Η Ρωσία κατέστησε σαφές στις 3 Δεκεμβρίου στην αμερικανική αντιπροσωπεία που είχε επισκεφθεί τη Μόσχα πως η τροποποίηση του αρχικού σχεδίου (των 28 σημείων) Τραμπ από Ευρωπαίους και Ζελένσκι (σχέδιο 19 σημείων) δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτό ως βάση διαπραγμάτευσης. Το προφανές αδιέξοδο που παρήγαγε αυτή η συνάντηση αμερικανών και ρώσων αξιωματούχων, παρουσία μάλιστα του Πούτιν, παρήγαγε ένα νέο μπαράζ επαφών στο «τρίγωνο» ΗΠΑ - Ευρωπαίων και Ζελένσκι, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα αμείωτο.
Ακόμα ένας κύκλος σουρεαλιστικού αδιεξόδου
Χρονικά ακολούθησαν οι τριήμερες άκαρπες συναντήσεις στο Μαϊάμι αμερικανών και ουκρανών αξιωματούχων, με τις ΗΠΑ να πιέζουν για παραχωρήσεις εδαφών στο Ντονμπάς έναντι κάποιων αόριστων εγγυήσεων ασφαλείας και τους ουκρανούς αξιωματούχους να το αρνούνται. Ενδιαμέσως μάλιστα των συζητήσεων ο Τραμπ κατηγόρησε δημόσια τον Ζελένσκι ότι δεν έχει διαβάσει το σχέδιο των ΗΠΑ!
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν συνομιλίες του Ζελένσκι με Στάρμερ, Μακρόν και Μερτς στο Λονδίνο και έπειτα με τους επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες παρουσία μάλιστα και του γ.γ. του ΝΑΤΟ, Ρούτε, στις οποίες επιβεβαιώθηκε η «ακλόνητη στήριξη» της Ουκρανίας από ΕΕ και ΝΑΤΟ. Ο Ζελένσκι πέρασε και από τη Ρώμη για να ολοκληρωθεί προς στιγμή ακόμη ένας κύκλος σουρεαλιστικού αδιεξόδου.
Στις πολύ πρόσφατε εξελίξεις, ο Ζελένσκι ετοιμάζεται να στείλει μια νέα αντιπρόταση στον Τραμπ, ενώ, αποδεχόμενος την κριτική για το πόσο νόμιμος είναι, ζητάει κάλυψη από ΗΠΑ- Δύση για τη διεξαγωγή εκλογών στους επόμενους δύο με τρεις μήνες! Δυτικοί αναλυτές αναφέρουν ότι η πρόταση αυτή, που λέγεται ότι συνοδεύεται από το αίτημα για παρουσία Δυτικών για την επόπτευση των εκλογών, θέλει να ανοίξει την πίσω πόρτα για την είσοδο ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στην Ουκρανία!
Συνεχή εδαφικά κέρδη για τη Ρωσία
Εν τω μεταξύ, στα πεδία των μαχών, η ουκρανική πλευρά βρίσκεται σε δυσχερή θέση. Μετά την κατάληψη του Ποκρόβσκ, φαίνεται ότι ακολουθεί αυτή του γειτονικού Μίρνοχραντ, με προσωπική μάλιστα εντολή Πούτιν, ενώ σειρά παίρνουν μια σειρά κρίσιμες πόλεις όπως η Κονσταντινίβκα. Η κατάληψη επίσης του Σεβέρσκ ανοίγει το δρόμο προς τις τελευταίες πόλεις – φρούρια Σλαβιάνσκ και Κραματόρσκ της περιοχής του Ντονμπάς. Γράφεται, αν και δεν εύκολο να επιβεβαιωθεί, πως μετά από αυτές τις πόλεις οι ουκρανικές οχυρώσεις δεν θα μπορέσουν να αντέξουν μία ρωσική προέλαση ώς την ανατολική όχθη του ποταμού Δνείπερου.
