Ενώ στο παρασκήνιο συνεχίζονται οι προσπάθειες που θα οδηγούσαν σε μια κάποια έστω και προσωρινή ανάπαυλα, οι δύο πλευρές της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και Ρωσία, δείχνουν αποφασισμένες για μια διαρκή και ολοένα και πιο επικίνδυνη κλιμάκωση του πολέμου. Γι’ αυτό καθίσταται παρακινδυνευμένη οποιαδήποτε πρόβλεψη ή εκτίμηση για τη διάρκεια, την έκβαση αλλά και το εύρος της σύγκρουσης αυτής.
Πολεμική κλιμάκωση και σενάρια διευθετήσεων
Εν τω μεταξύ, η σύγκρουση ανεβάζει ρυθμούς. Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν αλλεπάλληλα «πακέτα» στρατιωτικής στήριξης, με τη συνολική τους συμβολή έως τώρα στον στρατιωτικό εξοπλισμό του Κιέβου να έχει φτάσει τα 32 δισ. Οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές χώρες συζητούν και παίρνουν μέτρα ώστε η στρατιωτική τους βιομηχανία να ανταπεξέλθει στην κατανάλωση κάθε είδους φονικού σιδερικού στις ουκρανικές πεδιάδες. Αν και η αποστολή των τανκ αργεί και συναντά μια σειρά προβλήματα και δυσκολίες, όχι απλά τεχνικού αλλά πολιτικού χαρακτήρα, έχει ανοίξει ήδη η συζήτηση για την αποστολή μαχητικών αεροσκαφών προς το Κίεβο. Πρόκειται για μια απόφαση που αν παρθεί και επιχειρηθεί να υλοποιηθεί, θα εκτινάξει την επικινδυνότητα της σύγκρουσης αυτής στα ύψη. Ενδεικτικά ο Μεντβέντεφ δήλωσε πως αν η Πολωνία προμηθεύσει μαχητικά στο Κίεβο, εμπλέκεται άμεσα στον πόλεμο και γίνεται νόμιμος στόχος.
Από την άλλη, η Ρωσία συγκροτεί ολοένα και περισσότερο τη βιομηχανία της στην κατεύθυνση του πολέμου και ανακοινώνει την επιτάχυνση της μαζικής παραγωγής όλων των προηγμένων οπλικών συστημάτων που κατασκεύασε την τελευταία δεκαπενταετία, με αιχμή τους υπερηχητικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. Παράλληλα, στην κρατική Δούμα, έχει ανοίξει ξανά, με αφορμή την αναστολή της συμμετοχής της Ρωσίας στη συνθήκη New Start για τα πυρηνικά, η συζήτηση για την αλλαγή του ρωσικού πυρηνικού δόγματος, που είχε πρωτοθέσει τον περασμένο Δεκέμβρη ο ίδιος ο Πούτιν. Αυτή η αλλαγή θα επιτρέπει στην ηγεσία της Ρωσίας να προχωρήσει σε προληπτικό πυρηνικό πλήγμα, εάν θεωρήσει ότι απειλείται η ασφάλεια της χώρας. Σημειωτέον ότι οι ΗΠΑ το έχουν υιοθετήσει εδώ και δεκαετίες…
Παράλληλα με αυτές τις εξελίξεις, έρχονται ξανά στην επιφάνεια προσπάθειες διευθέτησης της σύγκρουσης. Η αμερικανική Wall Street Journal αποκαλύπτει πως Γαλλία, Γερμανία και Βρετανία (!) επεξεργάζονται σχέδιο πρότασης προς τον Ζελένσκι, που θα συζητηθεί στη Σύνοδο της Ατλαντικής Συμμαχίας τον Ιούλιο, που θα ισχυροποιεί τους δεσμούς της Ουκρανίας με το ΝΑΤΟ, ώστε αυτή να ενθαρρυνθεί (sic) να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία, ακόμα και αν συνεχίσει η κατοχή των ουκρανικών εδαφών από την τελευταία. Με βάση αυτά που δημοσιεύει η εφημερίδα, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας παρουσίασε το γενικό πλαίσιο μιας συμφωνίας με την οποία η Ουκρανία θα αποκτούσε ευρύτερη πρόσβαση σε προηγμένο στρατιωτικό εξοπλισμό, όπλα και πυρομαχικά για την άμυνά της, όταν τελειώσει ο πόλεμος, χωρίς όμως το σύμφωνο να περιλαμβάνει δέσμευση για ανάπτυξη ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία, ούτε να προσφέρει στο Κίεβο την «προστασία» του άρθρου 5 περί συλλογικής άμυνας.
