Στον Άγιο Μάμα της Χαλκιδικής στη Θεσσαλονίκη, ανάμεσα στο δεύτερο και πρώτο πόδι βρίσκεται η εν λόγω παραλία, σε μεγάλο βαθμό ελώδης τόπος, όπου μέσα στις καλαμιές ζει ένα κουνούπι που δεν βρίσκεται πουθενά σε ολόκληρο τον κόσμο. Καταγεγραμμένο ως ο κώνωψ του Άγιου Μάμα και ταξινομημένο ως τέτοιο από τους επιστήμονες…
Δεν ήταν και δεν είναι λίγες οι φορές (αυτό διατρέχει όλες τις συνδιασκέψεις της Οργάνωσης) που στην οργάνωσή μας, το ΚΚΕ (μ-λ), έχουμε αισθανθεί περίπου ως… κώνωπες του Άγιου Μάμα, βιώνοντας μία σπανιότητα (αλλά και μία μοναξιά) τόσο αν κοιτάξουμε προς το εσωτερικό της χώρας, αλλά και στο εξωτερικό, όταν χρειάζεται -καλή ώρα όπως με την αποχή από τις ευρωεκλογές, άλλα όχι μόνον- να βγάλουμε κάποια κοινή ανακοίνωση με άλλες ομοούσιες (;) οργανώσεις…
Είναι βέβαια στα υπέρ μας και προς τιμή μας (και αυτό αξιολογείται επίσης) ότι διαπιστώνουμε συγκλίνουσες τοποθετήσεις με το μακρινό… π.χ. ηρωικό μαοϊκό κομμουνιστικό κόμμα της Ινδίας, αλλά και αυτό δεν αρκεί για να σπάσει την «εθνική» μας μοναξιά.
Πολύ περισσότερο όταν σύμφωνα με τα κείμενα της Συνδιάσκεψης πρέπει να επανεκτιμήσουμε την πάγια θέση μας ότι θα είμαστε μία από τις συνιστώσες της μελλοντικής κομμουνιστικής οικοδόμησης.
Αλλά και η επανεκτίμηση της… εκτίμησης χωράει πολύ συζήτηση…
Χωρίς να πέφτουμε σε ολέθριο αμάρτημα και να βαυκαλιζόμαστε θεωρώ ότι αυτή η -πώς να το ορίσουμε καλύτερα- η.. ιδιαιτερότητά μας έχει μία βάση ιστορικού χαρακτήρα: Το ότι το μαρξιστικό-λενινιστικό κίνημα στον τόπο μας, όπως έγραφε ο Γιάννης Χοντζέας, δεν δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα συλλόγων ελληνοκινεζικής φιλίας, αλλά τροφοδοτήθηκε από την αντίσταση στον Άη Στράτη, στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της πολιτικής προσφυγιάς, στο κενό που άφηνε η ρεβιζιονιστική στροφή στον χώρο της νεολαίας και των εργαζόμενων και άλλα πολλά που έχουν κατά καιρούς ειπωθεί σε πολύ σοβαρότερες αναλύσεις από αυτήν εδώ τη μικρή αναφορά στον εσωκομματικό διάλογο…
Επειδή δε είναι πρόσφατη και η προσπάθεια που κάναμε με την έκδοση για τα 200 συν ένα χρόνια από το `21, διαπιστώσαμε πως αυτό εδώ το γεωπολιτικό και ιστορικό «σταυροδρόμι», που γέννησε τη μεγαλύτερη -από την άποψη της επιρροής της στο λεγόμενο ανατολικό ζήτημα- εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση, έδωσε αργότερα τα τρία ένοπλα απελευθερωτικά κινήματα, μία αριστερά που ήταν παρούσα στις μεταπολεμικές πολιτικές εξελίξεις παρά τη ρεβιζιονιστική «πισώπλατη μαχαιρά» και όσο ο ιμπεριαλισμός και οι καθεστωτικές δυνάμεις έκαναν το παν για να μην εκφράζεται ελεύθερα και να εξοντωθεί. Και ήταν ο ίδιος λαός που με την εξέγερση του Πολυτεχνείου κληροδότησε το μεταπολιτευτικό «βαρίδιο» που προσπαθούν να αποτάξουν από τη ρέουσα ιστορία οι καλοθελητές της αστικής τάξης και απολογητές του ιμπεριαλισμού.
