Προϋπολογισμός ΕΕ για μετά το 2027
Στους Ευρωπαίους εργαζόμενους πολίτες ο λογαριασμός, αλλά πάλι δεν φτάνει...
Θα αρκούσε μόνο και μόνο ο πενταπλασιασμός των πολεμικών δαπανών και η ουσιαστική κατάργηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, με τη μείωση των δαπανών για γεωργία-κτηνοτροφία να ξεπερνά το 20%, όπως εύστοχα δήλωσε Ιρλανδή ευρωβουλευτίνα- για να... μην επικαλεστούμε τίποτε άλλο αξιολογικά, σχετικά με το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ, που θα ξεκινήσει το 2028 και θα ολοκληρωθεί το 2034.
Σε παρόντα, βέβαια, ιστορικό χρόνο, διανύουμε ακόμα την περίοδο του προηγούμενου πλαισίου που αποφασίστηκε (ύστερα από τους σχετικούς συμβιβασμούς, που δεν είναι το ίδιο εύκολο να επιτευχθούν) με τη λήξη της πανδημίας και ήταν ουσιαστικά το... εκκολαπτήριο του γνωστού Ταμείου Ανάκαμψης.
Αυτό διόλου δεν σημαίνει πως το προηγούμενο πλαίσιο είναι... πιο κοντά στον μέσο Ευρωπαίο εργαζόμενο. Πάλι για το κεφάλαιο και τη δική του ανάκαμψη ενδιαφέρεται ο τωρινός προϋπολογισμός της ΕΕ, με τη διαφορά πως κοντά στον βασιλικό ποτίστηκε λίγο και το λαϊκό εισόδημα πρόσκαιρα και κυρίως (όπως θα δούμε παρακάτω) δανεικά!
Εξάλλου, και ο Μητσοτάκης το 41% με τα ευρωπαϊκά λεφτόδενδρα το πέτυχε ως έναν βαθμό.
Απλά σημαίνει πως, όπως ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, έτσι και εχθρός του τρέχοντος αντιλαϊκού προϋπολογισμού της ΕΕ είναι ο... χειρότερος που ακολουθεί για το διάστημα 2028-34.
Ας τα δούμε τα πράγματα πιο συγκεκριμένα.
Τα νούμερα και οι αριθμοί
Σύμφωνα με τη γνωστή και μη εξαιρετέα Ευρωπαϊκή Επίτροπο, βασική νέα κατεύθυνση είναι η «στοχευμένη ενίσχυση», αλλά και η «ευελιξία», η «συγχώνευση πόρων» και η «ανταγωνιστικότητα», αλλά και ο «εξορθολογισμός». Ποτίζονται και τα σχετικά «λεφτόδενδρα»:
2 τρισ. ευρώ, ποσοστό στο 1,26 % του μέσου Ευρωπαϊκού ΑΕΠ, αντιστοιχούν στον νέο ενωσιακό προϋπολογισμό, τη στιγμή που ο παρών προϋπολογισμός αντιστοιχεί στο 1,15 %.
Και όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς, καθώς ένα μεγάλο μέρος των δαπανών του επόμενου προϋπολογισμού αφορά εύρεση πόρων για την αποπληρωμή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης μέχρι το 2032. Δηλαδή, την αποπληρωμή των δανεικών του προηγούμενου προϋπολογισμού!
Μεγάλη δυσκολία αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι Επίτροποι με τη συνέχιση της χρηματοδότησης του ευρωπαϊκού Next Generation, που απειλείται από την αύξηση των πολεμικών δαπανών. Οι πόροι αναζητούνται.
Τούτου δοθέντος και με την κατεύθυνση να ξεπληρωθούν τα χρέη της προηγούμενης επταετίας, ο νέος προϋπολογισμός κατεβαίνει στο 1,16% του μέσου Ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Όσο για τα ποσοστά, μέχρι και ο Μανιάτης του ΠΑΣΟΚ (αντιπρόεδρος της σοσιαλιστικής ομάδας του Ευρωκοινοβουλίου) μας πληροφορεί ότι υπολογίστηκαν πάνω σε πληθωρισμένα ΑΕΠ, που δεν αντιπροσωπεύουν ρεαλιστικά την ακαθάριστη διεθνική ευρωπαϊκή παραγωγή.
Αλλά πέρα από τις «δημιουργικές λογιστικές» των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, υπάρχει και η ουσία των κατευθύνσεων.
