Την παραμονή της συμπλήρωσης δύο ετών από το έγκλημα στα Τέμπη, δημοσιεύθηκε το πρώτο από τα πορίσματα που αναμένονται σχετικά με το δυστύχημα. Ήταν το πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών & Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων & Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), ενώ ακόμη αναμένεται το πόρισμα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) σχετικά με τα αίτια δημιουργίας της πυρόσφαιρας μετά τη σύγκρουση και η έκθεση της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών της Αστυνομίας, η οποία θα επικεντρωθεί στην ανάλυση βίντεο σχετικών με το δυστύχημα.
Τα βασικά σημεία του πορίσματος
Τα στελέχη του ΕΟΔΑΣΑΑΜ επέμειναν πολύ ισχυρά, τόσο κατά την παρουσίαση του πορίσματος, όσο και στο ίδιο το κείμενό του, ότι η δουλειά τους περιορίζεται στη διερεύνηση των υποκείμενων παραγόντων που οδήγησαν/συντέλεσαν στο δυστύχημα και τη διατύπωση εκείνων των συστάσεων προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, που θα συμβάλουν στη βελτίωση της ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών. Αυτή η «αποποίηση» εκλήφθηκε από την κυβέρνηση ως σανίδα σωτηρίας, για να επιχειρήσει να ξεφύγει -έστω και προσωρινά- από το μάτι του κινηματικού κυκλώνα. Όμως τα στοιχεία της έρευνας έχουν και μια πολύ καθαρή και αδιαμφισβήτητη ανάγνωση. Κι αυτή, ίσως χωρίς να είχε καν τέτοια πρόθεση, καταλογίζει ξεκάθαρες ευθύνες στο σύνολο του πολιτικού συστήματος για τη διαχρονική αντιμετώπιση της ανθρώπινης ζωής ως αναλώσιμο υλικό…
Δεν είναι στις προθέσεις αυτού του κειμένου να κάνει εκτενή παρουσίαση του πορίσματος, άλλωστε υπάρχει πληθώρα σχετικών δημοσιευμάτων. Θα αναφερθούμε, όμως, σε κάποια από τα βασικά του σημεία, τα οποία στοιχειοθετούν ακριβώς αυτές τις διαχρονικές ευθύνες του συστήματος και του πολιτικού του προσωπικού:
- Η μη υλοποίηση της περιβόητης σύμβασης 717 στέρησε το σιδηροδρομικό δίκτυο από συστήματα ασφαλείας, η χρήση των οποίων θα είχε αποτρέψει το δυστύχημα. Το ζήτημα, βεβαίως, δεν είναι η υλοποίηση της συγκεκριμένης σύμβασης, οι όροι της και τα χρονοδιαγράμματά της με τις όποιες τροποποιήσεις τους, αλλά το γεγονός της έλλειψης σημαντικών μέτρων ασφαλείας εξ αρχής…
- Η ελλιπής συντήρηση του σιδηρόδρομου. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες για τη συντήρηση του δικτύου στις χώρες της ΕΕ είναι κατά μέσο όρο 170.000€ ανά χιλιόμετρο γραμμής, ενώ στην Ελλάδα η αντίστοιχη δαπάνη είναι 20.000€. (Παραπέμπουμε και σε σχετικό άρθρο στο προηγούμενο φύλλο της ΠΣ για την απαξίωση του σιδηρόδρομου.)
- Η αποψίλωση του προσωπικού του ΟΣΕ, κατ’ εφαρμογή των μνημονίων. Συγκεκριμένα, από τους 3.445 εργαζόμενους το 2010, ο ΟΣΕ έφτασε στους 589 τον Σεπτέμβρη του 2024! Το προσωπικό, δηλαδή, μειώθηκε κατά 83%! Εάν δούμε και εδώ τους μέσους όρους, στις χώρες της ΕΕ είναι 2 εργαζόμενοι ανά χιλιόμετρο γραμμής, ενώ στην Ελλάδα έχει απομείνει... μισός εργαζόμενος ανά χιλιόμετρο.
Για τα δύο παραπάνω σημεία, σχετικά με τη χρηματοδότηση και το προσωπικό, το πόρισμα καταλήγει: «Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι ο ελληνικός σιδηρόδρομος υπέφερε σημαντικά από την οικονομική κρίση».
- Για όσα συνέβησαν αμέσως μετά το δυστύχημα, «έγιναν όλα λάθος» ήταν η φράση που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος του σιδηροδρομικού τομέα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ κατά την παρουσίαση του πορίσματος. Αναφέρθηκε, μάλιστα, στο γεγονός ότι δεν έγινε «ιεροποίηση» του χώρου αμέσως, με αποτέλεσμα να χαθούν πληροφορίες «ζωτικής σημασίας για την κατανόηση των αιτιών και των υποκείμενων παραγόντων».
Σύμφωνα με το πόρισμα: «ο χώρος του δυστυχήματος δεν αντιμετωπίστηκε ως περιοχή που περιείχε πολύτιμα αποδεικτικά στοιχεία, δεν συλλέχθηκαν δείγματα και δεν καταγράφηκαν προσεκτικά τα συντρίμμια, πριν τα βαριά μηχανήματα σηκώσουν και καταπατήσουν τα πάντα, πριν απομακρυνθεί το χαλίκι και καθαριστεί πλήρως η περιοχή».
