Φασισμός-φασιστικοποίηση
Να δυναμώσουμε τους αγώνες για έναν κόσμο που δεν θα χωράνε
Πώς (δεν) απαντάμε στον φασισμό
Φασιστικά μορφώματα και φασιστικοποίηση
Η ελληνική περίπτωση
Το τέρας γεννιέται από τη βαρβαρότητα των καιρών
Για να τσακίσουμε τον φασισμό πρέπει να τον καταλάβουμε βαθιά!
Το χρονοντούλαπο της ιστορίας έχει ανοίξει και ξερνάει από μέσα του τα πιο μαύρα σκοτάδια! Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι υμνητές των πιο σκοτεινών στιγμών στην ιστορία της ανθρωπότητας, των πιο αντιδραστικών καθεστώτων που βγήκαν από τα σπλάχνα του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού συστήματος σηκώνουν κεφάλι, καταλαμβάνουν με σοβαροφάνεια και γραβάτες κορυφαίες (ακόμα και κυβερνητικές) θέσεις στα πολιτικά συστήματα μιας σειράς χωρών, παραληρούν και εξαπολύουν κηρύγματα μίσους σε διεθνή αναμετάδοση ή φοράνε τα «στρατιωτικά» τους και σπέρνουν τον τρόμο ως παρακρατικές συμμορίες.
Από πού βγήκαν όλα αυτά τα φαντάσματα του παρελθόντος; Πώς εξηγείται η εκ νέου εμφάνιση και ανάπτυξη του φασιστικού φαινομένου, ιδιαίτερα τις τελευταίες δύο δεκαετίες; Μπορούν να γίνουν συγκρίσεις του σήμερα με το τότε;
Αυτό που μένει διαχρονικό είναι η άρρηκτη σχέση του φασισμού με το σύστημα της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης. Το έδαφος για να φυτρώσουν όλα αυτά τα σαπρόφυτα ήταν και είναι η βαθιά, δομική κρίση του καπιταλισμού, που στις μέρες μας καθίσταται γενικευμένη και αθεράπευτη στη βάση της σύμπλεξής της με τους άγριους ανταγωνισμούς των κυρίαρχων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για το ξαναμοίρασμα του κόσμου.
Η κλιμάκωση της επίθεσης στα δικαιώματα των λαών και της εργατικής τάξης, που συνόδευσε το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης, η επέκτασή της στα μεσοστρώματα, οι κυρίαρχες πολιτικές της φτώχειας και εξαθλίωσης έδωσαν και δίνουν «αέρα στα πανιά» των φασιστών όπου γης. Επιτρέπουν στα κάθε λογής κατακάθια να εκμεταλλεύονται την απόγνωση και την οργή των καταρρακωμένων μικροαστικών στρωμάτων, αλλά και την απελπισία περιθωριοποιημένων και πολιτικά αποπροσανατολισμένων τμημάτων του λαού και της νεολαίας και να παρουσιάζονται ως «σωτήρες». Να χύνουν το ρατσιστικό και σοβινιστικό τους δηλητήριο, προκειμένου να συγκαλύπτουν τους πραγματικούς υπαίτιους των προβλημάτων της κοινωνικής πλειονότητας, δηλαδή το κεφάλαιο και τον ιμπεριαλισμό. Να κατασκευάζουν ψεύτικους εχθρούς: τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, τους γειτονικούς λαούς, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, τους πάσης φύσεως «διαφορετικούς», ακόμα και άλλα κομμάτια των λαϊκών μαζών, που το ένα καλείται να στραφεί εναντίον του άλλου. Με βασικό στόχο για τις δυνάμεις του συστήματος τη διοχέτευση της οργής των από κάτω σε ανώδυνα για το σύστημα και επικίνδυνα για τους λαούς μονοπάτια.
