Με τη νέα Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) της 1/5/2020, η κυβέρνηση παρουσιάζει το σχέδιό της για την «επιστροφή στην κανονικότητα». Μοναδικό κίνητρο και κριτήριο για αυτή την επιστροφή δεν είναι παρά η λειτουργία της αγοράς πάση θυσία. Το γεγονός μάλιστα ότι η δική τους «κανονικότητα» για το λαό και τους εργαζόμενους θα σημαίνει ισοπέδωση των δικαιωμάτων τους φάνηκε ήδη από την πρώτη στιγμή.
Μια ματιά στη νέα ΠΝΠ αρκεί για να γίνει αντιληπτό ότι η αβεβαιότητα και η εκμετάλλευση για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους όχι απλά δεν αποτελεί παρελθόν, αλλά είναι αυτή που θα χαρακτηρίζει την καθημερινότητά τους το επόμενο διάστημα.
Βέβαια, η κυβέρνηση δεν μας ξάφνιασε. Από τη μια κινείται σταθερά στην κατεύθυνση έντασης της αντιλαϊκής επίθεσης και από την άλλη δεν θα μπορούσε να μη φέρει νέα δέσμη μέτρων για την ελάφρυνση του κεφαλαίου. Διευκολύνσεις λοιπόν και μέτρα ενίσχυσης προβλέπονται τόσο για το μεγάλο σύμμαχο της κυβέρνησης, τα κανάλια, όσο και για τα ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές, τους διαχειριστές των αεροδρομίων (Fraport-Βενιζέλος) καθώς και τις επιχειρήσεις τυχερών παιχνιδιών. Η κυβέρνηση γνωρίζει καλά τίνος τα συμφέροντα εξυπηρετεί και δεν διστάζει να το αποκαλύπτει, τσακίζοντας διαρκώς τα εκ διαμέτρου αντίθετα συμφέροντα του λαού και των εργαζομένων.
Έτσι, εάν το κεφάλαιο με κάθε νέα ΠΝΠ έχει να περιμένει «δώρα», οι εργαζόμενοι έχουν να περιμένουν περαιτέρω πετσόκομμα όσων δικαιωμάτων είχαν απομείνει.
Η κυβέρνηση, έχοντας πάντα ως γνώμονα το «κοινό καλό» και με πνεύμα «εθνικής ομοψυχίας», θεσμοθέτησε μια σειρά αντεργατικές ρυθμίσεις κλείνοντας το μάτι στην εργοδοσία, η οποία νομικά έχει ακόμα περισσότερα βέλη στη φαρέτρα της για να μπορεί άφοβα να ξεζουμίζει τον εργαζόμενο απολαμβάνοντας την προστασία της αστικής δικαιοσύνης.
Ποια η τύχη λοιπόν των εργαζομένων σε επιχειρήσεις που είτε παραμένουν κλειστές είτε πλήττονται λόγω των συνεπειών της κρίσης –δηλαδή της συντριπτικής πλειοψηφίας των εργαζομένων;
Αρχικά, οι ελαστικές σχέσεις εργασίας θα έχουν την τιμητική τους για όλο το επόμενο διάστημα, μιας και διατηρείται το δικαίωμα του εργοδότη για μονομερή επιβολή εκ περιτροπής εργασίας τουλάχιστον στο 50% των εργαζομένων της επιχείρησης με ταυτόχρονη μείωση των αποδοχών τους. Μάλιστα, με τη νέα ΠΝΠ δίνεται η ελευθερία στην εργοδοσία να προσαρμόσει τα ωράρια εργασίας των εργαζομένων ανάλογα με το ωράριο λειτουργίας της επιχείρησης.
Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα νέας αναστολής των συμβάσεων εργασίας του 60% του προσωπικού μιας επιχείρησης μέχρι την 31/5, με δυνατότητα παράτασης μέχρι τέλη Ιούνη κατόπιν έκδοσης υπουργικής απόφασης. Μάλιστα ο εργοδότης μπορεί να αναστέλλει και να ενεργοποιεί τη σύμβαση όπως τον βολεύει, ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης.
