Μια «συνήθης» διαδικασία
Το 1996, μετά την εκλογική ήττα της ΝΔ, προωθείται στην ηγεσία της ο Κ. Καραμανλής ο νεότερος τόσο σαν απάντηση στο εσωκομματικό της πρόβλημα όσο και κυρίως σε μια προσπάθεια να εμφανισθεί με «ανανεωμένο» πρόσωπο ώστε να διεκδικήσει τη διακυβέρνηση της χώρας με καλύτερους όρους. Με ανάλογη (πάνω-κάτω) λογική προωθείται σήμερα στο ΠΑΣΟΚ ο Γ. Παπανδρέου. Η πρωτοτυπία του πράγματος έγκειται στο ότι η αλλαγή στο ΠΑΣΟΚ γίνεται προεκλογικά. Ταυτόχρονα αποτελεί την κορύφωση μιας διαδικασίας που ένας κρίσιμος προηγούμενος σταθμός της ήταν η αποπομπή του Κ. Λαλιώτη και, καθώς και ο ίδιος κατήγγειλε, καθ” υπόδειξη των Αμερικάνων. Στην πραγματικότητα όλα αυτά δεν είναι και τόσο πρωτότυπα για μια εξαρτημένη χώρα σαν τη δική μας και μ” ένα πολιτικό σύστημα που λειτουργεί και διαμορφώνεται σύμφωνα με τις επιθυμίες και υπαγορεύσεις ιμπεριαλιστικών κέντρων.
Θα μπορούσαμε να πάμε και πιο πίσω. Στο πώς αναδείχτηκαν και ανέλαβαν ρόλους όλοι αυτοί οι μεγαλόσχημοι πολιτικοί που «κοσμούν τας δέλτους της Ιστορίας μας». Από το Μητσοτάκη και τον Α. Παπανδρέου μέχρι τον Κ. Καραμανλή (τον «μεγάλο»), τον Παπάγο και τον Γ. Παπανδρέου τον πρώτο. Και θα μπορούσαν να γραφούν για όλα αυτά πολλά σοβαρά και αστεία μαζί. Αστεία, γιατί από μια άποψη είναι κωμικό να προβάλλονται σαν «στιβαροί και λαοπρόβλητοι ηγέτες» πολιτικοί που αναδείχτηκαν καθ” υπόδειξη των ιμπεριαλιστικών κέντρων και λειτούργησαν κατά βάση στην υπηρεσία τους. Και είναι σοβαρά έως τραγικά αν τα δούμε στις συνέπειες που είχαν όλα αυτά για το λαό και τη χώρα μας.
Ας τ” αφήσουμε λοιπόν για την ώρα κι ας δούμε πώς τίθεται σήμερα το ζήτημα. Ας προσπεράσουμε τις αστειότητες περί του αν ο Γ. Παπανδρέου αποτελεί τη διέξοδο ή ο Κ. Καραμανλής τη λύση.
Ας τα δούμε σοβαρά και στη βάση των κρίσιμων πολιτικών ζητημάτων που τίθενται, των πολιτικών που προτείνονται και προωθούνται, των απαντήσεων που απαιτούνται για την αντιμετώπισή τους. Ας δούμε, λοιπόν, αν αυτά που προτείνονται αποτελούν διέξοδο για το λαό. Ας δούμε αν οι προτεινόμενες πολιτικές (από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ) έχουν καμιά ουσιαστική διαφορά μεταξύ τους κι αν συνεπώς έχει νόημα να χολοσκάμε για το αν θα προτιμήσουμε το Γιωργάκη ή τον Κωστάκη.
Ας δούμε, λοιπόν, πώς στέκονται απέναντι στα βασικά προβλήματα που απασχολούν το λαό και τη χώρα, όπως αυτά συμπυκνώνονται στα ζητήματα της ειρήνης, της δουλειάς, της δημοκρατίας.
