Ποια είναι η μεγάλη αλλαγή που θα φέρει η οικονομική πολιτική του Τραμπ; Το ερώτημα αφορά το συνολικό οικονομικοπολιτικό πρόγραμμα της επερχόμενης «διοίκησης» Τραμπ και τη γενικότερη διαφοροποίησή του από αυτό των Δημοκρατικών, ίσως και των «παραδοσιακών» Ρεπουμπλικάνων κατά ορισμένους αναλυτές.
Το οικονομικό πρόγραμμα της προηγούμενης διοίκησης Τραμπ, που θεωρήθηκε, χωρίς περιστροφές ή «μακιγιαρίσματα», ανοιχτά φιλικό στις επιχειρήσεις, από διάφορες πλευρές χαρακτηριζόταν ως «επιτυχημένο», όμως αυτό που παραδόθηκε ως οικονομία των ΗΠΑ στον Μπάιντεν μόνο έτσι δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί.
Θα μπορούσε βέβαια το επιτελείο του Τραμπ να ισχυριστεί πως δεν έφτανε μία τετραετία, να επικαλεστεί την πανδημία κ.λπ., αλλά στους Δημοκρατικούς παραδόθηκε μία οικονομία με τον πληθωρισμό «να χτυπά κόκκινο» και χωρίς να επιτευχθεί η πολυπόθητη επιστροφή των αμερικάνικων επιχειρήσεων στο made in USA. Αντίθετα, η κρίση της πανδημίας απέδειξε για άλλη μία φορά πόσο «χρεωμένη» και εξαρτημένη ήταν η παγκόσμια οικονομία στις κινέζικες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Όσον αφορά την… ασυνέχεια της οικονομικής πολιτικής ανάμεσα σε Τραμπ και Μπάιντεν, μπορούμε με αποδείξεις επίσης να ισχυριστούμε πως ο δεύτερος δεν ενέτεινε βέβαια, ωστόσο διατήρησε την επιθετική πολιτική δασμών απέναντι στην Κίνα του πρώτου, ενώ όσον αφορά τους Ευρωπαίους το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα IRA του Μπάιντεν (που έδινε κίνητρα για μετεγκαταστάσεις επιχειρήσεων στις ΗΠΑ) μπορούμε να πούμε πως άσκησε σημαντικές πιέσεις στους ευρωπαίους συμμάχους, ίσως μεγαλύτερες από τις απειλές των προστατευτικών δασμών.
Αν λοιπόν είναι θολά από την πρώτη τετραετία τα σημεία ουσιαστικής διαφοροποίησης των δύο οικονομικών πολιτικών, τι πρέπει να υποθέσουμε για την τετραετία που ξεκινά το Γενάρη του ’25; Υπάρχει ένα τετράπτυχο της ακολουθητέας οικονομικής πολιτικής του επιτελείου Τραμπ που από πρώτη άποψη μάλιστα δεν φαίνεται να τον διαφοροποιεί από τις «παραδοσιακές» οικονομικές πολιτικές των Ρεπουμπλικάνων:
Μείωση της φορολογίας για τις επιχειρήσεις, αύξηση των δασμών ειδικά απέναντι στην Κίνα και σε όσους «ενδιάμεσους» διευκολύνουν την προώθηση των κινέζικων εμπορευμάτων και υπηρεσιών, αμφισβήτηση των διακρατικών συλλογικών ρυθμίσεων και στροφή (;) στα ορυκτά καύσιμα με αμφισβήτηση των κινήτρων ανάπτυξης των λεγόμενων «πράσινων» επενδύσεων.
Σε αυτό το τετράπτυχο προστίθεται η ένταση της αντιμεταναστευτικής πολιτικής και ο έλεγχος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ με ταυτόχρονη χαλάρωση της συμβολής της στις διακρατικές και διατραπεζικές ρυθμίσεις και μηχανισμούς.
Ξεχωριστή διάκριση αποτελούν οι τοποθετήσεις για τα κρυπτονομίσματα και για την υποστήριξη που θα έχουν στο πλαίσιο της οικονομικής πολιτικής της διοίκησης Τραμπ. Ο ίδιος ο Τραμπ δήλωσε ότι θα δημιουργήσει στρατηγικό απόθεμα στα κρυπτονομίσματα! Εξάλλου, οι μετοχές των εταιρειών που διαχειρίζονται φακέλους κρυπτονομισμάτων εκτινάχθηκαν όταν σταθεροποιήθηκε το εκλογικό αποτέλεσμα.
Όπως όμως γράφει η επιθεώρηση Politico, στην πρώτη τετραετία ο Τραμπ δεν άλλαξε κάτι στο καθεστώς χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και της οικονομίας. Γενικότερα συνέχισε δηλαδή την πολιτική της κυβέρνησης Ομπάμα και από αυτή την άποψη έχει την αξία της η τοποθέτηση κορυφαίου στελέχους της BlackRocK ότι σε βάθος χρόνου δεν έχουν καμία επίπτωση οι εκλογές καθώς «δουλεύουμε και με τις δύο διοικήσεις».