Η κυβέρνηση ωστόσο, αποφάσισε πως αρκετά «προστάτευσε» τους εργαζόμενους με την προηγούμενη ρύθμιση της απαγόρευσης των απολύσεων για 45 μέρες από τη λήξη της αναστολής της σύμβασης. Έτσι, με τα νέα μέτρα «επανορθώνει» απαγορεύοντας τις απολύσεις μόνο για όσο χρόνο διαρκεί η αναστολή της σύμβασης και σε κάθε περίπτωση μέχρι 31 Μάη. Τι γίνεται όμως για το διάστημα μετά; Την απάντηση δίνει η αμέσως επόμενη παράγραφος του ίδιου άρθρου, που προβλέπει την υποχρέωση του εργοδότη να διατηρήσει για 45 μέρες μετά την αναστολή τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας με το ίδιο είδος συμβάσεων εργασίας. Στην πραγματικότητα, το επίτηδες ασαφές πλαίσιο αφήνει πολλά περιθώρια ερμηνείας υπέρ της εργοδοσίας, μιας και πλέον δεν ισχύει η ρητή απαγόρευση καταγγελίας της σύμβασης για 45 μέρες από τη λήξη της αναστολής, γεγονός που παρέχει στον εργοδότη τη δυνατότητα να αντικαταστήσει όποιον «παλιό» εργαζόμενο δεν του κάνει, είτε γιατί στοιχίζει περισσότερο είτε γιατί αποδείχτηκε «ανυπάκουος», με νέο δυναμικό κάτω από πολύ χειρότερους όρους.
Βέβαια, προς αποφυγή αντιδράσεων, η αναστολή θα συνοδευτεί και πάλι με κάποια ψίχουλα, το ποσό των οποίων θα είναι ανάλογο με τις μέρες της αναστολής. Τώρα το ποιος μπορεί να ζήσει με τόσα λίγα χρήματα τη στιγμή που τρέχουν κανονικά ενοίκια, λογαριασμοί, δάνεια, έξοδα κλπ. δεν έχει και πολλή σημασία γι’ αυτούς που έχουν προγραμματίσει με τόσο ενδελεχή μελέτη την «επιστροφή στην κανονικότητα».
Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι οι εργαζόμενοι ειδικών κατηγοριών που δεν κατάφεραν ακόμα να πάρουν τα ψίχουλα του προηγούμενου μήνα. Αυτοί χρειάστηκε να υποβάλλουν εκ νέου αιτήσεις για να τα λάβουν μέχρι τα μέσα Μάη και βλέπουμε. Άλλωστε οι τράπεζες δεν θα τους πάρουν και το σπίτι… μέχρι τις 31/7, αφού τότε παύει η προστασία της πρώτης κύριας κατοικίας σύμφωνα με τη νέα ΠΝΠ.
Παράλληλα, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας που λήγουν από 29/02/2020 έως 30/04/2020 παρατείνονται μόνο μέχρι 30/6/2020, γεγονός που σημαίνει ότι χιλιάδες εργαζόμενοι θα δουλεύουν σε καθεστώς είτε ατομικών, είτε επιχειρησιακών συμβάσεων.
Την ίδια στιγμή που η «επάνοδος στην κανονικότητα» σηματοδοτείται από ωράρια και εργαζόμενους «λάστιχο», η κυβέρνηση φρόντισε μέσω της ΠΝΠ να πάρει πίσω και τις εξαγγελίες της για αύξηση του κατώτατου μισθού. Αποφάσισε λοιπόν να μην προχωρήσει καμία αύξηση του κατώτατου μισθού στο 2020. Η συζήτηση θ’ ανοίξει αρχές του 2021 κατόπιν «αξιολόγησης» των νέων συνθηκών. Και ο νοών νοείτο.
Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι η ενίσχυση της λογικής της απόλυτης ευελιξίας του εργοδότη, να απασχολεί τον εργαζόμενο όπως, όποτε και για όσο θέλει. Οι εργαζόμενοι καλούνται να εμπεδώσουν πως οι ανάγκες τους θα πρέπει να προσαρμόζονται στις ανάγκες τις εργοδοσίας. Το αν κάποιος θα έχει δουλειά, οι ώρες που θα εργάζεται και το αν τελικά θα παίρνει το μισθό που έχει συμφωνήσει θα εξαρτάται από τις ορέξεις του εργοδότη. Κι αυτό θα πρέπει να είναι «κοινά αποδεκτό» στο όνομα του «από κοινού» ξεπεράσματος και αυτής της κρίσης.
Οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να θυσιάσουν κανένα δικαίωμα και καμία κατάκτησή τους. Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να εκμεταλλευτεί στο έπακρο την ευκαιρία που της έχει προκύψει, πατώντας στην αποσυγκρότηση του εργατικού κινήματος. Τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί με μια σειρά Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου μέσα σε δύο μήνες όχι μόνο δεν είναι έκτακτα αλλά θα ακολουθούν τους εργαζόμενους για όλο το επόμενο διάστημα παίρνοντας μόνιμο χαρακτήρα. Το ζήτημα είναι λαός και εργαζόμενοι μέσα από τον αγώνα τους να παλέψουν για την ανατροπή των αντεργατικών μέτρων. Να μη δεχτούν ως «κανονικότητα» το τσάκισμα των δικαιωμάτων τους.
