Α. Για τις εξελίξεις στον κόσμο
Πυκνές, άγριες και αιματηρές είναι και θα συνεχίσουν να είναι οι εξελίξεις στον κόσμο. Πηγή αυτών των εξελίξεων είναι ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός που εκδηλώνεται όλο και πιο βίαιος σε όλα τα επίπεδα και τα ζητήματα, και στη βάση του έχει την κρίση και τα αδιέξοδα του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού συστήματος. Η γενικευμένη και ολόπλευρη επίθεση στο προλεταριάτο και τους λαούς του πλανήτη, αποτελεί τη βασική σταθερά για το κεφάλαιο και τον ιμπεριαλισμό, την αναγκαία και απαράβατη προϋπόθεση για την παραπέρα εξέλιξη του μαινόμενου ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού.
Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις και κόντρα σε μια σειρά πασιφιστικές αυταπάτες, σχηματικές θεωρήσεις (π.χ. «παγκόσμιος νότος», «παγκόσμιος βορράς») και αναλύσεις που παράγονται και καθορίζονται από μονομερείς-επιλεκτικές-επιφανειακές προσεγγίσεις της πραγματικότητας και από την «είδηση της στιγμής», είναι αναγκαίο ένα πλαίσιο για την ερμηνεία και την αξιολόγηση αυτών των εξελίξεων. Ένα τέτοιο πλαίσιο είναι αναγκαίο για την αντίκρουση-απόρριψη των «πολύμορφων» κηρυγμάτων υποταγής και απόσυρσης των λαών από το προσκήνιο των εξελίξεων, είναι αναγκαίο για τη συγκρότηση της μαζικής εργατικής-λαϊκής πάλης απέναντι σε δυνάστες και εκμεταλλευτές.
Σε σχέση με αυτή την αναγκαιότητα και στη βάση των δεδομένων της σημερινής φάσης καταγράφουμε συνοπτικά ορισμένες αφετηριακές θέσεις-εκτιμήσεις:
α. Οι εξελίξεις που ζούμε συγκροτούν μια πορεία που, όσον αφορά τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τις επιδιώξεις τους, δεν έχει επιστροφή σε συνθήκες μιας κάποιας συνεννόησης και άμβλυνσης των ανταγωνισμών τους. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η παγκόσμια κούρσα εξοπλισμών στην οποία ηγείται η «γεωστρατηγική τριάδα» ΗΠΑ-Ρωσία-Κίνα, και η διαμόρφωση των οικονομιών στη βάση αυτών των πολεμικών απαιτήσεων, οι κάθε είδους επεμβάσεις-παρεμβάσεις των ιμπεριαλιστών σε μια σειρά χώρες και περιοχές, οι διχασμοί και τα στοιχεία πολιτικής αστάθειας εντός των ιμπεριαλιστικών μητροπόλεων, οι υπόκωφες εντάσεις εντός του ΝΑΤΟ και η παράλληλη επιταχυνόμενη προσπάθεια ανάδειξης ενός αντίπαλου σε αυτό σχηματισμού (BRICS), οι θεαματικές ταλαντεύσεις μιας σειράς περιφερειακών δυνάμεων, ο «πόλεμος» των ενεργειακών-εμπορικών δρόμων, των οικονομικών κυρώσεων και δασμών, όλες αυτές οι εξελίξεις συνιστούν εκδηλώσεις της πορείας προετοιμασίας των όρων για τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
β. Επίκεντρο όλων αυτών των εξελίξεων είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία. Σε αναφορά με τον πόλεμο αυτό, τα αποτελέσματα που ήδη έχει προκαλέσει διεθνώς και για τη διαμόρφωση απαντήσεων στην εξέλιξή του, παράγονται θερμές και αιματηρές εξελίξεις από το νότιο Καύκασο ως τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ανατολική Μεσόγειο. Στον πόλεμο αυτό η Ρωσία διεκδικεί την ανάδειξή της σε ιμπεριαλιστική δύναμη με παγκόσμιο ρόλο. Με τον πόλεμο αυτό και την αποκρυστάλλωση των επιτυχιών της (αν υπάρξει) συγκροτεί ένα συνασπισμό δυνάμεων που θα της επιτρέπει να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στη νέα μοιρασιά του κόσμου. Έχει μια ιδιαίτερη σημασία ότι η Κίνα πρόσφατα «ομολόγησε» και δημοσίως (επί ευρωπαϊκού εδάφους) πως «δεν μπορεί να αποδεχτεί ήττα της Ρωσίας στην Ουκρανία», αναδείχνοντας τη βαρύτητα του πολέμου αυτού στο ζήτημα των στρατηγικών συμμαχιών, αλλά και τη μεγάλη περιπλοκή στο ζήτημα της διάταξης των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων εξαιτίας της ύπαρξης της «γεωστρατηγικής τριάδας».
