Αφιέρωμα: Εκλογή Τραμπ
Νίκη Τραμπ: αντανάκλαση επιδιώξεων αλλά και αδιεξόδων
Το εσωτερικό μέτωπο, τα χαρακτηριστικά της ψήφου και οι διαιρέσεις/αντιθέσεις της αμερικάνικης κοινωνίας
Τελικά, παρά τη συντονισμένη προσπάθεια ορισμένων σημαντικών κέντρων εξουσίας που ελέγχουν εκτός των άλλων ΜΜΕ και «εταιρείες μέτρησης της κοινής γνώμης» μέσα στις ΗΠΑ, για να δημιουργήσουν την κατάλληλη δημοσκοπική εικόνα, ώστε να ανατρέψουν την πορεία προς τη νίκη του Τραμπ, κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν αποφεύχθηκε αλλά γύρισε και μπούμερανγκ όσον αφορά στην αξιοπιστία τους. Πάντως από αυτή την άποψη διατήρησης κάποιων ισορροπιών εντός του συστήματος, καθόλου τυχαία δεν ήταν η άρνηση της διοίκησης της Washington Post να υποστηρίξει την Καμάλα Χάρις.
Οι διαιρέσεις των «από πάνω», οι αντιφάσεις της πολιτικής Τραμπ και η νέα «σύνθεση»
Εξίσου σημαντικά ήταν τα κέντρα εξουσίας που συντάχθηκαν πίσω από τον Τραμπ. Ο εξαγγελλόμενος από τον Τραμπ νέος κύκλος μεγάλων δασμών σε μια σειρά προϊόντα τόσο γενικά σε όλες τις χώρες (10% με 20%) όσο και ειδικότερα στην Κίνα (έως και 60%!), είναι γεγονός ότι έσπρωξε σημαντικά τμήματα του βιομηχανικού κεφαλαίου προς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, όταν επιπλέον οι υποσχέσεις Μπάιντεν στην αρχή της θητείας του για στήριξη της πραγματικής οικονομίας αποδείχτηκαν κενού πολύ λίγες. Έτσι, ο Σκοτ Πολ, πρόεδρος της Συμμαχίας Αμερικανικών Βιομηχανιών, δήλωσε ότι «η οικονομική ατζέντα του νέου προέδρου των ΗΠΑ δεν στοχεύει μόνο στην ανάπτυξη, αλλά και στην αποκατάσταση των καλών θέσεων εργασίας και των υγιών κοινοτήτων που κάποτε υποστήριξε η μεταποίηση και στην απεξάρτηση από την Κίνα, που είναι γεωπολιτικός εχθρός των ΗΠΑ». Βέβαια αποτελεί γρίφο πώς μια πολιτική ακόμα μεγαλύτερων δασμών, η οποία θα αυξήσει κατακόρυφα και τις τιμές πολλών πρώτων υλών ή μισομεταποιημένων προϊόντων που έχει ανάγκη η αμερικανική βιομηχανία, θα δημιουργήσει όρους ανταγωνιστικότητας των αμερικανικών προϊόντων και δεν θα γυρίσει μπούμερανγκ. Όταν ήδη υπάρχει το προηγούμενο, τόσο της πρώτης θητείας Τραμπ όσο και της θητείας Μπάιντεν. Πολύ περισσότερο εάν η ύψωση ακόμα μεγαλύτερων τειχών προστατευτισμού (που πάντα είναι αμφίδρομα, οι αποδέκτες των δασμών θα απαντήσουν περισσότερο ή λιγότερο κι αυτοί με δασμούς) συνδυαστεί με την υλοποίηση μιας πολιτικής μαζικών απελάσεων μεταναστών, που αποτελούν τη μεγάλη δεξαμενή του φτηνού εργατικού δυναμικού για τις ΗΠΑ.
