…και οι «κυβιστήσεις» στο χώρους που αναφέρονται στην αριστερά.
Του Δημήτρη Μάνου
Μικρό ιστορικό: Κενό στη θέση του… κενού.
Η μετατόπιση από τη θέση για διαγραφή του χρέους της κυβέρνησης Σύριζα-ΑΝΕΛ (είχε εκδηλωθεί πριν τις εκλογές) έχει δημιουργήσει ένα… «αριστερό» -τουλάχιστον έτσι το βλέπουν οι ιθύνοντες καθοδηγήσεις- κενό στις θέσεις της κυβέρνησης που αναλαμβάνουν να το… καταλάβουν οι δυνάμεις που αυτοαναφέρονται ως… αριστερότερα του Σύριζα εντός και εκτός αυτού. Τούτο το κενό καλύπτεται (τουναντίον!) από μία συνολική δεξιά μετατόπιση στην επιχειρηματολογία, στις θέσεις αλλά -πρωτίστως- στην πολιτική κατεύθυνση αυτών των δυνάμεων. Σαν ο προηγούμενος να παίρνει τη θέση του… επόμενου ένα πράγμα. Μην σπρώχνετε όλοι θα πάρετε!
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συγκρότηση της «Πρωτοβουλίας για την οριστική διαγραφή του χρέους» που συγκροτήθηκε πρόσφατα.
Αν ανατρέξουμε στην πρόσφατη ιστορία των δράσεων και των κινητοποιήσεων ενάντια στα μνημόνια θα διαπιστώσουμε βέβαια ένα κοινό πρόταγμα πέντε ή έξη σημείων που ένωνε όλες τις δυνάμεις στα αριστεροδεξιά… ενδότερα αλλά και στα «αριστερά»… εξώτερα του Σύριζα που αποτελούσε κοινή ιδεολογική πλατφόρμα. Βασικό και κεντρικό σημείο αυτής της πλατφόρμας ήταν το ζήτημα της διαγραφής του χρέους και η διεκδίκηση του. Υπήρχαν βέβαια αποκλίσεις στο ζήτημα της εξόδου από τη ΕΕ, στην αρχή γινόνταν αποδεκτή απ’ όλους η θέση για την έξοδο από το ευρώ, ενώ όταν συγκροτήθηκε η λεγόμενη «επιτροπή λογιστικού ελέγχου» για την εξακρίβωση του λεγόμενου «επονείδιστου» χρέους μπερδεύτηκαν πιο πολύ τα πράγματα. Όχι μόνο προς τα «δεξιά» καθώς απετέλεσε την πλατφόρμα για το πέρασμα στα νερά του κυβερνητισμού και της «υπευθυνοποίησης» αλλά και προς τα «αριστερά» (υπήρξαν τοποθετήσεις στο χώρο της δημοσιογραφίας που εκδήλωναν ανοικτά τη γοητεία που τους ασκούσε ο «λογιστικός έλεγχος του χρέους» αλλά και ο εν γένει «κυβερνητισμός»).
