Άρθρο από την Προλεταριακή Σημαία (φύλλο 878)
Αυτή τη φορά, έχοντας μάθει από την τρικλοποδιά της ΕΕ που οδήγησε στην αναβολή της προγραμματισμένης συνάντησης Βούτσιτς-Θάτσι της 26ης Ιουνίου (διαβάστε το φύλλο 874 της «Προλεταριακής Σημαίας» στις 4 Ιουλίου), η Ουάσιγκτον υπήρξε άκρως «μυστικοπαθής» στις κινήσεις της. Έτσι ο Τραμπ «πήρε σηκωτούς» τους Βούτσιτς και Χότι (ο αναπληρωτής πρωθυπουργός στη θέση του Θάτσι που παραιτήθηκε) στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ και μετά από δύο μέρες ισχυρών πιέσεων και εκβιασμών, τους «έπεισε» να υπογράψουν μία συμφωνία που… δεν είναι μία αλλά δύο. Εξηγούμε τον γρίφο: δεν υπογράφηκε ένα κείμενο, αλλά ο καθένας από τους Βούτσιτς και Χότι υπέγραψε μία ξεχωριστή και διαφορετική από τον άλλο συμφωνία, ώστε να προσπεραστεί το γεγονός πως η Σερβία δεν αναγνωρίζει την απόσχιση του Κοσσόβου από την επικράτειά της, απόσχιση που επιβλήθηκε από τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς ενάντια στη Σερβία (1999) και ολοκληρώθηκε μετά από μια πολύχρονη πολιτική παρεμβάσεων των ΗΠΑ το 2008.
Η συμφωνία: οικονομικές και γεωπολιτικές στοχεύσεις
Η συμφωνία αριθμεί 16 σημεία «εξομάλυνσης» των οικονομικών σχέσεων των δύο πλευρών, που συνιστά το πρώτο βήμα για την έμμεση αναγνώριση του Κοσσόβου από τη Σερβία και που όλα τους έχουν πολύπλευρες οικονομικές και γεωπολιτικές στοχεύσεις. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:
Την υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής στο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, όπως αυτό της σύνδεσης Βελιγραδίου-Πρίστινα (που είχε υπογραφεί τον περασμένο Φλεβάρη και είχε «βαλτώσει»). Έπρεπε να μπει φραγμός στην Κίνα, που είχε ήδη αναλάβει την κατασκευή σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας από το Βελιγράδι προς τη Βουδαπέστη.
Την επέκταση της προηγούμενης σύνδεσης με ένα λιμάνι βαθέων υδάτων στην Αδριατική και συγκεκριμένα στην πόλη του Δυρραχίου, σημείο με σαφές γεωπολιτικό «στίγμα», διότι ήδη οι Αμερικανοί χρησιμοποιούν την ναυτική βάση της σημαντικής αυτής αλβανικής πόλης.
Τη χρηματοδότηση αυτού του δικτύου όσο και ευρύτερα την παροχή δανείων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, από την EXIMBANK και με την επίβλεψη του αμερικανικού Διεθνούς Οργανισμού Χρηματοοικονομικής Ανάπτυξης, που θα εγκαταστήσει μάλιστα μόνιμη αντιπροσωπεία στο Βελιγράδι, για να εποπτεύει την όλη διαδικασία.
Την απαγόρευση χρήσης εξοπλισμού 5G από μη αξιόπιστους πωλητές, καθώς και την δέσμευση για απομάκρυνση -εάν υπάρχει- τέτοιου εξοπλισμού. Αυτό το σημείο θέλει να ακυρώσει (σε αυτό συμφωνούν και οι Ευρωπαίοι) την προσπάθεια της Κίνας -που βρίσκεται στην αρχή της- να κατασκευάσει δίκτυο 5G στη Σερβία, που όμως θα έχει αναπόφευκτα και ευρύτερες επιπτώσεις στις σχέσεις Σερβίας-Κίνας. Έτσι είναι ζήτημα τι τύχη θα έχουν τελικά οι συμφωνίες της Huawei, με διάφορα Υπουργεία της Σερβίας για την ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων, τη δημιουργία «έξυπνων πόλεων», την ανάπτυξη υποδομών πληροφόρησης και επικοινωνίας στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ας ληφθεί, επίσης, υπόψη ότι σχεδόν όλο το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας της Σερβίας, βασίζεται στον αντίστοιχο τεχνολογικό εξοπλισμό που προέρχεται από την Κίνα και ειδικά από την Huawei.