Το δικαίωμα στην ειρήνη
Από τα πιο κρίσιμα ζητήματα σήμερα στη χώρα μας και τον κόσμο, το ζήτημα της ειρήνης. Το να μπορεί δηλαδή να ζει κανείς ειρηνικά και με ασφάλεια στον τόπο του. Να μην απειλείται και εκβιάζεται ένας λαός. Να μη δέχεται επεμβάσεις, επιδρομές και εισβολές μια χώρα. Να μην πληρώνουν φόρο αίματος οι λαοί και η νεολαία είτε ως θύματα των επιδρομών είτε ως όργανα των «ειρηνευτικών»-ιμπεριαλιστικών επιχειρήσεων.
Ζούμε μια περίοδο όπου ο μεγαλύτερος εχθρός των λαών, ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός, επιτίθεται μανιασμένα, διεκδικώντας την παγκόσμια κυριαρχία, επιδιώκοντας να υποτάξει όλους τους λαούς κάτω από την μπότα του αμερικάνικου ράιχ.
Μια περίοδο όπου μαίνεται ο ανταγωνισμός για το ξαναμοίρασμα του κόσμου ανάμεσα στους ιμπεριαλιστές. Μια περίοδο όπου τείνει να καθιερωθεί σαν «νομικό δικαίωμα» των ιμπεριαλιστών το κομμάτιασμα χωρών και λαών και σε μια διαδικασία επαναποικιοποίησης του κόσμου.
Μια περίοδο κατά την οποία η φωτιά έφτασε πολλές φορές στην πόρτα μας, γυροφέρνει τη γειτονιά μας και αποτελεί πλέον ενδημικό φαινόμενο στη «γειτονιά» του πλανήτη μας.
Απέναντι σ” αυτή την κατάσταση οι πολιτικές των ελληνικών κυβερνήσεων (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ) και των αστικών πολιτικών δυνάμεων ήταν πάντα πολιτικές συμμόρφωσης, υποταγής, συμπόρευσης, ευθυγράμμισης και συστράτευσης με τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. Πολιτικές που, στο μέτρο των δυνατοτήτων τους, ενίσχυαν την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα, συνέβαλλαν στην αναπαραγωγή αυτής της κατάστασης. Εδώ, και πριν πούμε οτιδήποτε άλλο, ας θέσουμε ένα και μόνο ερώτημα. Υπάρχει καμιά περίπτωση να ακολουθηθεί διαφορετική πολιτική είτε με ΠΑΣΟΚ είτε με ΝΔ στην κυβέρνηση, είτε με Γ. Παπανδρέου ή Κ. Καραμανλή πρωθυπουργό;
Το δικαίωμα στη δουλειά
Το άλλο μεγάλο ζήτημα συνδέεται με το ιερό δικαίωμα στη δουλειά. Το δικαίωμα να έχει ο καθένας τη δουλειά του, να μπορεί να διασφαλίζει μέσα από αυτήν το επίπεδο διαβίωσης που αξίζει σ” αυτόν και την οικογένειά του. Να διασφαλίζει την περίθαλψη, τη μόρφωση των παιδιών του, τα γηρατειά του. Να διασφαλίζει την αξιοπρέπειά του και σε τελευταία ανάλυση το δικαίωμά του στη ζωή.
Ζούμε μια περίοδο όπου το κεφάλαιο έχει εξαπολύσει -εδώ και χρόνια- μια ολομέτωπη επίθεση ενάντια στις λαϊκές μάζες, τους εργαζόμενους, την αγροτιά, τους μικρομεσαίους, τη νεολαία.
Ενάντια στο βιοτικό τους επίπεδο, τα κοινωνικά και πολιτικά τους δικαιώματα, ενάντια σε ό,τι έχουν κατακτήσει με αγώνες. Ζούμε μια περίοδο όπου μέσα από την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων το κεφάλαιο προσπαθεί να μετατρέψει τους εργαζόμενους σε «απασχολήσιμα» εργαλεία, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιεί όταν και όσο τα χρειάζεται ή να τα αφήνει στο ράφι της ανεργίας και την ελεημοσύνη «φιλόπτωχων» ιδρυμάτων και, τέλος, να τα πετάει στα σκουπίδια όταν θεωρεί πως δεν έχουν πια να του προσφέρουν όσα η αδηφαγία του απαιτεί.
