Προερχόμαστε από μια χώρα, τη Γαλλία, της οποίας ο ιμπεριαλισμός βρίσκεται σε ύφεση. Για παράδειγμα, η επιρροή της Γαλλίας στην Αφρική, ιδιαίτερα στην υποσαχάρια, έχει απότομα διακοπεί από τις αρχές της δεκαετίας του 2020. Μετά από πραξικοπήματα, χώρες όπως το Μάλι, ο Νίγηρας και η Μπουρκίνα Φάσο διέκοψαν διπλωματικές, οικονομικές και στρατιωτικές συμφωνίες με τη Γαλλία. Αυτές οι αλλαγές κατεύθυνσης, και η υποστήριξη που συνάντησαν στους πληθυσμούς αυτών των χωρών, αποτελούν απόρριψη των συνεπειών των δεκαετιών γαλλικής νεοαποικιοκρατίας. Αυτή η νεοαποικιοκρατία κράτησε τις χώρες αυτές σε κατάσταση αδυναμίας και εξάρτησης από τον γαλλικό ιμπεριαλισμό.
Μπορούμε λοιπόν να χαιρόμαστε για αυτό το πλήγμα στον γαλλικό ιμπεριαλισμό; Βεβαίως, αλλά χωρίς να εθελοτυφλούμε μπροστά στις συνέπειες για τη μοίρα των καταπιεσμένων λαών αυτών των χωρών.
Στην πραγματικότητα, οι κυβερνήσεις που προέκυψαν από αυτά τα πραξικοπήματα στράφηκαν σε ιμπεριαλισμούς που ανταγωνίζονταν τον γαλλικό, κυρίως στον ρωσικό και στον κινεζικό. Η ειλικρίνεια των Αφρικανών πολιτικών ηγετών που ισχυρίζονται ότι βλέπουν αυτούς τους ιμπεριαλισμούς ως εταίρους στο δρόμο προς την πολιτική και οικονομική χειραφέτηση δεν έχει σημασία: η πραγματικότητα είναι ότι ο ρωσικός και ο κινεζικός ιμπεριαλισμός, όπως όλοι οι ιμπεριαλισμοί, στοχεύουν στην εκμετάλλευση του πλούτου και του λαού αυτών των χωρών. Στην αρχή, μπορεί να δείχνουν ευνοϊκοί, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια σταθερή επιρροή σε αυτές τις χώρες, αλλά αυτό δεν θα αλλάξει την ιμπεριαλιστική τους φύση.
Αυτό το σημείο καμπής είναι ένα νέο επεισόδιο στην αντιπαράθεση μεταξύ του δυτικού ηγεμονικού ιμπεριαλισμού και των διεκδικητών (σ.τ.μ. της ηγεμονίας) ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της Ρωσίας και της Κίνας, εφάμιλλο του ρωσο-ουκρανικού πολέμου. Το γεγονός ότι η νίκη εδώ πηγαίνει σε έναν αντίπαλο ιμπεριαλισμό προς τον δικό μας, δεν σημαίνει ότι πρέπει να χαρούμε. Η καταγγελία του δικού μας ιμπεριαλισμού είναι η προτεραιότητα, αλλά δεν πρέπει ποτέ να επισκιάσει τον αγώνα ενάντια σε όλους τους ιμπεριαλισμούς. Η εκμετάλλευση και ο πόλεμος είναι κοινά στοιχεία όλων των ιμπεριαλισμών.
Αυτή η ήττα του γαλλικού ιμπεριαλισμού δεν μπορεί να οδηγήσει στη σταδιακή, ειρηνική υποχώρησή του. Αντίθετα, καθώς αποδυναμώνεται, θα γίνει πιο άγριος και πιο άμεσα επιθετικός απέναντι στις χώρες που σκοπεύει να διατηρήσει ή να ανακτήσει στην κυριαρχία του. Αυτές είναι οι πρώην αποικίες της, όπως αυτές της υποσαχάριας Αφρικής, αλλά και οι αποικίες που η Γαλλία διατηρεί ακόμη, όπως η Γαλλική Γουιάνα και το Κανάκι. Πρόκειται για εδάφη πλούσια σε ορυκτά, στρατηγικά στρατιωτικά προπύργια σε περιοχές μακριά από τη μητροπολιτική Γαλλία και εξαγωγικές διεξόδους για τα μητροπολιτικά μονοπώλια. Για να υπερασπιστεί ή να ανακτήσει την κυριαρχία του σε αυτά τα εδάφη, ο γαλλικός ιμπεριαλισμός θα χρησιμοποιήσει κάθε πιθανό μέσο: διαφθορά, καταστολή, έμμεση προσφυγή στους κομπραδόρους του, οικονομικό πόλεμο ή άμεση στρατιωτική επέμβαση. Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα αυτού του τύπου, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων για τη Γαλλία, και δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι τα πράγματα θα είναι διαφορετικά στους επόμενους χρόνους. Όπως ένα πληγωμένο θηρίο, ο ιμπεριαλισμός γίνεται όλο και πιο βίαιος καθώς αμφισβητείται από τους ανταγωνιστές του ή από την αντίσταση των λαών που καταπιέζει.
Σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές, οι κομμουνιστές της Γαλλίας πρέπει να παίξουν το ρόλο τους ως οπισθοφυλακή του παγκόσμιου προλεταριάτου και ως πρωτοπορία του εθνικού τους προλεταριάτου, χρησιμοποιώντας όλες τους τις δυνάμεις για να σαμποτάρουν την πολεμική προσπάθεια του γαλλικού ιμπεριαλισμού. Σε μια παρόμοια κατάσταση, όλοι οι κομμουνιστές στις ιμπεριαλιστικές χώρες πρέπει να κάνουν το ίδιο. Αυτό το θεμελιώδες καθήκον είναι δικό μας, όχι μόνο για το καλό των λαών που κυριαρχούνται, αλλά και επειδή η δύναμη του ιμπεριαλισμού είναι αυτή που του επιτρέπει να εξαγοράζει την ειρήνη στη μητροπολιτική του επικράτεια: η υπεραξία από την ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση είναι αυτή που επιτρέπει στο κεφάλαιο μιας χώρας να διατηρεί αποδεκτά κέρδη, ανακουφίζοντας παράλληλα το εθνικό προλεταριάτο. Αυτό το εμποδίζει να αντιληφθεί το ιστορικό του συμφέρον και ρόλο: την επανάσταση και τη δικτατορία του προλεταριάτου, για την οικοδόμηση μιας κομμουνιστικής κοινωνίας. Συμβάλλοντας στην αποδυνάμωση του ιμπεριαλισμού στις χώρες τους, οι δυτικοί κομμουνιστές θα δώσουν στους εαυτούς τους την ευκαιρία να νικήσουν τις αστικές τους τάξεις.
Ωστόσο, στη Γαλλία, όπως και σε όλες τις χώρες της ιμπεριαλιστικής ενδοχώρας, είμαστε σήμερα πολύ αδύναμοι για να ισχυριστούμε ότι μπορούμε να αντιταχθούμε στις αστικές μας τάξεις με έναν αντιιμπεριαλιστικό αγώνα ικανό να στηρίξει τους λαούς στην αντίσταση στο μέτρο των αναγκών τους. Η ανικανότητά μας να παράσχουμε συνεπή υποστήριξη στον αγώνα του παλαιστινιακού λαού, ιδιαίτερα στους δεκαοκτώ μήνες από την επιχείρηση Πλημμύρα του Αλ Ακσά, όταν ο αποικιοκρατικός πόλεμος του Ισραήλ έγινε ρητά γενοκτονικός, αποτελεί τραγική απόδειξη αυτού. Μποϊκοτάζ, σαμποτάζ και απεργίες έχουν ασφαλώς λάβει χώρα στη Δύση. Αλλά από τη μια πλευρά, ο αριθμός, η τακτικότητα και η έκτασή τους ήταν εξόφθαλμα αδύναμα σε σχέση με το τι διακυβεύεται. Από την άλλη πλευρά, οι επαναστατικές κομμουνιστικές δυνάμεις βρίσκονταν ως επί το πλείστο στη δεύτερη, ή ακόμα και στην τρίτη γραμμή σε αυτές τις δράσεις, πίσω από διάφορες ρεφορμιστικές οργανώσεις. Στον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα, όπως και σε άλλους τομείς, οι δυτικοί κομμουνιστές αποτυγχάνουν σήμερα στο καθήκον τους ως πρωτοπορία του προλεταριάτου.
