Το ΠΑΣΟΚ στα πρόθυρα της εξουσίας λοιπόν, και ο Γ. Παπανδρέου σχεδόν βέβαιος πρωθυπουργός. Ούτε ο ίδιος θα το φανταζόταν εκείνες τις γκρίζες μέρες του 2007.
Τα πράγματα πήραν ωστόσο τις στροφές τους και να ‘μαστε κιόλας μπροστά σε μια «νέα αρχή» (ή «νέο ξεκίνημα» ή «νέα εξόρμηση» ή ό,τι άλλο «νέο» προτιμάτε).
Ο ελληνικός λαός βέβαια γνωρίζει ότι τίποτε το ουσιαστικά νέο δεν υπάρχει σε όλα αυτά, παρά το νέο περιτύλιγμα παλιών πολιτικών. Μόνο τα συνήθη παπαγαλάκια (ενόψει μάλιστα και νέων επιχορηγήσεων –εδώ πραγματικά θα υπάρξουν νεότερα) έχουν βαλθεί να λένε και να γράφουν πολλά και διάφορα. Περί του μοντέλου Ομπάμα, που θα προωθήσει ο Γ. Παπανδρέου, περί της διαφορετικής γραμμής του ΠΑΣΟΚ από εκείνη της ΝΔ, περί ενός «νέου» ΠΑΣΟΚ που «άλλαξε» και δεν είναι όπως παλιά, περί των «νέων» και «φιλολαϊκών» θέσεων του ΠΑΣΟΚ, και «πράσινης» ανάπτυξης και άλλα ανθηρά. Το θράσος στην αποθέωσή του!
Αλλά ας τα δούμε.
Νεφελώματα και πραγματικότητα
Εχει μια ορισμένη σημασία να αναφερθούμε συνοπτικά έστω στο διεθνές πλαίσιο. Ενα πλαίσιο που διαμορφώνεται από τις κυρίαρχες στις μέρες μας τάσεις, ροπές και κατευθύνσεις. Αυτές που ώθησαν στη γιγαντιαίων διαστάσεων χρηματοδότηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και για τη διάσωση αυτού του ληστρικού μηχανισμού.
Την αναζήτηση διεξόδου από την κρίση, την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Της μετακύλισης των συνεπειών της στις εξαρτημένες χώρες. Στον άγριο ανταγωνισμό ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές χώρες και σε όλα τα πεδία. Την ενίσχυση των επιχειρήσεων στο εθνικό πεδίο, από κάθε πλευρά, και στα πλαίσια αυτού του ανταγωνισμού. Σ’ αυτές τις τροχιές κινήθηκε και κινείται το σύνολο των ιμπεριαλιστικών μητροπόλεων και αυτό είναι που διαμορφώνει το συνολικό πλαίσιο.
Οι διαφορές στη «δοσολογία» δεν συνιστούν «σύγκρουση» ανάμεσα στο νεοφιλελευθερισμό και κεϋνσιανισμό, όπως διατείνονται ορισμένοι, αλλά διαφορετικούς όρους, συνθήκες, ανάγκες αλλά και δυνατότητες της κάθε χώρας. Λόγου χάρη, όντως είναι πιο «ανοιχτός» ο Ομπάμα στην ενίσχυση της ρευστότητας σε σχέση με τους Ευρωπαίους. Αυτό ωστόσο έχει μεγαλύτερη σχέση με τον ανταγωνισμό –ιδιαίτερα στο διεθνές χρηματοπιστωτικό πεδίο- παρά με τον …Κέυνς. Μια πολιτική με την οποία οι ΗΠΑ υπερδιογκώνουν το χρέος τους και ταυτόχρονα εκτυπώνουν ποταμούς δολαρίων με «αντίκρισμα» τη θέση τους ως μοναδικής υπερδύναμης στον κόσμο (και όχι μόνο οικονομικής). Οι Ευρωπαίοι κινούνται στην ίδια τροχιά αλλά με λιγότερα περιθώρια ανοιγμάτων. Όχι μόνο λόγω διαφοράς μεγέθους αλλά κυρίως λόγω έλλειψης ενιαίου πολιτικού κέντρου.