Η φασιστικοποίηση της δημόσιας ζωής, που προχωράει χέρι-χέρι με την ολομέτωπη επίθεση στις εργατικές-λαϊκές κατακτήσεις, τροφοδοτεί και τροφοδοτείται από τη φασιστική αντίληψη και δράση. Σε πείσμα όσων επιχειρούν να παρουσιάσουν τον φασισμό ως κάτι αυθύπαρκτο, αλλά και όσων εντελώς κοντόφθαλμα τον αντιμετωπίζουν ως τον αποκλειστικό αντίπαλο, ας αναρωτηθούμε: Ποιος έχει τον πρώτο λόγο στον περιορισμό του δικαιώματος στην απεργία, στις απαγορεύσεις και την καταστολή των διαδηλώσεων, στις διώξεις αγωνιστών, στο κατέβασμα του στρατού στους δρόμους της Γαλλίας και των ΗΠΑ, στην ποινικοποίηση του κινήματος αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη στις δυτικές ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις, ακόμα και στη φασίζουσα και αντιδραστική ρητορική για μια σειρά από πολιτικά-κοινωνικά ζητήματα; Είναι ή δεν είναι το επίσημο -αστικό- κράτος ο βασικός φορέας της διαδικασίας της φασιστικοποίησης και η κύρια απειλή για τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις λαϊκές ελευθερίες;
Στη σημερινή εποχή, βέβαια, η απειλή που αναφέραμε αποκτά θηριώδεις διαστάσεις. Και αυτό γιατί οι κυρίαρχοι προετοιμάζουν τους όρους ενός νέου Μεγάλου Πολέμου και στη βάση αυτή επιχειρούν να επιβάλουν στους λαούς «σιγή νεκροταφείου», προκειμένου να τους σύρουν στην επικείμενη ανθρωποσφαγή. Αναδύεται ένα διεθνές αντιδραστικό ρεύμα, στο οποίο πρωτοστατούν οι βασικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ενώ οι υποτακτικοί τους στις εξαρτημένες χώρες συντονίζονται και ακολουθούν. Στο MAGA του Τραμπ, εξάλλου, δεν θα μπορούσαν παρά να αντιστοιχούν οι ναζιστικοί χαιρετισμοί του -πρώην- συνεργάτη του, Μασκ, κατά την έναρξη της θητείας του, τα πογκρόμ ενάντια στους μετανάστες, οι εβδομάδες «αντικομμουνισμού» που κηρύσσει, η βαρβαρότητα σε κάθε πτυχή της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Το ίδιο ισχύει και για την ΕΕ των αντικομμουνιστικών μνημονίων και της εξίσωσης ναζισμού-κομμουνισμού, με τις οδηγίες πολεμικής προπαρασκευής προς τους λαούς της και τα κιτ επιβίωσης 72 ωρών. Αντίστοιχα, και στο εσωτερικό του ρώσικου ιμπεριαλισμού εκτρέφεται κάθε αντιδραστικό και οπισθοδρομικό στοιχείο, ενώ και στην Κίνα προωθείται η λατρεία του εθνικού μεγαλείου και η βίαιη καθυπόταξη κάθε αντίδρασης. Στο πλαίσιο αυτών των διεργασιών, λοιπόν, από μερίδες των ιμπεριαλιστικών αστικών τάξεων αναδεικνύονται φασιστικές και ακροδεξιές δυνάμεις ως επιθετική απαίτηση καλύτερου πλασαρίσματος στη παγκόσμια διαπάλη, αλλά και έντασης της καταπίεσης των λαϊκών μαζών των χωρών τους. Είναι χαρακτηριστικές ως προς αυτό η περίπτωση της Λεπέν στη Γαλλία και του AfD στη Γερμανία, που αντανακλούν και δυσαρέσκειες τμημάτων των αστικών τάξεων για τον ρόλο τους και την ηγεμονία στην Ευρώπη.
Πολλοί χαρακτηρίζουν την περίοδο που ζούμε ως έναν νέο «μεσοπόλεμο». Θεωρούμε ότι όσο χρήσιμα και αν είναι τα διδάγματα από την ιστορία, άλλο τόσο δεν έχουν κανένα νόημα οι μηχανιστικές μεταφορές της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης στις σημερινές συνθήκες. Γιατί τότε ο φασισμός πριμοδοτήθηκε ως κεντρική επιλογή των δυνάμεων του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού συστήματος, με κύριο στόχο το πανίσχυρο «αντίπαλο δέος» του κομμουνιστικού κινήματος. Οι πιο επιθετικές μερίδες του χρηματιστικού κεφαλαίου προώθησαν την «ανοιχτή τρομοκρατική δικτατορία τους» για να πάνε σε πόλεμο και να λογαριαστούν με το πρώτο εργατικό κράτος στον κόσμο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, μάλιστα, ότι για τη διείσδυσή του στις μικροαστικές μάζες ο ναζιφασισμός αξιοποίησε στοιχεία της αίγλης του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, για να τα πετάξει από πάνω του και να τα συντρίψει στη συνέχεια, αφού πρώτα είχε φροντίσει να τσακίσει τις αντιστάσεις της εργατικής τάξης, με τη σύμπραξη του κράτους και των μηχανισμών του. Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι το βασικό ιδεολογικό όχημα του εθνικοσοσιαλισμού, ο αντισημιτισμός, στο σύγχρονο φασιστικό φαινόμενο έχει δώσει τη θέση του στην ισλαμοφοβία και τις αντιμεταναστευτικές κραυγές.