Με βάση αυτά τα δεδομένα η διοίκηση Τραμπ –ό,τι και αν «θέλει», όποιες μονομέρειες και αν υπάρχουν στα στελέχη του επιτελείου της– είναι υποχρεωμένη να ανατρέπει εντός δύο ημερών τις ανακοινώσεις περί «μη αποστολής όπλων στην Ουκρανία» και να συνεχίζει την υλοποίηση της μόνης υπαρκτής πολιτικής γραμμής των ΗΠΑ-Δύσης στον πόλεμο της Ουκρανίας: να κρατήσουν τη Ρωσία εγκλωβισμένη κλιμακώνοντας την πολεμική πίεση. Μια γραμμή, βέβαια, που αναπαράγει και τροφοδοτεί το γνωστό πυρηνικό αδιέξοδο. Σε κάθε περίπτωση τα θεωρήματα περί «αποχώρησης των ΗΠΑ από την Ουκρανία» αλλά και οι εκτιμήσεις περί «απαγκίστρωσης» που κυκλοφορούν, «προσπερνούν» το τι θα σημαίνει αυτό για τις ΗΠΑ (αν συμβεί) στο ζήτημα του συσχετισμού δύναμης στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού και της επιδίωξής τους για παγκόσμια κυριαρχία/ηγεμονία.
γ. Συνεπώς, και με τα δεδομένα της σημερινής φάσης, ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν μπορεί να «παγώσει» ή να προσπεραστεί από μια άλλη πολεμική σύγκρουση μεταξύ ιμπεριαλιστών και αντιπροσώπων τους. Η πληθώρα των ιμπεριαλιστικών παρεμβάσεων και επεμβάσεων στην ευρύτερη περιοχή (από τη Βαλτική ως τον Καύκασο, από την Κεντρική Ευρώπη και τα Βαλκάνια ως τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και την Ανατολική Μεσόγειο) γεωστρατηγικά υπάγεται στον πόλεμο αυτό και επιχειρεί να διαμορφώσει ευρύτερους όρους σε αναφορά με αυτόν. Είτε όρους περίσφιξης και αποδυνάμωσης της Ρωσίας (για λογαριασμό των ΗΠΑ-Δύσης) είτε όρους ελέγχου του περίγυρου, σταθεροποίησης ενίσχυσης των σχέσεων με περιφερειακές δυνάμεις και υπεράσπισης-διεύρυνσης διαδρόμων και βάσεων για λογαριασμό του ρωσικού ιμπεριαλισμού.
δ. Οι ΗΠΑ –με τον χρόνο να τις πιέζει και με έκδηλη την αναταραχή εντός των κέντρων εξουσίας στο εσωτερικό τους– αναζητούν απαντήσεις σε δύο, οπωσδήποτε σχετιζόμενα επίπεδα:
Είναι ερώτημα ως πού μπορούν να φτάσουν στο πρώτο επίπεδο, όπου το λιγότερο είναι ότι οι επιδιώξεις τους συναντούν σημαντικά εμπόδια και παράγουν εξίσου σοβαρές αντιφάσεις. Συνεπώς, είναι ακόμα μεγαλύτερο ερώτημα το δεύτερο ζητούμενο που βασίζεται στο πρώτο!
ε. Η γεωοικονομική ισχύς που αναπτύσσει η Κίνα με την παγκόσμια διείσδυσή της μέσω του σύγχρονου «δρόμου του μεταξιού» (BRI) και η ταυτόχρονη μεταφορά αυτής της ανάπτυξης στην στρατηγική-στρατιωτική της αναβάθμιση (πυρηνικά, αεροπλανοφόρα, βόμβα υδρογόνου κ.λπ.) είναι τα βασικά δεδομένα «απόσπασής» της από τους ιμπεριαλιστές δεύτερης τάξης και ανάδειξής της στο επίπεδο της γεωστρατηγικής τριάδας. Ωστόσο, οι εξελίξεις στο επίπεδο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών θέτουν όλο και πιο επιτακτικά για το Πεκίνο την αναγκαιότητα της –όπως την όριζε ο Λένιν– «συνοδείας των κανονιοφόρων» αυτής της ήπιας ισχύος! Ενδεικτικά, η σιδηροδρομική γραμμή ως το Ιράν, που εγκαινιάστηκε τις μέρες του βομβαρδισμού των ΗΠΑ, είναι φανερό ότι μπορεί να συμπληρώνει, αλλά δεν μπορεί να «αντικαταστήσει» τη θαλάσσια οδό μεταφοράς εμπορευμάτων και ενέργειας. Αλλά, βέβαια, η εξασφάλιση αυτής της οδού απαιτεί τον έλεγχο π.χ. των στενών της Μαλάκα! Ωστόσο, στην περιοχή οι ΗΠΑ –τόσο με τη δική τους στρατιωτική παρουσία, όσο και μέσω AUKUS, Ιαπωνίας κ.λπ.– έχουν διαμορφώσει τους δικούς τους όρους ελέγχου, ενώ πάντα εκκρεμεί το ζήτημα της Ταϊβάν! Συνεπώς, η γεωοικονομική ισχύς δεν φτάνει! Η Κίνα δεν μπορεί να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο παγκόσμιου παίκτη στην εξελισσόμενη και διαμορφούμενη με πολεμικούς όρους νέα μοιρασιά του πλανήτη, αν καταρχήν δεν κατοχυρώσει την κυριαρχία της στην περιοχή «της». Ωστόσο, το αν, πότε και με ποιους όρους το Πεκίνο θα αποφασίσει να δώσει τη μάχη για τη «δική του Ουκρανία» αποτελεί ανοιχτό ζήτημα που η εκδήλωσή του θα τροποποιούσε τα βασικά δεδομένα της σημερινής φάσης.