Σήμερα στην Ευρώπη, το υποτιθέμενο «φρούριο» του «κοινωνικού κράτους», κλιμακώνεται σε μεγάλη έκταση και βάθος η επίθεση του κεφαλαίου ενάντια στους εργαζόμενους με στόχο την ένταση της εκμετάλλευσής τους αλλά και σε σύνδεση με την κατεύθυνση ενίσχυσης της ανταγωνιστικής θέσης του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού και στο οικονομικό πεδίο.
Αυτήν ακριβώς την πολιτική προωθούν εδώ και χρόνια και στη χώρα μας οι κυβερνήσεις τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ, εξυπηρετώντας το ντόπιο και ξένο κεφάλαιο. Και πάλι εδώ το ίδιο ερώτημα. Υπάρχει κανείς που να αμφιβάλλει ότι η ίδια πολιτική θα προωθηθεί και αύριο, είτε με ΠΑΣΟΚ είτε με ΝΔ;
Το δικαίωμα στην ελευθερία
Ιδιαίτερης σημασίας πάντα το ζήτημα της δημοκρατίας. Της δυνατότητας να ζει κανείς ελεύθερος, ασφαλής και χωρίς το φόβο της εξουσίας, με το σεβασμό των δικαιωμάτων του να είναι κάτι το αυτονόητο και η δυνατότητα άσκησης των δημοκρατικών του δικαιωμάτων να είναι ουσιαστική και πραγματική και όχι απλώς επίφαση. Βεβαίως, και όσο μας αφορά, δεν έχουμε αυταπάτες. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι το επίπεδο λειτουργίας αυτών των αξιών αποτελεί έκφραση αγώνων και κατακτήσεων του χτες, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν βάση και προϋπόθεση για τους αγώνες του αύριο. Γι” αυτό ακριβώς και χτυπιούνται. Γι” αυτό και αυτή ακόμα η αστική δημοκρατία λειτουργεί όλο και περισσότερο σαν επίφαση μιας πραγματικής κατάστασης, που δεν είναι παρά η με εντεινόμενους ρυθμούς φασιστικοποίηση της δημόσιας ζωής.
Ζούμε μια περίοδο όπου, με πρόσχημα τον «αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία», έχει εξαπολυθεί η μεγαλύτερη επίθεση τρομοκράτησης των λαών, με συνοδεία F-16, πυραύλων, έως και βλημάτων με «απεμπλουτισμένο» ουράνιο.
Οπου στο όνομα της ελευθερίας φαλκιδεύεται η ελευθερία των ανθρώπων, με τις Σέγκεν, τα ηλεκτρονικά φακελώματα, τις κάμερες, τη «νομιμοποίηση» της εξουσίας να περιορίζει, να καταργεί την ελευθερία του κάθε πολίτη.
Οπου στο όνομα των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» καταργούνται όλα τα δικαιώματα και το μόνο που θωρακίζεται είναι το «δικαίωμα» της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης απέναντι στους δίκαιους αγώνες και τις διεκδικήσεις των λαϊκών μαζών.
Οπου στο όνομα της δημοκρατίας εξοστρακίζεται η δημοκρατία και το μόνο «δημοκρατικό δικαίωμα» που αναγνωρίζεται στο λαό είναι να «συμβάλει» στην επιλογή της κυβέρνησης που θα διεκπεραιώνει το έργο της εκμετάλλευσης και καταπίεσής του.
Αυτή η κατάσταση, αυτή η πολιτική επιβλήθηκε βήμα το βήμα εδώ και χρόνια τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από τη ΝΔ. Η ίδια πολιτική όχι μόνο θα συνεχιστεί αλλά και θα ενταθεί στο διάστημα που έρχεται. Ηδη και με πρόσχημα την Ολυμπιάδα σειρά νέων κατασταλτικών μέτρων προωθούνται, για να «δοκιμαστούν», «νομιμοποιηθούν» και βεβαίως να παραμείνουν στο οπλοστάσιο του συστήματος και μετά τη λήξη των Αγώνων.