Στη φάση της ήττας του κομμουνιστικού κινήματος και της αποσυγκρότησης της εργατικής τάξης που διανύουμε, οι φασίστες εκμεταλλεύονται την κυριαρχία των δυνάμεων του συμβιβασμού και την επικρατούσα εκδοχή της αριστεράς του... σαλονιού και του κοινοβουλίου, φοράνε «αντισυστημικό» προσωπείο και μολύνουν λαϊκές συνειδήσεις. Το μίσος τους, βέβαια, για τον κομμουνισμό και την απελευθερωτική προοπτική της ανθρωπότητας παραμένει άσβεστο. Γιατί εκεί βρίσκεται η πραγματική διέξοδος για τους λαούς απέναντι στην επελαύνουσα βαρβαρότητα και ο μεγαλύτερος εφιάλτης για το σύστημα και τα φασιστικά παραπαίδια του.
Φασισμός-φασιστικοποίηση
Να δυναμώσουμε τους αγώνες για έναν κόσμο που δεν θα χωράνε
Πώς αντιμετωπίζεται ο φασισμός στη χώρα μας; Αυτό είναι ένα ερώτημα του οποίου η απάντηση χρόνια τώρα απασχολεί πολιτικές οργανώσεις και αγωνιστές. Και σε περιόδους οικονομικής κρίσης, φτώχειας και ανεργίας, όπως η σημερινή, η απάντηση γίνεται όλο και πιο επιτακτική, αφού παρατηρείται όξυνση του φασιστικού φαινομένου. Σε τέτοιες περιόδους παρατηρείται και η ένταση της φασιστικοποίησης της δημόσιας ζωής, με την οποία ευνοείται η εμφάνιση του φασισμού. Η φασιστικοποίηση λειτουργεί ως απαραίτητο συμπλήρωμα στην επίθεση της αστικής τάξης στα δικαιώματά μας. Μεταφράζεται σε ένταση της επίθεσης στα συνδικαλιστικά και δημοκρατικά δικαιώματα και σε ένταση της καταστολής απέναντι στον λαό. Όταν η κυβέρνηση φιμώνει οποιαδήποτε προοδευτική φωνή πάει κόντρα στην επίθεση, τότε αφήνεται και χώρος στους φασίστες να δράσουν ανενόχλητοι.
Πώς απαντάμε σε αυτή τη διαδικασία; Μέσα από την ανασυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων και των σωματείων των εργαζόμενων. Την ανάπτυξη των αγώνων των μαθητών και των φοιτητών ενάντια στα μέτρα που τους διώχνουν από τα σχολεία και τις σχολές, που μετατρέπουν την εκπαίδευση από δικαίωμα σε προνόμιο των λίγων κι εκλεκτών. Το ξετύλιγμα της πάλης των εργαζόμενων ενάντια στις συνθήκες δουλείας που διαμορφώνει το κεφάλαιο. Τη συγκρότηση και ανάπτυξη της πάλης στις γειτονιές για καλύτερες συνθήκες και όρους ζωής, ενάντια στις πολιτικές υποβάθμισής της.
Οι φασίστες δεν πρέπει να έχουν χώρο έκφρασης και δράσης στα σχολεία, στα σωματεία και στους φοιτητικούς συλλόγους, στις γειτονιές μας. Για να απομονωθούν χρειάζεται να είναι πεισμένος ο κόσμος να το κάνει. Και σε αυτό το σημείο υπάρχει η ανάγκη να απαντηθεί η αστική προπαγάνδα που παρουσιάζει τον φασισμό ως άλλη μια άποψη που έχει δικαίωμα (αν όχι πρέπει) και αυτή να ακούγεται, αλλά και η προπαγάνδα που κάνουν οι ίδιες οι ομάδες αυτές. Η δράση τους πρέπει να αποκαλύπτεται. Στην υποχώρηση των αριστερών φωνών είναι που έρχονται να πατήσουν οι φασίστες και να δώσουν τη δική τους εξήγηση για το ποιος φταίει για τα προβλήματά μας. Οι αγώνες για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας που τόσο βίαια καταργούνται θα δώσουν προσανατολισμό στην οργή που έχει μαζέψει ο κόσμος και δεν ξέρει πού και πώς να την εκφράσει.
