Η προεκλογική περίοδος για τις εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ φτάνει στο τέλος της και ανέδειξε τα βασικά πολιτικά χαρακτηριστικά, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες τόσο του κόμματος, όσο και του χώρου της λεγόμενης κεντροαριστεράς γενικότερα.
Και οι έξι υποψήφιοι συμφωνούν σε ένα πράγμα: ότι σε αυτήν την περίοδο το ΠΑΣΟΚ απέδειξε ότι μπορεί να συζητά και να αντιπαρατίθεται συντροφικά, δίνοντας το βάρος στην πολιτική και όχι σε πισώπλατα μαχαιρώματα, προσωπικές επιθέσεις και life style. Η κορυφαία στιγμή του ντιμπέιτ των έξι, που μεταδόθηκε από την ΕΡΤ, φέρεται να συμπυκνώνει και να αναδεικνύει αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά.
Η ανάδειξη του συγκεκριμένου ζητήματος και από τους έξι, προφανώς μπαίνει σε αντιπαράθεση με τα τεκταινόμενα στον ΣΥΡΙΖΑ. Συνολικά το ΠΑΣΟΚ θέλει να δείξει ότι είναι ένα κόμμα «από άλλη πάστα», που δεν θα έφτανε ποτέ σε τέτοιες εικόνες διάλυσης και μάλιστα σε απευθείας μετάδοση από τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο. Ως τέτοιο, «σοβαρό» κόμμα, πρέπει να δείξει ότι είναι το μόνο που μπορεί να κερδίσει τη ΝΔ.
Έτσι, ελπίζουν πως ήρθε η ώρα να ξεμπερδέψουν με τον ΣΥΡΙΖΑ, για να κλείσει η «παρένθεση» που άνοιξε το 2012 και έριξε το ΠΑΣΟΚ κάτω κι από τη δεύτερη θέση. Το αν έχουν δίκιο, μένει, φυσικά, να αποδειχτεί. Οι έξι υποψήφιοι είναι συντεταγμένοι σε αυτό, ανεξάρτητα από το πώς αποτιμούν την μέχρι τώρα πορεία και το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και των δημοσκοπήσεων, στις οποίες η διαφορά με τη ΝΔ, που είναι σε δημοσκοπική πτώση, παραμένει σημαντική.
Πώς, λοιπόν, μπορεί να κλείσει αυτή η ψαλίδα; Με τις ίδιες πολιτικές ή με άλλες; Με τις ίδιες συνεργασίες ή με άλλες; Εδώ, οι έξι έχουν τις διαφοροποιήσεις τους. Κάποιες δηλώσεις τους στο ντιμπέιτ είναι χαρακτηριστικές:
Ανδρουλάκης: «(…) να αγκαλιάσουμε όλο το λαϊκό δημοκρατικό κόσμο της χώρας και από την προοδευτική Αριστερά και από τον προοδευτικό κέντρο. Και πιστεύω ότι αυτό δεν γίνεται για να επιστρέψουν κάποιοι παλιοί πρωταγωνιστές ή απλά να μεγαλώσουν οι έδρες του ΠΑΣΟΚ».
Δούκας: «Πρέπει να δημιουργήσουμε ξανά ένα ισχυρό πλειοψηφικό κίνημα. (…) Θέλουμε ένα ΠΑΣΟΚ, μια μεγάλη δημοκρατική παράταξη που θα νικήσει; Ή θέλουμε ένα κλειστό, φοβικό ΠΑΣΟΚ βούτυρο στο ψωμί του συστήματος του Κ. Μητσοτάκη».
Γερουλάνος: «Στο θέμα της συνεργασίας, θα είμαστε πρώτο κόμμα και θα ερωτηθούν οι άλλοι τι θα κάνουν, όχι εμείς (…) μια ηγεσία που θα κάνει τη μεγάλη διεύρυνση από τα από την Αριστερά και το Κέντρο μέχρι τις παρυφές της Δεξιάς και τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του κ. Μητσοτάκη».
Διαμαντοπούλου: «Γιατί βεβαίως το ΠΑΣΟΚ θα προχωρήσει αυτοδύναμο. Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε πάντοτε σοσιαλιστικό και μετά το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα που όμως ενσωμάτωσε και την Αριστερά».
Κατρίνης: «Θα είμαι πάντα εδώ γιατί με το ΠΑΣΟΚ έχω μια σχέση ζωής. Γιατί δεν έφυγα ποτέ από το ΠΑΣΟΚ. Απευθύνομαι σε όλους εσάς. Σας ζητώ να στηρίξετε ένα καθαρό πρόσωπο».
Γιαννακοπούλου: «Γι΄ αυτό λέω ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να αλλάξει. (…) Και δεν μπορεί να βολεύεται με μικρά φοβικά βήματα, ούτε με διαχειριστικές λογικές, σαν ένας άλλος Μητσοτάκης, ούτε με λαϊκισμούς και να κάνει σκέψεις για συμμετοχή σε θολά σχήματα. (…) Και σας λέω πάρτε το ΠΑΣΟΚ στα χέρια σας. Σπάστε τους μηχανισμούς».
