Από τις 24 ως τις 26 Ιούνη πραγματοποιείται η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη της Ολλανδίας, σε μια περίοδο που είναι εξαιρετικά σοβαρή, ρευστή και πολύπλοκη.
Οι πρωτοβουλίες «ειρήνευσης» στην Ουκρανία έχουν αποτύχει μπροστά στο μέγεθος των διακυβευμάτων του πολέμου αυτού, η επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν δημιουργεί συνθήκες «πλήρους αποσταθεροποίησης», όπως διαμήνυσε η Ρωσία, και οι ρυθμοί προετοιμασίας των όρων για το ξέσπασμα του τρίτου παγκόσμιου πολέμου έχουν επιταχυνθεί. Η νέα διοίκηση Τραμπ και η πολιτική του MAGA καθημερινά έρχεται αντιμέτωπη με την πραγματικότητα της «αναντιστοιχίας των μέσων και στόχων» του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, με τα διλήμματα ως προς τις προτεραιότητες για την αντιμετώπιση των «άλλων δύο» της ιμπεριαλιστικής τριάδας (Ρωσία, Κίνα) και φυσικά με τα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί από την προηγούμενη διοίκηση Μπάιντεν, αλλά και με τις αντανακλάσεις όλων αυτών στο εσωτερικό μέτωπο των ΗΠΑ. Έρχεται, δηλαδή, αντιμέτωπη με το κεντρικό δίλημμα, για το ποιες είναι οι κατάλληλες επιλογές που θα δημιουργήσουν τους βέλτιστους δυνατούς όρους με τους οποίους θα εισέλθει ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός στην τελική αναμέτρηση.
Παράλληλα, και εντός της Συμμαχίας, έχουν ανακύψει ζητήματα και αντιθέσεις. Η προσπάθεια του Τραμπ να αναδιαμορφώσει τους όρους με τους οποίους γίνεται η αντιπαράθεση με τη Ρωσία στην Ουκρανία δημιούργησε αναστάτωση στους Ευρωπαίους συμμάχους, που προσπαθούν να προσαρμοστούν. Η πίεση για να «πληρώσουν παραπάνω οι Ευρωπαίοι», αλλά να παραμείνουν σε δεύτερο ρόλο, συναντά τη «συναίνεση» (όπως και όσο) των ευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών κρατών (εκτίναξη πολεμικών δαπανών), αλλά για να αναβαθμίσουν τον δικό τους ρόλο. Οι παρεμβάσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή αφήνουν στο περιθώριο τους Ευρωπαίους συμμάχους τους, ενώ ο «πόλεμος δασμών» δημιουργεί νέες αντιθέσεις.
Όλα αυτά παράγουν συνθήκες ασάφειας και περιορισμών ως προς το περιεχόμενο της επικείμενης συνόδου του ΝΑΤΟ και των αποφάσεών της. Υπάρχουν μάλιστα κάποιοι αναλυτές που ξαναφέρνουν στη μνήμη τους τη Σύνοδο του 2018, όταν ο Τραμπ επιτέθηκε άγαρμπα στην τότε Καγκελάριο της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ. Οι περισσότεροι, όμως, μιλούν για μια Σύνοδο «περιορισμένου» αλλά σαφούς στόχου, αφού πλέον έχει αναδειχθεί σε πρώτο πλάνο η αναμέτρηση συνολικά της Δύσης με την Ανατολή. Όπως αναφέρει το Bloomberg, το οποίο είναι γνώστης του προσχεδίου κειμένου που ετοιμάζεται για την ερχόμενη Σύνοδο Κορυφής, «η κύρια αποστολή του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, συνίσταται στο να διασφαλίσει μια “νίκη” για τον Ντόναλντ Τραμπ» όσον αφορά το ύψος των πολεμικών δαπανών των κρατών-μελών της συμμαχίας, αλλά και την παροχή (ως «αντάλλαγμα») εγγυήσεων από την πλευρά των ΗΠΑ προς την Ευρώπη για «τη συνέχιση του ηγεμονικού της ρόλου στη γηραιά ήπειρο».