- Η δημιουργία τέτοιας πυρόσφαιρας δεν αιτιολογείται από τα γνωστά υλικά που μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία και υπάρχει «πιθανή παρουσία αγνώστου μέχρι στιγμής καυσίμου». Οι δειγματοληψίες που έγιναν… 29 ημέρες μετά, προφανώς δεν καθίστανται ικανές να δώσουν επαρκείς απαντήσεις…
Το πόρισμα, μεταξύ άλλων, αναλύει εκτενώς όλα τα παραπάνω και αναφέρει αρκετές σχετικές λεπτομέρειες. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι ακόμη και η έρευνα ενός ανεξάρτητου μεν, κυβερνητικώς χρηματοδοτούμενου δε Φορέα, δεν μπορεί να κρύψει το βασικό συμπέρασμα: ότι η ανθρώπινη ζωή δεν αξίζει τίποτα μπροστά στη διαιώνιση της κυριαρχίας του συστήματος και τα κέρδη του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου…
Η ανάγνωση της κυβέρνησης
Τόσο αμέσως μετά την παρουσίαση του πορίσματος, στην ανακοίνωση του Μαρινάκη, όσο και κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή διά στόματος Μητσοτάκη και με τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις να έχουν ήδη συμβεί, η διαχείριση της κυβέρνησης θυμίζει εκείνο το παλιό ανέκδοτο που καταλήγει: «ευτυχώς που δεν πάθαμε και τίποτα»… Η κυβέρνηση της ΝΔ, ενώ έχει στριμωχτεί από τις εξελίξεις και κυρίως από έναν λαό που δεν λέει να μαζευτεί από τους δρόμους και τις πλατείες όλης της χώρας, εξακολουθεί να κάνει πως δεν καταλαβαίνει.
Ο Μητσοτάκης, στις 5 Μάρτη, ανέφερε στη Βουλή ότι «[...] το πόρισμα αυτό δικαιώνει την εκτίμηση ότι εκείνη την τραγική νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου του 2023 συγκρούστηκαν, δυστυχώς, οι ανθρώπινες αστοχίες με τα διαχρονικά κενά του κράτους. [...] Το πόρισμα αυτό καταρρίπτει και αυτή την αστήρικτη -και, θα το ξαναπώ, και προσωπικά πολύ προσβλητική- θεωρία της δήθεν «συγκάλυψης», την οποία διακινεί συστηματικά η αντιπολίτευση [...]».
Αν αφήσουμε στην άκρη τα… δραματοποιημένα φιλοσοφήματα στα οποία μας συνηθίζει τελευταία ο Μητσοτάκης. Είναι φανερό ότι η ανάγνωση που κάνει η κυβέρνηση είναι τουλάχιστον επιλεκτική. Διαβάζει το πόρισμα όπως βολεύει την επιχείρηση ξελασπώματος ενός ολόκληρου συστήματος συνολικά και όπως εξυπηρετεί την απόπειρα ξεπλύματος των πραγματικών ενόχων.
Η θεσμική αντιπολίτευση και οι δρόμοι του αγώνα!
Ο Ανδρουλάκης επιστρατεύει επίσης ό,τι εργαλείο του παρέχουν οι κοινοβουλευτικοί θεσμοί: προανακριτικές, προκαταρκτικές, πρόταση δυσπιστίας, νομοθετικό πλαίσιο, λειτουργία της δικαιοσύνης. Εκμεταλλεύεται τα αποτελέσματα του πορίσματος για να τεκμηριώσει μονομερώς τη συγκάλυψη, λες και δεν είναι το ΠΑΣΟΚ πυλώνας εφαρμογής της ίδιας πολιτικής.
Ο δε ΣΥΡΙΖΑ, επίσης εντάσσει το πόρισμα στον υπέρ πάντων αγώνα του να «πέσει η κυβέρνηση». Είναι υποχρεωμένος να παπαγαλίζει την επιχειρηματολογία της σοσιαλδημοκρατίας, παρά το γεγονός ότι μια νέα εκλογική αναμέτρηση, που συνεπάγεται της «πτώσης», περισσότερα προβλήματα θα του δημιουργήσει παρά διεξόδους.
Όσα αποκαλύφθηκαν ή/και επιβεβαιώθηκαν από το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ έχουν αποτελέσει παράγοντα για μια σειρά πολιτικά παιχνίδια στο ταμπλό που στήνουν τα αστικά κόμματα. Καμία υποκειμενική ανάγνωση, όμως, και καμία προσπάθεια κοινοβουλευτικής διαχείρισης δεν μπορεί να κρύψει τα πραγματικά αίτια, που βρίσκονται στο ίδιο το σύστημα και τις απάνθρωπες επιλογές του. Αυτά αποτελούν την κινητήριο δύναμη για τον λαό και τη νεολαία, που η πίεση που ασκούν όχι μόνο δεν κατευνάζεται, αλλά συνεχίζει να ασκείται ολοένα και πιο επικίνδυνα, στο πεδίο που πραγματικά απειλεί το σύστημα και τις δυνάμεις του, στους δρόμους του αγώνα!