Όλοι αντιλαμβάνονται ότι αν το ΠΑΣΟΚ θέλει να διεκδικήσει την εξουσία, πρέπει να διευρύνει την απεύθυνσή του και προς το κέντρο και προς τα αριστερά. Πριν απ’ όλα, πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των κέντρων εξουσίας και να τους αποδείξει ότι μπορεί να αναλάβει τον ρόλο του δεύτερου πυλώνα της αστικής εξουσίας που τόσο λείπει και στους μέσα και στους έξω…
Εδώ όμως αρχίζουν τα ερωτήματα και οι διαφοροποιήσεις των υποψηφίων προέδρων, που εκφράζουν, προφανώς, και διαφορετικές τάσεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Το κύριο ερώτημα είναι η στάση του απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. Ανάμεσα στους δύο παίζεται η ηγεμονία στον χώρο της κεντροαριστεράς και είναι φανερό από τις παραπάνω τοποθετήσεις των έξι ότι δεν συμφωνούν στο πώς θα την διεκδικήσει το ΠΑΣΟΚ.
Η Διαμαντοπούλου τραβάει τα πράγματα προς τα δεξιά και η ξαφνική επανεμφάνισή της μετά από 12 χρόνια, αλλά και η δημοσκοπική της επίδοση δείχνουν πως υπάρχει σημαντική μερίδα μελών και στελεχών που τη στηρίζουν.
Στον αντίποδα, ο Δούκας φέρεται ως ο πιο αριστερός από τους έξι, μετά την συνεργασία του με τον ΣΥΡΙΖΑ (και όχι μόνο) στον β’ γύρο των δημοτικών εκλογών. Μάλιστα η Διαμαντοπούλου τον κατηγόρησε πως σύρεται πίσω από απόψεις «που δεν είναι ΠΑΣΟΚ» στον Δήμο, σε ζητήματα όπως οι καταλήψεις και το μετρό στα Εξάρχεια.
Και οι υπόλοιποι κινούνται κάπου ανάμεσα, κρατώντας πολλά χαρτιά κλειστά… Ισότιμη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ υπό την ηγεμονία του ΠΑΣΟΚ, απορρόφηση του ΣΥΡΙΖΑ… Όλη η γκάμα των απόψεων υπάρχει, αλλά, βέβαια, πολλά θα κριθούν και από την κατάληξη των εξελίξεων στον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι έξι υποψήφιοι, ανεξάρτητα από τις διαφοροποιήσεις τους, έχουν μεν έναν κοινό αντίπαλο, τη ΝΔ, αλλά και ένα κοινό πρόβλημα: Ότι στα βασικά πολιτικά επίδικα συμφωνούν μαζί του! Οι γενικόλογες αναφορές στα λαϊκά προβλήματα και στην ανάγκη να αντιμετωπιστούν άμεσα το αποδεικνύουν, ακριβώς γιατί παραμένουν σε ένα ευχολόγιο, το οποίο, φυσικά, δεν αγγίζει τον πυρήνα της αντιλαϊκής πολιτικής της ΝΔ και, πολύ περισσότερο, δεν τον αμφισβητεί.
Το ΠΑΣΟΚ θέλει να γίνει ο δεύτερος πυλώνας της ίδιας πολιτικής και όχι μια δύναμη που θα σταθεί απέναντί της και θα αναμετρηθεί μαζί της σε όφελος του λαού. Ο στόχος αυτός είναι ταυτόχρονα και ένα πρόβλημα με υπαρξιακές διαστάσεις, γιατί δεν του επιτρέπει να χρησιμοποιήσει τα όπλα ενός προηγούμενου διαστήματος, τα κοινωνικά συμβόλαια, τα μικροαστικά στρώματα, μια έστω στοιχειώδη αναδιανομή για να κλείσουν μερικά στόματα… Σήμερα, όσο κι αν όλοι οι υποψήφιοι υπερθεματίζουν για την αναγκαιότητα στήριξης των μικρομεσαίων, στην πραγματικότητα δεν τους τάζουν καν τίποτα ουσιαστικό.
Σε λίγες μέρες, το πρώτο μέρος των εξελίξεων στην αστική αντιπολίτευση θα κλείσει και θα ξέρουμε τον νέο αρχηγό του ΠΑΣΟΚ. Λίγο αργότερα θα γνωρίζουμε και τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και τις όποιες ανακατατάξεις, διασπάσεις ή συνενώσεις θα προκύψουν. Το βέβαιο είναι πως ο λαός δεν έχει τίποτα να περιμένει από κανέναν από τους δύο, γιατί την ουσία της πολιτικής τους την έχει δοκιμάσει αρκετές φορές. Οπότε, πρέπει να κοιτάξει αλλού για να αντιμετωπίσει την βαρβαρότητα που ζει: Στη μαζική πάλη, στην αντίσταση, στην αναμέτρηση με αυτούς που του κλέβουν τη ζωή.