Ανήκει και σε εμάς, όπως λένε και οι θέσεις, ένα κομμάτι αυτής της ανάτασης, αλλά κυρίως εμείς πρέπει να τοποθετηθούμε και να απολογηθούμε για το «σπίτι» μας κυρίως…
Εκεί διαπιστώνουμε τη θέση ότι «έκλεισε ο κύκλος του μαρξιστικού-λενινιστικού κινήματος». Ωραία το λες, αλλά προσδιόρισέ το: Σε ποια σημεία; Ποια ζητήματα είναι ανοιχτά και ποια «κλειστά». Και πόσο η πορεία αυτή η γενικότερη συνδέεται με ό,τι βρήκαν (ή δεν βρήκαν) όσοι επιχείρησαν το δικό τους «πήδημα» το 1982 (και τούτο μακρινό πια, άρα «ιστορικό»).
Φυσικά είναι πρόβλημα ότι οι παλιότερες καθοδηγήσεις δεν αξιοποίησαν τη φυσική βιολογική παρουσία των τότε πρωταγωνιστών, αλλά όταν υπάρχει η πολιτική διάθεση και αυτό το βιολογικό εμπόδιο μπορεί να ξεπεραστεί. Αλλιώς «κινδυνεύουμε» να δούμε αυτή την αναζήτηση σε κάποια διδακτορική διατριβή ενός κάποιου «σπασίκλα» ερευνητή.
Πώς να γίνει αυτή η προσέγγιση;
Με πνεύμα αυστηρού και αδιαπραγμάτευτου παρατηρητή, αλλά πολύ-πολύ-πολύ μαλακού κριτή και αξιολογητή.
Γιατί μόνο όταν κάποιος καθίσει στην -«ηλεκτρική»- καρέκλα της καθοδήγησης μπορεί να αντιληφθεί την αναγκαιότητα μιας τέτοιας διαλεκτικής αντιμετώπισης. Και εδώ πάλι βλάφτουν το ίδιο η αποσιώπηση περιόδων, όσο και οι ποικίλου είδους αφορισμοί για «σπασμένους».
Αλλιώς έξω από τον κύκλο του χορού περισσεύουν οι αοιδοί…
Γίνεται μία συζήτηση περί «προγράμματος» και «προγραμματικών κατευθύνσεων». Ωραία. Αλλά -θα αναρωτιόνταν κάποιος- τι θέλει να πει ο ποιητής;
Σε προηγούμενο εσωκομματικό διάλογο, στην έβδομη συνδιάσκεψη νομίζω, είχα τοποθετηθεί σχετικά με την ανάγκη απέναντι στα μεταβατικά (μεσοπρόθεσμα όπως είχαν χαρακτηριστεί τότε σε μία προσπάθεια να αγνοηθεί το βέλος του χρόνου) προγράμματα των διαφόρων τύπων ρεφορμιστικών κατευθύνσεων. Σε αυτόν λοιπόν τον «εκβιασμό» που επιχειρεί το απώτερο μέλλον απέναντι στο παρόν, με βάση τη στρατηγική επίθεση του συστήματος (που υποχρεώνει μία κομμουνιστική οργάνωση να υπερασπιστεί και να διασαφηνίσει τους στρατηγικούς της στόχους), να υψωθεί και να ξεχωρίσει το δικό μας «μεσοπρόθεσμο».
Να διαχωριστεί και διερευνηθεί, άρα και να γίνει καθαρό τι αποτελεί οραματικό-προγραμματικό στόχο και πώς μπορεί να γίνει η σύνδεση με τα σημερινά πολιτικά καθήκοντα της οργάνωσης. Ζητήματα που ανιχνεύτηκαν και από τον «δικό μας δρόμο» αλλά αποτέλεσαν και αντικείμενο συζήτησης έως και πολεμικής στην προηγούμενη συνδιάσκεψη.
Να κωδικοποιηθεί π.χ. τι εννοούμε όταν λέμε ότι ανεξάρτητα από τα στάδια που θα διανύσει η πάλη για την οικοδόμηση μιας σοσιαλιστικής και ανεξάρτητης χώρας, αυτά αποτελούν μία ενιαία επαναστατική διαδικασία που έχει ως στόχο τη συντριβή του κράτους της ταξικής εκμετάλλευσης και της ιμπεριαλιστικής εξάρτησής. Να ξεκινήσει μία ανάλυση της ελληνικής κοινωνίας που θα μπορούσε να αρχίσει τον προσδιορισμό των ταξικών συμμάχων της εργατικής ηγεμονίας στην επαναστατική διαδικασία κ.λπ.