Φυσικά, αν και όντως υπάρχουν διαιρέσεις μεταξύ των μερίδων της μεγαλοαστικής ιμπεριαλιστικής τάξης των ΗΠΑ, σε μια εποχή που ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός «ψάχνεται» για να αντιμετωπίσει τη σχετική του αποδυνάμωση έναντι των ανταγωνιστών του, αυτές είναι περισσότερο ρευστές απ’ ότι παλιότερα και υπόκεινται σε μια σειρά ανακατατάξεις. Έτσι το γεγονός ότι ο Τραμπ και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα απολαμβάνει -«παραδοσιακά»- τη στήριξη των μεγάλων μονοπωλίων του πετρελαίου δεν απέτρεψε την πιο εμβληματικά φιγούρα της μεγαλοαστικής τάξης που ασχολείται με την «πράσινη μετάβαση», τον Έλον Μασκ, να πρωτοστατήσει στην εκλογή του και να καταλάβει και θέση στην κυβέρνηση που ετοιμάζει ο Τραμπ. Γενικότερα πρέπει να παρατηρήσουμε πως ο Τραμπ, και αυτό αποτελεί μια επίσης σημαντική διαφορά σε σχέση με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και τις σχέσεις του πριν από αυτόν, προσπαθεί να πετύχει μια νέα ας πούμε «σύνθεση» συμφερόντων στα «άνω πατώματα» με άξονα το «Make America Great Again» (MAGA). Σ’ αυτό το πλαίσιο μπορεί να γίνει κατανοητή και η απειλή για δασμούς 100% ή και 200% στα αυτοκίνητα που αμερικανικές εταιρείες παράγουν σε εργοστάσια που έχουν μεταφέρει στο Μεξικό. Η δημιουργία της, η παραπέρα συγκρότησή της ή πολύ περισσότερο η μακροημέρευση αυτής της νέας «σύνθεσης» θα εξαρτηθεί -αν όχι σε απόλυτο- σε πολύ σημαντικό βαθμό από τις επιτυχίες που θα υπάρξουν για τις ΗΠΑ σε σχέση με τις παγκόσμιες επιδιώξεις τους. Άλλωστε είναι εδώ και καιρό διαπιστωμένη για την πρώτη ιμπεριαλιστική χώρα του πλανήτη, η άρρηκτη σχέση των εσωτερικών εξελίξεων με την υλοποίηση ή όχι των παγκόσμιων στόχων της.
Η ακτινογραφία της ψήφου και οι αιτίες της
Το ότι οι εκλογές στις ΗΠΑ είναι εδώ και πολύ καιρό οι εκλογές στις οποίες με τον πιο απροκάλυπτο τρόπο παρεμβαίνουν τα δισεκατομμύρια των υπερπλούσιων χορηγών των δύο κομμάτων, δεν μπορεί να εξηγήσει από μόνο του το αποτέλεσμα. Γιατί αυτό δεν είναι μόνο ένας δείκτης της δυνατότητας μερίδων της αστικής τάξης να στοιχίζουν πίσω από τις αντιδραστικές τους επιδιώξεις τμήματα των λαϊκών μαζών, αλλά αντανακλά με στρεβλό και παραμορφωτικό φυσικά τρόπο, τα σοβαρά προβλήματα, τις βαθιές αντιθέσεις και τα αδιέξοδα που διαπερνούν το σώμα της αμερικανικής κοινωνίας.
Κάποιοι αναλυτές, όχι άδικα, μιλούν για ήττα της Χάρις μέσα από την οποία προήλθε η νίκη του Τραμπ. Χαρακτηριστικό στοιχείο για την προσέγγιση αυτή είναι το γεγονός ότι ο Τραμπ συγκέντρωσε 2 εκατομμύρια λιγότερες ψήφους από τις εκλογές του 2020 ενώ η Καμάλα Χάρις 13 εκατομμύρια ψήφους λιγότερες. Τα στοιχεία που έχουν βγει για τις κοινωνικές ομάδες που στήριξαν τους δύο υποψηφίους δείχνουν ότι χωρίς να υπάρχει μια ραγδαία αύξηση των ποσοστών του Τραμπ, έχουμε μια γενική μείωση των ποσοστών της Χάρις, με πιο σημαντική την πτώση στους νέους, τους ισπανόφωνους και τους Ασιάτες. Συνολικά, λοιπόν, η αποχή ανήλθε σε 16 περίπου εκατομμύρια περισσότερα από το 2020, γεγονός που δείχνει πως παρά τη φανερά πολωμένη κατάσταση και την ώθηση των ΜΜΕ, υπάρχει ένα δυναμικό που αρνείται τα ψεύτικα διλήμματα. Μάλιστα, μπορούμε βάσιμα να υποθέσουμε πως ρόλο έχουν παίξει τόσο οι εργατικοί αγώνες της τελευταίας περιόδου, όπως και οι μεγάλες κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη με επίκεντρο τα αμερικανικά πανεπιστήμια.
