διάρκεια του περασμένου Σαββατοκύριακου, οι διαδηλωτές σε αρκετές πόλεις, όπως Τούζλα, Σαράγεβο και Μόσταρ οργάνωσαν λαϊκές συνελεύσεις με σκοπό να αντικαταστήσουν τις διαλυμένες πολιτικές δομές σε περιφερειακό επίπεδο. Οι συνελεύσεις απλώθηκαν σε δεκάδες πόλεις, μικρές και μεγάλες, σε όλη τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Τα αιτήματα των συνελεύσεων είναι παρόμοια: παραίτηση των κυβερνήσεων, ματαίωση των ιδιωτικοποιήσεων, απελευθέρωση των συλληφθέντων, κλπ. Αντίθετα με την προπαγάνδα των δυτικών Μέσων, καμιά συνέλευση δεν ζήτησε την παρέμβαση της «διεθνούς κοινότητας».
Εκατοντάδες διαδηλωτές έχουν χτυπηθεί και συλληφθεί από την αστυνομία, έχουν γίνει «προληπτικές» συλλήψεις ακόμη και αυτών που τους συμπαραστάθηκαν στο ίντερνετ.
Συγκεντρώσεις αλληλεγγύης οργανώνονται αυτή τη βδομάδα στη Σερβία και την Κροατία.
Η λαϊκή εξέγερση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη η οποία είναι αντι-εθνικιστική και κοινωνική, δέχεται επιθέσεις από την αντιδραστική συμμαχία των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων (ΕΕ, ΗΠΑ) και των τοπικών επεκτατιστών (Τουρκία, Κροατία, Σερβία) αλλά και από την τοπική σοβινιστική πολιτική ελίτ. Οι κοινές προσπάθειες αυτών των δυνάμεων να χωρίσουν τους εργάτες και τους λαούς της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης πίσω από εθνικιστικές και θρησκευτικές γραμμές ώστε να σταθεροποιήσουν τη δική τους επιρροή, αποδείχνει για μια ακόμη φορά ότι ο ιμπεριαλισμός δεν μπορεί να λύσει το εθνικό πρόβλημα των Βαλκανίων. Στην πραγματικότητα παράγει ο ίδιος αυτούς τους διαχωρισμούς και προσπαθεί να τους χρησιμοποιήσει σαν μια τελευταία γραμμή άμυνας του συστήματος ενάντια στις λαϊκές εξεγέρσεις. Για το λόγο αυτό είναι μεγάλης σημασίας η στήριξη του αγώνα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, να αντικρούσουμε την παραπληροφόρηση και την αντιδραστική προπαγάνδα και να αγωνιστούμε ενάντια στην ξένη ανάμειξη δυνάμεων που θέλουν να πνίξουν την εξέγερση.
Διαδώστε τα νέα, χτίστε νέα οδοφράγματα, δυναμώστε την πάλη!
* Το κείμενο γράφτηκε από την κροάτικη οργάνωση “Κόκκινη Δράση” και δημοσιεύτηκε στις 12 του Φλεβάρη 2014. Το αγγλικό κείμενο βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.crvena-akcija.org/information-concerning-the-current-rebellion-in-bosnia-and-herzegovina-for-our-foreign-comrades. Την μετάφραση για λογαριασμό της “Προλεταριακής Σημαίας” έκανε ο Αρης Λάμπρου.