Να προχωρήσουμε δηλαδή σε αυτό που οι κοινωνικοί ψυχολόγοι, όταν καλούνται να αποφανθούν για τις δυνατότητες ενός οποιοδήποτε κοινωνικού οργανισμού, ονομάζουν «ενεργοποίηση στόχου και σκοπών»
Μου είναι λοιπόν ξεκάθαρο πως για τη φάση που βρισκόμαστε τούτη η «ενεργοποίηση σκοπού» είναι το ανώτερο που μπορούμε να συζητήσουμε θεωρητικά, ενώ πρακτικά πολιτικά, στον στίβο της ταξικής πάλης, εκείνο που μπορούμε να θέσουμε -προς αυτή την κατεύθυνση- είναι το Μέτωπο αντίστασης και διεκδίκησης. Παράλληλα και επάλληλα με τη συμμετοχή στη δημιουργία εστιών αντίστασης και μορφών πραγματικής λαϊκής αυτοοργάνωσης και δυνάμεων αναμέτρησης (και όχι τις καρικατούρες των «συνελεύσεων» του αναρχικού χώρου).
Στην πραγματικότητα, προγραμματικές κατευθύνσεις με την πλήρη έννοια του όρου δεν μπορούμε να απαιτήσουμε από τους εαυτούς μας σε αυτή τη φάση. Γι` αυτό απαιτείται αν όχι η σύνδεση (να μην πω κατάκτηση) με την πλειοψηφία της «τάξης», τουλάχιστον με ένα μεγάλο μέρος της.
Ούτε βέβαια ο Ζαχαριάδης όταν διατύπωνε το πρόγραμμα του 1934 είχε εξασφαλισμένη την πλειοψηφία της τάξης, είχε όμως από πίσω του μια κομμουνιστική διεθνή και τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στην ΕΣΣΔ!
Ως εκπαιδευτικός πιστεύω πως οι στόχοι πρέπει να μπαίνουν ανάλογα με τη ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης του «μαθητή» κατά Βιγκότσκι, αλλιώς υπάρχει ο διπλός κίνδυνος της υποτίμησης-υπερτίμησης. Και οι δύο στάσεις αγνοούν την πραγματικότητα. Δεν είναι ρεαλιστικές με την δυναμική έννοια του όρου.
Ας διερευνήσουμε λοιπόν αύτη τη ζώνη της επικείμενης ανάπτυξής μας και ας την ορίσουμε καλύτερα. Και κυρίως πιο δυναμικά.
Μέρος αυτής της διερεύνησης νομίζω πως είναι η συζήτηση -που ανοίγουν οι θέσεις- για τα αιτήματα διεκδίκησης, η συζήτηση και η αξιοποίηση της εμπειρίας χρόνων γύρω από τα μαζικά μετωπικά μας σχήματα. Η συζήτηση για την κατάσταση της νεολαίας και τα κινήματά της.
Να υπενθυμίσω -δείχνοντας ίσως και που «κλείνω» για το πνεύμα της αναζήτησης γύρω από τα μετωπικά σχήματα- πως ο Θ. Χατζής στην «επανάσταση που χάθηκε» αναφέρει την απολίτικη εμμονή του Ζαχαριάδη να θέλει να δημιουργήσει μια «χαλαρή» μαζική νεολαιίστικη οργάνωση που θα κάνει και εκδρομές και γλέντια εκτός των άλλων. Ενώ αυτός πρόκρινε μία ισχυρή κομμουνιστική νεολαιίστικη οργάνωση. Ποια κατεύθυνση επιβεβαιώθηκε από την ιστορία; Το όνομα αυτής... ΕΠΟΝ.
Άφησα για το τέλος το μέγα θέμα του ιδεολογικού τομέα.