Το μέτωπο του πολέμου και η σημασία του Μπακχμούτ
Όσον αφορά τις πολεμικές συγκρούσεις στις ουκρανικές στέπες, τα βλέμματα όλων έχουν στραφεί στο Μπακχμούτ και στη σημασία που έχει για τις αντιμαχόμενες πλευρές. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταλάβει το ανατολικό Μπακχμούτ, ενώ συνολικά κατέχουν το 50% της ευρύτερης αστικής έκτασης. Έχουν καταφέρει να περικυκλώσουν επιχειρησιακά την πόλη από τρεις μεριές και ο μοναδικός αυτοκινητόδρομος βρίσκεται πια στην εμβέλεια του ρωσικού πυροβολικού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται μέρα τη μέρα ο κίνδυνος πλήρους κύκλωσης των ουκρανικών στρατευμάτων, που αριθμούν περίπου δέκα χιλιάδες και είτε την εξόντωσή τους είτε την παράδοσή τους. Χαρακτηριστικό της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί είναι πως, σύμφωνα με τα στοιχεία, ο μέσος χρόνος ζωής στην κόλαση του Μπακχμούτ για τους Ουκρανούς στρατιώτες είναι τέσσερις ώρες.
Πέρα από την υπαρκτή σημαντική επίπτωση που θα είχε στο ηθικό των ουκρανικών στρατευμάτων η κατάληψη του Μπακχμούτ από τη Ρωσία, μετά από πέντε μήνες συνεχών μαχών, υπάρχουν ακόμα πιο σημαντικές πλευρές που αναδεικνύουν την κρισιμότητα γύρω από την κατάληψή του. Το Μπακχμούτ αποτελεί έναν κρίσιμο συγκοινωνιακό κόμβο. Αυτοκινητόδρομοι και σιδηρόδρομοι που διέρχονται από αυτό παρέχουν σημαντική υποστήριξη που επιτρέπει την απρόσκοπτη μεταφορά στρατευμάτων και προμηθειών σε όλη τη γραμμή του μετώπου. Επιπλέον, το Κίεβο έχει θυσιάσει εκεί αρκετές από τις επίλεκτες και πιο ετοιμοπόλεμες δυνάμεις του, καθώς και πλήθος εφεδρειών ή στρατευμάτων που έχει αποσπάσει από το μέτωπο της Ζαπορίζιε και του Χάρκοβο, με συνέπεια να έχουν συνολικά αδυνατίσει οι δυνατότητες των στρατιωτικών του δυνάμεων. Ήδη οι ρωσικές δυνάμεις σημειώνουν μια σειρά επιτυχίες τόσο στην περιοχή του Χάρκοβο, όσο και κοντά στην πόλη Κράσνι Λίμαν, που κατείχαν μέχρι την ουκρανική αντεπίθεση του περασμένου Σεπτεμβρίου. Τελευταίο αλλά όχι έσχατο σε σημασία είναι πως, κατά γενική ομολογία, από το Μπακχμούτ μέχρι την τελευταία στο Ντονμπας οχυρωματική γραμμή Κονσταντινόβκα-Κραματορσκ-Σλαβιάνσκ, δεν υπάρχει αξιόλογο και ικανό να συγκρατήσει την προέλαση των ρωσικών δυνάμεων, οχυρωματικό δίκτυο.