Στον νότο (περιφέρεια Ζαπορίζια) οι ρωσικές δυνάμεις κατακτούν κατά κύματα και «ισιώνουν», όπως λέγεται, το μέτωπο, ενώ τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν σπάσιμο της γραμμής του μετώπου σε κρίσιμα σημεία. Εκ παραλλήλου, ο ρωσικός στρατός έχει εντείνει τη συστηματική καταστροφή των ενεργειακών, επικοινωνιακών και βιομηχανικών υποδομών της Ουκρανίας και τελευταία επεκτείνει τη σφαίρα των επιθέσεών του και στη Δυτική Ουκρανία, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στο δίκτυο ανεφοδιασμού των ουκρανικών στρατευμάτων που επιπλέον υποφέρουν από έλλειψη εφεδρειών.
Όπως εκβιαστικά το έχει θέσει ο Πούτιν: είτε θα μας δώσετε αυτά τα εδάφη με διπλωματικό τρόπο είτε θα τα πάρουμε με το στρατό μας. Από διπλωματικό υπολογισμό ξεχνάει να προσθέσει αυτό που άλλοι ρώσοι αξιωματούχοι μπορούν να εκφράζουν πιο «άνετα»: στη δεύτερη περίπτωση, οι απαιτήσεις μας θα είναι πολύ μεγαλύτερες σε σχέση με την τωρινή φάση…
Τι δεν αλλάζει για τις ΗΠΑ
Εύκολα θα μπορούσε κάποιος να χαθεί μέσα σ’ αυτόν τον κυκεώνα των συσκέψεων που συμβαίνουν με ρυθμό πολυβόλου στην Ουάσιγκτον και στις δυτικοευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ωστόσο, αν κοιτάξουμε πίσω από τις γραμμές, αν αφαιρέσουμε εκείνα τα στοιχεία της ιδιόρρυθμης διπλωματικής τακτικής του τραμπικού επιτελείου, προβάλλουν αυτά που αρκετές φορές, και σε πείσμα των αναλύσεων που κυριαρχούν, έχουμε εντοπίσει.
Οι ΗΠΑ δεν θα παραιτηθούν, δεν μπορούν να παραιτηθούν από την επιδίωξή τους να ανατρέψουν την προσπάθεια της Ρωσίας να αναβαθμιστεί στρατηγικά στην Ευρώπη και στον κόσμο. Δεν θα παραιτηθούν από την επιδίωξή τους να περισφύξουν, να αποδυναμώσουν, να περιορίσουν, να απομονώσουν τη Ρωσία, να την οδηγήσουν τελικά σε στρατηγική ήττα. Από την άλλη, διαπιστώνουν μέρα τη μέρα πως η στρατηγική τους, που προϋπήρχε βέβαια, αλλά ξεδιπλώθηκε αποφασιστικά με το πραξικόπημα στο Μεϊντάν το 2014, πιάνει τα όριά της. Ειδικά μετά και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις εξελίξεις μέχρι τα σήμερα. Χωρίς βέβαια να υποτιμούν καθόλου αυτά που τους έχει μέχρι τώρα προσφέρει η κίνησή τους: διακοπή της στρατηγικής ενεργειακής σχέσης Γερμανίας- Ρωσίας και προχώρημα της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από το αμερικάνικο LNG, συνολικότερα την ευθυγράμμιση των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών στην αντιρωσική κατεύθυνση, είσοδο των Σουηδίας, Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ και τη γενική «επιστράτευση» των χωρών άμεσης γειτνίασης («Νέα Ευρώπη») με τη Ρωσία.
Διαπιστώνουν λοιπόν ότι η Ρωσία, παρά τις «πληγές» που της δημιουργεί ο πόλεμος, έχει το εσωτερικό της μέτωπο ισχυρό, την οικονομία της να μεταβαίνει σε πολεμικό στάτους και να βρίσκεται ένα επίπεδο μπροστά από τη Δύση στο πεδίο αυτό, ενώ ενισχύει τη θέση της και τις συμμαχίες της με Κίνα, αλλά και με χώρες όπως η Ινδία, παρά τις αμερικανικές πιέσεις και εκβιασμούς προς αυτές.