Αυτό ακριβώς το έργο -και όλα τα άλλα- διεκδικούν να αναλάβουν τόσο ο Γ. Παπανδρέου όσο και ο Κ. Καραμανλής, και η μόνη διαφορά που τους χωρίζει είναι το ποιος θα το αναλάβει.
Η πραγματική διέξοδος
Ολα αυτά λοιπόν τα τερτίπια, όλες αυτές οι «αλλαγές», οι αναδείξεις «νέων» προσώπων ή ό,τι άλλο σκαρφιστούν οι κρατούντες έχουν ένα βασικό στόχο: να παγιδέψουν το λαό στο ψευτοδίλημμα ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ και κυρίως να τον «κρατήσουν» στους όρους του δικού τους παιχνιδιού, να τον αποτρέψουν από το να αναζητήσει τους δικούς του δρόμους, τη δική του διέξοδο. Ταυτόχρονα έχουν και μια δευτερεύουσα πλευρά. Την έγνοια της κάθε μερίδας για το ποια εκ των δύο θα αναλάβει τη διαχείριση, μια και αυτός ο ρόλος σημαίνει μεγαλύτερα πλεονεκτήματα, οφέλη και κερδοφόρες «διαπλοκές» για την πλευρά που θα γίνει κυβέρνηση.
Αυτό που έχουμε να κάνουμε είναι το ακριβώς αντίθετο. Η διέξοδος για το λαό δεν βρίσκεται μόνο έξω από αυτούς και τις μεθοδεύσεις τους, αλλά και ενάντιά τους. Πάλη για την ειρήνη σημαίνει πάλη ενάντια στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, μεγαλύτερο εχθρό σήμερα των λαών, ενάντια σε κάθε ιμπεριαλιστικό συνασπισμό, ενάντια στον ιμπεριαλισμό συνολικά. Σημαίνει πάλη ενάντια στην ευθυγράμμιση στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, τη συμμετοχή σε ιμπεριαλιστικές «ειρηνευτικές» επιχειρήσεις, για το ξήλωμα των βάσεων και συνολικά πάλη ενάντια στην ιμπεριαλιστική εξάρτηση.
Σημαίνει την ενεργό συμπαράσταση και αλληλεγγύη στους λαούς που αγωνίζονται σε κάθε γωνιά της γης, σημαίνει την υποστήριξη του αγώνα του ιρακινού λαού, που αποτελεί σήμερα το σημαιοφόρο της πάλης ενάντια στην ιμπεριαλιστική-αμερικανική κτηνωδία.
Η διέξοδος για τους λαούς βρίσκεται στην αντίσταση, την πάλη ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου, βρίσκεται στον αγώνα για την υπεράσπιση των κατακτήσεων και δικαιωμάτων τους, βρίσκεται στην αδιάλλακτη πάλη των εργαζομένων για τη μαχητική διεκδίκηση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών τους δικαιωμάτων, την κατάκτηση όλων όσων τους ανήκουν. Βρίσκεται στην πάλη για δημοκρατία, στον αγώνα ενάντια στη φαλκίδευση-κατάργηση των δημοκρατικών τους δικαιωμάτων και κατακτήσεων, αγώνα που αποτελεί συνάρτηση και όρο της προώθησης της πάλης σε όλα τα μέτωπα.
Βρίσκεται στην πάλη ενάντια σε όσους εκφράζουν την πολιτική του ιμπεριαλισμού και του κεφαλαίου στον τόπο μας, είτε σαν ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται είτε σαν ΝΔ, είτε προβάλλουν με τον Γ. Παπανδρέου επικεφαλής είτε με τον Κ. Καραμανλή.
Οχι στις αυταπάτες και τον αποπροσανατολισμό
Αυτός ο αγώνας οφείλει να είναι διαρκής, να μην εξαντλείται στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, να είναι επίμονος, συνεχής, αδιάλλακτος, χωρίς αυταπάτες και αποπροσανατολισμούς. Χρειάζεται συνεπώς εδώ να ξεκαθαρίσουμε τόσο με διάφορες αυταπάτες, ψευδαισθήσεις και οπορτουνισμούς όσο και με τους φορείς αυτών των αυταπατών.
