Κύπρος
Οι επιθυμίες και οι εκατέρωθεν προκλήσεις υπάγονται πάντοτε στους περιορισμούς των ιμπεριαλιστών
Πενήντα χρόνια από το πραξικόπημα στην Κύπρο, την εισβολή των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων και την κατοχή του 36,2% του νησιού, οι δύο «εγγυήτριες δυνάμεις» βρήκαν την ευκαιρία να διατυπώσουν μαξιμαλισμούς και να παρουσιαστούν ως «εθνικά κέντρα». Το Κυπριακό, που βρίσκεται εκτός της νέας ελληνοτουρκικής προσέγγισης, επανήλθε ως αγκάθι στις σχέσεις των δύο χωρών, χωρίς βέβαια να τη διαταράξει (την προσέγγιση), αφού τόσο αυτή όσο και αυτό καθ’ εαυτό το Κυπριακό βρίσκονται κάτω από την υψηλή εποπτεία και δικαιοδοσία άλλων, υπέρτερων δυνάμεων (και κατά βάση των ΗΠΑ).
Η τουρκική πλευρά οργάνωσε μια μεγαλοπρεπή φιέστα με την παρουσία όχι μόνο του Ταγίπ Ερντογάν αλλά και εκπροσώπων όλου του πολιτικού φάσματος, μαζί με 174 βετεράνους του πολέμου του 1974, με 50 πολεμικά πλοία, μαχητικά F-16 και το αεροπλανοφόρο Αnadolu. Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας εξέφρασε τα συγχαρητήρια για την 50ή επέτειο της «ειρηνευτικής επιχείρησης της Κύπρου», «που σταμάτησε τις απάνθρωπες διώξεις και τις σφαγές κατά των Τουρκοκυπρίων» και ο Ερντογάν, δηλώνοντας ότι «μια ομοσπονδιακή λύση δεν είναι δυνατή», έκανε «έκκληση για να υποστηριχθεί το ιδανικό των δύο κρατών» (ίσως έχει σημασία η έκφραση «ιδανικό» για τα οποιαδήποτε ανοίγματα προς τον διεθνή παράγοντα).
Θα λέγαμε ότι η ελληνική πλευρά πήγε ένα βήμα παραπέρα. Αναφερόμαστε στις υπερφίαλες δηλώσεις Δένδια: «Για τον ελληνισμό, για τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, η Κύπρος κείται πλησίον» (που επιχειρούν να αναιρέσουν τη γνωστή δήλωση και στάση του Κ. Καραμανλή τον Αύγουστο του 1974, «η Κύπρος κείται μακράν»), αλλά και σ’ αυτές του Άδωνη Γεωργιάδη: «Μπορούμε κι εμείς να πάμε ξαφνικά στην Τουρκία με τα F-35 σε μια νύχτα» (σε αντιστοιχία με τις γνωστές παλαιότερες δηλώσεις Ερντογάν).
Σημαίνουν τα παραπάνω κάποια διαφοροποίηση στην ελληνοτουρκική προσέγγιση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα ή κάποια νέα δεδομένα όσον αφορά το Κυπριακό και τη στάση των δύο πλευρών;
Τα σύννεφα πάνω από τα ήρεμα νερά των ελληνοτουρκικών σχέσεων υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν (τελευταία έκφραση η κρίση της Κάσου), όπως άλλωστε διατυπώνεται και στη διακήρυξη των Αθηνών: τα μέρη δεσμεύονται μεν να καλλιεργούν πνεύμα αλληλεγγύης, χωρίς όμως να θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους. Άλλωστε, το ζητούμενο δεν είναι η επίλυση των άλυτων ζητημάτων ανταγωνισμού των δύο αστικών τάξεων αλλά η ενότητα της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Αυτό το πνεύμα φρόντισαν να διατηρηθεί και οι δύο πλευρές, σε μια επέτειο με τόσο σοβαρούς συμβολισμούς και παρά τις εκατέρωθεν προκλήσεις.
Με σαφήνεια το διατύπωσε ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν στις σχετικές δηλώσεις του, στοχοποιώντας απλώς το Ν. Δένδια, ζητώντας από τον Μητσοτάκη «να δώσει σε αυτόν τον υπουργό αυτό που του αναλογεί»: «Μίλησα με τον έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην τελευταία σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ. Την ίδια ημέρα θα βρίσκομαι στη Βόρεια Κύπρο… Έμαθα ότι πρόκειται να βρεθείτε στο Νότο… Υποθέτω ότι δεν θα κάνουμε δηλώσεις που θα κάνουν ο ένας τον άλλον να νιώσει άβολα. Είπε ότι σκεφτόταν το ίδιο με μένα… Έχουμε ήδη μιλήσει για το τι πρόκειται να συζητήσουμε σήμερα. Και προχωράμε». Στο ίδιο πάνω-κάτω κλίμα ήταν και οι δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Π. Μαρινάκη για συνέχιση του διαλόγου με την Τουρκία ανεξάρτητα από το αν υπάρχει ή όχι συμφωνία σε σοβαρά ζητήματα.