Την συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ με σκοπό τη διαφοροποίηση (sic) του ενεργειακού εφοδιασμού τους. Η προοπτική φέρεται να είναι η εισαγωγή αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου από τον τερματικό σταθμό της Αλεξανδρούπολης, παρά το γεγονός ή μάλλον ακριβώς επειδή όλες οι ενεργειακές της Σερβίας καλύπτονται πλήρως από τη Ρωσία, με το βλέμμα και στην προσπάθεια της τελευταίας να προωθήσει το βαλκανικό τμήμα του νοτίου αγωγού.
Την ένταξη του Κοσσόβου στη «μίνι Σένγκεν» που είχε ανακοινώσει τον Οκτώβριο του 2019 η Σερβία, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία, ενώ αναμένουν κι ελπίζουν ότι θα ενταχθούν το Μαυροβούνιο και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Από τις πολιτικές πλευρές των συμφωνιών, ξεχωρίζουν:
Το μορατόριουμ ενός έτους, με το Κοσσυφοπέδιο να απέχει από οποιαδήποτε προσπάθεια ένταξής του στους διεθνείς οργανισμούς και τη Σερβία να αποφύγει να απαιτήσει από οποιαδήποτε χώρα ή διεθνή οργανισμό να μην αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο ως ανεξάρτητο κράτος.
Η μεταφορά της πρεσβείας της Σερβίας στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ και από την πλευρά του Κοσσόβου η αμοιβαία αναγνώριση με το Ισραήλ!
Η αποδοχή από Σερβία και Κόσσοβο του χαρακτηρισμού της Χεζμπολάχ ως «τρομοκρατικής οργάνωσης».
Αν κάτι δείχνει το μέγεθος των εκβιασμών που ασκήθηκαν είναι η έκπληξη στο πρόσωπο του Βούτσιτς όταν το δεύτερο σημείο (που αναιρούσε το πρώτο!) ανακοινωνόταν από τον Τραμπ, πράγμα που προκάλεσε και τον δεικτικό παραλληλισμό με την σκηνή του «Βασικού Ενστίκτου» από την εκπρόσωπο του ρωσικού ΥΠΕΞ. Έφταναν, ωστόσο, μερικά εικοσιτετράωρα, ώστε ο Βούτσιτς να ζητήσει την αναθεώρηση/επαναδιατύπωση αυτού του σημείου, διότι διαφορετικά η σέρβικη πλευρά θα αναιρούσε τον εαυτό της, αποδεχόμενη την αμοιβαία αναγνώριση Ισραήλ-Κοσσόβου!
Αυτή η ομολογουμένως άγαρμπη κίνηση, όπως και το σημείο για τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ, αποτελεί ομολογία της «γενικής επιστράτευσης» που έχει κηρυχθεί από τη διοίκηση Τραμπ. Πρόκειται για μια «γενική επιστράτευση» για τη σύμπτυξη μετώπου ενάντια στο Ιράν και στο βάθος στη Ρωσία και τις επιτυχίες της στη Μέση Ανατολή, που προϋποθέτει τη στήριξη του κράτους-τρομοκράτη, του Ισραήλ. Γι’ αυτό μπήκε σαν βιαστική τσόντα και «από το πουθενά» το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ! Άλλωστε, αυτό δεν καταμαρτυρούν και οι συμφωνίες των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν με το Ισραήλ, που προωθήθηκαν με τη λογική του κατεπείγοντος τις ίδιες μέρες;
Αντιδράσεις και σκαλώματα
Το ταξίδι των Βούτσιτς-Χότι την επομένη της συμφωνίας, στην έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες, αποτύπωσε και τις πρώτες αντιδράσεις των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, που βλέπουν τις ΗΠΑ να λειτουργούν μονομερώς «στα δικά τους χωράφια» και με στοχεύσεις που θα μπορούσαν έως και να αποσταθεροποιήσουν σοβαρά το βαλκανικό υπογάστριο της Ευρώπης. Το νήμα των ευρωπαϊκών αντιδράσεων ξετυλίχθηκε με αφορμή τη μεταφορά της πρεσβείας, μιας και «παραβιάζει την πολιτική των δύο κρατών» της ΕΕ. Υποκριτικό «φύλλο συκής» για αυτούς που έχουν βάλει πλάτες στο χαντάκωμα του δίκαιου αγώνα του παλαιστινιακού λαού για λεύτερη πατρίδα!
