Η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις συνεχίζεται αμείωτη. Δεν περνά μέρα που να μη γίνονται δηλώσεις αλλά και κινήσεις που ανεβάζουν τη θερμοκρασία στο Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο. Οι δύο άρχουσες τάξεις ξεδιπλώνουν το αντιδραστικό σπιράλ του ανταγωνισμού τους σε όλα τα επίπεδα. Με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία και την αμερικανορωσική θερμή κόντρα στην καρδιά της Ευρώπης, τίποτε το καλό δεν προμηνύεται για τους δυο λαούς.
Στο πολιτικό-διπλωματικό επίπεδο, οι αλληλοκατηγορίες για επιβουλές διαδέχονται η μία την άλλη. Η Τουρκία υποστηρίζει ότι η ελληνική πλευρά “κοκορεύεται” με τις πλάτες ΗΠΑ και Γαλλίας. Θεωρεί ότι οι τελευταίες Συμφωνίες Στρατηγικής Συνεργασίας αντιστρατεύονται το δόγμα του ΝΑΤΟ περί συμμαχικής αλληλεγγύης, γέρνουν μονομερώς την πλάστιγγα προς την Αθήνα και λειτουργούν αντικειμενικά ενάντιά της. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις αμερικανικές βάσεις στη χώρα μας, την αναβάθμιση και επέκτασή τους, ενώ οι λειτουργίες της Αλεξανδρούπολης ευθύς εξαρχής στοχοποιήθηκαν από την γείτονα. Απανωτά κατευθυνόμενα δημοσιεύματα στον φιλοκυβερνητικό τουρκικό Τύπο καταπιάνονται με ένα ένα τα επίμαχα ζητήματα, την ώρα που βλέπουν ελληνικό συνολικό σχέδιο (πρακτορείο Anadolu, που αναδημοσιεύεται από το «ΒΗΜΑ») απορρύθμισης της περιοχής. Η Ελλάδα, σύμφωνα με αυτά, προβαίνει σ’ αυτές τις ενέργειες που περιλαμβάνουν αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες, παρενοχλήσεις κι επεκτατισμό, κατηγορώντας την ότι γίνεται πιο “τολμηρή” από την ενθάρρυνση που της παρέχεται από τον αμερικανικό και τον γαλλικό παράγοντα. Ο ίδιος ο Ερντογάν κατ’ επανάληψη τις τελευταίες μέρες καλεί την Αθήνα να “συνέλθει” και να μην “παίρνουν τα μυαλά της αέρα”, ενώ έφτασε στο σημείο να απειλεί με στρατιωτική εισβολή “μια νύχτα”!
Η Ελλάδα επιστρέφει τις κατηγορίες, εκδίδει καθημερινό δελτίο παραβιάσεων του εναέριου και του θαλάσσιου χώρου της, κατηγορεί την Άγκυρα για fake news και προσπάθεια αντιστροφής της πραγματικότητας. Εδώ και καιρό έχει ξεκινήσει την τακτική διεθνοποίησης των διαφορών, δηλ. ενημέρωσης του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και του ΟΗΕ, κάτι που εσχάτως εγκαινίασε και η Τουρκία με αντίστοιχες κινήσεις στους διεθνείς οργανισμούς και φόρα. Σε όλα αυτά τα γεγονότα, βεβαίως, η κάθε πλευρά προβάλλει τη δική της εκδοχή. Η Μικρασιατική Εκστρατεία έγινε για την ελληνική κυβέρνηση “γιορτή μνήμης και τιμής (!)”, ενώ ο αναθεωρητισμός για την απέναντι πλευρά δίνει και παίρνει, την ώρα που “τριπλασιάζονται” οι θαλάσσιες εκτάσεις της χώρας από τις ανακηρυγμένες ή προς οριοθέτηση ΑΟΖ. Οι συναντήσεις Μακρόν-Μητσοτάκη γίνονται όλο και συχνότερες, εκπέμποντας τα ανάλογα μηνύματα, οι επαφές με “φιλέλληνες” αμερικανούς πολιτικούς περισσεύουν, το ελληνικό και συνεργαζόμενα λόμπι στις ΗΠΑ (διάβαζε ισραηλινό, αρμενικό κ.ά.) εργάζονται ενάντια στη Τουρκία άοκνα. Μέσα σ’ όλα αυτά και το προσφυγικό-μεταναστευτικό που έχει πάρει “φωτιά” εξαιτίας της θερινής περιόδου αλλά και της ολοφάνερης εργαλειοποίησής του κι από τις δύο πλευρές. Οι θάνατοι των εξαθλιωμένων είναι σχεδόν καθημερινοί.
Στο στρατιωτικό επίπεδο τα πράγματα είναι “πιο καθαρά”. Η διατυμπάνιση από την ελληνική κυβέρνηση ότι η χώρα μας αποκτά σταδιακά υπεροπλία στον αέρα και τη θάλασσα με τις αγορές των νέων οπλικών συστημάτων και μέσων ρίχνει λάδι στη φωτιά του μιλιταρισμού-εθνικισμού-σοβινισμού και της εξάρτησης βεβαίως βεβαίως. Τα Rafale, οι φρεγάτες και οι κορβέτες, η αναβάθμιση σχεδόν ολόκληρου του στόλου των F-16 και η συμμετοχή στο πρόγραμμα για τα F-35, η παραγγελία νέων βλημάτων και πυραύλων κάθε είδους για τον εκσυγχρονισμό όλων των όπλων κραδαίνεται ως “αποτρεπτική ικανότητα”.