Αυτό είναι το πλαίσιο και αυτά τα περιθώρια στα οποία μπορούν να κινηθούν οι μικρότερες, εξαρτημένες χώρες. Πόσα περιθώρια αύξησης λ.χ. του χρέους της έχει η χώρα μας; Δεν αναφερόμαστε εδώ στο αν και πόσο το «επιτρέπουν» ή όχι οι Βρυξέλλες, αλλά κύρια στο ποιες είναι οι δυνατότητες (και όχι μόνο οικονομικές) της χώρας μας. Στο πεδίο αυτό ούτε σαν αστείο δεν αξίζουν οι παραλληλισμοί με ΗΠΑ και …Ομπάμα. Ετσι η μόνη επιλογή που βλέπει ως «ρεαλιστική» η μεγαλοαστική τάξη της χώρας μας είναι το παραπέρα ξεζούμισμα του εργαζόμενου λαού, είτε το λένε ανοιχτά όπως ο Καραμανλής είτε το συγκαλύπτουν σε πράσινα νεφελώματα όπως ο Γ. Παπανδρέου.
Υπάρχει βέβαια και η περιοχή του «πράσινου» (όχι αυτού που καίγεται κάθε τόσο αλλά της λεγόμενης πράσινης ανάπτυξης). Είναι το νέο νεφέλωμα στα πλαίσια του οποίου καμουφλάρονται πολλά και διάφορα. Εδώ θα επισημάνουμε μόνο δύο βασικές παραμέτρους του πράγματος. Πρώτον, ότι με τους καλύτερους όρους και προθέσεις (αν τις υποθέσουμε ως υπαρκτές) οι πραγματικές απαντήσεις στο πεδίο της πραγματικής οικονομίας έχουν πολύ δρόμο ακόμα (όπως άλλωστε και η αναζήτηση της καινοτομίας και προηγμένων προϊόντων σε άλλους κλάδους που μάλλον ιεραρχούνται ως πιο επείγουσας ανάγκης). Η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει να βασίζεται για καιρό ακόμα, κύρια στους «παραδοσιακούς» κλάδους και το …πετρέλαιο.
Το δεύτερο αφορά ότι στο όνομα της οικολογίας και της …σωτηρίας του πλανήτη επιχειρείται η επιβολή ανταγωνιστικών όρων από τη μια ιμπεριαλιστική δύναμη στην άλλη. Ταυτόχρονα και σαν όργανο διείσδυσης όπως λ.χ. των ΗΠΑ στη Βραζιλία, όπου μάλιστα στο όνομα της παραγωγής «οικολογικού» (φυτικού) καυσίμου …καταστρέφεται το οικοσύστημα του Αμαζονίου.
Οσον αφορά τώρα τη χώρα μας και τον Γ. Παπανδρέου, είναι ζήτημα αν αντιλαμβάνεται καν πώς έχει το ζήτημα (όπως άλλωστε –και πέρα απ’ τον δεδομένο οπορτουνισμό τους- οι «ειδήμονες» περί το θέμα Πράσινοι-Οικολόγοι).
Το ΠΑΣΟΚ «άλλαξε»! (διεύθυνση γραφείων)
Είναι δεδομένο ότι τόσο το ΠΑΣΟΚ, όπως και η ΝΔ, αυτό που αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν είναι η πολιτική της συνέχισης της επίθεσης ενάντια στον εργαζόμενο λαό και τη νεολαία. Όχι μόνο επειδή το λέει η ΕΕ, αλλά επειδή αποδεδειγμένα είναι κόμματα του κεφαλαίου και της εξάρτησης. Ποιο είναι ωστόσο εδώ το –προεκλογικό- ζήτημα; Το ΠΑΣΟΚ διεκδικώντας τη διακυβέρνηση έπρεπε να εμφανιστεί ως κάτι το διαφορετικό από τη ΝΔ. Και μιας και η ΝΔ επέλεξε την «υπεύθυνη στάση», δηλαδή την ανοιχτή διακήρυξη προθέσεων, το ΠΑΣΟΚ έκανε σημαία του τη «φιλολαϊκή» πολιτική μέσω της «αναθέρμανσης» της οικονομίας κ.λπ. Το πόσο υπόσταση έχει αυτό, μας το έδειξε το ίδιο το ΠΑΣΟΚ πριν γίνει ακόμη κυβέρνηση. Αναφερόμαστε στην «αλλαγή σημαίας» που αναγκάστηκε να κάνει ο Γ. Παπανδρέου κάτω από την πίεση της πραγματικότητας. Τώρα πλέον σαν κύριος στόχος και άξονας πορείας τίθεται το «χτύπημα της διαφθοράς». Σωθήκαμε!