Η Κίνα δεν αντέδρασε ακόμη και, όπως γράφεται, μάλλον η αντίδρασή της θα είναι υπόγεια και μετρημένη, γνωρίζοντας τόσο τα ρίσκα που έπαιρνε όσο και τις δυνατότητές της στην περιοχή. Μάλλον δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιμείνει προσπαθώντας να βρει άλλα πεδία διείσδυσης και επιρροής.
Όσο για τη Ρωσία, για την οποία διακυβεύονται πολύ περισσότερα και πολύ μεγαλύτερα και με άμεσες γεωπολιτικές επιπτώσεις, όπως έδειξε και η ακύρωση της συμμετοχής της Σερβίας στην προγραμματισμένη εδώ και καιρό κοινή άσκηση με τις στρατιωτικές δυνάμεις της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, θα πρέπει να αναμένουμε την ενεργοποίηση όλων των δεσμών και των καναλιών επιρροής της και όξυνση της αντιπαράθεσής της με τις ΗΠΑ.
Η επόμενη δύσκολη μέρα για τους λαούς
Ιδιαίτερης βαρύτητας, όπως και να το δει κανείς, είναι η αποδοχή της συμφωνίας από τον Βούτσιτς, όταν μάλιστα φάνηκε να είναι αμφίβολο εάν γνώριζε επακριβώς το περιεχόμενο του κειμένου που υπέγραφε! Και έχει βαρύνουσα σημασία, διότι, η σέρβικη αστική τάξη (ή έστω ένα σημαντικό τμήμα της) δείχνει πως όχι μόνο θα τα παίξει «όλα για όλα» σ’ αυτό το τυχοδιωκτικό παιχνίδι εξισορρόπησης των ιμπεριαλιστικών εξαρτήσεων, αλλά πως μέσα από εκβιασμούς και πιέσεις έχει οδηγηθεί στην άποψη μιας ορισμένης μετατόπισης προς τη «Δύση». Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε πως πριν το 1990, η τιτοϊκή Γιουγκοσλαβία ήταν «πρωτοπόρα» στα ανοίγματα στον «ελεύθερο κόσμο».
Έτσι, παρά το γεγονός πως για να υπάρξει μια πλήρης ανατροπή προσανατολισμών θα χρειαστεί να συμβούν πολλά και επώδυνα πράγματα, από την άλλη πρέπει να θεωρούμε δεδομένη τη θέληση των ΗΠΑ να παλέψουν με κάθε τρόπο, ώστε αυτή η κίνησή τους να αποτελέσει σημείο τομής, ειδικά στις σχέσεις τους με τη Σερβία, που την θεωρούν χώρα-κλειδί για την κυριαρχία τους στα Βαλκάνια. Αυτή η κυριαρχία περνάει μέσα από την απώθηση της Ρωσίας και τον περιορισμό έως εξαφάνιση της γεωπολιτικής της επιρροής. Πρόκειται για μια εξέλιξη που αν δρομολογηθεί, γίνεται για τις ΗΠΑ εφαλτήριο ώστε να στοιχίσουν όλα τα Βαλκάνια στην περικύκλωση της Ρωσίας που συνεχίζεται αμείωτη. Επίσης, περιλαμβάνει τη φραγή στις προσπάθειες διείσδυσης της Κίνας, που αντιμετωπίζει την περιοχή σαν πύλη εισόδου στην Ευρώπη και «τέλος» τον περιορισμό των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών σε δευτερεύοντες και τριτεύοντες ρόλους και πάντα υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ.
Με μία πρόταση, αυτή η κίνηση που είναι φανερά ενταγμένη στην πολύχρονη αμερικανική επιχείρηση «σφράγισμα των Βαλκανίων», ξαναρίχνει λάδι στη φωτιά του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού και δη της αμερικανορωσικής αντιπαράθεσης που κατατρώει την περιοχή, δημιουργώντας επιπλέον κινδύνους για τους λαούς της.
Αυτή η κίνηση προετοιμάζει την «επόμενη μέρα», συνίσταται στην κατακόρυφη αύξηση των πιέσεων για να γίνει αποδεκτό το αμερικανικής έμπνευσης σχέδιο ανταλλαγής εδαφών Σερβίας-Κοσόβου που αντικειμενικά θα προκαλέσει κλιμάκωση των ιμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων και θα αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες μιας νέας αναζωπύρωσης των εθνικιστικών παθών και τελικά -γιατί όχι- μιας νέας οδυνηρής ανάφλεξης στα Βαλκάνια.
