Αφιέρωμα: Το νέο παραγωγικό μοντέλο
Από τις τσέπες του λαού προς το κεφάλαιο μέσα κι έξω από τη χώρα
Το νέο παραγωγικό μοντέλο δεν είναι καθόλου νέο
Το νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας παρουσιάστηκε από τους Θεοδωρικάκο και Μητσοτάκη σε εκδήλωση στις 21/10, με τίτλο «Παραγωγικός μετασχηματισμός, ενίσχυση των επενδύσεων και της βιομηχανίας, για ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας σε όλη την Ελλάδα».
Ο τίτλος διαβάζεται διαφορετικά από το κεφάλαιο και διαφορετικά από τους εργαζόμενους και τον λαό. Το κεφάλαιο βλέπει ένα σχέδιο που κινείται στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης των συμφερόντων του και δημιουργεί ευκαιρίες για κέρδος και προϋποθέσεις για προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Έχοντας συναίσθηση των δυσκολιών της μακρόχρονης κρίσης, τουλάχιστον ως εκεί που του επιτρέπει ο τυχοδιωκτισμός που πηγάζει από τον εξαρτημένο του χαρακτήρα.
Ο λαός βλέπει κι άλλες υποσχέσεις για ανάπτυξη, που φτάνουν μέχρι το σημείο της ανοιχτής κοροϊδίας όταν περιλαμβάνουν στόχους για νέες θέσεις εργασίας και μάλιστα καλοπληρωμένες. Ενώ δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί πώς είναι δυνατόν να σχεδιάζεται ανάπτυξη της βιομηχανίας όταν κλείνουν εργοστάσια ή γίνονται περικοπές στο όνομα μιας εξυγίανσης που ποτέ δεν έρχεται και το μόνο που αφήνουν πίσω τους είναι ανεργία και φτώχεια.
Η πρώτη παρατήρηση που οφείλει να γίνει είναι ότι οι βασικές κατευθύνσεις της ελληνικής οικονομίας, και άρα και του αναπτυξιακού σχεδιασμού που κάνει η κάθε κυβέρνηση, είναι προδιαγεγραμμένες από τους αμερικάνους και ευρωπαίους ιμπεριαλιστές, οι οποίοι, στη φάση της κρίσης και της όξυνσης των ανταγωνισμών στην οποία αυτοί βρίσκονται, όχι μόνο δεν θέλουν να δημιουργούν προϋποθέσεις έστω και για τον παραμικρό ανταγωνισμό από τις εξαρτημένες χώρες, αλλά αντίθετα στοχεύουν στην πλήρη ευθυγράμμιση των οικονομιών αυτών των χωρών με τις επιδιώξεις και τα συμφέροντά τους, τόσο τα οικονομικά, όσο (και κυρίως) τα γεωπολιτικά.
Από την άποψη αυτή, θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί κατά πόσον θα μπορούσε η ντόπια αστική τάξη και η κυβέρνησή της να σχεδιάσει, και πολύ περισσότερο να υλοποιήσει, ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, όπως περήφανα διατράνωσε η κυβέρνηση της ΝΔ. Στην πραγματικότητα, τα περιθώρια σχεδιασμού και επιλογών περιορίζονται -όλο και περισσότερο- από τις ιμπεριαλιστικές επιλογές και επιταγές και το νέο παραγωγικό μοντέλο κινείται αυστηρά μέσα σε αυτά τα πλαίσια.
Η έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη της βιομηχανίας, η οποία πλήττεται από το αυξημένο ενεργειακό κόστος, την έλλειψη εργατικών χεριών, τη γραφειοκρατία, και τις ανεπαρκείς υποδομές. Παρόλα αυτά, ο Μητσοτάκης ανέφερε μια σειρά από «ιστορίες επιτυχίας», δηλαδή περιπτώσεις στις οποίες η ελληνική βιομηχανία έχει πετύχει αξιοσημείωτες επιδόσεις, όπως στον κλάδο του φαρμάκου, στα επεξεργασμένα τρόφιμα, στο μάρμαρο και …στην αλουμίνα, παρά το κλείσιμο της πρωτοπόρας στον τομέα ΛΑΡΚΟ!