Αλλά ακόμα και το ΚΚΕ που στην αρχή κρατούσε μια αμήχανη (μέχρι κριτική για τα δεδομένα του) στάση πολύ σύντομα ανάκαμψε και υιοθέτησε το αίτημα της μονομερούς διαγραφής του χρέους εντάσσοντας το βεβαίως-βεβαίως στο πρόταγμα της λαϊκής οικονομίας και της άλλης εξουσίας και καταθέτοντας ως άμεσο καθήκον την κοινοβουλευτική πρόταση για την ακύρωση των μνημονίων με κάλεσμα (τι λες τώρα!) προς τις εργαζόμενες μάζες έξω από το κοινοβούλιο για να στηρίξουν την πρόταση. Και μετά;
Είναι λοιπόν φανερό ότι η κυριάρχηση του αιτήματος της «διαγραφής του χρέους», της «στάσης πληρωμών» το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς είναι ότι δεν… νίκησε στο κίνημα. Το κενό πολιτικό περιεχόμενο αυτής της πολιτικής κατεύθυνσης πέρα από το ότι μεταφέρει το κέντρο βάρους από τους αγώνες τελικά στο πεδίο των… θεσμών είναι ότι και σε αστικό επίπεδο δεν βρίσκει αποδέκτες. Και δεν έχει καμία σχέση με τα λατινοαμερικάνικα παραδείγματα που πολλοί επικαλούνταν όταν καταστρώνονταν τα ευφυή -πλην μάταια- σχέδια για την επιβολή του μέσω του… κινήματος. Αλλά πώς να δεις τούτη την σχεδόν αυταπόδεικτη αλήθεια όταν πιστεύεις πως η χώρα είναι μέρος της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας και η ιμπεριαλιστική(!) εθνική αστική τάξη -που την συναπαντήσανε;- έχει σχέσεις αλληλεξάρτησης από τον παγκόσμιο ιμπεριαλισμό;
Αυτά τότε λέγονταν και γράφονταν από τους «Λακεδαιμόνιους» της αριστεράς από θέσεις που χαρακτηρίζονταν τάχα «εθνομουλάδικες» (χαρακτηρισμός στα ανωτέρου πολιτικού επιπέδου πολιτικά sites), όμως από ποιους; Από όσους τάχα μου αντι-εθνικιστές και αντι- πατριώτες έκαμαν πρόταγμα τους την… εθνικοποίηση των τραπεζών και προλαμβάνοντας την «πρωτοτυπία» της συγκυβέρνησης Τσίπρα-Καμένου, έδιναν βήμα και μεταμόρφωναν σε παράγοντες και θεωρητικούς του κινήματος «για τη διαγραφή του χρέους» καθηγητάδες και «σοφούς» με εκφρασμένες εθνικιστικού και σοσιαλπατριωτικού (το λιγότερο!) χαρακτήρα θέσεις. Αυτά για να μην ξεχνιόμαστε… Και για να αντιληφτούμε πως η αγνόηση του ζητήματος της εξάρτησης και του εξαρτημένου χαρακτήρα της αστικής «μας» τάξης είναι ίσα-ίσα που οδηγεί στην ανοχή του σοσιαλπατριωτισμού και του εθνικισμού.
Η συζήτηση της συγκρότησης της Πρωτοβουλίας στα γραφεία της Ίσκρα.
Το πρόβλημα σε ποιον να απευθυνθεί η πρόταση για «διαγραφή του χρέους» φαίνεται ότι λύθηκε για όσους συγκροτούν την Πρωτοβουλία για τη διαγραφή του χρέους με την… κυβίστηση της κυβέρνησης. Είναι συνεπώς ιστορική ευκαιρία να στριμωχτεί η νέα συγκυβέρνηση στις θέσεις που εγκατέλειψε: Θα απευθύνουν το αίτημα μέσω κινήματος συνελεύσεων, συγκεντρώσεων υπογραφών και «παρόν» σε ιστοσελίδες -που δεν τους εμπνέει και τόσο κατά τον εισηγητή αλλά κομμάτια να γίνει- και κινητοποιήσεων.. Προφανώς καλώντας την να μείνει σταθερή στις δεσμεύσεις. Έβαλαν και ως χρονικό όριο αυτών των πολύμορφων δράσεων το τετράμηνο. Τυχαία σύμπλευση με την κυβερνητική -υποτιθέμενη- μάχη με τους δανειστές; Μετά θα χαθεί η ιστορική ευκαιρία.
Δεσμεύσεις για τις οποίες όλοι οι εισηγητές εκφράζανε την βαθιά τους οδύνη και δικαιολογημένη αγανάκτηση γιατί δεν τηρηθήκαν όπως επίσης και για τον τρόπο που πληροφορήθηκε ο λαός την αλλαγή στάσης (μέσω ενός mail; πως μπόρεσαν;).