στ. Οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές προωθούν την ενίσχυση του ρόλου τους με αναβάθμιση γεωπολιτική, (επιδίωξη ενίσχυσης του ρόλου τους στην Πολωνία, ένταξη της Τουρκιάς στο SAFE), στρατιωτική (ReArm και «πολεμικοί» προϋπολογισμοί) και με γραμμή αντι-ρώσικη. Ταυτόχρονα, και όπως οι ίδιοι δηλώνουν, η αναβάθμιση αυτή τελεί υπό τη στρατηγική κηδεμονία των ΗΠΑ, αφού δεν μπορούν και δεν θα μπορούν να «αναλάβουν μόνοι τους». Αυτά με τα σημερινά δεδομένα, για τη σημερινή φάση. Δεν είναι χωρίς σημασία ότι στην πρώτη έκδοση των οικονομικών εκβιασμών Τραμπ αναζήτησαν δημόσια μια κάποια συνεννόηση με την Κίνα. Ή ότι ο Μακρόν, παρά την ενίσχυση της αντι-ρώσικης γραμμής, πρόσφατα αναζήτησε εκ νέου επαφή με Πούτιν. Σε κάθε στροφή των εξελίξεων, δηλαδή, επιβεβαιώνεται ότι οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές αποτελούν σημαντική μεν, αλλά συμπληρωματική -όχι αυτοτελή- δύναμη στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό. Επιπλέον, απέχουν πολύ από την πραγματικότητα οι ονομασίες («Ε3» για Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία) που τους παρουσιάζουν σαν «ενιαίο πόλο». Όχι μόνο γιατί η πρώτη είναι εκτός ΕΕ και αναζητά «παγκόσμιο ρόλο» στο πλευρό των ΗΠΑ. Αλλά και γιατί οι αντιθέσεις Γαλλίας-Γερμανίας για το ποιος κάνει κουμάντο στο οικοδόμημα της ΕΕ που «τρίζει», παραμένουν και εκδηλώνονται εκ νέου έντονες στο ζήτημα της διαμόρφωσης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ για το 2028-2034. Στην ίδια βάση, και οι λεγόμενες «στρατηγικές συμφωνίες» της Γερμανίας με την Αγγλία και τη Γαλλία για «πυρηνική κάλυψη» εκφράζουν την αντι-ρώσικη συσπείρωση και την επιδίωξη ανάδειξης των «ευρωπαϊκών δυνατοτήτων» στα πλαίσια της Δύσης. Συνεπώς, εκτός του ότι δεν έχουν πραγματικό αντίκρισμα στην «πυρηνική ασφάλεια», δεν μπορούν να θεωρηθούν σαν πράγματι «στρατηγικές» δεσμεύσεις.
