Ραγδαίες οι εξελίξεις για το «Μακεδονικό» με βασικό στοιχείο τις αφόρητες πιέσεις που ασκούνται από τους Αμερικάνους αλλά και τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές. Οι απανωτές συναντήσεις, τα μπρος και τα πίσω των κυβερνητικών αξιωματούχων των δυο πλευρών (Ελλάδας-ΠΓΔΜ), το μότο «είμαστε πιο κοντά από ποτέ» που συνεχώς δυναμιτίζεται, το συνεχές μπρος-πίσω των εξελίξεων, οι ωμές παρεμβάσεις των ιμπεριαλιστών που βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας, αναδεικνύουν τη δυσκολία των πολύμηνων διαπραγματεύσεων για το κλείσιμο μιας συμφωνίας.
Έχοντας ήδη τοποθετηθεί αναλυτικά πάνω στο ζήτημα, να υπογραμμίσουμε εκ νέου τους βασικούς παράγοντες που επιδρούν εντείνοντας την δυσκολία «επίλυσης». Καθοριστικός παράγοντας παραμένει ο ιμπεριαλιστικός. Δηλαδή, ότι η αναμόχλευση του «Μακεδονικού» προέκυψε ως προϊόν των κλιμακούμενων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και ανταγωνισμών ΗΠΑ-ΕΕ-Ρωσίας στην ευρύτερη περιοχή (Βαλκάνια, Ν.Α. Μεσόγειο, Μ. Ανατολή). Αποτελεί ένα κομμάτι του συνολικού πλαισίου που προωθούν στην ευρύτερη περιοχή προς διευθέτηση οι ΗΠΑ. Δεύτερον, ότι το «Μακεδονικό» αποτελεί πεδίο ανταγωνισμού των δυο αστικών τάξεων Ελλάδας- ΠΓΔΜ. Αφορά ζητήματα που σχετίζονται με την κυριαρχία της κάθε αστικής τάξης αλλά και το ρόλο στη περιοχή που ευελπιστούν ότι θα τους αναθέσουν οι ιμπεριαλιστές. Τρίτον, ότι το «Μακεδονικό» επιδρά στη διαμόρφωση του αστικού πολιτικού σκηνικού και στις δυο χώρες, την ίδια στιγμή που χαρακτηρίζεται εκατέρωθεν από έντονη ρευστότητα.
Κάτω από την επίδραση αυτών των παραγόντων, κάνεις δεν μπορεί να τοποθετείται με βεβαιότητες. Πόσο μάλλον, όταν η όποια συμφωνία, αν καταλήξει, θα πρέπει να εγκριθεί από τα κοινοβούλια και στην περίπτωση της ΠΓΔΜ από δημοψήφισμα (στην Ελλάδα, προς το παρόν, δεν τίθεται από καμία «σοβαρή» αστική πλευρά), εμπεριέχοντας μέχρι και την τελευταία στιγμή την πιθανότητα να τιναχτεί στον αέρα.
Το ταξίδι στις ΗΠΑ…
Η νέα τριμερής συνάντηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών με τον ομόλογό του της ΠΓΔΜ, παρουσία του Προσωπικού Απεσταλμένου του Γ.Γ. του ΟΗΕ Μ. Νίμιτς που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη κρίθηκε από τα αστικά ΜΜΕ ως «άκαρπη». Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών έφυγαν χωρίς δηλώσεις, ενώ ο Γ.Γ. του ΟΗΕ τόνισε ότι «Οι δύο υπουργοί πηγαίνουν στις Βρυξέλλες και θα συνεχίσουν εκεί τον διάλογο, όπου οι διαπραγματεύσεις θα εντατικοποιηθούν».
Μάλλον τα ουσιαστικά ζητήματα τέθηκαν στις άλλες προγραμματισμένες συναντήσεις, στην Ουάσιγκτον, καθώς το ταξίδι του Κοτζιά στις ΗΠΑ ήταν πενθήμερο και με ιδιαιτέρως βαρύ πρόγραμμα. Στις 20/5 πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουές Μίτσελ για το «Μακεδονικό». Λίγο αργότερα πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο. Αυτή η συζήτηση αφορούσε το γενικότερο πλαίσιο των εξελίξεων στη περιοχή. Ενδεικτική η ανακοίνωση που εξέδωσε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «… Ο κ. Πομπέο συνεχάρη την Ελλάδα για τον ηγετικό της ρόλο στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων και των προσπαθειών αντιμετώπισης των προκλήσεων στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο… Ο αμερικανός ΥΠΕΞ επίσης πρόσφερε τη συνεχιζόμενη στήριξή του στην οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδος και υπογράμμισε τη σημασία που αποδίδουν οι ΗΠΑ στον ρόλο τους ως τιμώμενη χώρα στην ΔΕΘ του 2018. Οι δύο άντρες συμφώνησαν να… συνεργαστούν στενά τις επόμενες ημέρες για να διασφαλίσουν την σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο» ενώ ο Κοτζιάς έκρινε πως έπρεπε να τονίσει ότι «δεν ασκείται καμία πίεση στην Ελλάδα, καθώς η χώρα μας διαθέτει την πρωτοβουλία των κινήσεων».