Ο Θεοδωρικάκος ανακοίνωσε έναν οδικό χάρτη προς την υλοποίηση του παραγωγικού μοντέλου, με βάση τον οποίο θα «πέσουν» στην αγορά πάνω από 3 δισ. τα επόμενα τρία χρόνια. Ο οδικός χάρτης προβλέπει χρηματοδοτήσεις προς τον τουρισμό, τη μεταποίηση, την αγροδιατροφή και τη γενική επιχειρηματικότητα και τις υποδομές. Αλλά και σημαντικές χρηματοδοτήσεις στις λεγόμενες εμβληματικές, στρατηγικές και μεγάλες επενδύσεις (αυτές που είναι πάνω από 10 εκατ. ευρώ), με μια ιδιαίτερη έμφαση στις επενδύσεις άνω του 1 εκατ. ευρώ στις παραμεθόριες περιοχές και τη Θεσσαλία.
Σε ό,τι αφορά τις υποδομές, σχεδιάζονται δυο νέα εφοδιαστικά κέντρα (logistics centers), στο Θριάσιο και τη Θεσσαλονίκη, όπως και έργα υποδομής του υπουργείου Μεταφορών (ολοκλήρωση του Ε65, ανάπτυξη σιδηροδρομικών δικτύων στη Βόρεια Ελλάδα). Μαζί με αυτά χρηματοδοτούνται 20 βιομηχανικά πάρκα με τις αντίστοιχες υποδομές (ενέργεια, οδικό δίκτυο).
Και βέβαια, δεν θα μπορούσε να λείπει η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση, η παραγωγικότητα, η τεχνολογία και η καινοτομία, σε συμφωνία και με την έκθεση Ντράγκι.
Συνολικά, ο στόχος που τίθεται είναι η αύξηση της συμμετοχής της βιομηχανίας-μεταποίησης στο ΑΕΠ, ώστε να επιτευχθεί η σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ολόκληρο το σχέδιο παρουσιάστηκε ως προϋπόθεση για να επιτευχθεί ο στόχος που έθεσε η ΝΔ για τη δεύτερη τετραετία, δηλαδή τη σύγκλιση των εισοδημάτων των Ελλήνων εργαζόμενων με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και τη μείωση στο εσωτερικό των περιφερειακών, ενδοπεριφερειακών και κοινωνικών ανισοτήτων.
Τα νούμερα που παρουσιάζονται σε τέτοιες περιπτώσεις, για να στηρίξουν συμπεράσματα και μελλοντικά σχέδια, πέρα από το ότι δεν είναι εύκολο να ελεγχθούν, συχνά (αν όχι πάντα) κρύβουν παγίδες. Για παράδειγμα, η ελληνική βιομηχανία, που σημειώνει επιτυχίες και δίνει το δικαίωμα στην κυβέρνηση να σχεδιάζει την περεταίρω ανάπτυξή της, προφανώς δεν είναι ίδια με τη γαλλική ή τη γερμανική, γιατί δεν έχουν σημασία μόνο τα οικονομικά στοιχεία και ο τζίρος, αλλά και η κατανομή τους στους βιομηχανικούς κλάδους. Επιπλέον, δεν έχουν σημασία μόνο τα ποσοστά συμμετοχής στο ΑΕΠ, αλλά και τα απόλυτα νούμερα. Άλλο το 1% το ελληνικού ΑΕΠ και άλλο του γερμανικού…
Το παραγωγικό μοντέλο της ΝΔ όχι μόνο δεν μπορεί, αλλά δεν στοχεύει καν στο να κάνει την Ελλάδα βιομηχανική χώρα, γιατί δεν ξεφεύγει, ουσιαστικά, από τους βασικούς πυλώνες της εξαρτημένης ελληνικής οικονομίας, τον τουρισμό, τις υποδομές και τις υπηρεσίες (δεν θα μπορούσε άλλωστε).
Ο στόχος του είναι να δώσει κάποιες κατευθύνσεις και διευκολύνσεις στο κεφάλαιο για να βρει διεξόδους από την κρίση του. Κατευθύνσεις τις οποίες δεν έχει επιλέξει από μόνη της η κυβέρνηση, αλλά έχει, στις βασικές τους αρχές τουλάχιστον, επιβάλει το ξένο κεφάλαιο και εξυπηρετούν την αθρόα μεταφορά πλούτου προς το κεφάλαιο από τα κρατικά ταμεία, δηλαδή από τις λαϊκές τσέπες. Κι έτσι το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτήσεων κατευθύνεται προς το κεφάλαιο, αποτελώντας συνέχεια των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Προφανώς, η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει και το βόλεμα κάποιων …ημετέρων, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει και παραπονούμενους, οι οποίοι, κατά συνέπεια, δεν αποκλείεται να αναζητήσουν πολιτική έκφραση εκτός ΝΔ.