Όσον αφορά το Κυπριακό, πρέπει με σαφήνεια να τονίσουμε ότι τα όποια νέα δεδομένα κυρίως διαμορφώνονται από τον ιμπεριαλιστικό παράγοντα και δη από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Στο πλαίσιο αυτό, μέρες που είναι, τόσο η ελληνική όσο και η τουρκική πλευρά εκδηλώνουν «λεονταρισμούς», αλλά και αγωνίες, επιθυμίες και προσδοκίες, όχι μόνο με εσωτερική απεύθυνση (αν μιλήσουμε για την Ελλάδα, ας θυμηθούμε τις πρόσφατες τοποθετήσεις Σαμαρά και Καραμανλή), αλλά κυρίως με απεύθυνση στα ιμπεριαλιστικά αφεντικά. Να θυμίσουμε ότι οι «πραγματικές προκλήσεις», το πραξικόπημα και η εισβολή του 1974, αποτέλεσαν τις δύο εναλλακτικές «λύσεις» που ευνοήθηκαν από τις ΗΠΑ προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για περαιτέρω ισχυροποίηση του ρόλου τους στη Μεγαλόνησο. Από κει και πέρα, η μεν άρχουσα τάξη της Ελλάδας επιθυμεί την ανατροπή της ήττας του ‘74, η δε αντίστοιχη της Τουρκίας επιδιώκει την κατοχύρωση όσων παράχθηκαν τότε. Ωστόσο, άλλες οι επιθυμίες των εξαρτημένων αστικών τάξεων και άλλες οι βουλές των ιμπεριαλιστών…
Από κάποιες πλευρές γράφτηκε ότι σήμερα, με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ισχυροποίηση της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας και του πολεμικού ναυτικού (F-35, φρεγάτες κ.λπ.), η δήλωση του Δένδια («η Κύπρος κείται απολύτως πλησίον») σηματοδοτεί πραγματικές προθέσεις καθώς πλέον καθίσταται ρεαλιστική, ενώ ρεαλιστική, με τα τότε δεδομένα, ήταν και η δήλωση Καραμανλή το 1974 («η Κύπρος κείται μακράν»). Φυσικά το ζήτημα ποτέ δεν ήταν ζήτημα τεχνολογίας, μολονότι και αυτή εξαρτάται με απόλυτο τρόπο από τους ιμπεριαλιστές. Ο ίδιος ο Κ. Καραμανλής δήλωνε με έπαρση στο περιθώριο της διάσκεψης του Ελσίνκι το 1975 στους Κίσινγκερ και Φορντ ότι τον Αύγουστο του 1974, με τη στάση του απέναντι στον Αττίλα 2, απεσόβησε ελληνοτουρκικό πόλεμο και τη διάλυση της ΝΑ πτέρυγας του ΝΑΤΟ.
Το «Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα» Ελλάδας-Κύπρου (1993) του Ανδρέα Παπανδρέου, που θα καθιστούσε την Κύπρο λειτουργικό τμήμα του «ελληνισμού», έμεινε σαν υπερφίαλη διακήρυξη και γρήγορα ξεπεράστηκε από την αμερικανόπνευστη ελληνοτουρκική φιλία του 1999. Και φυσικά δεν επανήλθε ούτε τον Οκτώβρη του 2018, όταν ο τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας Π. Καμμένος, βρισκόμενος στην Κύπρο, σημείωνε με «έξαρση πατριωτισμού» ότι «τελικά η Κύπρος δεν είναι και τόσο μακριά», καθώς ίπταντο δύο ελληνικά F-16. Άλλωστε είχε προηγηθεί η εκπαραθύρωση Κοτζιά τον Ιούνη του 2018 από το υπουργείο Εξωτερικών, σαν έκφραση «προσγείωσης» -εκ μέρους του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού- της άρχουσας τάξης της χώρας μας, που ανέμιζε χάρτες με ενοποιημένες τις ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου.
Μωροφιλοδοξίες και προκλήσεις που ζητούν επιβεβαίωση από τους δυτικούς ιμπεριαλιστές. Είναι χαρακτηριστική άλλωστε η πρόταση του ΥΠΕΞ Γεραπετρίτη προς τον ΓΓ του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ για συμμετοχή (εκχώρηση) της Κύπρου στην εμβάθυνση των σχέσεων ΕΕ-ΝΑΤΟ και η δήλωση Μαρινάκη ότι «κάθε απειλή προς την Κύπρο γίνεται απειλή για όλη την ΕΕ».