Την επόμενη μέρα, ο Κοτζιας συνάντησε τον με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας του Προέδρου των ΗΠΑ, Τζον Μπόλτον ενώ τη μεθεπόμενη ημέρα είχε συνάντηση με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, με επίκεντρο της συζήτησης το Κυπριακό και το «Μακεδονικό».
… και από κει στις Βρυξέλλες
Την «άκαρπη» τριμερή της Νέας Υόρκης διαδέχθηκε η «καρπερή» συνάντηση των Βρυξελλών (28/5) με τον Κοτζιά να δηλώνει ότι «Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών τελειώσαμε με ό,τι είχαμε αναλάβει από τους πρωθυπουργούς των δύο κρατών». Ότι η υπόθεση της διαπραγμάτευσης περνάει στα χέρια των πρωθυπουργών «οι οποίοι θα μιλήσουν μεταξύ τους και θα καταλήξουν στην οριστική συμφωνία».
Την ίδια μέρα φρόντισε να στείλει και ο γερμανικός ιμπεριαλισμός το δικό του μήνυμα με μια ωμή παρέμβαση. «…να λύσουν τώρα τα τελευταία ζητήματα» τόνισε η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, προετοιμάζοντας τη συνάντηση της επόμενης μέρας (29/5) του Κοτζιά με το Γερμανό υπουργό Εξωτερικών, Χάικο Μάας. Η συνάντηση των δυο υπουργών αφορούσε τη προώθηση του γερμανοελληνικού Σχεδίου Δράσης (συμφωνία του 2016 γεωπολιτικού, οικονομικού χαρακτήρα).
Τη νέα «θετική» κατάσταση επικρότησε η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για τις εξωτερικές σχέσεις: «Ενθαρρυνόμαστε από την πρόοδο που σημειώθηκε… Θα εργαστούμε όλοι για να στηρίξουμε και να πλαισιώσουμε ένα -ελπίζουμε- θετικό αποτέλεσμα αυτών των σημαντικών διαπραγματεύσεων».
…και από «εμπρός» ξανά «πίσω»
Η πολιτική διαχείριση σε Ελλάδα και ΠΓΔΜ βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Οι πιέσεις των ιμπεριαλιστών για «λύση» εντείνονται και αναμένεται να κλιμακωθούν όσο στενεύουν τα χρονικά περιθώρια. Οι κυβερνήσεις των δυο χωρών, εκφράζοντας τον εξαρτημένο χαρακτήρα των αστικών τους τάξεων, δεν έχουν πολλά περιθώρια ελιγμών μέσα σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο που τους έχει επιβληθεί. Οι ανταγωνισμοί και τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών, τα συμφέροντα και οι ανταγωνισμοί μερίδων του κεφαλαίου στις δυο χώρες, οι ανταγωνισμοί των δυο αστικών τάξεων, δημιουργούν ένα ρευστό και εύφλεκτο πεδίο. Και οι δυο πλευρές προσπαθούν να αποφύγουν την έκρηξη της βόμβας στα χέρια τους.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προσπαθεί να μαζέψει τις εντυπώσεις από τις δηλώσεις Κοτζιά και να διατηρήσει χαμηλούς τόνους. Αφήνει διαρροές που τονίζουν ότι «οι διαπραγματεύσεις δεν τελείωσαν, αντιθέτως βρίσκονται στην πιο κρίσιμη καμπή τους…Υπομονή και ψυχραιμία μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου». Ιδιαίτερα έχοντας μπροστά της την εξαγγελία νέων εθνικιστικών συλλαλητηρίων, χρειάζεται χρόνο να δει τι θα διαμορφωθεί, αν, ποσό και από ποιους θα «σπρωχτεί» η ΝΔ για να αξιοποιήσει την κατάσταση.
Αντίστοιχα τα προβλήματα και στη πλευρά της ΠΓΔΜ. Αποτυπώνονται, από τη μια, στις δηλώσεις του πρωθυπουργού Ζάεφ (30/5) ότι «δεν υπάρχει τελική συμφωνία ανάμεσα σε Ελλάδα και ΠΓΔΜ… Υπάρχει συμφωνία επί της αρχής, ενώ οι δύο πλευρές έχουν καταλήξει στην επίσημη και νομική πλευρά της συμφωνίας». Ενώ από την άλλη, η ανακοίνωση της Προεδρίας ότι «… ο Πρόεδρος Ιβάνοφ δεν αποδέχεται λύση στο ζήτημα της ονομασίας για καθολική χρήση ή erga omnes».
Πατώντας σε αυτή τη αντίθεση, το Γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού σε ανακοίνωση που εξέδωσε επισημαίνει ότι «Προϋπόθεση για τη λύση και την ένταξη της πΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ είναι η συμφωνία για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό, με ισχύ έναντι όλων, που προϋποθέτει και τη συνταγματική αναθεώρηση».
Σαν να μη πέρασε μια μέρα από την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο αυτές συνεχίζονται πυρετωδώς και με ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα.