Ο λαός ωστόσο και γνωρίζει και θυμάται. Γνωρίζει ότι η διαφθορά αποτελεί σύμφυτο στοιχείο αυτού του συστήματος. Θυμάται ότι ήταν ο ίδιος ο «πολύς» Α. Παπανδρέου που είπε για στέλεχός του πως κατανοεί το να κάνει κάποιο δωράκι στον εαυτό του αλλά εκείνος το «παράκανε». Το «μήνυμα» το πήραν στη συνέχεια πολλοί και μάλιστα το «παράκαναν», συνέχισαν και θα συνεχίσουν να το «παρακάνουν». Ηδη και ενόψει της ανόδου του ΠΑΣΟΚ άρχισαν να συρρέουν τα διάφορα τρωκτικά, να συνωστίζονται στους διαδρόμους οι ημέτεροι, να διαγκωνίζονται στην αυλή του έως και άνθρωποι του «πνεύματος» και της «τέχνης».
Επειδή όσο και αν φωνασκούν τα παπαγαλάκια, το ΠΑΣΟΚ δεν άλλαξε. Επειδή όπως μας διαβεβαιώνει και η κυρία Α. Διαμαντοπούλου δεν τίθεται, λέει, «θέμα ηθικής τάξης» για όσους κόπηκαν από τις λίστες. Επειδή το μόνο που σηματοδοτεί το ξεκαθάρισμα των υποστηρικτών του Βενιζέλου είναι η αγωνία του Γ. Παπανδρέου να εδραιώσει την ηγεσία του στο ΠΑΣΟΚ (μετά τη λαχτάρα που τράβηξε το 2007).
Στην ίδια άλλωστε λογική δήλωσε σε συνέντευξή του στον Παπαχελά πως «δεν πρόκειται να ανεχτεί φέουδα» (στο φέουδό του).
Αλλά ας μην πάμε μακριά. Στην ίδια συνέντευξη δηλώνει πως «η διακυβέρνηση Σημίτη άφησε πίσω της ένα μεγάλο έργο …και αυτό το νήμα θα το πιάσουμε ξανά εκεί που το αφήσαμε». Αν είχατε λοιπόν απορίες με ποιο «νήμα» θα μας περισφίξει το νέον ΠΑΣΟΚ, έχετε την απάντηση.
«Δαχτυλίδι» made in USA
Αλλά σε σχέση με την υπόθεση Σημίτη υφίσταται ένα επίσης πολύ σοβαρό ζήτημα. Ας ανοίξουμε, ωστόσο, πρώτα μια παρένθεση. Ολοι έχουν παρατηρήσει τη δυστοκία που υπήρξε όσον αφορά τη δημοσιοποίηση των θέσεων του ΠΑΣΟΚ. Και φυσικά κανείς δεν πιστεύει ότι ένα κόμμα με πορεία 35 χρόνων, με 20ετή θητεία στη διακυβέρνηση της χώρας και με πλήρη μηχανισμό και επιτελεία στη διάθεσή του δεν έχει θέσεις. Εχει και παραέχει. Το πρόβλημα βρισκόταν στη μορφή, στο ντιζάιν με το οποίο θα πλασαριζόταν το …εμπόρευμα στους …καταναλωτές.