Οι φασίστες βλέπουν ως εχθρό τους και ως υπεύθυνο για τα προβλήματα τον αριστερό, τον προοδευτικό, τον κομμουνιστή, τον μετανάστη, αυτόν που πιστεύει σε άλλη θρησκεία, τον ομοφυλόφιλο. Θέλουν να σπάσουν την ενότητα σε ταξική βάση που πρέπει να έχουν τα καταπιεσμένα στρώματα. Θα στοχοποιήσουν τους καθηγητές που κάνουν απεργία και διώκονται επειδή αντιδρούν στην αξιολόγηση ως «αναρχοκομμουνιστές». Θα τραμπουκίσουν τους μαθητές που καλούν σε συμμετοχή σε διαδήλωση ενάντια στην ΕΒΕ και την Τράπεζα Θεμάτων επειδή «είναι αριστεροί». Θα χτυπήσουν τις απεργιακές περιφρουρήσεις ως μπράβοι των αφεντικών, θα σκάσουν νύχτα στις σχολές και θα καταστρέψουν το υλικό αριστερών δυνάμεων που καλούν σε αγώνα ενάντια στις διαγραφές και τα πειθαρχικά. Και εδώ φαίνεται πόσο στοχευμένη και αντιδραστική είναι η θεωρία των δύο άκρων και της εξίσωσης του φασισμού με τον κομμουνισμό και πόσο, επί της ουσίας, θέλει να βγάλει λάδι το καπιταλιστικό σύστημα.
Αν με το να έτρωγαν ένα χέρι ξύλο οι φασίστες τους ξεφορτωνόμασταν, θα είχαμε μια σχετικά εύκολη λύση στο πρόβλημά μας. Ή ακόμη και αν έφτανε η καταδίκη όλων των φασιστικών αποβρασμάτων μέσα από τα αστικά δικαστήρια, θα έπρεπε να είχαμε ξεμπερδέψει με την Χρυσή Αυγή. Η πραγματικότητα, όμως, δείχνει ότι όσο υπάρχουν οι υλικοί όροι που στρέφουν τον κόσμο σε ρητορείες μίσους, τόσο θα ξεπηδάνε νέες ομάδες και θα αναγεννιούνται παλιές.
Όποιος, λοιπόν, θέλει να απαντήσει στην άνοδο του φασιστικού φαινομένου πρέπει να βάλει το χεράκι του στην ανασυγκρότηση του σωματείου του, του φοιτητικού του συλλόγου, της πρωτοβουλίας στη γειτονιά του. Παλεύοντας για να μπει η αντικαπιταλιστική- αντιιμπεριαλιστική-αντισυνδιαχειριστική κατεύθυνση στο κίνημα, ανοίγουμε μέτωπο ΚΑΙ απέναντι στον φασισμό.
Βέβαια, η αντιφασιστική πάλη έχει, σε έναν βαθμό, την δική της αυτοτέλεια. Σε περιπτώσεις φασιστικών επιθέσεων χρειάζεται με γρήγορα αντανακλαστικά να υπάρχει μια κινηματική και με μαζικούς όρους καταγγελία από ευρύτερες αγωνιστικές δυνάμεις. Ωστόσο, μόνο μέσα από την ανάπτυξη της πάλης για δικαιώματα αποκαλύπτεται και η δράση των φασιστών, που δεν λένε κουβέντα για τα πραγματικά μας προβλήματα και δεν θέλουν να θίξουν τα ιερά και όσια του καπιταλιστικού συστήματος. Ακριβώς επειδή ο φασισμός είναι αστική ιδεολογία και η εμφάνισή του εξυπηρετεί τα συμφέροντα της αστικής τάξης, είναι σε περιόδους όξυνσης της επίθεσης που επιστρατεύεται. Και είναι σε περιόδους όξυνσης της ταξικής πάλης και των λαϊκών αγώνων που πιο εύκολα ξεσκεπάζεται ο ρόλος του. Δεν είναι τυχαίο που ξαναβγαίνει στην επιφάνεια σε περιόδους που η κοινωνική δυσαρέσκεια του κόσμου μεγαλώνει και όταν η αριστερά δυσκολεύεται να παράξει αιτήματα πάλης που να απαντάνε στα πραγματικά προβλήματα και τις ανησυχίες του κόσμου.