Όλες οι τοποθετήσεις μπορεί από το χρέος να ξεκίναγαν («μέσω του χρέους κατεδαφίζονται οι λαϊκές κατακτήσεις») και στο χρέος κατέληγαν ως προϋπόθεση για να τηρηθεί -έστω!- το γνωστό πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης (τουλάχιστον ως προς τα νοσοκομεία όπως υποστήριξε εκπρόσωπος σωματείων εργαζομένων στην υγεία).
Υπήρξε μάλιστα και συγκεκριμένη παρέμβαση για το πώς με συγκεκριμένο και συντεταγμένο τρόπο μπορεί να γίνει και η μονομερής διαγραφή του χρέους που θα επιφέρει φυσικά την έξοδο από το ευρώ. Με επιτρόπους στις τράπεζες («λενινιστική» υποχώρηση από το «αριστερό πρόγραμμα» εθνικοποίησης των τραπεζών), με χρήματα που θα βρούμε από το ισοζύγιο πληρωμών που είναι αρνητικό λόγω της λιτότητας και της μείωσης των εξαγωγών και των πλεονασμάτων, που μην ξεχνάμε πως «πέτυχε» η προηγούμενη «μνημονιακή» κυβέρνηση εν μέρει με το αίμα του ελληνικού λαού, εν μέρει με λογιστικά κόλπα και παραγωγικές επενδύσεις σε βιοτεχνία-βιομηχανία. Τέτοια σοφία. Προφανώς σε συμμαχία με την «πατριωτική» αστική τάξη. Το ερώτημα σε ποιον και από ποιον εξακολουθεί σε αντίθετη περίπτωση να παραμένει έωλο.
Ακόμη και τοποθετήσεις (Πετρόπουλος) που προσπάθησαν να θέσουν το ζήτημα του χρέους ως έκφραση της ολοκληρωμένης και πολύμορφης εξάρτησης της χώρας και της αστικής «της» τάξης αδίκησαν τον.. εαυτό τους θέτοντας: «διαγραφή του χρέους τώρα!». Και που πήγε η πολύμορφη εξάρτηση της οποίας έκφραση όπως καταδείχτηκε με ιστορική ανασκόπηση του εισηγητή-αποτελούσε πάντα το χρέος της χώρας; Ας διαγραφεί το χρέος και βλέπουμε…
Κάτι μου θυμίζει από το λαϊκό: «κάτι» ας κάνουν και βλέπουμε…
Όπως ήταν φυσικό αυτή η μετατόπιση της αριστερής αντιπολίτευσης της κυβέρνησης στις δεσμευτικές θέσεις του κυβερνητικού προγράμματος που δεν εφαρμόστηκε αφήνει ένα άλλο κενό αριστερής πολιτικής. Νέο κενό.
Το κάλυψε η τοποθέτηση (Αντωνόπουλος) που θέλει τη διαγραφή του χρέους και τη μονομερή στάση πληρωμών μέρος ενός εργατικού προγράμματος ανατροπής συνολικότερου που θα παλευτεί από το εργατικό και λαϊκό κίνημα. Που θα οδηγεί αυτό το κίνημα. Σε μια άλλη εξουσία; Σε ένα προ-στάδιο πριν αυτή την εξουσία; Σε μια δυαδική εξουσία μήπως; Νέο κενό. Η πρόταση για την μονομερή στάση πληρωμών έχει με λεπτομέρειες περιγραφτεί από τις στήλες του ΠΡΙΝ…
Πάντως μια και αναφέρθηκε ήδη το ΚΚΕ -που δεν συμμετέχει φυσικά σε αυτή την κίνηση και φυσικά θα την κριτικάρει- με τις τελευταίες του αναλύσεις θα μπορούσε κάλλιστα να καταλάβει ένα από τα κενά των συνιστωσών αφού χαρακτηρίζοντας την κυβέρνηση Σύριζα- ΑΝΕΛ κυβέρνηση για «την οικονομική ανάκαμψη της ολιγαρχίας» «παραβλέποντας» την εξάρτηση της αστικής τάξης και το ρόλο του ιμπεριαλισμού στην ουσία κάνει -πολιτικό!- … εισοδισμό στον τροτσκισμό!