Καυτή περίμετρος
Σε ευθεία συνάρτηση με την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης, σε όλη την περίμετρο των δυτικών αλλά και των νότιων συνόρων της ρωσικής επικράτειας, έχουν ανάψει φωτιές ή δημιουργούνται όροι για την εκδήλωσή τους. Ο κίνδυνος επέκτασης του πολέμου και σε κάθε περίπτωση η πολιτική κρίση και η ένταση, με τις εξάρσεις της και τις υφέσεις της, στην Υπερδνειστερία και γύρω από αυτήν συνεχίζεται. Στα ανατολικά σύνορα της αποσχισθείσας από το 1991 ρωσόφωνης περιοχής της Μολδαβίας, στην οποία στρατοπεδεύουν 2.000 Ρώσοι στρατιώτες και η οποία «φιλοξενεί» τη μεγαλύτερη αποθήκη όπλων στην Ευρώπη, έχουν συγκεντρωθεί πάνω από είκοσι χιλιάδες Ουκρανοί στρατιώτες. Η πρόεδρος της Μολδαβίας, ενεργούμενο των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και της ΕΕ, προκαλεί συνεχώς, ενώ ταυτόχρονα καταγγέλλει ότι εξυφαίνεται ρώσικο πραξικόπημα για την ανατροπή της. Ο νέος πρωθυπουργός που προέκυψε μετά την παραίτηση της προηγούμενης κυβέρνησης, τοποθετείται ακόμα πιο φιλοδυτικά, αξιώνοντας την αποστρατιωτικοποίηση της Υπερδνειστερίας. Η Ρωσία καταγγέλλει με τη σειρά της ότι όλα αυτά είναι προπέτασμα καπνού είτε για την εισβολή της Ουκρανίας στην περιοχή, είτε για την προώθηση της ένωσης της Μολδαβίας με τη ΝΑΤΟϊκή Ρουμανία και τη μετατροπή της χώρας σε ένα ακόμα ΝΑΤΟϊκό προγεφύρωμα. Μάλιστα, με εντολή Πούτιν, η Ρωσία δεν δεσμεύεται πια στην επίλυση του θέματος της Υπερδνειστερίας με διασφάλιση της ακεραιότητας της Μολδαβίας.
Στις αρχές Μάρτη, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν, επισκέφτηκε το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν και συμμετείχε στη σύνοδο του σχήματος C5+1 (Καζαχστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν), που είχαν δημιουργήσει οι ΗΠΑ στην Κεντρική Ασία και το οποίο από πέρυσι προσπαθούν να το ενεργοποιήσουν ξανά στην κατεύθυνση περίσφιξης της Ρωσίας και αμφισβήτησης της επιρροής της στις χώρες αυτές. Στο ίδιο πλαίσιο επιχειρούν να αποκτήσουν ρόλο διαμεσολαβητή στη σύγκρουση Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν για τον θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Τελευταία πολύ σημαντική εξέλιξη, οι διαδηλώσεις στη Γεωργία με σημαίες των ΗΠΑ και της ΕΕ, που διαμαρτύρονται για νόμο που προωθεί η κυβέρνηση και ο οποίος τοποθετεί στην κατηγορία των ξένων πρακτόρων όσες οργανώσεις χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό με ποσοστά άνω του 20% των εσόδων τους.