Το πόσο αντιτίθενται οι φασίστες στο σύστημα φαίνεται από το πώς αξιοποιούνται για να μετατοπιστεί η δημόσια συζήτηση όλο και πιο δεξιά, πώς προσφέρουν στελέχη στα δεξιά αστικά κόμματα, πώς γίνονται δεκανίκι -όποτε χρειαστεί- για να επέλθει σταθερότητα στο πολιτικό σύστημα, όπως συνέβη με την συγκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ. Στις απεργίες για αυξήσεις στους μισθούς δεν είδαμε και δεν θα δούμε φασιστικές ομάδες να πρωτοστατούν. Όταν ξεσπάσουν αντιπολεμικές-αντιιμπεριαλιστικές κινητοποιήσεις, ενάντια στην εξάρτηση της χώρας από ΗΠΑ και ΕΕ, οι φασίστες τι ρόλο θα παίξουν; Μήπως αντίστοιχο με αυτόν που αναλαμβάνουν τώρα με το ζήτημα της Παλαιστίνης;
Για να υψώσουμε τείχη απέναντι στον φασισμό και τη φασιστικοποίηση, χρειάζεται να δυναμώσουμε τους αγώνες μας για ένα καλύτερο αύριο στο οποίο δεν θα χωράνε!
Πώς (δεν) απαντάμε στον φασισμό
Πώς να σταθούμε απέναντι στην αναβάθμιση της φασιστικοποίησης που περιλαμβάνει και την ενεργοποίηση φασιστών; Με ποια γραμμή πάλης ο λαός θα υπερασπιστεί δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, πώς θα φράξει τον δρόμο στις φασιστικές συμμορίες που ανασύρονται ξανά από τις τρύπες τους;
Από διάφορες πλευρές εμφανίζεται ως απάντηση στον φασισμό και την καταστολή η συμπόρευση του μαζικού κινήματος με αστούς και παράγοντες με δημοκρατικές ευαισθησίες. Είναι η γνωστή καραμέλα του «συνταγματικού τόξου», που θα λειτουργήσει σαν ασπίδα στον φασισμό και την όποια εκτροπή. Ανάλογα τη παραλλαγή, περιλαμβάνει κόμματα του λεγόμενου «προοδευτικού χώρου» (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ.), κομμάτι της ΝΔ, δημάρχους, πρυτάνεις, αστικούς θεσμούς όπως η δικαιοσύνη.
Είναι οι ίδιοι που δεν βγάζουν τσιμουδιά για τις χιλιάδες διώξεις εκπαιδευτικών, για τις διαγραφές και τα πειθαρχικά φοιτητών, για τα μαθητοδικεία. Που σιωπούν για τους νόμους που φακελώνουν σωματεία και το νέο πειθαρχικό στο Δημόσιο. Είναι αυτοί που, είτε ως κυβέρνηση είτε ως αντιπολίτευση είτε από άλλη θέση ευθύνης, βάζουν πλάτη στην επιβολή του εργασιακού μεσαίωνα, στο σάρωμα κατακτήσεων, στην εφαρμογή των αντιλαϊκών νόμων. Στήνουν τείχος, όχι δημοκρατίας, αλλά βαρβαρότητας και στρώνουν έτσι το έδαφος για να φυτρώσουν τα φασιστικά ζιζάνια σε περιβάλλον αδιεξόδων και απελπισίας.
Αλήθεια, ξεχνάμε ότι το σύνολο του αστικού πολιτικού κόσμου (με τη συνδρομή της ρεφορμιστικής αριστεράς) διαγκωνίζεται για το ποιος είναι πιο επιθετικός απέναντι στην ανταγωνίστρια Τουρκία, αναπαράγοντας εθνικιστικά κηρύγματα; Ότι όλοι μαζί έκαναν επίδειξη εθνικής ενότητας με τον υπόδικο Κασιδιάρη στο Καστελόριζο; Ότι κεντρώοι και ευαίσθητοι, αφού κλαψουρίσουν υποκριτικά για το δράμα της προσφυγιάς, δηλώνουν κατηγορηματικά ότι δεν αντέχει άλλους η χώρα, αλλά αντέχει μια χαρά να γεμίσει με ΝΑΤΟϊκές βάσεις; Ότι κυβέρνηση και αντιπολίτευση δεν χάνουν ευκαιρία να χτυπήσουν προσοχή στους μεγαλύτερους φασιστές, τους αμερικάνους ιμπεριαλιστές;
Όσο για την αστική δικαιοσύνη, δεν ξεχνά να αποδεικνύει ποια ταξικά συμφέροντα υπηρετεί. Φέρεται με το γάντι αποφυλακίζοντας, τελικά, μέχρι και τον Μιχολολιάκο για να σταλεί μήνυμα ανοχής σε ό,τι μαύρο συγκροτείται. Ενώ η Χ. Χοτζόγλου αντιμετώπισε γραβατωμένους φασίστες στο Εφετείο και ο φοιτητής που έγραψε λευτεριά στη Παλαιστίνη σε έναν τοίχο έφαγε 14 μήνες φυλακή για να σταλεί μήνυμα καταστολής σε όποιον αντιστέκεται!
