Τα δύο αλληλοσυγκρουόμενα «ειρηνευτικά» σχέδια, ΗΠΑ και Ευρώπης-Κιέβου, με τη Μόσχα να βάζει σφήνες, χωρίς να δείχνει σημάδια υποχώρησης από τις κρίσιμες για την ίδια απαιτήσεις της. Η συνάντηση Τραμπ με Ζελένσκι στο Βατικανό και η υπογραφή της συμφωνίας ΗΠΑ-Ουκρανίας για τον ορυκτό πλούτο της τελευταίας. Η δήλωση της ηγεσίας των ΗΠΑ ότι αποχωρούν από τη διαδικασία διαμεσολάβησης, με τον αντιπρόεδρο να δηλώνει ότι «ο πόλεμος δεν πρόκειται να τελειώσει σύντομα», ενώ ο Τραμπ υπέγραφε την πρώτη απόφαση συνέχισης του εξοπλισμού (που ποτέ δεν σταμάτησε) του καθεστώτος Κιέβου. Οι τυχοδιωκτικές απειλές Ζελένσκι για χτύπημα στη Μόσχα ανήμερα της 9ης Μαΐου, της ημέρας που η σημερινή αντικομμουνιστική ηγεσία της ιμπεριαλιστικής Ρωσίας χρησιμοποιεί, ώστε να αντλήσει διπλωματική και γεωπολιτική υπεραξία από τη μαζική θυσία του σοβιετικού λαού και των κομμουνιστών για τη νίκη-συντριβή του ναζιφασισμού. Όλα αυτά, ενώ στο μέτωπο οι μάχες μαίνονται, με τον ρώσικο στρατό να προχωρά αργά μέσα στην ουκρανική επικράτεια. Προς τα πού κατευθύνεται η σύγκρουση;
Η υποβαθμισμένη συνάντηση του Λονδίνου
Οι ΗΠΑ, μέσω της υποβάθμισης της συνάντησης στο Λονδίνο, ήθελαν να περάσουν το μήνυμα για το ποιος είναι το αφεντικό και ποιος διαπραγματεύεται. Αν η μία πλευρά αφορούσε το γεγονός πως μόλις είχε δημοσιοποιηθεί το «ειρηνευτικό σχέδιο» των ΗΠΑ, η άλλη πλευρά ήταν η δυσαρέσκειά τους για το «ειρηνευτικό σχέδιο» Ευρωπαίων-Κιέβου, που ήρθε σε γνώση τους πριν τη συνάντηση και το οποίο ουσιαστικά «άδειαζε» αυτό των ΗΠΑ. Διότι το σχέδιο των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών και του Κιέβου δεν κρατούσε καν τα προσχήματα και ήταν τέτοιο που απέκλειε κάθε δυνατότητα συνομιλιών με την άλλη πλευρά.
Έτσι γίνεται καλύτερα κατανοητό γιατί η Ρωσία έβρισκε τη δυνατότητα να βάλει τις δικές της σφήνες στους Δυτικούς, αλλά και γιατί στη συνέχεια όχι μόνο δήλωσε ακλόνητη στις κόκκινες γραμμές της, αλλά επανέφερε όλη την τοποθέτησή της -που για κάποιες μέρες την είχε θολώσει- για τη διεκδίκηση όλων των περιφερειών που με βάση την τροποποίηση του συντάγματός της ανήκουν στη Ρωσική Ομοσπονδία. Όπως και η κατάληψη των ουκρανικών εδαφών, έτσι και αυτή η επαναφορά των μάξιμουμ των στόχων της στο εδαφικό (θα δούμε για πόσο), δεν γίνεται γιατί θέλει να προσθέσει μερικά τετραγωνικά χιλιόμετρα στην αχανή επικράτειά της. Το κύριο και καθοριστικό είναι πως -απέναντι στην περικύκλωση που υφίσταται από τον στρατηγικό της αντίπαλο- θέλει να υπογραμμίσει πως δεν θα δεχτεί σε καμιά περίπτωση να αμφισβητηθεί η ιμπεριαλιστική της υπόσταση, αλλά και γιατί θέλει να υπογραμμίσει πως έχει ξανά τη δυνατότητα να διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο στις παγκόσμιες εξελίξεις. Οι πρόσφατες δηλώσεις Πούτιν αυτά επισημαίνουν, τόσο «μπροστά» όσο και «πίσω» από τις γραμμές.