Στην εξίσωση έχουν μπει από καιρό και τα γερμανικά υποβρύχια. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την προσπάθεια αποτροπής της αγοράς των ίδιων ή ανάλογων οπλικών συστημάτων από την Τουρκία, εμφανίζουν μια εικόνα “μετατόπισης” της κακόφημης και γνωστής από παλιά αναλογίας 7 προς 10. Η Άγκυρα απαντά με απειλές προς τις σύμμαχες χώρες της Δύσης ότι «υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές…» Αναδεικνύεται οπωσδήποτε ένας εκνευρισμός στην τουρκική ηγεσία για τον πρόσκαιρο “αποκλεισμό” της στα εξοπλιστικά, αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι η κατάσταση αυτή θα λάβει μόνιμα χαρακτηριστικά.
Στο κάδρο έχουν μπει, λοιπόν, τα σχέδια εισβολής και θερμής αναμέτρησης, οι απειλές, τα “παιχνίδια” με τους πρόσφυγες και η κατάσταση στο Λαύριο που ανακινήθηκε, η διεθνοποίηση των παραβιάσεων. S-400 και S-300 παίζουν τον… πολιτικό προς το παρόν ρόλο τους, τα επεισόδια με ψαράδες, πλοία που μπαινοβγαίνουν και λιμενικά σώματα που “αποκρούουν εισβολείς” είναι στην ημερήσια διάταξη, ενώ και η μειονότητα με τους μουφτήδες της, επίσημους κι ανεπίσημους, εργαλειοποιείται με τη σειρά της. Η κάθε πλευρά μοιάζει να αναζητεί κάθε στιγμή πρόσχημα ή αφορμή για να “τη φέρει” στην άλλη. Το αφήγημα ότι όλα αυτά γίνονται λόγω των επικείμενων εκλογών στις δύο χώρες, για λόγους δηλ. εσωτερικής χρήσης και συσπείρωσης του εκλογικού σώματος, όλο και ξεθωριάζει, δίνοντας τη θέση του στον υπαρκτό μεγάλο αντιδραστικό ανταγωνισμό των δύο εξαρτημένων αρχουσών τάξεων. Τα ζητήματα των ταξικών συμφερόντων δεν μπορούν να κρυφτούν. Η “νύχτα” εναλλάσσεται με “νύχτα”, δείχνοντας τις όχι και τόσο μύχιες σκέψεις κι επιδιώξεις των ανταγωνιζόμενων πλευρών. Όσο κι αν η προπαγάνδα προσπαθεί να κάνει το μαύρο άσπρο, χρεώνοντας προθέσεις και κινήσεις στον αντίπαλο, καμιά αστική τάξη δεν είναι λιγότερο επικίνδυνη.
Αν κάποιος “κοίταζε” την έκταση και τον πληθυσμό των δύο χωρών, θα κατέληγε, εσφαλμένα κατά τη γνώμη μας, στο συμπέρασμα ότι το ζήτημα στην προοπτική του “έχει κριθεί”. Δεν ενστερνιζόμαστε αυτή την άποψη, προσπαθώντας να αναλύουμε και να εξηγούμε τα πολιτικά κατά βάση δεδομένα κάθε φάσης. Αυτά σήμερα και για το ορατό διάστημα “λένε” ότι θα συνεχιστεί η αντιπαλότητα και οι έως ίσως και ριψοκίνδυνες κινήσεις των δύο αστικών τάξεων στην προσπάθειά τους να κερδίσουν πόντους. Δεν βλέπουμε κάποια κίνηση “ματ” από τη στιγμή οι ισχυροί παίκτες στις δύο χώρες και στην περιοχή (αμερικάνοι βασικά και ευρωπαίοι - με τις αντιθέσεις τους - ιμπεριαλιστές) έχουν τα βλέμματά τους στραμμένα στη Ρωσία και θα ήθελαν τη σχετική “ηρεμία” στην αυλή τους. Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, καθόλου ότι παρέλκουν ή πολύ περισσότερο εξαλείφονται οι μεγάλοι κίνδυνοι για τους λαούς, μιας και τέτοιες αγεφύρωτες αντιθέσεις ιστορικά λύνονται με τη μέθοδο του… γόρδιου δεσμού. Το ερώτημα είναι αν αυτή η μέθοδος - που προφανώς απευχόμαστε - θα “λύσει” ή θα διαιωνίσει τα ζητήματα.
Για τους λαούς δεν υπάρχει άλλος δρόμος: η πάλη για την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία περνά μέσα από τη σφυρηλάτηση της φιλίας και της ταξικής αλληλεγγύης τους. Από το κοινό τους μέτωπο ενάντια στον ιμπεριαλισμό, τον πόλεμο και τον εθνικισμό. Στην προοπτική της εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης.