Πρόκειται για μια επικίνδυνη τοποθέτηση που δεν βλέπει ότι η κλιμάκωση της φασιστικοποίησης αποτελεί κεντρική πολιτική επιλογή για το σύστημα, με δεδομένη την αποστοίχιση των μαζών από τα κόμματα και τους εκπροσώπους του αστικού πολιτικού σκηνικού. Δεν βλέπει ότι η αστυνομοκρατία και τα φασιστικά παραληρήματα δεν είναι παρέκκλιση από την αστική δημοκρατία, αλλά συμπληρώνουν την αντιλαϊκή επίθεση και την εμπλοκή στα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Ότι οι φασιστοομάδες βγήκαν από τα σκοτάδια τους για να παρελάσουν στις 28/10 ώστε να αξιοποιηθούν στην εμπέδωση ενός κλίματος τρόμου. Και καταλήγει να εκχωρεί τη υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθερίων σε αυτούς που στήριξαν και στηρίζουν την εμπέδωση της φασιστικοποίησης.
Ούτε, βέβαια, αποτελεί απάντηση το κυνηγητό με τους φασιστές από αυτόκλητες ομάδες κρούσης. Βαφτίζουν κινηματική δράση την στρατιωτικοποιημένη αντιπαράθεση με τις φασιστοσυμορίες, πέρα και έξω από τη σύνδεση με τον λαό. Δηλώνουν ότι «τσακίζουν τους φασίστες» στις γειτονιές και ο κόσμος στη γειτονιά δε παίρνει πρέφα ή, στην καλή περίπτωση, καλείται να χειροκροτήσει.
Στη πραγματικότητα εκτονώνει δυναμικά, αλλά δεν τσακίζει τον φασιστικό τσαμπουκά, αλλά αντίθετα τον συσπειρώνει. Καταρχάς γιατί σε οργανωτικό επίπεδο τα φασιστοειδή είναι σε στενή σχέση με τους επίσημους μηχανισμούς καταστολής. Κοινώς, έχουν «πλάτες». Αλλά κυρίως γιατί δεν αναμετριέται με τις πηγές τροφοδότησης του φασισμού, που είναι τα αποτελέσματα της αντιλαϊκής επίθεσης, σε συνδυασμό με την ανυπαρξία κινηματικής διεξόδου. Δεν απευθύνεται στον λαό για να οργανώσει την πάλη του, για τη ζωή του, αλλά αναλαμβάνει να καθαρίσει ως αυτόκλητος Ζορό.
Αυτές οι αντιλήψεις, είτε αναζητούν θεσμικές πλάτες είτε ψάχνουν να εκτονωθούν με κλεφτοπόλεμο, έχουν κοινή συνισταμένη. Ξεκόβουν τον φασισμό από τη μήτρα που διαρκώς τον τροφοδοτεί, τον καπιταλισμό –ιμπεριαλισμό. Ξεκόβουν την αντιφασιστική πάλη από τον συνολικότερο αγώνα για την υπεράσπιση των συμφερόντων της εργαζόμενης πλειοψηφίας. Εκφράζουν την παραίτηση από το κύριο καθήκον, που είναι η συγκρότηση των μετώπων πάλης του λαού ενάντια στην επίθεση. Την παραίτηση από την πολιτική δουλειά μυρμηγκιού για να κερδηθεί η νέα γενιά με τις συλλογικές αντιστάσεις του σήμερα και με την κόκκινη ελπίδα και όχι να παραλύσει με τον σκοταδισμό της καθυστέρησης και το μαύρο του φασισμού.
Φασιστικά μορφώματα και φασιστικοποίηση
Η ελληνική περίπτωση
Μεγάλη συζήτηση γίνεται τα τελευταία χρόνια για την άνοδο ακροδεξιών και φασιστικών ομάδων και κομμάτων στη χώρα μας και όχι μόνο. Συζήτηση που ανοίγει τόσο από συστημικούς αναλυτές, όσο και από οργανώσεις της Αριστεράς. Με διάφορες αφορμές, είτε είναι κεντρικές πολιτικές εξελίξεις όπως τα μεγάλα εκλογικά ποσοστά της Μελόνι, της Λεπέν και του AfD στην Ευρώπη, είτε είναι, στα δικά μας, η είσοδος των τριών ακροδεξιών κομμάτων στην ελληνική βουλή. Αλλά και πιο «περιθωριακά» γεγονότα, όπως η προσπάθεια επανεμφάνισης της Χρυσής Αυγής (παρεμβάσεις με αφίσες και μοιράσματα στα δυτικά της Θεσσαλονίκης), η αποφυλάκιση Μιχαλολιάκου, το άνοιγμα νέων γραφείων στη Θεσσαλονίκη και η φιέστα στις Θερμοπύλες.