ζ. Στις συνθήκες της όξυνσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και της ρευστότητας που παράγει η πορεία διαμόρφωσης των στρατηγικών συμμαχιών, μια σειρά εξαρτημένες χώρες εμφανίζονται με αυξημένους «βαθμούς ελευθερίας» στην κίνησή τους και στις επιλογές τους. Για παράδειγμα, η «πολυδιάστατη» Σερβία έχει καταθέσει αίτηση ένταξης στην ΕΕ, θέλει «καλές σχέσεις» με τις ΗΠΑ και –κόντρα στις απαγορεύσεις– «επισκέπτεται» τη Μόσχα στην 9η Μαΐου! Η Ουγγαρία (μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ) και η Σλοβακία (ΕΕ/ΟΝΕ και ΝΑΤΟ) προωθούν αγωγό για τροφοδοσία από ρώσικο αέριο. Το πού σταματούν αυτοί οι «βαθμοί ελευθερίας», το πώς υπερβαίνονται διχασμοί και ταλαντεύσεις αυτών των αστικών τάξεων, το καθορίζει η ιμπεριαλιστική δύναμη που έχει το πάνω χέρι στους ανταγωνισμούς, αφού οι χώρες αυτές παραμένουν εξαρτημένες! Όπως έγινε με το εκλογικό πραξικόπημα στη Ρουμανία, ή όπως επιδιώκεται με την αμερικάνικη ανάμιξη στις τωρινές εξελίξεις στη Σερβία. Ωστόσο και επειδή ο δρόμος των επεμβάσεων κάθε λογής και από κάθε ιμπεριαλιστική πλευρά θα είναι μακρύς και κάθε χώρα έχει τα δικά της ιστορικά, κοινωνικά και γεωπολιτικά δεδομένα, θα επικεντρώσουμε συνοπτικά σε δύο περιπτώσεις:
Η Τουρκία είναι μια χώρα εξαρτημένη από τη Δύση και κύρια τις ΗΠΑ, με αυξημένη «αξία χρήσης» στις δοσμένες συνθήκες και με βάση τη θέση της (Μαύρη Θάλασσα, Μέση Ανατολή, Ανατ. Μεσόγειος) και τους ρόλους που για λογαριασμό των ΗΠΑ μπορεί να αναλάβει. Αυτό –δηλαδή το πεδίο που διαμορφώνεται από τις ΗΠΑ– είναι η βάση της δράσης της που βέβαια η αστική τάξη της χώρας αυτής την έχει «ντύσει» με τον μεγαλοϊδεατισμό της «γαλάζιας πατρίδας». Για παράδειγμα, στη Λιβύη πρώτα οι ΗΠΑ διαμόρφωσαν συμφωνίες με την πλευρά Χαφτάρ –ανατρέποντας αυτές που είχε διαμορφώσει η Μελόνι για την Ιταλία– και στη συνέχεια «βρήκε ρόλο» η Τουρκία. Αυτό που «μένει» είναι η χαρακτηριστική εφαρμογή από τις ΗΠΑ του «διαίρει και βασίλευε» (Chevron και στη Λιβύη και στα «οικόπεδα» της Κρήτης) και η παραπέρα στοίχιση της Τουρκίας δίπλα στις ΗΠΑ και απέναντι στη Ρωσία, ενώ παραμένουν σε «εκκρεμότητα» τα F35 και σε ισχύ η αμερικάνικη απαίτηση για την απομάκρυνση των S-400.
Ανάλογα και πολύ περισσότερο ισχύουν τα παραπάνω για το ναζισιωνιστικό μόρφωμα που λέγεται Ισραήλ και φυτεύτηκε ως χωροφύλακας των ιμπεριαλιστών στη Μέση Ανατολή. Το μόρφωμα αυτό, που κατέχει μια έκταση μικρότερη από την Πελοπόννησο και έχει περισσότερα από 300 υπερσύγχρονα πολεμικά αεροπλάνα, βασίζει την εγκληματική του ύπαρξη και δράση στον ιμπεριαλισμό και κατά κύριο λόγο στις ΗΠΑ. Μια βασική του χρήση σήμερα είναι η εξελισσόμενη επιχείρηση «τελικής λύσης» ενάντια στον Παλαιστινιακό λαό που, ακόμα και με το αίμα και τη ζωή των παιδιών του, σαλπίζει στους λαούς του πλανήτη αντιιμπεριαλιστικό ξεσηκωμό. Μια επιχείρηση που δεν έχει μόνο την αμέριστη στήριξη των ΗΠΑ, αλλά και τη συνεργασία των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών και την ευμενή «ουδετερότητα» Ρωσίας και Κίνας. Παράλληλα, βέβαια, το εγκληματικό αυτό κράτος χρησιμοποιείται σε μια σειρά βρώμικες αποστολές στην περιοχή της Μέσης Ανατολής για λογαριασμό των ΗΠΑ-Δύσης, όπως κυνικά δήλωσε και ο Μερτς. Η δράση του αυτή είναι αναντικατάστατη για τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό –με όλες τις αντιφάσεις που για τις ΗΠΑ παράγει η δράση του– αλλά το βασικό είναι ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τις ΗΠΑ!
Για την επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν
Η επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν τον περασμένο Ιούνιο θεωρούμε πως είναι χαρακτηριστική της εξελισσόμενης κατάστασης, των ορίων που αυτή έχει στη σημερινή φάση για κάθε δύναμη, και των επιδιώξεων της κάθε ιμπεριαλιστικής πλευράς για τη μετατόπιση αυτών των ορίων στη βάση των δικών τους (της κάθε πλευράς) επιδιώξεων. Καταγράφουμε συνοπτικά τα χαρακτηριστικά, τους στόχους και τα αποτελέσματα της επίθεσης αυτής.
