Τα ιστορικά γεγονότα είναι λίγο ως πολύ γνωστά. Μπορεί ο καθένας να αποκτήσει μια σχετικά επαρκή εικόνα μέσα από βιβλία, εφημερίδες ή το Διαδίκτυο. Μπορεί να ανατρέξει σε παλαιότερα και πιο πρόσφατα φύλλα και της «Προλεταριακής Σημαίας» αυτής της περιόδου κάθε χρονιάς. Εκείνο που πρέπει να ψάξει πολύ, ωστόσο, είναι το νόημα, η ερμηνεία, η σημασία της εξέγερσης των εργατών του Σικάγου. Και κυρίως η μεταφορά στο σήμερα, στη σύγχρονη βαρβαρότητα του ιμπεριαλιστικού-καπιταλιστικού συστήματος. Γιατί η εργατική τάξη εξακολουθεί να είναι αλυσοδεμένη από το κεφάλαιο και είναι όρος ζωής γι” αυτήν το σπάσιμο των δεσμών της. Η αφήγηση και πάνω απ’ όλα η υλική πραγματικότητα του ακόμη κυρίαρχου κεφαλαίου πατάει πάνω στην επιβολή από τη μεριά του της εξουσίας του με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου. Οι εργάτες είναι «εξάρτημα» της καπιταλιστικής μηχανής και προορίζονται για αντικείμενο εκμετάλλευσης και μόνο. Μπορούν να είναι καταναλωτές των προϊόντων που παράγουν ή κρέας για τα κανόνια των πολεμικών αναμετρήσεων. Σε καμιά περίπτωση, ωστόσο, δεν «νομιμοποιούνται» να διεκδικούν καλύτερους όρους δουλειάς, αμοιβής κ.λπ. Πολύ περισσότερο να «διαχειρίζονται» οι ίδιοι τους καρπούς του μόχθου τους. Τι εργάτες θα ήταν τότε;
Αυτήν ακριβώς την τάξη πραγμάτων αμφισβήτησαν οι πρωτοπόροι εργάτες του Σικάγου. Δεν έχει σημασία πόσο συνειδητά ή ασυνείδητα. Σημασία έχει ότι τέθηκε το ζήτημα στην πραγματική του διάσταση: ως πάλη ανάμεσα σε τάξεις. Ώριμο ήταν τότε το ζήτημα της μείωσης των ωρών εργασίας, της αύξησης της αμοιβής της δουλειάς, της βελτίωσης των συνθηκών απασχόλησης. Και αν σε κάποιους φαντάζουν λίγα όλα αυτά, δεν έχουν παρά να ρίξουν μια ματιά γύρω τους σε σχέση με τους σημερινούς όρους μισθωτής σκλαβιάς -130 χρόνια μετά- αναφορικά με τα τρία αυτά βασικά ζητήματα. «Μόνο η πραγματικότητα μπορεί να μας μάθει πώς την πραγματικότητα ν” αλλάξουμε».
Ασφαλώς η διεκδίκηση βελτίωσης των όρων δουλειάς προκύπτει ως ανάγκη για το προλεταριάτο. Μήπως όμως έτσι δεν θα είναι πάντα σε καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής; Αλήθεια, πώς προέκυψαν όλα όσα αποκαλούμε εργατικές κατακτήσεις, έως και αυτονόητα δικαιώματα; Και γιατί το κεφάλαιο επιτίθεται με τόση μανία τις τελευταίες δεκαετίες με στόχο να τα πάρει όλα πίσω; Κάποια πράγματα με τη λογική και την κοσμοαντίληψη της αστικής τάξης δεν είναι καθόλου αυτονόητα. Ή, για να το θέσουμε καλύτερα, γίνονται αποδεκτά μόνο αν είναι συμβατά με τα συγκεκριμένα ταξικά της συμφέροντα. Τα ταξικά συμφέροντα του προλεταριάτου είναι εκ διαμέτρου αντίθετα. Παντού στον κόσμο η Εργατική Πρωτομαγιά γιορτάζεται με απεργίες, διαδηλώσεις και συγκρούσεις. Κάθε χρόνο γεμίζουν τα δελτία ειδήσεων με σκηνές από τους σύγχρονους αγώνες των εργαζομένων, μικρό δείγμα των οποίων αναγκαστικά προβάλλεται από τα media. Με μια έννοια, η εργατική τάξη «δείχνει το μπόι της», το ως πού μπορεί να φτάσει με βάση την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική συγκρότηση που έχει κατακτήσει. Έτσι θα γίνει και εφέτος. Αλλού θα είναι πιο ήρεμα τα πράγματα. Αλλού πιο άγρια. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η βασική αντίθεση εργασίας-κεφαλαίου ξανά θα προβληθεί χωρίς φτιασιδώματα. Θα “ναι ακόμη μια διάψευση του «τέλους της πάλης των τάξεων». Σε χώρες εξαρτημένες όπως η δική μας θα αναδειχθεί η κύρια αντίθεση του λαού με το «ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», τον ιμπεριαλισμό. Δικαιώματα κατακτημένα με αίμα και θυσίες είναι αντικειμενικά στο προσκήνιο, ακριβώς γιατί αφαιρούνται από την αχαλίνωτη επίθεση του κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού. Το 8ωρο, το 5θήμερο. Το δικαίωμα στη δουλειά, την περίθαλψη, την ασφάλιση. Το δικαίωμα στον ελεύθερο χρόνο και στην κυριακάτικη αργία. Οι ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς και οι συλλογικές συμβάσεις. Τα μεροκάματα, οι μισθοί και οι συντάξεις που να καλύπτουν το κόστος ζωής. Και αν σήμερα τίποτε από πλευράς εργατικών κατακτήσεων δεν είναι σταθερό και όλα μοιάζουν στον αέρα, χρειάζεται ξανά και ξανά να γίνονται αντικείμενο υπεράσπισης εκ μέρους της εργατικής τάξης, επιβεβαίωσης και πάλι της ικανότητάς της να αντιστέκεται, να διεκδικεί και να αναμετριέται με τον ταξικό της αντίπαλο. Αυτό ακριβώς το νόημα συμβολίζει και αναδεικνύει η Πρωτομαγιά και γι” αυτό αποσιωπάται, διαστρεβλώνεται και βάλλεται από τις δυνάμεις του συστήματος. Και όπου αποσοβείται η εκδήλωση του ταξικού μίσους -απότοκο της εκμετάλλευσης και καταπίεσης αιώνων που υφίσταται η εργατική τάξη- είναι παρούσες οι δυνάμεις καταστολής για έμπρακτη «υπενθύμιση». Βλέπετε το κεφάλαιο έχει πλήρη επίγνωση του κινδύνου που διατρέχει από τον ταξικό του αντίπαλο, που τον αναγνωρίζει ως τέτοιον. Μένει στους ίδιους τους εργάτες να αναγνωρίσουν τον δικό τους ρόλο τόσο στο πλαίσιο αυτής της κοινωνίας όσο και σε σχέση με την προοπτική. Ο αγώνας της εργατιάς δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιορίζεται στα στενά όρια της καπιταλιστικής κοινωνίας. Γιατί στην πάλη για μια καλύτερη ζωή ανακαλύπτει το πλαίσιο που θέτει το κεφάλαιο στον κοινωνικό ανταγωνιστή του που δεν είναι άλλο από τη διαιώνιση και αναπαραγωγή της κυριαρχίας του. Η διεκδίκηση της πολιτικής εξουσίας και της ταξικής ηγεμονίας έρχεται αναπότρεπτα. Με αυτήν την έννοια, οι μικροί και μεγάλοι καθημερινοί αγώνες, οι μικρές και μεγάλες νίκες αλλά και ήττες λειτουργούν είτε προωθητικά είτε επιβραδυντικά στο κοινωνικό προτσές.
Κάποιοι ίσως σπεύσουν να πουν ότι είναι «γνωστά όλα αυτά ήδη από τον 19ο αιώνα, τώρα τι γίνεται». Θα τους απαντήσουμε ότι ακριβώς αυτό είναι το μέλημά μας, γι” αυτό και αναφερόμαστε σε όλα αυτά. Γιατί εξακολουθούμε να πιστεύουμε στη δύναμη της εργατικής τάξης, στη δυνατότητά της να αντιπαρατίθεται στην αστική τάξη, να αντιστέκεται, να διεκδικεί και να νικά. Και αν μνημονεύουμε και γιορτάζουμε με ταξικό-αγωνιστικό τρόπο κορυφαίες στιγμές εργατικής ανάτασης σαν την Πρωτομαγιά του 1886 στο Σικάγο, είναι ακριβώς επειδή τιμούμε, εμπνεόμαστε από αυτήν και εξακολουθούμε να επιδιώκουμε την ανατροπή του βάρβαρου ιμπεριαλιστικού-καπιταλιστικού συστήματος.
Πρόκειται για τους ίδιους ακριβώς λόγους που αναγνωρίζουμε ως το βασικό κοινωνικό υποκείμενο των επαναστάσεων του 20ού αιώνα -ανεξαρτήτως κατάληξης- την εργατική τάξη, θεωρώντας άρρηκτα δεμένη την επαναστατική διαδικασία με τον βαθμό συγκρότησης σε όλα τα επίπεδα της εργατικής τάξης. Πολύ περισσότερο σήμερα, που χρειάζεται να γίνουν σοβαρά βήματα στην προσπάθεια εκ νέου συγκρότησης της εργατικής τάξης σε τάξη για τον εαυτό της. Ένα μέτρο αυτής της συγκρότησης, γραμμένο στα πανό των εργατικών αγώνων, θα ήταν το σύνθημα «κάτω το σύστημα της μισθωτής σκλαβιάς». Η 1η Μάη θα ήταν ίσως η πιο κατάλληλη μέρα για την συμπύκνωσή του.
Να γιατί η Εργατική Πρωτομαγιά χρειάζεται ν” αγκαλιαστεί τόσο από την εργατική τάξη όσο και από τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα. Σαν φόρος τιμής και υπόσχεση για το μέλλον. Σαν σταθμός παγκόσμιας εμβέλειας. Σαν αυτό που εξακολουθεί να είναι: γιορτή της παγκόσμιας εργατιάς.
ΖΗΤΩ Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ!