Από τη Χούντα…
Να σημειώσουμε αρχικά ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ των φασιστικών μορφωμάτων σε ιμπεριαλιστικές και σε εξαρτημένες χώρες. Στις πρώτες η ανάδειξή τους συνδέεται απευθείας με μερίδες των αστικών τάξεων και διαφορετικές προσεγγίσεις ως και προσανατολισμούς του ιμπεριαλιστικού ρόλου τους. Στην περίοδο που διανύουμε συνδέονται επιπλέον με την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών σε συνθήκες πολεμικής προετοιμασίας.
Σε μια εξαρτημένη χώρα, όπως η Ελλάδα, η προώθηση και η άνοδος φασιστικών κομμάτων, πόσο μάλλον η ανάδειξή τους σε κυρίαρχη δύναμη, γίνεται πάντα με την έγκριση και την καθοδήγηση ιμπεριαλιστικών κέντρων. Το ίδιο ισχύει και για την επιβολή ανοιχτά φασιστικών δικτατοριών που αναλαμβάνουν πραξικοπηματικά την διακυβέρνηση, όπως η Χούντα στην χώρα μας. Και η ντόπια αστική τάξη; Αυτή, πιστή στην υπηρέτηση των συμφερόντων των ξένων αφεντικών της, βρήκε τότε μια πρώτης τάξης ευκαιρία να ξεμπερδέψει (έτσι νόμιζε) με το λαϊκό κίνημα και τους εργατικούς αγώνες της δεκαετίας του ΄60. Να διατηρήσει την εξουσία της και να ξεπεράσει τις εσωτερικές της κρίσεις μέσω της πλήρους ευθυγράμμισής της με τις εντολές των Αμερικάνων.
Ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός οργάνωσε και καθοδήγησε το φασιστικό πραξικόπημα στην Ελλάδα (αφού η ελληνική αστική τάξη δεν μπορούσε να εγγυηθεί την ομαλή πολιτική λειτουργία), ώστε να εξυπηρετήσει τις φιλοπόλεμες ανάγκες του για κυριαρχία στον πλανήτη. Η χώρα μετατράπηκε σε μια απέραντη βάση του ΝΑΤΟ, σε αποθήκη του δολοφονικού οπλοστασίου των ΗΠΑ. Χρησιμοποιήθηκε για τις επεμβάσεις σε Μ. Ανατολή και ΝΑ Μεσόγειο και όλα αυτά με τον στρατό στους δρόμους, τους αγωνιστές στα μπουντρούμια της ασφάλειας και τις εξορίες και τον λαό χωρίς πολιτικές και συνδικαλιστικές ελευθερίες.
...στην (επαν)εμφάνιση των φασιστών στις μέρες μας
Από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, σημαντικός σταθμός στην ενίσχυση ανοιχτά φασιστικών συμμοριών και τη νομιμοποίησή τους στη δημόσια και πολιτική ζωή ήταν η περίοδος των μνημονίων. Τότε που η άνοδος της Χρυσής Αυγής, η είσοδός της στη βουλή, αλλά και η δράση της στον δρόμο υπηρετούσαν έναν διπλό ρόλο για το σύστημα. Πρώτον, χρησιμοποιήθηκε για την τρομοκράτηση του λαϊκού κινήματος που βρισκόταν στις πλατείες ενάντια στην εφαρμογή των μνημονίων. Δεύτερον, επιστρατεύτηκε πολιτικά ώστε να καλύψει με τον υποτιθέμενο αντισυστημικό-ριζοσπαστικό της λόγο, το κενό που άφηνε η Αριστερά με τη στάση υποταγής στον κοινοβουλευτισμό που ακολουθούσε. Για τα μορφώματα αυτά, τα μέτρα δεν χτυπούσαν τα δικαιώματα του λαού, αλλά στρέφονταν γενικά ενάντια στους Έλληνες. Η ψήφισή τους ήταν ζήτημα κάποιων ξεπουλημένων πολιτικών και όχι της εξάρτησης της άρχουσας τάξης και των αποφάσεων των ιμπεριαλιστών-δανειστών. Αποφάσεις που η ελληνική αστική τάξη είδε ως ευκαιρία ώστε να γκρεμίσει κατακτήσεις δεκαετιών.