Αυτή είναι η πρωταρχική μέριμνα αυτής της επεξεργασίας. Ταυτόχρονα ωστόσο θα πρέπει να εμπεριέχει και τα κατάλληλα «σήματα» (συγκαλυμμένα, αλλά αναγνώσιμα απ’ αυτούς που χρειάζεται) προς τα διάφορα κέντρα ισχύος: το κεφάλαιο, την ΕΕ, τις ΗΠΑ.
Ας ξαναγυρίσουμε λοιπόν στο θέμα Σημίτη, παρακάμπτοντας την «εκτίμηση» που έδειξε στο πρόσωπό του ο Γ. Παπανδρέου, πετώντας τον έξω από τις λίστες (τόσος «σεβασμός»). Το θέμα έχει μια διάσταση πιο σοβαρή. Είναι κοινό «μυστικό» ότι εδώ και χρόνια οι Αμερικανοί προωθούσαν τον Γ. Παπανδρέου στη θέση του Σημίτη και την Ντόρα στη θέση του Καραμανλή. Στο ΠΑΣΟΚ το κατόρθωσαν το 2004 (ποιο «δαχτυλίδι» του Σημίτη και σαχλαμάρες) τον στήριξαν στην κρίση του 2007, ενώ στη ΝΔ όχι ακόμα (ίσως μετά τις εκλογές). Είναι η ώρα του Γ. Παπανδρέου να ανταποδώσει (όπως άλλωστε και της Ντόρας με τις δηλώσεις της για την αντιπυραυλική ασπίδα) να δώσει τα δικά του διαπιστευτήρια. Βρίσκει λοιπόν «λεόντεια» τη συμφωνία για τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και θα προχωρήσει, λέει, στην επαναδιαπραγμάτευσή της βήμα το βήμα. Οπερ πρακτικά σημαίνει την ματαίωσή της.
Εχει όμως και άλλους παράγοντες τους οποίους θα πρέπει να καθησυχάσει. Διαβεβαιώνει λοιπόν πως «θα τιμήσουμε τις υποχρεώσεις μας ως μέλος της ΕΕ. Το πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης θα κατατεθεί έγκαιρα και κυρίως θα είναι αξιόπιστο» (Όπως θα αντιληφθήκατε αυτό το «πρόγραμμα» ακόμα εκπονείται). Κατά τα άλλα θα «διαπραγματευτεί», λέει, με την ΕΕ για το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος. Εντάξει, καταλάβαμε. Οσο για το κεφάλαιο, ο Γ. Παπανδρέου ξεκαθαρίζει πως «δεν είμαστε κρατιστές, θέλουμε τον ανταγωνισμό…». Αν και με δεδομένη την πολιτεία του ΠΑΣΟΚ είναι μάλλον περιττή μια τέτοια διαβεβαίωση.
«Νέο» ξεκίνημα με παμπάλαια υλικά
Εξετάζοντας κανείς τις θέσεις και όλα όσα εν γένει εκπέμπονται από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, αυτό που συνάγει σαν κεντρικό μήνυμα είναι ότι το ΠΑΣΟΚ θα διαχειριστεί καλύτερα, πιο αποφασιστικά και αποτελεσματικά τα προβλήματα της χώρας. Οποιος θέλει να το πιστέψει, ας το πιστέψει.
Το ζήτημα ωστόσο είναι ότι με βάση το δοσμένο πλαίσιο, αυτό που θα αποτελούσε κάτι πραγματικά διαφορετικό δεν είναι μια καλύτερη διαχείριση (ακόμη και αν υποθέσουμε ότι μπορεί να υπάρξει). Το διαφορετικό μπορεί να προέλθει μόνο σαν αποτέλεσμα σύγκρουσης με τις κυρίαρχες τάξεις και τα κέντρα εξουσίας. Κάτι τέτοιο ωστόσο μόνο ένα κίνημα που στηρίζεται ολόπλευρα στο λαό μπορεί να πραγματοποιήσει. Το ΠΑΣΟΚ δεν επεχείρησε αυτή τη σύγκρουση το 1981 (τότε που πολλοί έθρεφαν τέτοιες αυταπάτες) που είχε έναν κόσμο και μάλιστα ενεργό πίσω του. Θα το κάνει σήμερα με τον Γ. Παπανδρέου, τη Διαμαντοπούλου, τον Χρυσοχοϊδη και τον Πάγκαλο; Και μόνο στην ιδέα μιας τέτοιας εκδοχής όλοι αυτοί θα «αρρώσταιναν».