Η συμφωνία για τα ορυκτά και η «επόμενη μέρα»
Αναμφισβήτητα η συμφωνία για τα ορυκτά και τα όσα ακολούθησαν ίσως είναι τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία για τη φάση στην οποία μπαίνουμε. Προηγήθηκε, φυσικά, το πολιτικό «μασάζ» του Τραμπ στον Ζελένσκι στο Βατικανό, απ’ όπου ο Τραμπ έστειλε το πρώτο μήνυμα: «Ίσως (σ.δ. ο Πούτιν) δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο, απλώς με καθυστερεί και πρέπει να αντιμετωπιστεί διαφορετικά, μέσω τραπεζικών ή δευτερευόντων κυρώσεων;» ενώ για τον Ζελένσκι έγραψε «Μου είπε ότι χρειάζεται περισσότερα όπλα. Κοιτάξτε, θέλει να κάνει κάτι καλό για τη χώρα του».
Στη συνέχεια, ήρθε, εν μέσω κλιμάκωσης των ρωσικών βομβαρδισμών, η συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για τα ορυκτά. Τα βασικά της στοιχεία είναι: η δημιουργία κοινού (50-50) επενδυτικού ταμείου για την «ανοικοδόμηση της Ουκρανίας» και η προνομιακή μεν αλλά όχι αποκλειστική πρόσβαση των ΗΠΑ στα ορυκτά της Ουκρανίας. Όπως παρατηρούν πολλοί αναλυτές, στη συμφωνία αυτή από τη μια δεν υπάρχει καμιά αναφορά στην προηγούμενη απαίτηση των ΗΠΑ για αποπληρωμή της στρατιωτικής βοήθειας που παρείχαν έως τώρα στο Κίεβο, αλλά και καμιά αναφορά στις εγγυήσεις ασφαλείας που ζητούσε το Κίεβο από τις ΗΠΑ. Φυσικά, αν η συμφωνία παραμένει λεόντεια -υπέρ των ΗΠΑ- στο οικονομικό πεδίο, παραμένει ερωτηματικό το πώς και πότε θα αξιοποιηθεί. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι ένα σημαντικό τμήμα των σπάνιων γαιών βρίσκεται στις περιοχές που έχει κατακτήσει η Ρωσία. Οι ιμπεριαλιστές πολύ σπάνια και με μεγάλο ρίσκο επενδύουν σε περιοχές που όχι μόνο δεν έχει διασφαλιστεί η κυριαρχία τους, αλλά πολύ περισσότερο που μαίνεται ένας πόλεμος και μάλιστα τέτοιας κλίμακας. Όπως το είχαμε γράψει πρόσφατα στην εφημερίδα, οι Αμερικάνοι ιμπεριαλιστές μέσω αυτής της συμφωνίας κυρίως κερδίζουν «την άμεση και “νόμιμη” παρουσία τους στο πεδίο του ανταγωνισμού, στα σύνορα του στρατηγικού αντιπάλου τους». Επιπλέον, θα προσθέταμε πως έτσι κατοχυρώνουν και ένα ισχυρό εργαλείο παρέμβασης στα ευρωπαϊκά πράγματα και τις ενδοευρωπαϊκές ισορροπίες.