Χαρακτηριστικά:
Ήταν μια αστραπιαία βομβαρδιστική επιδρομή σε λίγους και συγκεκριμένους («προειδοποιημένους») στόχους (βασικά το Φορντόου). Η πραγματοποίησή της απαιτούσε το δίκτυο των βάσεων που μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν και έχει επίσης σημασία ότι χρησιμοποιήθηκαν οι γνωστές τερατώδεις βόμβες που μόνο τα Β-2 μπορούν να ρίξουν. Δεν χτυπήθηκε το Μπουσέρ (ηλεκτροπαραγωγικός πυρηνικός σταθμός στον Περσικό κόλπο, κατασκευασμένος με ρώσικη τεχνολογία, όπου εργάζονται εκατοντάδες Ρώσοι ειδικοί, και για τον οποίο υπήρχε συμφωνία να μην χτυπηθεί και από το Ισραήλ). Επίσης, δεν χτυπήθηκε το βαλλιστικό σύστημα του Ιράν, στρατιωτικές δυνάμεις και αξιωματούχοι του.
Στόχοι της επίθεσης:
α) Επίδειξη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και παγκόσμια –προς συμμάχους και αντιπάλους- της αμερικάνικης ισχύος.
β) Πρόκληση ανησυχίας σε χώρες της Κεντρικής Ασίας που συμμετέχουν στη σιδηροδρομική γραμμή της Κίνας.
γ) Υπεράσπιση του Ισραήλ που είχε εκτεθεί στη μονομαχία πυραυλικών χτυπημάτων με το Ιράν και είχε καταπέσει ο μύθος του σιδερένιου θόλου, και η δημιουργία όρων τερματισμού –και παρουσίασης νίκης- της μονομαχίας.
δ) Αποδυνάμωση του ιρανικού καθεστώτος και ενίσχυση των φιλοδυτικών τάσεων.
ε) Τερματισμός του πυρηνικού προγράμματος (με όλη τη σχετικότητα που έχει αυτός ο στόχος).
Αποτελέσματα της επίθεσης:
α) Πέτυχε πλήρως τον τρίτο στόχο και θα λέγαμε και τον πρώτο στόχο με όλη τη σχετικότητα που αυτός έχει. Πάντως, αυτή η υπεροπλία των ΗΠΑ εντός της Δύσης εκφράστηκε και αμέσως μετά στη σύνοδο του ΝΑΤΟ.
β) Για το ζήτημα της καταστροφής του πυρηνικού προγράμματος (και με όση σημασία αυτό έχει) εκφράστηκαν ισχυρές αμφισβητήσεις και εντός των ΗΠΑ!
γ) Όσον αφορά το (β), μένει να δούμε αν είχε συγκεκριμένα αποτελέσματα που να φτάνουν στην αναίρεση της σιδηροδρομικής γραμμής που έτσι κι αλλιώς αντιμετωπίζει προβλήματα η υλοποίησή της.
δ) Για την αποδυνάμωση του καθεστώτος και την ενίσχυση της φιλοδυτικής κατεύθυνσης που αποτελούσε τον κεντρικό και κρίσιμο στόχο, δεν έχουμε ως τώρα δεδομένα επιτυχίας. Υπάρχουν μάλιστα ενδείξεις στην αντίθετη κατεύθυνση:
iii) Μετά την επιδρομή των ΗΠΑ η ηγεσία του Ιράν προχώρησε στην έγκριση της 20ετούς συμφωνίας με τη Ρωσία, έγινε η επίσκεψη στη Μόσχα του Ιρανού ΥΠΕΞ, υπήρξε η συμμετοχή του Ιράν στη συνεδρίαση του Οργανισμού της Σανγκάης και στη συνεδρίαση των BRICS στο Ρίο της Βραζιλίας.
Συνοψίζοντας, θεωρούμε ότι η επίθεση των ΗΠΑ, αν από τη μια ήταν επίδειξη δύναμης, από την άλλη ήταν και ανάδειξη των ορίων που έχουν οι ΗΠΑ. Όρια όχι στρατιωτικά-πολεμικά, αλλά γεωπολιτικά-στρατηγικά.
Βέβαια, και η απάντηση του Ιράν (τα υποτιθέμενα χτυπήματα στις αμερικάνικες βάσεις στο Κατάρ κ.λπ.) ήταν απολύτως προϋπολογισμένα για να μην χρειάζονται ανταπάντηση, όπως και οι ΗΠΑ δήλωσαν. Και αυτό το δεδομένο και η μη ενεργή ανάμειξη της Ρωσίας αλλά και της Κίνας σε όλη τη διάρκεια των 12 ημερών δείχνουν τα όρια και αυτών των δυνάμεων στη σημερινή φάση.
