Μόνο χειρότερες μέρες μπορούν να υποσχεθούν στους εργαζόμενους οι πρόθυμοι υπηρέτες της αντεργατικής πολιτικής
Καθώς οι μέρες για τις εκλογές μετράνε αντίστροφα, περισσεύουν τα παραμύθια σχετικά με τους μισθούς. Η ΝΔ επιχείρησε να διασκεδάσει τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με τα οποία ο μέσος μισθός στην Ελλάδα σε πραγματική αξία μειώθηκε κατά 7,4% το 2022, αν και ονομαστικά αυξημένος. Παράλληλα με την προσπάθεια να κρύψει την πραγματική κατάσταση που βιώνουν σήμερα οι εργαζόμενοι, υποσχέθηκε για την επόμενη 4ετία αυξήσεις τόσο στον κατώτατο, όσο και στο μέσο μισθό, αλλά και στους δημόσιους υπαλλήλους. Από κοντά ο ΣΥΡΙΖΑ, που επίσης υποσχέθηκε αυξήσεις στο δημόσιο και στον κατώτατο μισθό, ενώ το ΠΑΣΟΚ κάνει λόγο για ελεύθερη διαπραγμάτευση σε αντίθεση με τον προσδιορισμό του απ’ το κράτος. Όλοι τους επιδιώκουν οι εργαζόμενοι να ξεχάσουν τη δραματική εξέλιξη των μισθών που προκάλεσε η αντεργατική πολιτική που όλοι τους υπηρέτησαν από κυβερνητικές θέσεις.
Κατώτατος μισθός εξαθλίωσης
Απ’ τα πρώτα μέτρα των μνημονίων ήταν ο ορισμός του κατώτατου μισθού απ’ την εκάστοτε κυβέρνηση. Μ’ αυτόν τον τρόπο μειώθηκε δραματικά και παραμένει, πάνω από μια δεκαετία αργότερα και παρά τις ονομαστικές του αυξήσεις, μικρότερος απ’ τον «παλιό». Το γεγονός ότι με τον κατώτατο αμείβονται περισσότεροι απ’ τους μισούς νέους εργαζόμενους, σε συνδυασμό με τη νομοθετική πρόβλεψη για «πάγωμα» των τριετιών μισθολογικής ωρίμανσης με άλλοθι την ανεργία, μεταφράζεται σε εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους να παραμένουν καθηλωμένοι στην κατώτατη αμοιβή, ακόμα και μετά από 10-12 χρόνια δουλειάς. Η εκτίναξη των τιμών ανέδειξε ότι όσο πιο χαμηλό μισθό έχει ένας εργαζόμενος, τόσο περισσότερο χτυπιέται απ’ την ακρίβεια σε σχέση με τους μέσους όρους που αποτυπώνουν οι επίσημοι δείκτες. Ανέδειξε δηλαδή ότι ένας εργαζόμενος που παίρνει τον κατώτατο μισθό ζει πολύ χειρότερα απ’ ό,τι δέκα χρόνια πριν.
Διάλυση Συλλογικών Συμβάσεων
Αν το ύψος του κατώτατου δείχνει μέρος των πραγματικών διαθέσεων του συστήματος για τη θέση των εργαζόμενων, το ύψος του μέσου μισθού συμπληρώνει την εικόνα. Από το 2009, ο μέσος μισθός των εργαζόμενων στην Ελλάδα μειώνεται και ολοένα περισσότεροι εργαζόμενοι συνωστίζονται στα χαμηλότερα επίπεδα μισθών. Αυτή η κατάσταση δεν «προέκυψε αυτόματα». Επιβλήθηκε με συστηματικό τρόπο. Μπορεί η έκρηξη της ανεργίας αρχικά να ώθησε τους μισθούς βίαια προς τα κάτω, ήταν όμως η κυβερνητική πολιτική που έφτιαξε το πλαίσιο ώστε να μην ανέβουν καθώς η ανεργία μειωνόταν. Βασικό εργαλείο το σπάσιμο των συλλογικών συμβάσεων, μέσω της υπερίσχυσης των επιχειρησιακών ΣΣΕ, του περιορισμού των κλαδικών μόνο στις επιχειρήσεις που ανήκουν σε εργοδοτικές ενώσεις, του περιορισμού της διάρκειάς τους και αρκετές ακόμα ρυθμίσεις. Ενώ μέχρι το 2010 από ΣΣΕ καλύπτονταν σχεδόν το 84% των εργαζόμενων, σήμερα εκτιμάται πως έχει υποχωρήσει περίπου στο 25%, δηλαδή μόλις 1 στους 4 καλύπτονται από ΣΣΕ.