Αν η προοδευτική αποδυνάμωση του ιμπεριαλισμού μας, και επομένως η αποδυνάμωση της αστικής μας τάξης, αποτελεί για μας μια ευκαιρία να αποκτήσουμε δύναμη και επιρροή μέσα στο προλεταριάτο, συμβάλλει επίσης στην άνοδο των αντιδραστικών δυνάμεων που επιλέγονται από την αστική τάξη. Είναι μια διαδικασία που έχουμε ήδη δει να εξελίσσεται, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, στην Ευρώπη. Η σταδιακή αποσύνθεση των παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων δίνει τη θέση της στην άνοδο των ακροδεξιών πολιτικών κομμάτων, τα οποία αποτελούν απλώς μια πιο άμεσα αντιδραστική έκφραση των συμφερόντων της αστικής τάξης. Αν η αποδυνάμωση του δυτικού ιμπεριαλισμού, η οποία εξακολουθεί να είναι σχετικά ήπια, είναι αρκετή για να παράγει τέτοια αποτελέσματα, γνωρίζουμε ότι οι μεγάλες κρίσεις που έρχονται θα αυξήσουν τον κίνδυνο μιας φασιστικής κλίσης στις αστικές δημοκρατίες, με ανανεωμένη μορφή. Πρέπει να αποτρέψουμε την έλευση της πιο βίαιης ενσάρκωσης των συμφερόντων του κεφαλαίου, ή αν χρειαστεί, να αντισταθούμε στην κυριαρχία της. Η ρεαλιστική και σχολαστική σημερινή δουλειά με στόχο την ενίσχυσή μας, μας δίνει την ευκαιρία να νικήσουμε μεθαύριο.
Το να πούμε ότι το άμεσο καθήκον μας είναι να ενισχυθούμε, ως κομμουνιστικές οργανώσεις και ως το γενικό πρωτοπόρο κίνημα του προλεταριάτου στη Γαλλία, είναι το αυτονόητο. Το ερώτημα που πραγματικά πρέπει να θέσουμε στους εαυτούς μας είναι: πώς θα ενισχυθούμε;
Η αδυναμία των κομμουνιστικών οργανώσεων στις ιμπεριαλιστικές χώρες είναι ένα γεγονός που πρέπει να ληφθεί υπόψη και να αναλυθεί με συνέπεια. Ενώ ορισμένες κομμουνιστικές οργανώσεις στις ιμπεριαλιστικές χώρες έχουν πιο σημαντικό αριθμό μελών, επιρροή και δύναμη κρούσης από οποιαδήποτε γαλλική οργάνωση, πολύ λίγες μπορούν ειλικρινά να ισχυριστούν ότι αναλαμβάνουν το ρόλο και τα καθήκοντα ενός γνήσιου κομμουνιστικού κόμματος.
Υπάρχει ένας ουσιαστικός λόγος γι' αυτό. Η γενική παρακμή των κομμουνιστικών δυνάμεων στη Δύση οφείλεται στην επιτυχία της ιδεολογικής επίθεσης της αστικής τάξης στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στις άγριες εκστρατείες καταστολής που εξαπλώθηκαν σε αρκετές δεκαετίες και στην εξαγορά της συναίνεσης του προλεταριάτου στις ιμπεριαλιστικές χώρες μέσω της αναδιανομής της υπεραξίας από την εκμετάλλευση των χωρών που κυριαρχούνται. Όμως η σημερινή μας αδυναμία, αν και εξηγείται από μια σειρά παραγόντων που δεν ελέγχονται από εμάς, είναι πρωτίστως δική μας ευθύνη.
Η μακρά περίοδος αποσύνθεσης του κομμουνιστικού κινήματος στις ιμπεριαλιστικές χώρες έχει σίγουρα φτάσει στο τέλος της, και τώρα γινόμαστε μάρτυρες των απαρχών της ανασύνθεσής του. Αλλά αν αυτή η ανασύνθεση βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα, είναι επίσης επειδή πάρα πολλοί από εμάς επιμένουν πεισματικά σε τακτικά και στρατηγικά αδιέξοδα. Η συσσώρευση στείρων πρακτικών πηγάζει συχνά από μια παρανόηση της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε. Πάρα πολλοί κομμουνιστές στην ιμπεριαλιστική καρδιά επιμένουν να πιστεύουν ότι το μόνο που λείπει από το προλεταριάτο σε αυτές τις χώρες είναι η κατανόηση ότι είναι προλετάριοι και ότι το συμφέρον τους είναι η ανατροπή της αστικής τάξης. Επιπλέον, πάρα πολλοί κομμουνιστές συμπεραίνουν ότι η απόλυτη προτεραιότητα είναι η συμμετοχή σε όλους τους οικονομικούς αγώνες που είναι δυνατόν, ότι η απλή παρουσία τους εκεί θα νομιμοποιήσει το αφήγημά τους και ότι η προλεταριακή ταξική συνείδηση θα προκύψει από τις συνδικαλιστικές πρακτικές των προλετάριων. Με άλλα λόγια, το κομμουνιστικό κίνημα στη Γαλλία σήμερα κυριαρχείται από τον αυθορμητισμό, τον οικονομισμό και τον συνδικαλισμό.
