Κλείνει σχεδόν ένας χρόνος από όταν ο Τραμπ απέσυρε μονομερώς τις ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία, και Γερμανία συνεχίζουν να την επικαλούνται, με διάφορους «αστερίσκους». Το «χορό», ωστόσο, τον σέρνουν οι ΗΠΑ. Μέχρι πρόσφατα, οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι η κίνηση αυτή των ΗΠΑ δεν είχε τον αναμενόμενο αντίκτυπο, ούτε οι συνέπειες ήταν ανάλογες με το μέγεθος των προειδοποιήσεων των Αμερικανών αξιωματούχων και κυρίως του Τραμπ.
Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν να τους διαψεύδουν. Βλέπει κανείς τις ΗΠΑ να απειλούν το Ιράν με εβδομαδιαίες επαναλήψεις κυρώσεων, διαμορφώνοντας ένα σκηνικό έντασης και ανησυχίας για το επόμενο βήμα των ΗΠΑ. Στα μέσα του Απρίλη, ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε τρομοκρατική οργάνωση τον στρατιωτικό θεσμό μιας άλλης χώρας. Και δεν το έκανε για τις εντυπώσεις. Αυτό δίνει επιπλέον περιθώρια μονομερούς δράσης από μεριάς ΗΠΑ και μέσα στο Ιράν. Οι ενδείξεις κλιμάκωσης της έντασης δείχνουν ότι κάποιες αποφάσεις έχουν παρθεί και βρίσκονται σε τροχιά πολεμικής σύγκρουσης.
Η παρούσα φάση περιγράφει μια κατάσταση, όπου κανείς δεν γνωρίζει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στην περιοχή, εκτός ίσως από αυτούς που την προκαλούν, δηλαδή κάποιων ισχυρών κέντρων στις ΗΠΑ, τα οποία προφανώς διατίθενται να ρισκάρουν ακόμη και την ανοικτή σύγκρουση με το Ιράν. Εκτός από τις νέες κυρώσεις που ανακοίνωσε την περασμένη Τετάρτη ο Τραμπ σε βάρος του Ιράν και αφορούν τους τομείς της βιομηχανίας πέρα του πετρελαίου, οι ΗΠΑ διαμορφώνουν ένα πλαίσιο δράσεων για επιθετικές επιχειρήσεις. Ήδη η Ναυτική Διοίκηση των ΗΠΑ προτρέπει τα εμπορικά πλοία να επικοινωνούν με τον Πέμπτο Στόλο (εδρεύει στο Μπαχρέιν) τουλάχιστον δύο ημέρες πριν πλησιάσουν τα Στενά του Ορμούζ. Για… την προστασία τους φυσικά!
Η αντίδραση της Τεχεράνης στις νέες προκλήσεις των ΗΠΑ περιέχει την απειλή της επανέναρξης τμήματος του πυρηνικού προγράμματος που είχε διακόψει με τη συμφωνία, δίνοντας περιθώριο δύο μηνών και ζητώντας από τους άλλους συμβαλλόμενους στη συμφωνία να την προστατέψουν από τις κυρώσεις των ΗΠΑ. Η υλοποίηση αυτής της απειλής στήνει απέναντι τους άλλους συμβαλλόμενους και κύρια την ΕΕ. Την προηγούμενη βδομάδα, για μια ακόμη φορά οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας δήλωσαν ότι είναι ακόμα προσηλωμένοι στην πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, αλλά δεν πρόκειται να αποδεχτούν τελεσίγραφα από το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Για μια ακόμη φορά, εκδήλωσαν τη λύπη τους για την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ και πρόσθεσαν ότι «παραμένουν προσηλωμένοι στη διατήρηση και την πλήρη εφαρμογή της πυρηνικής συμφωνίας… και ότι είναι αποφασισμένοι «να συνεχίσουν τις προσπάθειες για να συνεχιστεί το νόμιμο εμπόριο με το Ιράν». Ωστόσο, μετά από μια τέτοια κίνηση του Ιράν, δύσκολα θα μπορούσαν να αποφύγουν την ευθυγράμμιση με τις ΗΠΑ.
Μετά την προαναγγελία της Τεχεράνης για μερική αποχώρηση από τη συμφωνία για τα πυρηνικά, ο αμερικανός ΥΠΕΞ Πομπέο ξεκίνησε αιφνιδιαστική περιοδεία σε Μ. Ανατολή και Ευρώπη. Αίσθηση προκάλεσε η επίσκεψη στο Ιράκ, αλλά και η ιδιαίτερη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν και τον ομόλογό του, Λαβρόφ, στο Σότσι της Ρωσίας, όπου είχε συνομιλίες γύρω από το θέμα του Ιράν. Επίσης, αναμένεται να συναντήσει Ευρωπαίους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες την προσεχή Δευτέρα για σχετικές συζητήσεις.
Από την πλευρά της, η Ρωσία, όπως δήλωσε ο Λαβρόφ, περιμένει από τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν υπογράψει την πυρηνική συμφωνία του 2015, να εκπληρώσουν πλήρως τις υποχρεώσεις τους και δικαιολόγησε την Τεχεράνη, λέγοντας πως η κατάσταση που επικρατεί κάνει δύσκολη την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της. Ωστόσο, ειδικοί αναλυτές διαβλέπουν πως στη Συρία, όλο και περισσότερο, υπάρχουν προβλήματα με τον «στρατηγικό σύμμαχό» της Μόσχας. Σύμφωνα με «τοπικές πηγές», η ένταση μεταξύ των δύο πλευρών σε στρατιωτικά και πολιτικά ζητήματα ενισχύεται.
Οι ΗΠΑ, μέσω του Ιράν, θέλουν σε μια πρώτη φάση να ανακόψουν την ανατροπή συσχετισμών σε βάρος τους στη περιοχή της Μ. Ανατολής και την επέκταση της επιρροής της Ρωσίας, τα τελευταία χρόνια, και με άξονα τη Συρία.
Ο αμερικανικός στόλος, που ενισχύεται συνέχεια, δεν είναι για να επιβάλει το «σεβασμό των κυρώσεων», αλλά για να διαμορφώσει ένα πολεμικό περιβάλλον που να μπορεί να αξιοποιηθεί για οποιαδήποτε πρόσφορη προβοκάτσια! Ήδη ξεκίνησαν επεισόδια με «οπλισμένα drones» και άλλες «δολιοφθορές», που φωτογραφίζουν άμεσα ή έμμεσα το Ιράν.
ΧΒ