Μία μέρα μετά τη συμφωνία για τα ορυκτά, οι ΗΠΑ ανακοινώνουν πως αποχωρούν από τη διαδικασία διαμεσολάβησης μεταξύ Ουκρανίας-Ρωσίας. Η Τάμι Μπρους, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, δήλωσε συγκεκριμένα ότι οι ΗΠΑ θα αλλάξουν «τον τρόπο με τον οποίο συμβάλλουν» στις συνομιλίες και δεν θα μεταβαίνουν από χώρα σε χώρα για διαβουλεύσεις. Η ίδια σημείωσε ότι το Κίεβο και η Μόσχα πρέπει να υποβάλουν «συγκεκριμένες» προτάσεις για τον τερματισμό της σύγκρουσης και να ξεκινήσουν συζητήσεις μεταξύ τους. Την επομένη ο Τραμπ φέρεται να υπογράφει την πρώτη πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού στην Ουκρανία, ενώ στο καθεστώς του Κίεβου δεν έχουν σταματήσει ούτε μια μέρα να πηγαίνουν όπλα, τόσο από τις συμφωνίες με την προηγούμενη διοίκηση των ΗΠΑ όσο και από τους Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές. Μάλιστα, γράφεται πως αυτές τις μέρες έχουμε επιτάχυνση της αποστολής όπλων στο Κίεβο.
Σε ποια φάση μπαίνουμε;
Δεν θα θέλαμε καν να σκεφτούμε τι θα γίνει, εάν ο Ζελένσκι προχωρήσει σε έναν τυχοδιωκτισμό μεγάλης κλίμακας την ημέρα της 9ης Μαΐου. Γράφεται πως «τραβήχτηκαν αυτιά» από κάποιους Δυτικούς, ενώ και η κινέζικη ηγεσία έστειλε αυστηρό μήνυμα και έτσι το καθεστώς του Κιέβου θα «περιοριστεί» σε κάτι που αφορά την Κριμαία ή τις άλλες ουκρανικές περιοχές που κατέχει η Ρωσία. Βέβαια, ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος, ειδικά όταν υπάρχουν ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όπως η Βρετανία, που έχει μετατραπεί σε προβοκάτορα διαρκείας.
Από τον -κατά Τραμπ- «καλό Πούτιν» περάσαμε στο ότι «ο Πούτιν τον εκνευρίζει», από εκεί στο ότι «δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο και απλώς τον καθυστερεί» για να καταλήξει ότι «θα μου πάρει δύο τρεις εβδομάδες να δω τι θα κάνω με τη Ρωσία»! Ίσως όχι με τον πιο συνηθισμένο τρόπο, όμως αυτή η πορεία δηλώσεων αναδεικνύει αυτό που είχαμε επισημάνει εδώ και πολύ καιρό, κόντρα στο «γενικό κλίμα» και τις αναλύσεις του συρμού που παρέβλεπαν ή αγνοούσαν τα χαρακτηριστικά αυτής της σύγκρουσης. Ότι δηλαδή ακόμη και αν δεν ίσχυε -που ισχύει στο ακέραιο- η εκτίμησή μας ότι η διοίκηση Τραμπ επιχειρούσε να τροποποιήσει τους όρους του πολέμου, σε καμιά περίπτωση ούτε ο Τραμπ, ούτε οποιοσδήποτε άλλος θα μπορούσε (…δεν θα τον άφηναν) ακόμα και να ήθελε να αγνοήσει την κρισιμότητα της σύγκρουσης αυτής και τα παγκόσμια διακυβεύματα με τα οποία συνδέεται. Πολύ περισσότερο που η διοίκηση Τραμπ, μέσω του «ειρηνευτικού» του σχεδίου, επιδίωκε -δίνοντας ορισμένα πράγματα στη Μόσχα- να εκμαιεύσει (μάταια!) κάποιες υποχωρήσεις της Μόσχας για τις εγγυήσεις ασφάλειας στο Κίεβο, τέτοιες που θα άλλαζαν την πορεία του πολέμου.
Μάλλον όλες οι τελευταίες εξελίξεις καταδεικνύουν ότι μπαίνουμε -αν δεν έχουμε ήδη μπει- σε μια φάση που τα ιμπεριαλιστικά επιτελεία και κυρίως αυτό των ΗΠΑ αξιολογούν τα αποτελέσματα των μέχρι τώρα κινήσεών τους. Βαραίνει ειδικά το γεγονός ότι η διαπραγματευτική διαδικασία οδηγείται σε αδιέξοδο και έτσι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία, αλλά και οι υπόλοιποι ιμπεριαλιστές, πρέπει να προετοιμάσουν τα επόμενα βήματά τους στην ουκρανική σύγκρουση.
