Τις τελευταίες εβδομάδες στο ουκρανικό μέτωπο, όπως δείχνουν τα γεγονότα στο πεδίο, ο ρωσικός στρατός επιταχύνει την προώθησή του στο Ντονμπάς και δυτικότερα. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εισέλθει και ελέγχουν τμήματα των δίδυμων πόλεων Ποκρόφσκ-Μίρνογκραντ, γεγονός που πιθανότατα θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα του πολέμου. Η κατοχή των δύο πόλεων, που είναι συγκοινωνιακοί κόμβοι, θυμίζει την τακτική της κατάληψης της Μαριούπολης την άνοιξη του 2022. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για το Κούπιανσκ στην περιφέρεια του Χάρκοβο.
Δυτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι η κινήσεις του ρώσικου στρατού στοχεύουν γενικότερα σε μια μεγάλης κλίμακας περικύκλωση σε ότι έχει απομείνει από τη λεγόμενη «ζώνη- φρούριο» στο Ντονμπάς. Από τη πλευρά του ο ουκρανός πολιτικός αναλυτής Ιστσένκο, υποστηρίζει ότι η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, όχι μόνο επιταχύνεται, αλλά και επεκτείνεται σε μια ευρύτερη περιοχή πέραν του Ντονμπάς, επιδιώκοντας τη δημιουργία «ζώνης ασφαλείας» νοτιότερα.
Τα ουκρανικά μέσα δεν αναφέρονται στις εξελίξεις αυτές λεπτομερώς. Υπαινίσσονται ότι η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη και επαναλαμβάνουν καθημερινά ότι «ο ουκρανικός στρατός αμύνεται γενναία». Στα χαρτιά και στις συνεντεύξεις Τύπου οι απώλειες φαίνονται μέτριες και οι αριθμοί συγκρατημένοι. Ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων Χνάτοφ, θεωρεί ότι η «υπερβολική πληροφόρηση» στη δημόσια σφαίρα θα εμποδίσει τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας! Ωστόσο, σύμφωνα με τον επικεφαλής του τμήματος επικοινωνιών της Διοίκησης της Πολεμικής Αεροπορίας Ίχνατ, οι ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις στις 8 του Νοέμβρη δείχνουν μια νέα τακτική: τη διάλυση της ενεργειακής τροφοδοσίας του στρατού.
Ομοίως τα δυτικά ΜΜΕ δεν δίνουν πληροφορίες για την ακριβή κατάσταση στο μέτωπο, ενώ για όσα γεγονότα δεν μπορούν να παρακαμφθούν, προσθέτουν τη φράση «σύμφωνα με πληροφορίες που δεν μπορέσαμε να διασταυρώσουμε με επιτόπιο ρεπορτάζ ή άλλες πηγές». Ωστόσο, σύμφωνα με «διασταυρωμένες πληροφορίες» της γερμανικής εφημερίδας, Die Welt, το κύριο πρόβλημα για τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις αφορά τις λιποταξίες, που ανέρχονται από την αρχή του χρόνου σε 180.000 περίπου.
Στο διπλωματικό παρασκήνιο -και όχι μόνο- σίγουρα υπάρχουν διεργασίες. Έφυγε προσωρινά(;) από το προσκήνιο η συνάντηση κορυφής Πούτιν-Τραμπ, που ενδεχομένως να συντελέσει σε φυγή από το προσκήνιο και του ρώσου ΥΠΕΞ, Λαβρόφ. Σύμφωνα με τους Financial Times, η αδιάλλακτη στάση του Ρώσου υπουργού στο τηλεφώνημα με τον αμερικανό ομόλογό του Ρούμπιο, ήταν αυτή που οδήγησε τον Λευκό Οίκο να «παγώσει» τη συνάντηση. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η ματαίωση πυροδοτήθηκε λίγο μετά από αυτό το τηλεφώνημα. Στη συνέχεια, η απουσία του Λαβρόφ από το Συμβούλιο Ασφαλείας και η μη παρουσία του στη G20, πυροδότησε -παρά τις επίσημες διαψεύσεις- σενάρια ότι ο Λαβρόφ βρίσκεται πλέον σε δυσμένεια. Μάλιστα κάποιοι προεξοφλούν και τη διαδοχή του από τον υφυπουργό Εξωτερικών Ριαμπκόφ. Για τους Δυτικούς πάντως, μια τέτοια εξέλιξη δεν μεταφράζεται αναγκαστικά σε «άνοιγμα» ή μετριοπάθεια.