Χωρίς να υποτιμώ την ιδιαίτερη συζήτηση για τα έντυπα-εκδόσεις και θεωρώντας πως πολλές φορές το μέσον είναι πιο σπουδαίο από τον σκοπό και ο φορέας του μηνύματος κάποιες άλλες πιο… σημαντικός από το ίδιο το μήνυμα, ωστόσο πιστεύω επίσης ότι αποτελεί μέρος μιας γενικότερης συζήτησης για τον ιδεολογικό τομέα της οργάνωσης. Τέτοιος τομέας, δηλαδή ομάδα, που θα θέσει τους στόχους και της προτεραιότητες και θα ορίσει τους τρόπους και τις μορφές, και τα μέσα, απλά δεν υπάρχει.
Σαράντα τόσα χρόνια επίκλησης της σύνδεσης με την ταξική πάλη (που δεν υλοποιήθηκε παρά τις σημαντικές μας προσπάθειες και κατευθύνσεις) δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την απουσία του.
Γιατί παρά τις φιλότιμες ατομικές προσπάθειες -φαίνεται και αυτό από τις εκδόσεις- «ευνοήθηκαν» εκείνες οι απόπειρες που ενσωμάτωναν τη δυναμική της ομάδας.
Κυρίως αυτός το τομέας πρέπει να ασχοληθεί με την (ακατανόητη για εμάς;) «επιμονή» των μαζών να θέλουν να «αγνοούν» τον κομμουνιστικό δρόμο. Γιατί τα αποτελέσματα της ήττας βρίσκονται εν τω βάθυ των συνειδήσεων.; Με ό,τι αυτό σημαίνει και για πιο «πατρίκια» καθήκοντα (π.χ. ήττα του κομμουνιστικού κινήματος και η καπιταλιστική παλινόρθωση, σοσιαλιστική οικοδόμηση) ή για πιο «πληβειακά» σημερινά καθήκοντα (εθνικισμός, σωβινισμός, σιωνισμός κ.λπ.). Η στόχευση πρέπει να είναι στη νεολαία.
Είμαστε λοιπόν σπάνιοι κώνωπες του δικού μας βάλτου;
Δεν νομίζω. Σε άλλους «βάλτους» κάποια άλλα έντομα ζουζουνίζουν και «επιχειρούν» και ας μη φτάνει το βουητό τους σε μας.
Μπορεί στα «γενικά» να τους «ρίχνουμε», είναι αλήθεια, καθώς διαπιστώνουμε ότι η σύγχυση-διάλυση και η ιδεολογική υπεροχή του αντιπάλου ή καλύτερα ο ταξικός συσχετισμός που γεννά αυτή την υπεροχή έχουν κάνει ζημιά αρκετή και στον (ιδεο) κόσμο που αναγνωρίζει κανείς ότι ζει. Ωστόσο, σε τομείς ή διαστάσεις αναλύσεων και αναζητήσεων κάποια άλλα «κουνούπια» ίσως να τα καταφέρνουν καλύτερα από εμάς.
Δεν είμαστε οι μόνοι που προσπαθούμε, παρά την ιδεολογική «φτώχεια» και τη σύγχυση που φαίνεται να κυριαρχεί.
Έχοντας εμπιστοσύνη στην ικανότητα του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού (ή ιμπεριαλιστικού-καπιταλιστικού;) συστήματος να τροφοδοτεί και τη σύγχρονη, σημερινή ιστορία με τις εκρήξεις των μαζών ,που θα γίνονται πιο επίμονες όσο πιο επίμονη θα γίνεται η βαρβαρότητα των πολιτικών του…
Ας πορευτούμε μέσα από τα δικά μας «έλη» λοιπόν χωρίς να μας αποσπούν οι καλαμιές που -αντικειμενικά- βρίσκονται μπροστά μας.
Το τι κόσμος θα προκύψει δεν έχει ακόμα καθοριστεί…
Δημήτρης Μάνος
Οργάνωση Θεσσαλονίκης
Υ.Γ. Πιο σημαντική συνεισφορά ανάμεσα στην τελευταία και την επερχόμενη Συνδιάσκεψη αποτελεί η περίοδος που το ΚΚΕ (μ-λ) έδωσε τη μάχη της πανδημίας. Η υπεράσπιση της δια... ζώσης ταξικής πάλης και η υπέρβαση του διλλήματος ανάμεσα στον μαζικό κομφορμισμό-φασισμό των απαγορεύσεων και τον ανορθολογισμό αποτελεί μία παρακαταθήκη για τα δύσκολα και «ενδιαφέροντα» χρόνια που ήδη αναταράζουν τα «έλη» και τους «βάλτους».