Το φαινόμενο δεν είναι σημερινό, αλλά έχει ενταθεί ιδιαίτερα ενόψει των εκλογών και της «αγωνίας» του κάθε φορέα για τη διάσωση της ύπαρξης και του ρόλου του. Τόσο, λοιπόν, ο ΣΥΝ και το ΚΚΕ όσο και άλλες μικρότερες δυνάμεις της «ευρύτερης Αριστεράς» συναγωνίζονται σήμερα -στο μέτρο των δυνατοτήτων της και με τον τρόπο της η καθεμία- στο πεδίο της διασποράς αυταπατών και ψευδαισθήσεων. Από τη γραμμή της -εκλογικής- «ανατροπής του δικομματισμού» (δηλαδή την αναζήτηση «λύσεων» στο κυβερνητικό επίπεδο) μέχρι συνολικές «διορθωτικές» προτάσεις σε μια λογική που και πάλι προϋποθέτει κυβερνητικό ρόλο για την υλοποίησή τους.
Συνακόλουθα όλοι τους και ενόψει εκλογών εμφανίζονται να αγωνιούν για το ζήτημα της Αριστεράς, της κοινής -εκλογικής- δράσης και γενικότερα των προοπτικών της.
Η λογική αυτή δεν εκφράζει -κι αυτό στην «καλύτερη» περίπτωση- παρά τις αυταπάτες, το στρουθοκαμηλισμό των φορέων της. Στην πραγματικότητα αυτό που εκφράζει περισσότερο είναι η τάση αναζήτησης ρόλων στα πλαίσια του συστήματος, του ενδημικού οπορτουνισμού όσων -χρόνια τώρα- διακονούν μια τέτοια πολιτική. Το ότι όλα αυτά διανθίζονται με διάφορα «σκληρά», «αριστερά» έως και «κομμουνιστικά» επιχρίσματα ή εντάσσονται σε λογικές «αντεπίθεσης» και άλλα φαιδρά παρόμοια δεν αλλάζει στο ελάχιστο τον καιροσκοπικό τους χαρακτήρα.
Οσο μας αφορά, ούτε ρόλους διεκδικούμε ούτε τρέφουμε κανενός είδους αυταπάτες. Γι” αυτό και μπορούμε να πούμε ορθά-κοφτά ότι στη φάση αυτή και στη βάση των συγκεκριμένων συσχετισμών ούτε υπάρχει ούτε μπορεί να δοθεί κεντρική κυβερνητική πολιτική λύση και για λογαριασμό των λαϊκών συμφερόντων. Το να τρέφουμε-σπέρνουμε ψευδαισθήσεις ως προς αυτό σημαίνει ότι αποπροσανατολίζουμε το λαό και τη νεολαία, ότι οδηγούμε τον αγώνα τους σε αδιέξοδο και πάνω απ” όλα τους αποτρέπουμε από το να στραφούν σ” εκείνους τους στόχους που μπορεί και πρέπει να τεθούν πραγματικά και στην κατεύθυνση και με όρους-προϋποθέσεις υλοποίησης-κατάκτησής τους.