Ωστόσο, αν οι προλετάριοι των ιμπεριαλιστικών χωρών δεν είναι επαναστατικοί, είναι κυρίως επειδή δεν είναι προς το άμεσο συμφέρον τους. Το ιστορικό τους συμφέρον -η επανάσταση και η δικτατορία του προλεταριάτου- εξακολουθεί να είναι ένα πολύ πιο ριψοκίνδυνο στοίχημα από το status quo, την κυριαρχία του καπιταλισμού, που ωστόσο κρατάει υποσχέσεις που εξακολουθούν να φαίνονται αξιόπιστες, ακόμη και ανάμεσα στις εξαθλιωμένες παρυφές του προλεταριάτου. Η μαζική συσπείρωση του προλεταριάτου στον κομμουνιστικό αγώνα θα είναι δυνατή μόνο όταν οι υποσχέσεις του καπιταλισμού πλέον δεν θα ευσταθούν. Αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμα εκεί στη Γαλλία.
Φυσικά, δεν υποστηρίζουμε την υποχώρηση από τους οικονομικούς αγώνες του προλεταριάτου. Ο αγώνας μέσα στις μάζες είναι καθήκον για όλους τους επαναστάτες. Αυτή η δουλειά είναι απαραίτητη για να συλλάβουμε το αγωνιστικό πνεύμα των μαζών, να διατηρήσουμε και να αναπτύξουμε έναν οργανικό δεσμό μεταξύ του κομμουνιστικού κινήματος και του εργατικού κινήματος και να προετοιμάσουμε τη συγχώνευσή τους.
Ωστόσο, το κύριο εμπόδιο για την ανάπτυξη των κομμουνιστικών οργανώσεων στις ιμπεριαλιστικές χώρες σήμερα είναι το επίπεδο της εκπαίδευσής τους, τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά. Ο θεωρητικός ερασιτεχνισμός οδηγεί σε λανθασμένες αναλύσεις και λανθασμένες αποφάσεις. Ο πρακτικός ερασιτεχνισμός οδηγεί στην ευθραυστότητα των οργανώσεων και στη στασιμότητα σε μη φιλόδοξες δράσεις. Πρέπει λοιπόν να εργαστούμε πρώτα και κύρια για να αυξήσουμε το επίπεδο εκπαίδευσης και εποπτείας των αγωνιστών μας, ώστε να αποκτήσουν την πειθαρχία και τις δεξιότητες που χρειάζονται οι κομμουνιστές. Αυτή τη στιγμή, το θεμελιώδες καθήκον μας είναι να εκπαιδεύσουμε επαγγελματίες επαναστάτες.
Τέλος, πρέπει να συνεχίσουμε να οικοδομούμε και να διατηρούμε δεσμούς μεταξύ των οργανώσεών μας, για να αναπτύξουμε τον διεθνισμό στο κομμουνιστικό κίνημα. Αυτό είναι απαραίτητο, πρώτα απ' όλα για να κατανοήσουμε καλύτερα τις ευκαιρίες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι σύντροφοί μας σε όλο τον κόσμο, και να αντλήσουμε έμπνευση από τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους για να προοδεύσουμε εμείς οι ίδιοι. Δεύτερον, για να τροφοδοτήσουμε την κομμουνιστική συζήτηση και τον αγώνα γραμμών και να προωθήσουμε τη μαρξιστική επιστήμη προς μια καλύτερη κατανόηση των μέσων για τη νίκη. Τρίτον, για να κρατήσουμε ζωντανή τη διεθνή αλληλεγγύη και να είμαστε ενωμένοι πέρα από τα σύνορα στην παγκόσμια επανάσταση. Και τέταρτον, για να ζωντανέψουμε την κοινή μας θέρμη για τη δικαιοσύνη και την ομορφιά του αγώνα μας.
Είναι τιμή και χαρά μας να βρισκόμαστε εδώ μαζί σας σήμερα. Ευχαριστούμε θερμά τους Έλληνες συντρόφους μας που μας δίνουν αυτή την ευκαιρία. Το να μας ενώνει ο κοινός μας αγώνας για την ανθρωπότητα είναι η μεγαλύτερη περηφάνια μας.
