Με πολύ γρήγορες διαδικασίες το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) ενέκρινε το Νοέμβρη το πρόγραμμα υποχρεωτικής μεταπτυχιακής βασικής κλινικής εκπαίδευσης, δηλαδή το πρόγραμμα μαθητείας των γιατρών, το λεγόμενο και κατ’ ευφημισμόν «foundation year». Το αμέσως επόμενο διάστημα, το υπουργείο Υγείας θα έχει τη δυνατότητα να το θέσει σε εφαρμογή με απλή υπουργική απόφαση, με διακηρυγμένο στόχο να ισχύσει για τους αποφοίτους του ερχόμενου Φλεβάρη (2022).
Σύμφωνα με το πρόγραμμα αυτό, οι πτυχιούχοι της ιατρικής δεν θα έχουν απευθείας πρόσβαση στο αγροτικό ή την ειδικότητα, όπως ίσχυε παλιότερα, αλλά θα πρέπει πρώτα να περάσουν υποχρεωτικά ένα εξάμηνο σε αγροτικό ιατρείο και ένα εξάμηνο σε κάποιο νοσοκομείο του ΕΣΥ. Οι πτυχιούχοι γιατροί θα μετατρέπονται με αυτόν τον τρόπο για έναν ολόκληρο χρόνο σε σχεδόν απλήρωτους εργαζόμενους, που θα βγάζουν τη… λάντζα στα αντίστοιχα νοσοκομεία. Μάλιστα, το πακέτο θα περιλαμβάνει υποχρεωτική διαδικτυακή παρακολούθηση, ενώ θα υπάρχει και λίστα αναμονής, με ό,τι αυτό σημαίνει για την περαιτέρω καθυστέρηση των ήδη μεγάλων σε διάρκεια σπουδών των φοιτητών ιατρικής.
Ο όρος «foundation year» είναι φυσικά δανεισμένος από τον ιμπεριαλισμό και πιο συγκεκριμένα προέρχεται από τη Μ. Βρετανία, όπου οι υποψήφιοι με χαμηλές επιδόσεις αναγκάζονται να υποβληθούν σε ένα έτος μαθητείας πριν από την έναρξη των σπουδών τους (λέγεται και «μηδενικό έτος»), ως προαπαιτούμενο για να ξεκινήσουν μια σχολή. Άλλωστε, η Μ. Βρετανία έχει μεγάλη παράδοση όσον αφορά στους ταξικούς φραγμούς που εφαρμόζει στο εκπαιδευτικό της σύστημα. Το ελληνικό σύστημα φαίνεται ότι εξυπηρετείται με το να εισάγει στις ιατρικές σχολές ένα τέτοιο έτος στο τέλος των σπουδών. Έτσι αποφεύγει τις προσλήψεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, ποδοπατώντας τους νέους γιατρούς στο όνομα της γνώσης, ενώ ήδη στύβει και εξαντλεί τους υπάρχοντες. Σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας αυτή η πολιτική είναι χαρακτηριστική, με ενδεικτικό παράδειγμα το κάλεσμα των φοιτητών ιατρικής σε εθελοντισμό.
Είναι ακόμη πιο προκλητικό το γεγονός ότι η κίνηση από τη μεριά της κυβέρνησης και του συστήματος γίνεται σε μια περίοδο που η εγκληματική διαχείριση της πανδημίας οδηγεί σε δεκάδες νεκρούς κάθε εικοσιτετράωρο. Είναι ξεκάθαρο ότι το σύστημα δεν δίνει δεκάρα για την υγεία του λαού. Αυτό ευθύνεται για τις τεράστιες αναμονές και τον αποκλεισμό του λαού από την περίθαλψη και για τα αμέτρητα χειρουργεία που αναβάλλονται. Αντίστοιχα, δεν δίνει δεκάρα για τα δικαιώματα των νέων γιατρών και των φοιτητών ιατρικής.
Μάλιστα, το ΚΕΣΥ εξέφρασε ανοιχτά την πρόθεση για αποσύνδεση του πτυχίου ιατρικής από την άδεια άσκησης επαγγέλματος και τη σύνδεσή της με το «foundation year». Πρόκειται για ένα ολοφάνερο χτύπημα στο πτυχίο και τα επαγγελματικά του δικαιώματα. Είναι στην ίδια λογική των μέτρων που φέρνει ο νέος νόμος-πλαίσιο που ετοιμάζεται να θέσει σε διαβούλευση η Κεραμέως το επόμενο διάστημα και προβλέπει διάλυση των πτυχίων, αποσύνδεσή τους από συγκεκριμένα επαγγελματικά δικαιώματα και ενίσχυση της «πρακτικής» και της «μαθητείας». Κι αν επιχειρεί η κυβέρνηση να δώσει την εντύπωση ότι οι φοιτητές Ιατρικής θα εξαιρεθούν από τη λαίλαπα, έρχεται το «foundation year» για να τους υπενθυμίσει ότι θα βράσουν στο καζάνι κι ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για αυταπάτες.
Την ίδια ώρα που το σύστημα προωθεί τέτοιες αντιδραστικές αλλαγές, που απομακρύνουν τα πτυχία από τα επαγγελματικά τους δικαιώματα (βλέπε αντίστοιχα αφαίρεση «Παιδαγωγικής Επάρκειας» από τα πτυχία) κάνει λόγο για ανεπαρκείς φοιτητές, που «δεν έχουν πάρει όλη τη γνώση» και σπρώχνει σε ακόμη περισσότερη εντατικοποίηση. Τα επιχειρήματα περί «ελλιπών γνώσεων» στρώνουν το δρόμο στον εργασιακό μεσαίωνα.
Οι κινητοποιήσεις μερικών δεκάδων φοιτητών μπροστά στα υπουργεία, με σχεδιασμό της ΚΝΕ, και οι καταθέσεις ψηφισμάτων διαμαρτυρίας «στους αρμόδιους» δεν αρκούν. Δεδομένης της αποδιοργάνωσης των φοιτητικών συλλόγων, αλλά και της μεγάλης οργής που έχει προκαλέσει το μέτρο αυτό, οφείλουν να αναζητηθούν δρόμοι εμπλοκής, οργάνωσης και έκφρασης του φοιτητόκοσμου, μέσα από πλατιές πρωτοβουλίες κοινής δράσης ενάντια στη μαθητεία-κάτεργο με σκοπό την ενεργοποίηση των συλλόγων και την προετοιμασία ενός αγώνα που πρέπει να δοθεί το ερχόμενο διάστημα. Με βασική διεκδίκηση να μην περάσει το «foundation year», αλλά και τα ευρύτερα αιτήματα το πτυχίο να αποτελεί τη μοναδική προϋπόθεση για δουλειά και τις άμεσες προσλήψεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού εν μέσω πανδημίας.