Η συνέχεια ήδη υπάρχει στις εξελίξεις που αρθρώνονται από τον Νότιο Καύκασο και μέσω Συρίας περνούν στην άλλη πλευρά της Ανατ. Μεσογείου (Λιβύη, Σουδάν, Αίγυπτος) και με τους στόχους –όσον αφορά τις ΗΠΑ– που ήδη αναφέραμε: Το διώξιμο της Ρωσίας από τη Μεσόγειο και το φράξιμο της εισόδου της στον Ινδικό, και ταυτόχρονα το κλείσιμο του σύγχρονου κινέζικου «δρόμου του μεταξιού» και την αναίρεση των γεωπολιτικών δεδομένων που αυτός διαμορφώνει.
Β. Για τις εξελίξεις στη χώρα
Οι απανωτές αυξήσεις –ανά τρίμηνο και εξάμηνο– των «ματωμένων πλεονασμάτων» που ξεζουμίζουν τον εργαζόμενο λαό και τσαλαπατούν τα δικαιώματά του, καταγράφουν την αύξηση της κερδοφορίας της άρχουσας τάξης, ενώ ταυτόχρονα, και σύμφωνα με την αστική γραμμή της εξάρτησης, οι ΗΠΑ «αναβαθμίζουν την γεωπολιτική αξία της χώρας», καθώς όχι μόνο αναβαθμίζονται οι βάσεις σε Αλεξανδρούπολη και Σούδα, αλλά επιπλέον αναζητούνται ήδη νέες περιοχές (σε νησιά του Αιγαίου και αλλού) για τη δημιουργία νέων βάσεων.
Ωστόσο, δίπλα σε αυτές τις «επιτυχίες», μια σειρά δεδομένα αναδείχνουν τα ασφυκτικά αδιέξοδα που αντιμετωπίζει το σύστημα της εξάρτησης και της εκμετάλλευσης:
α) Με κυβερνητική πρόταση (στα πλαίσια αναθεώρησης του «Ελλάδα 2.0») προωθείται η τροποποίηση 85 έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης και η κατάργηση-απένταξη άλλων 23. Τα έργα αυτά αφορούν την πολιτική προστασία, την ενέργεια, τη λεγόμενη κοινωνική πολιτική και τη δημόσια διοίκηση, μέχρι και έργα υποδομής και έργα αποκατάστασης των συνεπειών στις περιοχές που επλήγησαν από τον Ντάνιελ.)
β) Βρίσκεται σε εξέλιξη «έφοδος» της ευρωπαϊκής εισαγγελίας στον ΟΠΕΚΕΠΕ και προαναγγέλλεται συνέχεια αυτών των ερευνών σε τελωνεία, κονδύλια για το προσφυγικό, Ταμείο Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ, ΚΕΚ. Είναι ενδεικτικό ότι έντυπα του συστήματος αναφέρονται στο ζήτημα με τίτλους για «μέρες Αντρεότι» στην Αθήνα.
γ) Η ένταση των ιμπεριαλιστικών παρεμβάσεων στην περιοχή αναδείχνει σοβαρά γεωπολιτικά στριμώγματα, βασικά έναντι της Τουρκίας στο Αιγαίο, αλλά και νότια της Κρήτης. Ζητήματα που όχι μόνο καταρρίπτουν τους αστικούς μαξιμαλισμούς και τυχοδιωκτισμούς (12 ν.μ., ΑΟΖ), αλλά επιπλέον θέτουν σε αμφισβήτηση και τις θεωρούμενες σαν «δεδομένες επιτυχίες» όπως την προοπτική των ερευνών στα οικόπεδα νότια της Κρήτης.
δ) Στο ίδιο πλαίσιο της έντασης των ιμπεριαλιστικών παρεμβάσεων αυξάνεται η πίεση για το Κυπριακό και η άρχουσα τάξη σαν «εγγυήτρια δύναμη» καλείται να πάρει θέση για το νατοϊκό μέλλον του που οι ΗΠΑ σχεδιάζουν.
ε) Εντείνονται οι ζυμώσεις για νέο δεξιό κόμμα (με τους «91» κ.λπ.) αλλά κυρίως για το «κόμμα Τσίπρα».