Σήμερα, η άνοδος ακροδεξιών και φασιστικών κομμάτων στην Ελλάδα συμβάλλει στην όλο και δεξιότερη μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού και ταυτόχρονα τρέφεται απ’ αυτήν. Αποτελεί αντανάκλαση της έντασης της φασιστικοποίησης της δημόσιας ζωής σε συνθήκες παροξυσμού των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και των πολεμικών συγκρούσεων, της άνευ προηγούμενου επίθεσης του κεφαλαίου στις εργαζόμενες μάζες. Οι εξελίξεις επιβάλλουν ισχυροποίηση του κράτους και των κατασταλτικών μηχανισμών. Κράτος που δεν «σηκώνει» στο εσωτερικό του λαϊκή αμφισβήτηση και διεκδικήσεις, αλλά και πριμοδοτεί τον εθνικισμό για να τον χρησιμοποιήσει στον αντιδραστικό ανταγωνισμό της αστικής τάξης με την ανταγωνίστριά της αστική τάξη της Τουρκίας. Όλα αυτά διαμορφώνουν πεδίο δυναμικής εμφάνισης φασιστικών φωνών, οι οποίες ζητάνε ακόμη ισχυρότερο κράτος, πιο «εθνικό», απαλλαγμένο από τις αδυναμίες που το καθιστούν ευάλωτο ή ανεκτικό: τους μετανάστες, τους αριστερούς, τους γειτονικούς λαούς.
Η φασιστικοποίηση και η έντασή της, οργανικό στοιχείο της επίθεσης
Στοιχειώδεις πολιτικές και κοινωνικές ελευθερίες αμφισβητούνται, σε βαθμό που θυμίζουν (δικαιολογημένα) χουντικές εμπνεύσεις. Η δηλητηρίαση των συνειδήσεων του λαού και της νεολαίας είναι προϋπόθεση ώστε να νομιμοποιηθεί αυτή η αμφισβήτηση. Δίπλα στα φασιστικά-ρατσιστικά πογκρόμ των ταγμάτων εφόδου βρίσκεται η επίσημη φιλολογία για την ευθύνη των μεταναστών για την ανεργία. Για τα χάλια της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ευθύνονται οι «αιώνιοι φοιτητές». Για την τραγική κατάσταση σε νοσοκομεία και δημόσιες υπηρεσίες φταίνε οι «τεμπέληδες δημόσιοι υπάλληλοι». Τα περισσότερα όπλα, οι περισσότερες αμερικάνικες βάσεις, οι περισσότεροι στρατιώτες ταιριάζουν με το εθνικιστικό μίσος που σκορπάνε οι φασίστες απέναντι στην «τουρκική απειλή».
Η φασιστικοποίηση, λοιπόν, της δημόσιας ζωής είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα στο τσάκισμα των δικαιωμάτων του λαού. Όσο η επίθεση απλώνεται σε πρωτοφανέρωτα επίπεδα, τόσο θα εντείνεται η φασιστικοποίηση. Τα 13ωρα πάνε χέρι-χέρι με την απαγόρευση των απεργιών, την παρανομία των σωματείων. Η ακρίβεια και η μείωση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων, συνοδεύονται από την απαγόρευση των διαδηλώσεων. Οι μειώσεις μισθών των δημοσίων υπαλλήλων περνάνε μέσα από την αξιολόγηση, τα πειθαρχικά και τις απολύσεις για συνδικαλιστικούς λόγους. Το ταξικό μέτρο των διαγραφών από τα πανεπιστήμια, υλοποιείται μέσω των πειθαρχικών διαγραφών όσων αντιστέκονται, καθώς και της κατάργησης του ασύλου. Η αντιδραστική ΕΒΕ επιβάλλεται στους μαθητές με ξύλο και τηλεμαθήματα. Η οργή του λαού για τη δολοφονία των Τεμπών θα βρίσκει απέναντι της, την απαγόρευση συγκεντρώσεων (στον Άγνωστο Στρατιώτη). Η αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη, τιμωρείται με 14 μήνες φυλάκιση για ένα γκράφιτι. Και αν δεν είχε βρεθεί κάποιο φασιστοειδές να ρουφιανέψει την κονκάρδα της μαθήτριας στην παρέλαση, είμαστε σίγουροι ότι οι κρατικοί μηχανισμοί της κυρίαρχης τάξης θα το ανακάλυπταν για να στηρίξουν την «εθνική γραμμή» στήριξης του γενοκτόνου Ισραήλ!