Τι σημαίνουν οι κατευθύνσεις της Κομισιόν
Πρώτα και κύρια, μπροστά στην ένταση του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού εντός και εκτός ΕΕ, την έξαρση των πολεμικών εξοπλισμών και των συγκρούσεων και τη συνεπακόλουθη όξυνση της κρίσης, το ευρωπαϊκό κεφάλαιο θα ήθελε να έχει μεγαλύτερη άνεση κινήσεων και διάθεσης χρηματοδοτήσεων από αυτή που σήμερα διαθέτει.
Να μην είναι υποχρεωμένο να κρατά το φύλλο συκής που ακούει στο όνομα «κοινωνική συνοχή» ή ΚΑΠ ή «βιοποικιλότητα» κλπ. Να μπορεί να αντιμετωπίζει άμεσα και αποφασιστικά κρίσεις πολεμικές, ροές μεταναστών, επιπτώσεις της λεγόμενης κλιματικής κρίσης κλπ. Γι’ αυτό τον λόγο, απαιτούνται λιγότερες δεσμεύσεις, ακόμα και αν στραπατσάρεται το όποιο «κοινωνικό» ευρωπαϊκό προφίλ.
Έτσι αποφασίζεται η ενοποίηση σε ένα ενιαίο ταμείο των πόρων της ΚΑΠ και της λεγόμενης «κοινωνικής συνοχής» και ουσιαστικά καταργείται η ΚΑΠ, αν δεν περιορίζεται δραστικά.
Θεσπίζονται εθνικοί περιφερειακοί μηχανισμοί χρηματοδότησης, που θα υπάγονται στις εθνικές κυβερνήσεις και θα υπόκεινται στις δεσμεύσεις που οι κυβερνήσεις έχουν απέναντι στον προϋπολογισμό.
Τις «τοπικές περιφερειακές διαβουλεύσεις» έμειναν να τις κλαίνε οι άθλιοι (φαιο)Πράσινοι ευρωβουλευτές...
Ενσωματωμένες στο κοινό περιβαλλοντολογικό ταμείο για τις φυσικές καταστροφές, καταργούνται και οι -όποιες- δεσμεύσεις στη διατήρηση της βιοποικιλότητας ως συγκεκριμένος και ιδιαίτερος στόχος...
Παράδειγμα: Στην τρέχουσα δομή του προϋπολογισμού, εκτός από τον στόχο για δαπάνες 30% για το κλίμα, προβλέπεται ότι το 7,5% των ετήσιων δαπανών έπρεπε να διατεθεί σε στόχους βιοποικιλότητας το 2024. Το ποσοστό αυτό πρέπει να αυξηθεί στο 10% το 2026 και το 2027.
Αλλά στο νέο σχέδιο προϋπολογισμού, δεν ορίζεται στόχος για τη βιοποικιλότητα. Ούτε κεφάλαια για το νερό και την ανθεκτικότητα των υδάτων. Όλα αυτά αντιμετωπίζονται ως «οριζόντια ζητήματα» και όχι ως αυτόνομες χρηματοδοτικές προτεραιότητες. Θεσπίζεται ο όρος «μη προκαλούμενη σημαντική βλάβη» (!) προκειμένου να αξιολογηθεί αν μία επενδυτική παρέμβαση προκαλεί οικολογικά ζητήματα. Ποιος θα ορίσει τη σημαντικότητα της βλάβης; Επίσης, στο πλαίσιο της «οριζόντιας αντιμετώπισης», επιχειρήσεις και κεφαλαιούχοι που τυπικά εκπληρώνουν τους όρους της λεγόμενης «πράσινης επένδυσης», θα μπορούν να πάρουν άδειες λειτουργίας και να ροκανίσουν το ζεστό κοινοτικό χρήμα. Πολύ περισσότερο που οι εγκρίσεις θα στηρίζονται πάνω στο κριτήριο της «ανταγωνιστικότητας», καθώς το 43% του Ταμείου Ανταγωνιστικότητας θα πηγαίνει για «περιβαλλοντολογικές» παρεμβάσεις.
Στο νέο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας θα ενοποιηθούν 12 κοινοτικοί πόροι χρηματοδότησης και λέγεται ότι μεταξύ αυτών θα είναι και το πρόγραμμα ΕUH4Health. Άρα αναμένονται περικοπές στις δαπάνες και τους πόρους για την υγεία.
Συνολικά μειώνονται σε 37 από 58 τα διάφορα κοινοτικά προγράμματα στο όνομα του «εξορθολογισμού».
Η «στοχευμένη» παρέμβαση
Ας «επιστρέψουμε» ξανά στους αριθμούς:
Το σχέδιο αναδιαμορφώνει τη δομή του προϋπολογισμού σε τρεις βασικούς πυλώνες και προβλέπει:
- 865 δισ. ευρώ για τη γεωργία, την αλιεία, τη συνοχή και την κοινωνική πολιτική
- 410 δισ. ευρώ για την ανταγωνιστικότητα, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας και της καινοτομίας
- 200 δισ. ευρώ για την εξωτερική δράση, συμπεριλαμβανομένων 100 δισ. ευρώ για την Ουκρανία. Η «εξωτερική δράση» αφορά κατά βάση την αντιμετώπιση των μεταναστών.