Στη βάση αυτών των δεδομένων, εξελίσσεται ένας αντιδραστικός καυγάς μεταξύ του κυβερνητικού κόμματος και των κομμάτων της «αντιπολίτευσης, αλλά και –λιγότερο ή περισσότερο φανερός–εντός του κάθε κόμματος του συστήματος. Ένας αντιδραστικός καυγάς που το πραγματικό του αντικείμενο είναι το αν και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της άρχουσας τάξης, και ο κοινός του τόπος είναι το ακόμα μεγαλύτερο φόρτωμα των αδιεξόδων του συστήματος στις πλάτες του εργαζόμενου λαού και της νεολαίας. Ένας καυγάς που εξελίσσεται υπό τις άμεσες και αντικρουόμενες παρεμβάσεις των πολλών «προστατών» (αμερικάνοι και ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές) της χώρας και που βασικά του ζητήματα εκτιμούμε ότι είναι:
α) Το νέο πολυετές σύμφωνο με ΕΕ (2028-’34) υπό το βάρος των εκτιμήσεων για μείωση κάθε είδους επιδοτήσεων, από 30% έως 50%, λόγω των «προτεραιοτήτων της ΕΕ σε άμυνα, τεχνολογία, γεωπολιτική αυτονομία». Με αυτό το δεδομένο, για την άρχουσα τάξη τίθεται το ερώτημα για το ποια διαπραγμάτευση μπορεί να γίνει (και από ποιον). Η συζήτηση για το 2015, τα πρακτικά κ.λπ. έχουν και αυτή τη διάσταση. Ουσιαστικά, λοιπόν, βρίσκεται ενόψει ζήτημα χρεωκοπίας και «μνημονίων». Οι ισχυρές φωνές –που αντηχούν ευρωπαϊκά κέντρα– και κρίνουν αρνητικό τον απολογισμό της 6ετίας 2019-’25 όσον αφορά τη διαχείριση-αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, μια τέτοια προοπτική προαναγγέλλουν.
β) Στα γεωπολιτικά, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ερώτημα από κανέναν για τη στοίχιση-υποτέλεια στις ΗΠΑ. Υπάρχει το ερώτημα των «ανταλλαγμάτων» (έναντι τηε Τουρκίας) που μπορούν να ζητηθούν, αλλά επικρατεί η γραμμή του ρεαλισμού της υποτέλειας. Κυρίως υπάρχει η αποτυχία-ήττα των μαξιμαλισμών που θεωρούσαν ότι είχαν σαν «βάση» τους τα ιμπεριαλιστικά αφεντικά. Για παράδειγμα, οι απολογισμοί για τη μη αξιοποίηση των διαπραγματεύσεων με τη Λιβύη την περίοδο 2004-’14 γιατί υπήρχε η προσδοκία του Eastmed (που τάχα θα έδινε το «μονοπώλιο» των ενεργειακών αγωγών της περιοχής στην άρχουσα τάξη), είναι ενδεικτικοί των τυχοδιωκτισμών και των αδιεξόδων που είναι κοινά σε όλες τις δυνάμεις του συστήματος. Το αδιέξοδο αυτό επιτείνεται στη σημερινή φάση από τον εντεινόμενο και σύνθετο ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό στην περιοχή. Οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές αφενός ασκούν τους δικούς τους εκβιασμούς στη χώρα και αφετέρου ούτε μπορούν ούτε θέλουν να στηρίξουν τις «λύσεις» που αναζητά η άρχουσα τάξη. Η «στήριξή» τους μπορεί να αφορά μόνο σε επιμέρους ζητήματα όπως στο προσφυγικό με τη Λιβύη, γιατί η πίεση αφορά συνολικά την ΕΕ. Με αυτά τα δεδομένα, το «νέο κόμμα της δεξιάς» (Σαμαράς κ.λπ.) που θα υπερασπίζεται την «εθνική υπερηφάνεια», ενώ ταυτόχρονα θα σέβεται τις «εθνικές υποχρεώσεις» σε ΗΠΑ-ΝΑΤΟ, είναι δύσκολο να συγκροτηθεί. Αλλά σε κάθε περίπτωση οι μαξιμαλισμοί είναι στοιχείο της ταυτότητας της άρχουσας τάξης και δεν μπορούν να «διαγραφούν».
γ) Το ζήτημα λαός-νεολαία –με αυτά τα δεδομένα, με τον πολυκερματισμό και την ευρεία απαξίωση από το λαό του πολιτικού συστήματος, με όσα έχει βγάλει η πάλη των από κάτω από το 2023 και μετά– αποτελεί ζήτημα πρώτης γραμμής για τις δυνάμεις του συστήματος. Αναζητούν νέα δύναμη κυβερνητικής διαχείρισης και αναστύλωση του πολιτικού συστήματος. Τα χρειάζονται στη βάση μιας ολοένα πιο αντιδραστικής, αντεργατικής, αντιλαϊκής γραμμής, την ίδια ώρα που οι αλλαγές στο Ταμείο Ανάκαμψης και ό,τι αναμένεται από την ΕΕ αποδυναμώνουν ακόμα περισσότερο την εκδοχή μιας κάποιας αποκατάστασης μεσοστρωμάτων. Με αυτούς τους όρους, το «κόμμα Τσίπρα», από τη μια, είναι αναγκαίο και η προετοιμασία του στηρίζεται φανερά από μια σειρά κέντρα. Από την άλλη, ακριβώς γιατί δεν υπάρχει εναλλακτική πολιτική στα πλαίσια του συστήματος από αυτή που προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ, «το κόμμα Τσίπρα» δεν μπορεί να έχει –άλλη– βάση συγκρότησης.