Έτσι το ντόμινο που ξεκίνησε με την «αθέτηση» του προγράμματος της Θεσσαλονίκης από μεριάς της κυβέρνησης δημιούργησε μια κίνηση ντόμινο προς τα… δεξιά στις τοποθετήσεις όλων των χώρων που θέλουν να αναφέρονται στην αριστερά (συστημικής και μη συστημικής) που στην ουσία μεταθέτουν δεξιότερα του πολιτικού τόξου, θέσεις και τοποθετήσεις ενός σώματος απόψεων και μιας κατεύθυνσης ενιαίας τελικά για την πλειοψηφία των οργανώσεων παρά τις διαφοροποιήσεις.
Σώματος απόψεων που ως βασικά του στοιχεία έχει ότι δεν απευθύνεται στο λαό αλλά στους διαχειριστές των ζητημάτων του, που παραγνωρίζει και ηθελημένα αγνοεί το ρόλο της εξάρτησης από τον ιμπεριαλισμό, που δεν δοκιμάζει και δεν δοκιμάζεται στο μόνο πεδίο που η αριστερά μπορεί να διακριθεί πολιτικά και ιδεολογικά -εν τέλει και πρακτικά: στο πεδίο της ταξικής αναμέτρησης, της λαϊκής αντίστασης. Και που εξακοντίζει αυτή την ανάγκη σε ένα μακρινό μέλλον ή την υποβαθμίζει σε ένα ασαφές και αμήχανο παρόν.
Τούτος είναι ο βαθύτερος λόγος που και αυτή η πρωτοβουλία δεν πρόκειται να μακροημερεύσει αν και οι συντελεστές της -πολλοί από τους οποίους συμμετείχαν στην προηγούμενη επιτροπή «λογιστικού ελέγχου»- κάνοντας την αυτοκριτική τους γιατί η προηγούμενη πρωτοβουλία βάλτωσε, θεωρούν ότι υιοθετώντας τώρα την «μονομερή -ολική- διαγραφή» θα κάνουν ένα βήμα προς τα αριστερά. Και την κυβέρνηση θα στριμώξουν και θα τιμωρήσουν για τις απιστίες της και κίνημα θα δημιουργήσουν. Πόσο όλα αυτά έχουν πραγματική σχέση με τις πραγματικές ανάγκες και τις «ταπεινές» αγωνίες του λαού είναι άλλο θέμα.
Πώς να… σπρώξουμε προς… αριστερά.
Να ξεκαθαρίσουμε πρώτα σχετικά με το χρέος και να μην τσιμπάμε στην αντιστροφή της πραγματικότητας που επιχειρούν ιμπεριαλισμός και αστική τάξη δίνοντας στο χρέος μία θέση που δεν πρέπει να κατέχει στην οικονομική και πολιτική σκέψη και τα δικά μας προτάγματα.
Απλά η αριστερά πρέπει να είναι «εκεί». Να «φωλιάζει» στις πραγματικές ανάγκες του λαού και όχι στα φληναφήματα και στις ασκήσεις επί χάρτου και τις εικονικές ρήξεις. Γιατί εκτός από το χρέος των πραγμάτων που δεν κάνει (γιατί αν έκανε άλλη θα ήταν η «αφήγηση» σήμερα, πάντα υπάρχουν διαφορετικές επιλογές στις διάφορες ιστορικές διασταυρώσεις!) σε αυτό το αναγκαστικό χρέος λοιπόν, θα προστεθεί και το.. επονείδιστο χρέος όσων κάνει σε λάθος κατεύθυνση.