Έτσι, το προσχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος (το οποίο βέβαια, καθώς οι εξελίξεις στον κόσμο είναι ραγδαίες, μπορεί να τροποποιηθεί) είναι μόλις μίας σελίδας. Αντίθετα, το περσινό ανακοινωθέν ξεπερνούσε τις 5.000 λέξεις και αποτύπωνε ένα ευρύτερο σχέδιο δράσης του ΝΑΤΟ ενάντια σε κάθε «εχθρό της Συλλογικής Δύσης», προσδιόριζε ένα «νέο άξονα του κακού» (Ρωσία, Κίνα, Ιράν, Β. Κορέα), εκδήλωνε την «αμέριστη στρατιωτική υποστήριξη» στην Ουκρανία (όχι όμως και την προοπτική ένταξης στο ΝΑΤΟ) και έφτανε μέχρι την αντιμετώπιση της …κλιματικής αλλαγής.
Στην πραγματικότητα, κανένας από τους παραπάνω στόχους δεν έχει απαλειφθεί ή τροποποιηθεί. Όμως τα διλήμματα της κυρίαρχης εντός του ΝΑΤΟ δύναμης, ΗΠΑ, δεν μπορεί παρά να καθορίσουν και το ύφος της Συνόδου.
Έτσι στο σχέδιο του ανακοινωθέντος που έγινε γνωστό, η Ρωσία θα συνεχίσει να χαρακτηρίζεται ως «απειλή για την ευρωατλαντική συμμαχία», χωρίς όμως ιδιαίτερη αναφορά για τον ρόλο της στην Ουκρανία, δεν θα υπάρχει αναφορά στην Κίνα και όσον αφορά το Ουκρανικό, παραμένει στην ατζέντα, αλλά χωρίς να γίνεται λόγος για πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Φυσικά, η ισχύς και η συνοχή της Συμμαχίας ούτε αμφισβητείται, ούτε θα μπορούσε να αμφισβητηθεί. Αντίθετα επαναβεβαιώνεται η πλήρης ισχύς του άρθρου 5 και η υποστήριξη κάθε μέλους της συμμαχίας που θα δεχτεί επίθεση. Όπως επίσης, και παρά τη σχετική φιλολογία, ούτε τίθεται, ούτε θα μπορούσε να τεθεί -κάθε άλλο μάλιστα-, η αναίρεση του ρόλου των ΗΠΑ στην Ευρώπη και το ΝΑΤΟ και η «απόσυρση» του αμερικάνικου στρατού από την Ευρώπη. Και δεν χρειάζεται καν να αναφέρουμε δηλώσεις του Μ. Ρούτε, του Μ. Ρούμπιο, του επικεφαλής των επιχειρήσεων των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, Άντριου Σάσλαβ, ή του ίδιου του Τραμπ, που θα είναι παρόν στη Σύνοδο (τουλάχιστον με τα μέχρι στιγμής δεδομένα). Και πολύ περισσότερο τις πολλαπλασιαζόμενες ασκήσεις του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη (Defender 2025, BALTOPS 2025 κλπ), τη δημιουργία νέων βάσεων (όπως στο σουηδικό νησί Γκότλαντ στη Βαλτική) και την αναβάθμιση των υφιστάμενων (Σούδα), καθώς και τη συνεχή ενίσχυση των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στον Βορρά. Το ΝΑΤΟ αποτέλεσε το «όχημα», τη μοναδική υπαρκτή στρατηγικού χαρακτήρα συμμαχία, που οδήγησε συνολικά τη Δύση και τις ΗΠΑ -ως ηγέτιδα δύναμη σ’ αυτήν- να έχουν δεσπόζουσα θέση και ρόλο στον κόσμο. Και αυτό το «ατού» οι ΗΠΑ δεν πρόκειται από μόνες τους να το απεμπολήσουν. Το μόνο που επιδιώκουν είναι να το επαναπροσδιορίσουν στις σημερινές τους απαιτήσεις και ανάγκες.