Αυτόνομη λαϊκή οργάνωση και πάλη
Εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να κινηθούμε στην κατεύθυνση της αντίστασης, της πάλης στα μέτωπα της ειρήνης, της δουλειάς, της δημοκρατίας. Να θέσουμε σαν άμεσο στόχο τη δημιουργία κυττάρων, πυρήνων, μετώπων αντίστασης και πάλης με βάση αυτό το περιεχόμενο. Στους τόπους δουλειάς, τις γειτονιές, τα χωριά, τις επιχειρήσεις, στα σχολεία, τους φαντάρους. Μόνο αν μπει ο λαός και η νεολαία στον αγώνα μάχιμα, με δικές τους πολιτικές διεκδικήσεις αλλά και μορφές οργάνωσης, μπορούν να δημιουργηθούν όροι και προοπτικές για πραγματική ανάπτυξη του κινήματος στο επίπεδο να μπορεί να διεκδικεί πραγματικό ρόλο στις εξελίξεις. Σ” αυτή την κατεύθυνση καλείται να συμβάλει κάθε εργαζόμενος, νεολαίος, κάθε προοδευτικός άνθρωπος αλλά και κάθε πολιτική δύναμη που θέλει να αναφέρεται στην Αριστερά. Γιατί έχουμε την άποψη ότι μόνο σε μια τέτοια κατεύθυνση μπορεί να απαντηθεί και το ζήτημα της Αριστεράς, που δεν μπορούμε να το δούμε ξεκομμένο από τη συνολική ανάπτυξη του κινήματος.
Η δική μας πρόταση
Γιατί και εδώ θα πρέπει να πούμε επίσης ορθά-κοφτά την άποψή μας. Με βάση τους υπάρχοντες όρους -και όχι απλά οργανωτικούς, ποσοτικούς, αλλά πολιτικούς και ιδεολογικούς- θεωρούμε πως ούτε υπάρχουν ούτε μπορούν να δημιουργηθούν άμεσα οι όροι συγκρότησης μιας Αριστεράς ικανής να αναμετρηθεί άμεσα και μετωπικά με τις δυνάμεις του συστήματος. Μάλιστα αυτό ως ένα βαθμό οφείλεται στους αντικειμενικούς όρους και συσχετισμούς και πολύ περισσότερο στην ίδια την Αριστερά.
Γιατί μια «Αριστερά» που σέρνεται ενώ βομβαρδίζονται τα Βαλκάνια (και όχι απλώς η Σερβία) και «ξυπνάει» προεκλογικά, ούτε μπορεί αλλά ούτε και νομιμοποιείται να διεκδικεί «ρόλους». Προϋπόθεση συνεπώς για οτιδήποτε είναι να αλλάξει η ίδια η Αριστερά. Κι αυτό δεν είναι υπόθεση συμφωνίας ή απόφασης κάποιων, αλλά υπόθεση πάλης και μιας ολάκερης, πολύπλευρης και σύνθετης διαδικασίας. Πάλης -κοινής δράσης- στα μέτωπα της αντίστασης, για ειρήνη, δουλειά, δημοκρατία, αλλά και πάλης στο εσωτερικό της Αριστεράς για ξεκαθάρισμα γραμμών και απόψεων, για το μετασχηματισμό της και σ” εκείνο το επίπεδο ώστε να γίνει ικανή να απαντήσει στα προβλήματα της Αριστεράς, για πιθανή -σε μια πορεία- δημιουργία αριστερού πόλου (τάσης ή ρεύματος) αναφοράς. Και πολύ περισσότερο βέβαια για τη ανασυγκρότησή της σ” εκείνο το επίπεδο ώστε να ηγηθεί του αγώνα για την πραγματική και ολοκληρωμένη διέξοδο της πάλης του λαού μας για την ανεξαρτησία και το σοσιαλισμό.
Το ΚΚΕ(μ-λ) σ” αυτή την κατεύθυνση κινείται και αγωνίζεται εδώ και χρόνια, σ” αυτή και θα συνεχίσει να δίνει όλες του τις δυνάμεις. Αυτή είναι η δική μας πρόταση. Σ” αυτή τη βάση λοιπόν απορρίπτουμε όλες τις κάλπικες «λύσεις» που σερβίρονται από τις δυνάμεις του συστήματος για να παγιδεύσουν το λαό.
Στην ίδια λογική αρνούμαστε να συνεργήσουμε σε αποπροσανατολιστικές «αριστερές» προτάσεις που δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να αναπαράγουν παλιές και γνωστές αυταπάτες. Με αυτή τη γραμμή και σ” αυτή την κατεύθυνση θα δώσουμε και τη μάχη των εκλογών της 7ης Μαρτίου.
φ.492, 10/1/04