Οι αμυντικές δαπάνες (Άμυνα-Διάστημα) την περίοδο 2028-2034 εκτοξεύονται στα 131 δισ. ευρώ, πέντε φορές μεγαλύτερες από την προηγούμενη επταετία (2021-2027), όπου ήταν 26 δισ. ευρώ.
Θα σχολιάζαμε ότι όπου «βολεύει» έχουμε συγκεκριμένη χρηματοδοτική παρέμβαση, όπου δεν «βολεύει» έχουμε γενικότητες και συγχωνεύσεις κονδυλίων!
Η εύρεση πόρων
Είναι το κομμάτι στο οποίο εκφράστηκαν οι πιο έντονες διαφωνίες στο σχέδιο του Νέου Πολυετούς Πλαισίου.
Συνολικά 9 φόρους προτείνει η Κομισιόν στο νέο Πολυετές Πρόγραμμα (φόροι στις εταιρείες με τζίρο άνω των 100 δισ. ευρώ, φόροι για μη πραγματοποιημένη ανακύκλωση σε πλαστικό και προϊόντα τεχνολογίας, φόροι στα καπνικά προϊόντα, φορολογική ποσοστιαία εισφορά από τις εισπράξεις ΦΠΑ, φόρος από τις δημοπρατήσεις δικαιωμάτων ρύπων κλπ).
Άλλοι από αυτούς, όπως η φορολογία καπνικών προϊόντων, θα επηρεάσουν το λαϊκό εισόδημα άμεσα και άλλες έμμεσα, μέσω της γνωστής διαδικασίας μετακύλισης σε ένα περιβάλλον άκρατου και άπληστου πληθωρισμού.
Όσον αφορά τη φορολογία των μεγάλων επιχειρήσεων, ήδη ειδικά η Γερμανία δήλωσε την αντίθεσή της, όπως και γενικότερα την άρνηση να αναλάβουν τα κράτη μέλη να στηρίξουν τον νέο προϋπολογισμό, καθώς θα επιβαρυνθούν τα μέλη που προσπαθούν να ανασυγκροτήσουν τους εθνικούς τους προϋπολογισμούς για θέματα άμυνας και ασφάλειας.
Αντιδρά ακόμη και το κομμάτι της ενωσιακής γραφειοκρατίας, που μέχρι σήμερα στήριζε τις περιφερειακές οικολογικές παρεμβάσεις, αμειβόμενο κατάλληλα βεβαίως...
Συμπερασματικά, όσο και αν προσπαθεί μέσα από το γνωστό ξύλινο λόγο να κρύψει τις πραγματικές στοχεύσεις του νέου προϋπολογισμού η Κομισιόν δύσκολα μπορεί να συγκαλύψει τις στοχεύσεις του: Μείωση των κοινωνικών δαπανών και ειδικά της υγείας, ουσιαστική κατάργηση της ΚΑΠ, αύξηση των δαπανών για την καταστολή των μεταναστών, τεράστια αύξηση των πολεμικών δαπανών, μεγαλύτερη ληστεία και λαφυραγώγηση του περιβάλλοντος.
Άρα ο λογαριασμός στέλνεται στους εργαζόμενους της ΕΕ, αλλά και πάλι δεν φτάνει η αφαίμαξη. Η ΕΕ δεν μπορεί να παίξει τον ρόλο του ενιαίου κράτους, όσο και αν η Κομισιόν το φροντίζει και το διαλαλεί.
Γιατί όταν μιλάμε για «ευρωπαϊκό κεφάλαιο», δεν πρόκειται για κάτι ενιαίο.
Οι αντιθέσεις ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα της ΕΕ δεν πρόκειται να ξεπεραστούν, αντίθετα θα οξυνθούν, μέσα από τη διπλή γεωπολιτική και οικονομική (η πρόσφατη συμφωνία της ΕΕ με τον Τραμπ) πίεση που δέχονται.
Οι συμβιβασμοί δεν θα είναι το ίδιο εύκολοι, όπως την τρέχουσα επταετία...
ΥΓ. Στο νέο πολυετές προβλέπονται μέτρα για τη μείωση του κόστους του ρεύματος. Δεν τους έπιασε ο πόνος για τον ευρωπαίο καταναλωτή, υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από την ευρωπαϊκή βιομηχανία…