Χειρότεροι όλοι οι όροι δουλειάς
Πλάι στους χαμηλούς μισθούς, οι εργαζόμενοι είναι αντιμέτωποι με χειρότερους όρους από κάθε πλευρά. Ελαστικές σχέσεις εργασίας, διεύρυνση ωραρίων, επέκταση της κατάργησης της Κυριακάτικης αργίας και ταυτόχρονα αυξημένες συνολικά πραγματικές ώρες δουλειάς. Η σχέση των τελευταίων με το ΑΕΠ καταγράφεται και επίσημα ως μείωση της παραγωγικότητας, αποκαλύπτοντας την τεράστια καταστροφή της παραγωγικής βάσης της χώρας, που συνεχίζεται ανεξάρτητα απ’ τα παραμύθια περί «ανάπτυξης». Εντατικοποίηση και ανύπαρκτα μέτρα προστασίας των εργαζόμενων, που οδηγούν σε ολοένα αυξανόμενα θύματα των εργοδοτικών εγκλημάτων, χωρίς μάλιστα την παραμικρή συνέπεια για τους εργοδότες. Διαρκής περιορισμός του δικαιώματος στην κοινωνική ασφάλιση, με χειρότερη πρόσβαση στην περίθαλψη και την πρόνοια, δυσκολότερη συνταξιοδότηση και μικρότερες συντάξεις. Πετσόκομμα της προστασίας των άνεργων. Καθημερινή τρομοκρατία στους χώρους δουλειάς, με πάμπολλα περιστατικά εργοδοτικής βίας, ξυλοδαρμών, ακόμα και πυροβολισμών ενάντια σε εργαζόμενους που διεκδίκησαν δεδουλευμένα, ρεπό, δώρα, ένσημα και οτιδήποτε άλλο υποτίθεται «κατοχυρωμένο», με συχνότερα θύματα τις γυναίκες εργαζόμενες και τους μετανάστες.
Τσάκισμα του δικαιώματος στον ελεύθερο συνδικαλισμό
Προκειμένου το σύστημα να διασφαλίσει ότι όσα κερδίζει σε βάρος των εργαζόμενων δεν θα αμφισβητηθούν απ’ τη συλλογική τους δράση, έχει διαμορφώσει (νομοθετικά και πρακτικά) ένα πλαίσιο ποινικοποίησης της συνδικαλιστικής δράσης. Στο επίκεντρο το δικαίωμα στην απεργία, που πλέον απαγορεύεται απόλυτα σε πλήθος κλάδων, και από κοντά το δικαίωμα στην κινητοποίηση, τις συγκεντρώσεις, την περιφρούρηση των εργατικών αγώνων. Ταυτόχρονα, το κράτος βάζει ένα σωρό εμπόδια στη δημιουργία και στη λειτουργία σωματείων, ενώ επιτηρεί στενά όσα υπάρχουν, προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν θα έχουν την παραμικρή δυνατότητα υπεράσπισης των εργασιακών δικαιωμάτων ακόμα κι αν το θέλουν. Το χτύπημα αφορά τόσο τους μαζικούς χώρους δουλειάς όπου οι εργαζόμενοι είναι κατά κανόνα οργανωμένοι σε σωματεία, όσο και όλους τους εργαζόμενους που μπορεί ν’ αναζητήσουν συλλογική οργάνωση. Όπου δε οι εργαζόμενοι ύψωσαν ανάστημα, περίσσεψαν οι δικαστικές αποφάσεις απαγόρευσης απεργιών, οι διώξεις, οι συλλήψεις, οι εκδικητικές απολύσεις, οι μηνύσεις απ’ την εργοδοσία.
Η σημερινή κατάσταση αποτέλεσμα της αντιλαϊκής πολιτικής
Η τραγική θέση στην οποία βρίσκονται σήμερα οι εργαζόμενοι διαμορφώθηκε από συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές. Όπως είχαμε σωστά εκτιμήσει απ’ την αρχή της θητείας της, η κυβέρνηση της ΝΔ θα πατούσε στα αρνητικά για τους εργαζόμενους δεδομένα που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και θα τα προχωρούσε παραπέρα. Η κυβέρνηση έδειξε από νωρίς τα δόντια της και ξεκαθάρισε ότι η «ανάπτυξη» που και τότε ευαγγελιζόταν θα περνούσε μέσα απ’ την ισοπέδωση κάθε δικαιώματος.
Το φθινόπωρο του 2019 ψήφισε τον λεγόμενο «αναπτυξιακό νόμο», με τον οποίο νομοθέτησε μεταξύ άλλων το Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων, τις ηλεκτρονικές ψηφοφορίες, την κατάργηση της δυνατότητας προσφυγής στον ΟΜΕΔ απ’ τους εργαζόμενους, τη διευκόλυνση της αδήλωτης εργασίας, της ημιαπασχόλησης και των ομαδικών απολύσεων, την εξαίρεση επιχειρήσεων από κλαδική ΣΣΕ που κηρύσσεται γενικά υποχρεωτική. Παράλληλα, σε πλήθος συνδικαλιστικών οργάνων οι διοικήσεις είχαν οριστεί απ’ τα δικαστήρια και προωθήθηκε η ένταξη των συνδικαλιστικών οργανώσεων στο «Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων» (που είχε θεσμοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ).