Αν όλα τα παραπάνω λοιπόν τα θεωρήσουμε ως «φάρμακα» για την οικονομία των ΗΠΑ, σίγουρα συνολικά και για το καθένα υπάρχει… αντίδοτο που περιορίζει την ισχύ τους. Αποδείχτηκε όλα αυτά τα χρόνια και με διαδοχικές κυβερνήσεις ότι από μόνη της η φοροαπαλλαγή δεν έφτασε για να αντιμετωπίσει το δομικό και ριζικό πρόβλημα της αμερικάνικης οικονομίας, που είναι η σχετική υποχώρηση της επενδυτικής θέσης των ΗΠΑ, παγκόσμια καταγεγραμμένη πια και από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία.
Οι δασμοί από την άλλη και όσον αφορά την Κίνα και γενικότερα έχουν και την πλευρά της απάντησης του «άλλου» και την εμπλοκή σε έναν αμοιβαία καταστροφικό κύκλο. Όσο δε για τους δασμούς στα ευρωπαϊκά εμπορεύματα, γράφτηκε ότι ο αχός που σηκώνουν είναι μεγαλύτερος από το πραγματικό τους αποτύπωμα καθώς πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις παράγουν επί αμερικάνικου εδάφους…
Ακόμα και για τη δραστική μείωση και αναστροφή των μεταναστευτικών ρευμάτων, το Ινστιτούτο Πίτερσον υπολογίζει ότι απέλαση 1,3 εκατ. εργατών θα σήμαινε συρρίκνωση της καπιταλιστικής οικονομίας των ΗΠΑ κατά 2,1%, οδηγώντας την στην ύφεση. Αυτό προφανώς και αντίκειται σε μερίδες του κεφαλαίου που παράγουν κερδοφορία χρησιμοποιώντας δηλωμένη και αδήλωτη εργασία των μεταναστών. Όπως εξάλλου υποστηρίζουν κέντρα και «δεξαμενές σκέψης» που στήριξαν την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ, το θέμα της αντιμετώπισης της πρωτοκαθεδρίας στις τεχνολογίες αιχμής, φορτωμένο μάλιστα με την… απογοήτευση από τις οικονομικές αποδόσεις των επιχειρήσεων ανάπτυξης τεχνητής νοημοσύνης, είναι ένα βάρος που το κληρονομεί από τη διοίκηση Μπάιντεν. Και δεν δίνονται απαντήσεις με την αύξηση των εξορύξεων, επιφανειακών και… βαθέων.
Από μόνη της δε η παρουσία του Μασκ στο Υπουργικό Συμβούλιο δεν φτάνει για να το απαντήσει. Αλήθεια, πώς συμβιβάζεται η δέσμευση των Ρεπουμπλικάνων να ακυρώσουν το σχέδιο Μπάιντεν που έβαζε ως στόχο μέχρι το 2030 τα μισά αυτοκίνητα μέσω της ηλεκτροκίνησης να έχουν μηδενικούς ρύπους με αυτή την παρουσία;
Σε κάθε περίπτωση και όσον αφορά τα ζητήματα ανταγωνισμού με τους Ευρωπαίους, μπορούμε να δούμε τα οικονομικά μέτρα της επερχόμενης διοίκησης των Ρεπουμπλικάνων και ως «πολιτικά μέτρα» συμμόρφωσης των συμμάχων. Όπως εξάλλου είχε πει ο γνωστός και μη εξαιρετέος Κίσινγκερ, ενίοτε «είναι πιο δύσκολο να είσαι φίλος των ΗΠΑ παρά εχθρός»!
Μια τέτοια λειτουργία (συμμορφωτική) των οικονομικών μέτρων, που επιδιώκει να διασπάσει, π.χ., τους φίλους και συμμάχους και να τους υποχρεώσει σε ξεχωριστές σχέσεις με τον (Αμερικάνο) ηγεμόνα, μπορεί να προκαλέσει τα εντελώς αντίθετα αποτελέσματα (δεν είναι τυχαίες μετά την εκλογή Τραμπ οι αναφορές ξανά στο σχέδιο Ντράγκι).
Με δυο λόγια, αδυνατούμε να δούμε ένα ποιοτικό ρήγμα στην οικονομική πολιτική που έχει εξαγγείλει ο Τραμπ τουλάχιστον ευθέως ανάλογο του ρήγματος που έχει προκληθεί στην αμερικάνικη κοινωνία με βάση την πρόσφατη προεκλογική πόλωση.
Είναι ορισμένα πράγματα για το οποία η οικονομία από μόνη της έχει αδυναμία να δώσει απαντήσεις απέναντι στη συμπυκνωμένη οικονομία (η φράση είναι του Λένιν) που αποτελεί η πολιτική…