Το ειρηνευτικό σχέδιο της Κίνας
Κατέθεσε τελικά η Κίνα το ειρηνευτικό της σχέδιο, που αντανακλά την προσπάθειά της να κρατήσει ισορροπίες, χωρίς όμως να αδειάζει τη Ρωσία. Έτσι, το πρώτο σημείο αναφέρεται στον σεβασμό της εδαφικής επικράτειας όλων των χωρών και το δεύτερο στην ανάγκη η ασφάλεια μίας χώρας να μην προωθείται σε βάρος της ασφάλειας των άλλων χωρών. Οι ΗΠΑ, ο γ.γ. του ΝΑΤΟ και αξιωματούχοι της ΕΕ, υποδέχθηκαν από ψυχρά έως εχθρικά το σχέδιο, μιας και ο συντάκτης του, όπως δήλωσαν, δεν έχει πάρει θέση ενάντια στη ρωσική εισβολή. Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ συνέχισαν τις προειδοποιήσεις σ’ αυτό που εκτιμούν πως έρχεται, δηλαδή την παράδοση όπλων στη Ρωσία από την Κίνα. Ο Γάλλος, βέβαια, πρόεδρος δήλωσε πως θεωρεί θετική την πρωτοβουλία, ενώ και ο Γερμανός καγκελάριος Σολτς κινήθηκε σε ανάλογο μήκος κύματος. Η Ρωσία χαιρέτισε την προσπάθεια αυτή, υπογραμμίζοντας με νόημα πως οποιαδήποτε διευθέτηση πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις νέες πραγματικότητες (προσάρτηση Κριμαίας και των τεσσάρων περιοχών). Βέβαια, η Κίνα δεν χάνει την ευκαιρία να επαναλαμβάνει την εκτίμησή της, πως για τη σύγκρουση ευθύνονται οι ΗΠΑ, ενώ και στην πρόσφατη σύνοδο του G20, μπλόκαρε μαζί με τη Ρωσία το κοινό ανακοινωθέν που προωθούσαν οι Δυτικές χώρες. Η κινέζικη ηγεσία, έχοντας στο νου της ότι «μετά την Ουκρανία σειρά έχει η Ταϊβάν», διαπιστώνοντας πως οι ΗΠΑ προσπαθούν να μεγαλώσουν και να βαθύνουν το αντικινέζικο μέτωπο στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, πλαγιοκοπώντας ταυτόχρονα και τους Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές, προσπαθεί να διαμορφώσει έναν παγκόσμιο λόγο και ρόλο στα πράγματα, επενδύει στη λογική των διεθνών συζητήσεων αντί της αντιπαράθεσης, αλλά δείχνει ολοένα και περισσότερο αποφασισμένη να υπερασπίσει τη συνεργασία της με τη Ρωσία έναντι των Δυτικών.
Νέες προκλήσεις, δυσάρεστο μέλλον
Δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από την επίθεση με ντρόουνς σε κατασκοπευτικό αεροσκάφος που έδρευε σε στρατιωτική βάση στο έδαφος της Λευκορωσίας και για την οποία ζητωκραύγαζαν Ουκρανοί αξιωματικοί και Λευκορώσοι αντικαθεστωτικοί πριν την αποδώσουν σε προβοκάτσια της Λευκορωσίας! Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Λουκασένκο, μίλησε για προσπάθεια των ΗΠΑ, της Δύσης και της Ουκρανίας να σύρουν τη χώρα του στον πόλεμο. Εμείς θα λέγαμε ότι αυτή η επίθεση, πέρα από τα μηνύματα που στέλνει, ήθελε να λειτουργήσει και σαν αντιπερισπασμός, όταν μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν μεταφορά ρώσικων στρατευμάτων από τη Λευκορωσία στα μέτωπα του Χάρκοβο και το Ντονμπάς. Στη συνέχεια είχαμε την επίθεση στην περιοχή Μπριάνσκ, σε ρωσικό έδαφος μιας ομάδας σαμποτέρ που ονομάζονται «Ρώσοι Εθελοντές», τους οποίους η ουκρανική ηγεσία σε μια άκρως αντιφατική δήλωσή της χαρακτήρισε πάλι ρωσική προβοκάτσια, αν και όπως επίσης δήλωσε, δείχνει ότι οι Ρώσοι δεν θέλουν τον Πούτιν! Η ρωσική ηγεσία «απάντησε» με κήρυξη στρατιωτικού νόμου σε όλη τη δυτική μεθόριό της.
Εν ολίγοις, οι εξελίξεις οδηγούν σε ένα ακόμα πιο δυσάρεστο μέλλον.