Στην πολιτική, και σε επίπεδο εικόνας, τίποτα δεν είναι τυχαίο. Η θέση ή η απουσία από το κάδρο, διαβάζεται πολιτικά. Μέχρι στιγμής, το Κρεμλίνο απορρίπτει κάθε σενάριο ρήξης. Και επειδή στην πολιτική σημειολογία η εικόνα έχει ένα προβάδισμα, μόνο η δημόσια επανεμφάνιση του Λαβρόφ θα ανατρέψει τα ανάλογα σενάρια.
Πλέον στον πόλεμο της Ουκρανίας τα ζητήματα ουσίας δεν αφορούν το διπλωματικό πεδίο. Ουκρανοί και Ευρωπαίοι υποστηρίζουν ότι η απόφαση Τραμπ ήταν συνέπεια της διαφωνίας για άμεση κατάπαυση του πυρός και παγώματος της γραμμής μετώπου. Όμως, πίσω από τέτοιες αποφάσεις, κρύβονται στρατηγικών διαστάσεων κινήσεις, αναδεικνύοντας και αναλόγων διαστάσεων αντιφάσεις!
Την ώρα που η Ουάσινγκτον φαίνεται να προωθεί ένα δύσκολο διάλογο με τη Μόσχα, οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές εργαλειοποιούν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία για να στηρίξουν τις ιδιαίτερες φιλοδοξίες τους. Ταυτόχρονα το Κρεμλίνο αντιμετωπίζει ένα ανήσυχο ερώτημα: το άνοιγμα Τραμπ είναι μια ευκαιρία που μπορεί να αξιοποιηθεί; Αν ναι, ο χρόνος είναι κρίσιμη μεταβλητή. Το Κρεμλίνο σίγουρα θα ήθελε μία συμφωνία πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές τον Νοέμβριο του 2026, καθώς η επιρροή του Τραμπ ενδέχεται να μειωθεί στα τελευταία δύο χρόνια της θητείας του, ειδικά αν οι Δημοκρατικοί αποκτήσουν τον έλεγχο ενός ή και των δύο Σωμάτων του Κογκρέσου.
Σήμερα, με τη διπλωματία σε τέλμα, αυτό που υπάρχει στην επικαιρότητα είναι οι πολεμικές κραυγές Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών που απειλούν με αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία. Βέβαια έπεσαν αρκετά οι τόνοι, αφού είναι δεδομένο ότι χωρίς τη στήριξη της Ουάσιγκτον δεν μπορούν. Το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι πόσο θα αντέξουν ακόμη οι ουκρανικές δυνάμεις το σφυροκόπημα του ρωσικού στρατού στο Ντονμπάς, αλλά τι επίδραση θα έχει στις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ – Ρωσίας μια προέλαση των δυνάμεων της Μόσχας δυτικά και νοτιοδυτικά, στον Δνείπερο και την Οδησσό;
Μέσα σε αυτή την αβεβαιότητα διακρίνεται (και παρά την εμπλοκή που οδήγησε στη ματαίωση με αμερικανική πρωτοβουλία της συνάντησης Πούτιν - Τραμπ στη Βουδαπέστη) ότι Λευκός Οίκος και Κρεμλίνο προσέχουν να μη θέσουν σε κίνδυνο αυτό που διαμορφώθηκε τους τελευταίους μήνες σε επίπεδο ηγετών. Οι πρόσφατες κινήσεις Τραμπ ενδεχομένως να υποδηλώνουν προσπάθεια των ΗΠΑ για μία νέα διπλωματική προσέγγιση στο Ουκρανικό, που δεν θα περιορίζεται στο «εδαφικό».
Αλλά και σε αυτή τη περίπτωση, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία, που σήμερα συνεχίζουν το παιχνίδι της καθυστέρησης με ρητορικές πλειοδοσίες υπέρ της Ουκρανίας, δεν είναι δεδομένο ότι θα σπεύσουν να ευθυγραμμιστούν πλήρως με τη «Ρεαλπολιτίκ» του Τραμπ.
ΧΒ