Ειδικότερα και εξίσου σημαντικό, στο πεδίο των μαχών, η διοίκηση Τραμπ φαίνεται να εκτιμά πως το καθεστώς του Κιέβου μπορεί να βρεθεί σε πολύ δυσμενέστερη από τη σημερινή θέση και οι ΗΠΑ να αναγκαστούν να προβούν σε έναν συμβιβασμό με πολύ άσχημους για τις ίδιες και τις στρατηγικές τους επιδιώξεις όρους. Θέλουν δηλαδή να βάλουν μία «άνω τελεία», να σταματήσουν τη ρωσική προέλαση πριν αυτή μεγαλώσει τον κίνδυνο κατάρρευσης της ουκρανικής πλευράς, κατάρρευσης στρατιωτικής, πολιτικής ή και τα δύο μαζί. Και μέσα σ΄ αυτό το χρονικό «παράθυρο» της ανάπαυλας, να ανασυγκροτήσουν σε όλα τα επίπεδα (στρατιωτικά, πολιτικά, οικονομικά) τη στρατηγική αντιμετώπισης της Ρωσίας και στο πλαίσιο αυτό και του ενεργούμενού τους για να ανοίξουν ξανά τη σύγκρουση με καλύτερους όρους.
Το πρόβλημα στην όλη τακτική κίνηση των ΗΠΑ είναι πως η Ρωσία, συνεκτιμώντας τα στρατηγικά διακυβεύματα της σύγκρουσης και την υπεροχή της στα πεδία των μαχών, απαιτεί τη διεθνή αναγνώριση των εδαφικών κατακτήσεών της και τη μετατροπή της Ουκρανίας, χωρίς αστερίσκους και τις έωλες δεσμεύσεις των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ, σε ουδέτερη χώρα. Έτσι δεν μπορεί να προσφέρει σε ΗΠΑ-Δύση τίποτε από αυτά που θα μπορούσαν να κάνουν αποδεκτή μία προσωρινή ανάπαυλα. Στην καλύτερη περίπτωση, αυτά που η Ρωσία μπορεί να κάνει αποδεκτά ελάχιστα έως καθόλου ικανοποιούν τις ΗΠΑ, τη Δύση και το καθεστώς Ζελένσκι. Με άλλα λόγια, είναι λίγο οξύμωρο την πρωτοβουλία για το σχέδιο ανάπαυλας να την έχει αυτός που βρίσκεται σε δυσχερέστερη θέση.
Ωστόσο, επειδή το πρόβλημα για τις ΗΠΑ υπάρχει, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός έχει μπει για τα καλά στο δίλημμα να κάνει ένα βήμα πίσω ή να μπει σε μια αποφασιστική κλιμάκωση της σύγκρουσης. Στην πρώτη εκδοχή, το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν αυτό το βήμα πίσω θα του επιτρέψει να κάνει δύο βήματα μπροστά ή θα τον οδηγήσει σε μια στρατηγική ήττα. Οι έντονες επικρίσεις από το εσωτερικό των ΗΠΑ για τις κινήσεις του επιτελείου Τραμπ αυτό απηχούν.
Στη δεύτερη εκδοχή, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός θα έρθει αντιμέτωπος με τον κίνδυνο να βρεθεί μπροστά σε αποφάσεις που ούτε αυτός ούτε κανένας άλλος ιμπεριαλιστής είναι στην παρούσα φάση έτοιμος.