Από κει και πέρα, όταν οι επιτελείς του ΠΑΣΟΚ δηλώνουν ότι «δεν θα κρύψουν την αλήθεια από το λαό», για να ξέρει δηλαδή τι τον περιμένει, στέλνουν ένα πολύ συγκεκριμένο μήνυμα. Όταν ο Γ. Παπανδρέου μιλάει για τριετές πλάνο «σταθεροποίησης της οικονομίας» και τα αποτελέσματά του θα φανούν, λέει, στον τέταρτο χρόνο (όπου «συμπτωματικώς» θα’ ναι μάλλον και ο προεκλογικός) όλοι καταλαβαίνουμε τι θέλει να μας πει.
Όταν από τα 31 δισ. ανείσπρακτων φόρων κατεβαίνει στο «ό,τι εισπράξουμε» και συμπληρώνει και η κυρία Διαμαντοπούλου ότι «πρέπει να αποκτήσουμε φορολογική συνείδηση», γίνεται αντιληπτό από πού σκοπεύουν να αντλήσουν έσοδα.
Όταν λέει ότι θα προχωρήσει στην «αναθεώρηση» του καθεστώτος ενοικίασης εργαζομένων, μας λέει καθαρά ότι θα διατηρήσει αυτό το επαίσχυντο και μεσαιωνικό καθεστώς εκμετάλλευσης και εξανδραποδισμού των εργαζομένων. Όταν δηλώνει ότι θα δώσει «αυξήσεις» πάνω από τον πληθωρισμό, εμπαίζει τον κόσμο μιας και ο πληθωρισμός σήμερα είναι της τάξης του 1%.
Όταν προγραμματίζει να «ανοίξει το ασφαλιστικό» (όπως άλλωστε απαιτούν κεφάλαιο και ΕΕ) όλοι καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό για τα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων.
Όταν λέει ότι «θα ρυθμίσει το καθεστώς λειτουργίας» των ιδιωτικών κολλεγίων και ταυτόχρονα θα ενισχύσει τα ΑΕΙ σε βάση «αξιολόγησης», γίνεται αντιληπτό ότι η επίθεση στη νεολαία και τα δικαιώματά της θα συνεχιστεί και θα ενταθεί.
Και θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε με πολλά ακόμη αλλά ας σταματήσουμε εδώ. Αλλωστε, έχουμε την εντύπωση ότι παραβιάζουμε ανοιχτές θύρες μιας και ελάχιστοι δίνουν πραγματική βάση στα όσα λέει το ΠΑΣΟΚ και ο Γ. Παπανδρέου.
Είναι άλλο ζήτημα το ότι ο λαός, μη έχοντας μπροστά του μια άλλη πραγματική και πειστική διέξοδο, σέρνεται τελικά στο να «επιλέξει» ανάμεσα σε ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Ένα ζήτημα που θέλει άλλους όρους απάντησης.
Όπως έχουν πάντως τα πράγματα, το ΠΑΣΟΚ μάλλον θα κερδίσει τις εκλογές. Το πρόβλημα δεν είναι αυτό. Ετσι ή αλλιώς είτε με ΠΑΣΟΚ είτε με ΝΔ, τα ίδια προβλήματα θα έχει να αντιμετωπίσει ο λαός.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι το πώς και πού θα δώσει τις δικές του απαντήσεις ο λαός. Το πώς θα οργανωθεί η λαϊκή αντίσταση και πάλη.
Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση που έχει κιόλας ξεκινήσει.
φ.626, 26/09/09