δ) Συνεπώς, οι ζυμώσεις και επιδιώξεις που προωθούνται με αντικρουόμενα δεδομένα και κέντρα, δύσκολα μπορούν να χαρακτηριστούν σαν «σχέδιο». Ή είναι τόσο «σχέδιο» όσο ήταν το «πείραμα Κασσελάκη» στον ΣΥΡΙΖΑ και η παρατεταμένη και επίμονη προσπάθεια αναστύλωσης του ΠΑΣΟΚ που εξίσου επίμονα υπονομεύεται από τις ανάγκες του συστήματος που απαγορεύουν την όποια επιμέρους διαφοροποίησή του από την κυβερνητική πολιτική.
Η μόνη σταθερά αυτής της γεμάτης αντιφάσεις και αδιέξοδα πορείας είναι η όλο και πιο άγρια πολιτική σε όλα τα μέτωπα (εργασιακά, κοινωνικά δημοκρατικά δικαιώματα) της ζωής του λαού και της νεολαίας και η πρόσδεση της χώρας στο άρμα πολέμου των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ. Για να υπηρετηθεί αυτή η σταθερά, ολοένα και περισσότερο βαραίνει η αναγκαία συνοδός της, η πολιτική της φασιστικοποίησης, των απαγορεύσεων, των διώξεων, της ποινικοποίησης κάθε διαμαρτυρίας, κινητοποίησης και συλλογικής στάσης. Η πολιτική που απαιτεί να ορίσει το αν, πόσο και πώς μπορούν να υπάρχουν τα σωματεία, οι φοιτητικοί σύλλογοι, το δικαίωμα στην απεργία, στη διαδήλωση, στον μαζικό αγώνα. Η πολιτική που ποινικοποιεί ακόμα και θέσεις-στόχους πάλης του κινήματος και των δυνάμεών του.
Για τον εργαζόμενο λαό και τη νεολαία μόνο περισσότερη εκμετάλλευση, εξαθλίωση, φτώχεια και κατάπνιξη των πιο στοιχειωδών κοινωνικών δικαιωμάτων και των ελευθεριών τους μπορούν να φέρουν οι διεργασίες στα ξένα και ντόπια κέντρα εξουσίας, και η μπόχα που αναδύει ο εξελισσόμενος αντιδραστικός καυγάς. Καμιά ελπίδα, καμιά διέξοδος, καμιά άμβλυνση της εργασιακής και κοινωνικής βαρβαρότητας δεν μπορεί να έρθει από τις όποιες αναδιατάξεις στο πολιτικό σκηνικό, με ή χωρίς εκλογές.
Μπροστά στην αντεργατική-αντιλαϊκή καταιγίδα που με τη συναίνεση της «αντιπολίτευσης» εξαπολύει η κυβέρνηση της ΝΔ (αντεργατικό νομοσχέδιο, νέο πειθαρχικό δημοσίων υπαλλήλων, νομοσχέδιο για ΑΕΙ, προώθηση τού ολοένα πιο ταξικού «εθνικού απολυτηρίου» στα Λύκεια) λαός και νεολαία χρειάζεται να υψώσουν μαζική αντίσταση και πάλη! Να αγωνιστούν παρατεταμένα για να μην περάσει, να ανατραπεί αυτή η πολιτική! Μέσα από τον μαζικό τους αγώνα να υπερασπιστούν το δικαίωμα στη μαζική πάλη, να συγκροτήσουν και να οργανώσουν τις δυνάμεις τους.
Αυτός είναι ο δρόμος του λαού και της νεολαίας για να σταθούν απέναντι στην καπιταλιστική αγριότητα και τον βηματισμό των ιμπεριαλιστών προς ένα γενικευμένο πόλεμο. Δίπλα και μαζί με την πάλη των λαών σε όλο τον κόσμο. Απέναντι στα ιμπεριαλιστικά αφεντικά της χώρας που μαζί με την άρχουσα τάξη «τρώνε τις σάρκες» του λαού και της χώρας μας.
Αυτός είναι ο δρόμος για να νικάει το δίκιο και να συγκροτείται η επαναστατική προοπτική της ανεξαρτησίας και του σοσιαλισμού.
Το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ(μ-λ)
Αθήνα 19-07-2025