Άραγε, πώς να μην πέσουν τα ποσοστά και οι ψήφοι υποστήριξης στην Χάρις, όταν επί προεδρίας Μπάιντεν συνεχίστηκε, παρά τις παχυλές υποσχέσεις, η καθοδική πορεία του βιοτικού επιπέδου ευρύτατων λαϊκών στρωμάτων; Δίπλα στη λευκή εργατική τάξη των μεσοδυτικών πολιτειών της «σκουριάς» (των άλλοτε «διαμαντιών» της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας και μεταποίησης) που ζει σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας και ανασφάλειας και που συνεχίζει να γυρνάει την πλάτη στο Δημοκρατικό Κόμμα, προστέθηκαν οι ισπανόφωνοι και οι νέοι που νιώθουν εξαπατημένοι και εγκαταλελειμμένοι. Ακόμα και στα ζητήματα που υποτίθεται ότι αντιπαρατίθονταν, όπως η μετανάστευση ή η συμπεριφορά του κράτους απέναντι στους μαύρους πολίτες, η διοίκηση Μπάιντεν ξεγυμνώθηκε: δεν σταμάτησε να χρηματοδοτεί το «τείχος Τραμπ» στο Μεξικό ενώ το 2023 ήταν, μέσα στα οχτώ τελευταία χρόνια, η χρονιά με τις περισσότερες δολοφονίες μαύρων από αστυνομικούς. Στην αποχή από τις εκλογές σίγουρα έπαιξε ρόλο, ειδικά στους νέους, η κατάπτυστη στήριξη από τον Μπάιντεν και την Χάρις του σιωνιστικού κράτους του Ισραήλ στη γενοκτονία που πραγματοποιεί εναντίον των Παλαιστινίων. Η περίπτωση του Ντίρμπορν του Μίσιγκαν, στο οποίο υποψήφια των Πρασίνων και υποστηρίκτρια της Παλαιστίνης πήρε το 22% των ψήφων έναντι του 28% της Χάρις και του 47% του Τραμπ, όταν το 2020 ο Μπάιντεν εξελέγη με αναλογία ψήφων 3:1 έναντι του Τραμπ είναι χαρακτηριστική.
Αυτόν τον μεγάλο θυμό, μαζί με τα μεγάλα αδιέξοδα και τα σοβαρά προβλήματα, εκμεταλλεύτηκε ο Τραμπ και προσπαθεί με έντονο δημαγωγικό λόγο και πάνω στην εθνικιστική βάση του MAGA να συσπειρώσει και να χρησιμοποιήσει σε αντιδραστική κατεύθυνση τα δυσαρεστημένα τμήματα του πληθυσμού, τάζοντάς τους ένα ψίχουλο από τα οφέλη που θα προκύψουν για τη μεγαλοαστική τάξη από την παγκόσμια ανάταση των ΗΠΑ. Που κι αυτό, δηλαδή το ψίχουλο, είναι απορίας άξιο πώς θα δοθεί, όταν ταυτόχρονα η πολιτική Τραμπ σημαίνει για το εσωτερικό ραγδαία κλιμάκωση της επίθεσης στα εργατικά και λαϊκά δικαιώματα.
Από τα προηγούμενα, αβίαστα μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα πως οι αγώνες των εργατών και των νέων είναι ακόμα πολύ αδύναμοι και βρίσκονται ακόμα στην αρχή του δρόμου για να συμβάλλουν στην κάλυψη του μεγάλου και πολύχρονου κοινωνικού και πολιτικού κενού που προκύπτει από την κατάσταση αποσυγκρότησης της εργατικής τάξης και την απουσία αξιόμαχων επαναστατικών δυνάμεων στο εσωτερικό και της ιμπεριαλιστικής μητρόπολης.