Πάντως, κάτι που τονίστηκε ιδιαίτερα από τον Μητσοτάκη ήταν ότι η κυβέρνηση κατάφερε να δημιουργήσει ένα σταθερό και προβλέψιμο επενδυτικό περιβάλλον, σε ένα πλαίσιο πολιτικής σταθερότητας και ανεπίστρεπτης ανάκαμψης της οικονομίας. Ένα τέτοιο περιβάλλον επιδιώκει να προσελκύσει το …Άγιο Δισκοπότηρο των ξένων επενδύσεων.
Όμως, ταυτόχρονα, ένα τέτοιο περιβάλλον κάθε άλλο παρά ελκυστικό είναι για τον λαό και τους εργαζόμενους. Γιατί παρά τα παχιά λόγια και τα απροκάλυπτα ψέματα, η πραγματικότητα που ζει ο λαός είναι ότι ο μισθός ή η σύνταξη τελειώνουν στα μισά του μήνα και ότι τα μέτρα για την ακρίβεια είναι ψίχουλα μπροστά στις τεράστιες ανατιμήσεις ειδών πρώτης ανάγκης. Και ότι λαϊκά και εργατικά δικαιώματα καταργούνται μέρα με την ημέρα, όσο η κυβέρνηση συνεχίζει χωρίς αντίσταση και εντείνει την αντιλαϊκή-αντεργατική πολιτική της.
Ο Μητσοτάκης απαντά: «είναι μεγάλο λάθος να μην βλέπουν κάποιοι ότι βελτιωνόμαστε και ως προς την αγοραστική δύναμη, την πραγματική κατανάλωση, έχοντας φτάσει πλέον στο 79% του ευρωπαϊκού μέσου όρου».
Κάποιοι τον ρωτάνε: «”πότε θα επιστρέψουμε εκεί που ήμασταν το 2010;”. Χωρίς να θυμούνται ότι αυτή η ευημερία την οποία ζούσαμε πριν ακριβώς τη χρεοκοπία ήταν μια επίπλαστη ευημερία, ήταν μια ευημερία η οποία στηριζόταν πρωτίστως σε δανεικά και η οποία τελικά οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία.
Η απάντηση, λοιπόν, είναι: δεν θα γυρίσουμε ποτέ στο 2010, ως προς τη διάρθρωση της οικονομίας και τη δημοσιονομική πειθαρχία».
Έχουμε συνηθίσει τον πρωθυπουργό να είναι προκλητικός απέναντι στη φτώχεια και την εξαθλίωση που προκαλεί σε όλο και μεγαλύτερα κομμάτια του λαού η πολιτική που ο ίδιος εφαρμόζει. Εδώ απευθύνεται ξεδιάντροπα σε αυτόν ακριβώς τον λαό και του λέει να ξεχάσει τις όποιες καλύτερες μέρες έζησε στο παρελθόν, γιατί αυτές ήταν χτισμένες πάνω σε δανεικά και σε λαϊκισμό και μας οδήγησαν στη χρεοκοπία! Και ότι η φτώχεια του θα συνεχίζεται στο διηνεκές.
Πάντως, οι υψηλές τιμές έχουν την εξήγησή τους: «έχουμε μία οικονομία η οποία αναπτύσσεται πολύ πιο γρήγορα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και ενδεχομένως αυτό να εξηγεί σε έναν βαθμό –ίσως να μην είναι η μόνη εξήγηση- γιατί και ο πληθωρισμός μας εξακολουθεί να είναι ολίγον υψηλότερος ακόμα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Και εκεί, όμως, έχουν γίνει σημαντικά βήματα αποκλιμάκωσης». Υπερφορολόγηση, χρηματιστήριο ενέργειας, κερδοσκοπία είναι απλώς κάποιες άλλες αιτίες για τις υψηλές τιμές, δίπλα στους ρυθμούς ανάπτυξης που είναι τόσο γρήγοροι που …ζαλίζουν τον πληθωρισμό!
Το βέβαιο είναι πως η όποια ανάπτυξη προέλθει δεν θα είναι για όλους, παρά τις δημαγωγικές διαβεβαιώσεις για το αντίθετο. Ο βίος και η πολιτεία αυτής της κυβέρνησης, που βασίστηκε στο έργο των προηγούμενων από αυτήν, δεν επιτρέπει την παραμικρή αυταπάτη.
Και από αυτήν την άποψη, το παραγωγικό μοντέλο καθόλου νέο δεν είναι. Γιατί δεν είναι ένα μοντέλο προσανατολισμένο στην ευημερία του λαού, αλλά (άλλο) ένα μοντέλο προσανατολισμένο στην πιο αποτελεσματική κλοπή του πλούτου που παράγει ο λαός και οι εργαζόμενοι και στην ανεμπόδιστη απόδοσή του στο μεγάλο κεφάλαιο, μέσα και έξω από τη χώρα.