Με έναν αντίστοιχο τρόπο, παραμένει ανεξήγητη για πολλούς η στάση των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών. Πώς δηλαδή από το «εγκεφαλικά νεκρό ΝΑΤΟ» του Μακρόν και την Οστ Πολιτίκ και στο πλαίσιο αυτό της ενεργειακής συνεργασίας Γερμανίας–Ρωσίας περάσαμε στη φάση που οι δυτικοευρωπαϊκές καγκελαρίες έγιναν «βασιλικότεροι του βασιλέως»! Να το ξαναγράψουμε: από τη στιγμή που δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν τον στρατηγικό εκβιασμό που τους άσκησαν οι ΗΠΑ και εκτέθηκαν στην αντιρωσική γραμμή, με ό,τι συνέπειες είχε αυτό για τις ίδιες, απαιτούν να έχουν ρόλο και μερίδιο στη λεία και δεν μπορούν να αποδεχτούν ότι θα λείπουν από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Έτσι χρησιμοποιούν και τις διασυνδέσεις τους με το καθεστώς Ζελένσκι, αλλά κυρίως το μεγάλο διχασμό στο εσωτερικό των ΗΠΑ για να προβάλουν τις δικές τους αξιώσεις. Και ταυτόχρονα προσπαθούν να ενισχυθούν σε στρατωτικό επίπεδο και να καθυποτάξουν τις κοινωνίες τους στο στόχο αυτό.
Σύγχυση στη σύγχυση
Τη σύγχυση που έτσι κι αλλιώς προκαλεί σε αρκετούς αναλυτές η ιδιόρρυθμη τραμπική διπλωματία πολλαπλασίασε η δημοσίευση της νέας Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας από τη διοίκηση των ΗΠΑ και οι αναφορές της στις σχέσεις Ευρώπης-Ρωσίας και ΗΠΑ καθώς και στην ουκρανική σύγκρουση. Έχουμε μια χαρακτηριστική, και με κρυφό χαμόγελο θα λέγαμε, αναφορά:
«Ως αποτέλεσμα του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ευρωπαϊκές σχέσεις με τη Ρωσία είναι πλέον βαθιά εξασθενημένες και πολλοί Ευρωπαίοι θεωρούν τη Ρωσία ως υπαρξιακή απειλή. Η διαχείριση των ευρωπαϊκών σχέσεων με τη Ρωσία θα απαιτήσει σημαντική διπλωματική εμπλοκή των ΗΠΑ, τόσο για την αποκατάσταση συνθηκών στρατηγικής σταθερότητας σε όλη την ευρασιατική χερσαία έκταση όσο και για τον μετριασμό του κινδύνου σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και ευρωπαϊκών κρατών.»
Για να ακολουθήσει λίγο πιο κάτω το απόσπασμα που μάλλον απηχεί τις σκέψεις του αμερικανικού ιμπεριαλισμού για το «βήμα πίσω» που προαναφέραμε, απόσπασμα που προβλήθηκε πολύ από τα δυτικά ΜΜΕ και που προκάλεσε μεγάλες ανησυχίες στο εσωτερικό των ΗΠΑ και στην Ευρώπη:
«Είναι βασικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών να διαπραγματευτούν μια ταχεία παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία, προκειμένου να σταθεροποιήσουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες, να αποτρέψουν την ακούσια κλιμάκωση ή επέκταση του πολέμου και να αποκαταστήσουν τη στρατηγική σταθερότητα με τη Ρωσία, καθώς και να επιτρέψουν την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά τις εχθροπραξίες, ώστε να καταστεί δυνατή η επιβίωσή της ως βιώσιμο κράτος.»
Αυτό που έχει ξεχαστεί από όλους είναι όμως το απόσπασμα που περιγράφει, όσο μπορεί και πάντα με διπλωματικό τρόπο, τα «δύο βήματα μπροστά»:
«Ο στόχος μας θα πρέπει να είναι να βοηθήσουμε την Ευρώπη να διορθώσει την τρέχουσα πορεία της. Θα χρειαστούμε μια ισχυρή Ευρώπη για να μας βοηθήσει να ανταγωνιστούμε με επιτυχία και να συνεργαστεί μαζί μας για να αποτρέψουμε οποιονδήποτε αντίπαλο από το να κυριαρχήσει στην Ευρώπη» (υπογραμμίσεις δικές μας).