Έτσι, η φετινή Σύνοδος του ΝΑΤΟ θα είναι «σύντομη και ουσιαστική», όπως γράφουν οι New York Times, για να παρακαμφθούν οι όποιες εσωτερικές αντιθέσεις και να στοχοπροσηλωθεί στο κεντρικό ζήτημα, δηλαδή τον Πόλεμο. Τα «τύμπανα του πολέμου», που αποτέλεσαν την υπόκρουση της ομιλίας του Ρούτε στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Chatham House στις 9 Ιούνη, θα προσδιορίσουν και τον ρυθμό της Συνόδου αυτής.
Όπως δήλωσε ο Ρούτε σ’ αυτό το συνέδριο «η Ρωσία θα μπορούσε μέσα σε πέντε χρόνια να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη εναντίον του ΝΑΤΟ», αφού «η αμυντική βιομηχανία της Μόσχας αναμένεται να κατασκευάσει 1.500 άρματα μάχης, 3.000 τεθωρακισμένα οχήματα και 200 πυραύλους Iskander μόνο φέτος…». Επικαλέστηκε, μάλιστα, τον Ουίνστον Τσόρτσιλ, όταν το 1936 έθεσε στη Βουλή των Κοινοτήτων το κρίσιμο ερώτημα: «Θα προλάβουμε να ανατάξουμε την άμυνά μας; […] Θα υπάρξει χρόνος για να γίνουν αυτές οι αναγκαίες προσπάθειες ή θα καταγραφούν στην ιστορία οι λέξεις “πολύ αργά”;». Και κατέληξε: «Στη σύνοδο κορυφής στη Χάγη, αναμένω ότι οι ηγέτες της Συμμαχίας να συμφωνήσουν να δαπανούν το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα… Το 3,5% θα επενδυθεί στις βασικές στρατιωτικές μας ανάγκες. Ενώ το υπόλοιπο θα κατευθυνθεί σε επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών και της δημιουργίας βιομηχανικής ικανότητας… Χρειαζόμαστε αύξηση κατά 400% της αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας… χιλιάδες περισσότερα τεθωρακισμένα οχήματα και άρματα μάχης. Εκατομμύρια περισσότερα βλήματα πυροβολικού... περισσότερα πολεμικά πλοία και αεροσκάφη… (αλλά και) δίκτυα μεταφορών που να μπορούν να υποστηρίξουν τη στρατιωτική κινητικότητα. Οι δρόμοι, οι σιδηροδρομικές γραμμές και τα λιμάνια είναι εξίσου σημαντικά με τα άρματα μάχης, τα μαχητικά και τα πολεμικά πλοία…».
Αυτό, λοιπόν, αναμένεται να είναι το βασικό περιεχόμενο της επερχόμενης Συνόδου του ΝΑΤΟ. Η βιομηχανική παραγωγή, γενικότερα η οικονομία, αλλά και οι κοινωνίες ολόκληρες πρέπει να πάρουν σαφή προσανατολισμό προς τον πόλεμο. Όχι για να «υπερασπίσουν την ειρήνη από την απειλή της Ρωσίας», αλλά για να συγκροτηθούν εκείνοι οι όροι με τους οποίους οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θα μπορούν να σταθούν «νικηφόρα» απέναντι σε Ρωσία και Κίνα στον Μεγάλο Πόλεμο που όλοι μαζί ετοιμάζουν. Και ως τότε, η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα και η νεολαία πρέπει να ματώνουν καθημερινά για να οδηγηθούν μαζικά στη σφαγή, μόλις οι συνθήκες «ωριμάσουν»!! Η αναφορά του Ρούτε στην ομιλία του Τσόρτσιλ το 1936 (τρία χρόνια πριν την έναρξη του πολέμου), ίσως είναι ενδεικτική για την ταχύτητα με την οποία «ωριμάζουν οι συνθήκες».
Κρίσιμη, λοιπόν, η επόμενη Σύνοδος του ΝΑΤΟ, όπως αναφέρεται στα διεθνή μέσα, όχι όμως λόγω του απρόβλεπτου χαρακτήρα του Τραμπ και του κινδύνου να ξεπηδήσουν οι αντιθέσεις ανάμεσα στους εταίρους, αλλά επειδή θα δώσει ακόμη περισσότερη ώθηση στα πανιά του Πολέμου.
