Η δημιουργία σωματείων- συνδικάτων ή συλλόγων εξυπηρετεί την ανάγκη αποτελεσματικής πάλης αυτών που συμμετέχουν. Η εμφάνισή τους δεν ήταν επινόηση εν κενώ αλλά γέννημα των συνθηκών που διαμόρφωσε το σύστημα.
Η ύπαρξη και η κατανόηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων ανέδειξαν την ανάγκη συγκρότησης τους σε πρώτο επίπεδο .Τα κοινά χαρακτηριστικά που μέσα από μια πορεία διαμορφώθηκαν είτε από την ίδια την λειτουργία του καπιταλισμού είτε από την ταξική πάλη, επέτρεψαν τη μαζική συμμετοχή και την επέκταση αυτών των μορφών οργάνωσης.
Ο ίδιος εργοδότης, ο ίδιος χώρος δουλειάς, το συγκεκριμένο αντικείμενο- ειδικότητα είναι μερικά χαρακτηριστικά της λειτουργίας του συστήματος με κορυφαίο βέβαια το κλέψιμο της υπεραξίας.
Το 8ωρο, το μεροκάματο- μισθός, η ασφάλιση, οι συλλογικές συμβάσεις κτλ. είναι νικηφόρα αποτελέσματα της ταξικής πάλης.
Όλα αυτά μαζί και το καθένα χωριστά, με την βαρύτητα που τους αντιστοιχεί, συνέβαλαν στην συγκρότηση των λαϊκών μαζών.
Σήμερα σε μεγάλη έκταση και για χρονικό διάστημα που φαίνεται ο ορίζοντάς του, όλα τα παραπάνω έχουν διαφοροποιηθεί και συνεχίζουν να αλλάζουν.
Οι απολύσεις παντού, το ξεκλήρισμα της αγροτιάς, τα εκατοντάδες χιλιάδες κορνιζωμένα πτυχία όλων των βαθμίδων αλλά και οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, η εξαφάνιση των συλλογικών συμβάσεων, οι διαφορετικές δουλειές ανά τακτά χρονικά διαστήματα είναι λόγοι που δυσκολεύουν αντικειμενικά την συλλογική έκφραση πολύ μεγάλου τμήματος της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.
Η ανεργία είναι το βασικό, όχι όμως το μοναδικό πρόβλημα, με βάση το οποίο σχετίζονται μεταξύ τους οι ωρομίσθιοι και αυτοί που έχουν πλήρες ωράριο. Αυτό δεν είναι κάτι το σταθερό. Το κάθε χαρακτηριστικό μπορεί σε άλλη χρονική περίοδο να αφορά άλλους. Η απασχόληση σε διαφορετικές δουλειές, με διαφορετικούς εργοδότες είναι επίσης τρανό ζήτημα.
Μπορεί όλο αυτό το κομμάτι του λαού να βρει τρόπους συλλογικής έκφρασης και στην βάση ποιων χαρακτηριστικών;
Δεν αναφέρομαι στους χώρους εκείνους όπου το πρόβλημα της ύπαρξης αλλά μη λειτουργίας των σωματείων (με ευθύνη καθεστωτικών ή ρεφορμιστών) πρέπει να αντιμετωπιστεί γενικά με το ξεσκέπασμα των λαθεμένων απόψεων και πρακτικών, με στόχο την μαζικοποίηση και την αγωνιστική διεκδίκηση.
Συγκεκριμένα, κάποιες προτάσεις προς συζήτηση:
1)Στον χώρο της εκπαίδευσης, υπάρχουν οι κατά τόπους σύλλογοι δασκάλων- ΕΛΜΕ και στην τριτοβάθμια αντίστοιχες ενώσεις. Αυτοί που είναι με την προοπτική να εργαστούν και αρκετοί που για κάποιο διάστημα απασχολήθηκαν θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συλλόγους ανέργων- αδιόριστων και σε συνεργασία με τις ήδη υπάρχουσες δομές στην αρχή να διευκολυνθούν. Η ενημέρωση, η ανταλλαγή εμπειριών αλλά προπαντός η κοινή διεκδίκηση και η αλληλεγγύη θα τους εξυπηρετούσε όλους.
2)Στον χώρο του επισιτισμού, χιλιάδες νέοι κατά κανόνα τρέχουν πρωί βράδυ ανασφάλιστοι κι απλήρωτοι ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις. Η ύπαρξη κτιριακών εγκαταστάσεων στα εργατικά κέντρα, η μεταφορά εμπειριών, έστω κι αυτών των λίγων που θα μαζευτούν, μπορούν αυτήν την συνεύρεση να την εξελίξουν σε κάτι ανώτερο και πιο αποτελεσματικό.
3)Οι άνεργοι που έχουν αναφορά σε υπαρκτές δομές, όπως απολυμένοι της τάδε επιχείρησης ή του τάδε κλάδου (πχ. οικοδόμοι), γιατί να μην είναι γραμμένοι στα αντίστοιχα συνδικάτα; Η ασφάλιση- περίθαλψη- το επίδομα ανεργίας , η αναζήτηση των αιτιών για τα κοινά αλλά και τα διαφορετικά σε κάποια φάση προβλήματα είναι μία υπαρκτή και όχι ασήμαντη βάση.
4)Οι άνεργοι που δεν ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες θα μπορούσαν σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας να συστήσουν κάτι συλλογικό. Τα πρώην δημαρχεία και τα κοινοτικά καταστήματα μπορούν με λίγη πίεση να λύσουν τα πρώτα πρακτικά προβλήματα. Η ανάγκη για δουλειά είναι το βασικό αλλά όχι το μοναδικό πρόβλημα που υπάρχει. Η πολιτική και ιδεολογική συγκρότηση είναι ζήτημα που παίζεται καθημερινά. Ακόμη και τα μικρά και αυτονόητα μπορεί να είναι βουνό για κάποιους. Εύκολα δημοσιοποιεί κάποιος την άποψη ή τον προβληματισμό του, μιλώντας σε μια συγκέντρωση ή γράφοντας μια προκήρυξη;
Η ανάθεση λοιπόν σε «ειδικούς» υποθέσεων που θα έπρεπε να χαρακτηρίζονται από μαζική συμμετοχή, πολλές φορές μπορεί να μην γίνεται συνειδητά αλλά από απειρία. Μορφές οργάνωσης σε πρώτο επίπεδο έχω τη γνώμη ότι βοηθούν να γίνουν τα πρώτα βήματα, ιδιαίτερα σήμερα. Και μήπως η οργάνωση έχει πολύ μεγαλύτερη απήχηση απ’ ότι το μέγεθός της δείχνει;
Κώστας Κουτρότσιος, Kοζάνη