Την ίδια περίοδο, μαζικοί χώροι δουλειάς με σχετικά κατοχυρωμένα δικαιώματα στοχοποιήθηκαν. Ανάμεσά τους η ΔΕΗ (με την παραπέρα ιδιωτικοποίηση και την αλλαγή των όρων για τους νεοπροσλαμβανόμενους), ο ΟΤΕ (με το χτύπημα της απεργίας για υπογραφή ΣΣΕ και τις συλλήψεις συνδικαλιστών), οι τράπεζες (με «εθελούσιες» απολύσεις, λουκέτα καταστημάτων και μεταφορά υπαλλήλων σε θυγατρικές). Το ίδιο σκηνικό συνεχίστηκε σε όλη την τετραετία, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις μαζικές απολύσεις στη ΛΑΡΚΟ, στην Καβάλα Όιλ, στη Μαλαματίνα. Η αντίσταση απ’ την πλευρά των εργαζόμενων απαντήθηκε σ’ όλες τις περιπτώσεις με καταστολή, διώξεις και δικαστικές αποφάσεις που έβγαζαν τις απεργίες παράνομες. Τα ίδια αντιμετώπισαν οι λιμενεργάτες στην COSCO, οι ναυτεργάτες, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, οι εργαζόμενοι στον ΟΑΕΔ.
Η πανδημία χρησιμοποιήθηκε σαν ευκαιρία για αντεργατική επίθεση. Αναστολές συμβάσεων και αποζημιώσεις πείνας, επιδότηση των εργοδοτών, τηλεργασία, χρέωση της κανονικής άδειας με κλειστά σχολεία. Μαζικές απολύσεις και τσάκισμα των εργαζόμενων στον επισιτισμό, στον τουρισμό, στις τέχνες, στα αεροδρόμια. Διεύρυνση ωραρίων, εξάντληση των διανομέων, μαζική έκθεση στον ιό σε εργοστάσια και ΜΜΜ. Μείωση αποζημίωσης για υπερωρίες. Τρομοκρατία και απαγόρευση συγκεντρώσεων. Όλα αυτά αποτέλεσαν τη βάση για τους επόμενους νόμους, όπως του Χρυσοχοΐδη για την απαγόρευση των διαδηλώσεων και, βέβαια, του νόμου 4808/2021 («νόμου Χατζηδάκη»), που συγκέντρωσε, ενίσχυσε και προχώρησε τα πολλαπλά χτυπήματα σε εργασιακά δικαιώματα και συνδικαλιστικές ελευθερίες.
Να πετάξουμε στα σκουπίδια την προεκλογική υποκρισία
Με βάση τα πεπραγμένα της, μόνο υποκρισία έχει να προσφέρει η ΝΔ, που προώθησε όλα αυτά τα μέτρα, που ψήφισε δύο αντιασφαλιστικούς νόμους στην ίδια κατεύθυνση με το ασφαλιστικό του Κατρούγκαλου, που μιλά για αυξήσεις στους δημόσιους υπαλλήλους, όταν λίγες μέρες μετά την ανάδειξή της σε κυβέρνηση το ΣτΕ ενέκρινε την κατάργηση των δώρων, δηλαδή τη μείωση μισθών κατά 14,3%, σε ολόκληρο το δημόσιο τομέα. Μόνο υποκρισία έχουν να προσφέρουν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, που έχουν υπηρετήσει κι επιδιώκουν να υπηρετήσουν ξανά την ίδια πολιτική. Όλων τους οι υποσχέσεις θα ξεχαστούν την επομένη των εκλογών.
Να ενισχύσουμε τις δικές μας δυνάμεις!
Το ΚΚΕ(μ-λ), μέσα απ’ την Ταξική Πορεία, τις Αγωνιστικές Κινήσεις Εκπαιδευτικών και κάθε εργατικό σχήμα που στηρίζει σε κάθε κλάδο και σε όλη τη χώρα, βρέθηκε στο πλευρό των εργαζόμενων που χτυπήθηκαν. Ανέδειξε την κατεύθυνση της μαζικής πάλης ενάντια στην αντεργατική πολιτική, τόσο κεντρικά όσο και επιμέρους. Ενίσχυσε τη λογική της υπεράσπισης των δικαιωμάτων μας κόντρα στην τρομοκρατία, την ηττοπάθεια, την υποταγή και το σύρσιμο πίσω από τις κυρίαρχες φιλοκυβερνητικές και ρεφορμιστικές συνδικαλιστικές ηγεσίες. Στήριξε κάθε αγώνα και πήρε σημαντικές κινηματικές πρωτοβουλίες για κοινή δράση ενάντια σε απολύσεις, εργοδοτικά εγκλήματα, απαγορεύσεις. Πρωτοστάτησε στην προσπάθεια συγκρότησης όρων για κατάργηση του «νόμου Χατζηδάκη», χωρίς αυταπάτες διαφυγής απ’ τη μάχη με λογικές «να μείνει στα χαρτιά» ή «πρόκειται για έναν ακόμα αντεργατικό νόμο όπως οι προηγούμενοι». Με αυτή τη βάση και με την εκτίμηση ότι η επίθεση θα ενταθεί, καλεί τους εργαζόμενους να ενισχύσουν την κατεύθυνση της οργάνωσης, της αντίστασης, της διεκδίκησης των δικαιωμάτων μας.
