Με «άδεια χέρια» γύρισαν τελικά οι αγρότες στα χωριά τους. Τα μπλόκα και οι κινητοποιήσεις τέλειωσαν χωρίς η κυβέρνηση να ικανοποιήσει ούτε ένα από τα αιτήματά τους. Μια εξέλιξη που λίγο-πολύ ήταν αναμενόμενη και φανερή από την αρχή. Άλλωστε, οι φετινές κινητοποιήσεις από την αρχή είχαν «ημερομηνία λήξης».
Ο Αποστόλου σε όλες τις συναντήσεις με αντιπροσωπείες αγροτών ξεκαθάρισε ότι ούτε καν συζητά αιτήματα που έχουν «δημοσιονομικό κόστος» αλλά μόνο διάφορα διαδικαστικά. Για να αποδειχτεί για άλλη μια φορά ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ εφαρμόζει κατά γράμμα τις μνημονιακές δεσμεύσεις της και δεν τολμά ούτε μολύβι να σηκώσει για να υπογράψει το παραμικρό που μπορεί να τη φέρει σε αντίθεση με τους επικυρίαρχους ιμπεριαλιστές.
Το ίδιο και η Νέα Δημοκρατία που όλο αυτό το διάστημα δεν ψέλλισε το παραμικρό υπέρ των αγροτών. Ο Μητσοτάκης δεν τόλμησε ούτε μια δήλωση συμπαράστασης να κάνει για τους αγρότες ενώ από την άλλη δεν δεσμεύεται και δεν ανακοινώνει το παραμικρό που μπορεί να ταράξει την εφαρμογή της αντιαγροτικής πολιτικής.
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση αποδείχτηκαν σταθερά προσηλωμένοι στην υλοποίηση της αντιλαϊκής-αντιαγροτικής μνημονιακής πολιτικής. Μια πολιτική που φτωχοποιεί και ξεκληρίζει τους φτωχομεσαίους. Που οδηγεί σε απόγνωση χιλιάδες αγροτικές οικογένειες. Που φέρνει εγκατάλειψη και εξαθλίωση στα χωριά. Μια πολιτική που δεν έχει στόχο την «ανάπτυξη» και την «ανασυγκρότηση» του πρωτογενή τομέα όπως υποκριτικά λένε ΕΕ και κυβέρνηση, αλλά την παραπέρα αποδιάρθρωση, την παραπέρα υποβάθμισή του. Έχουν στόχο τη μείωση του αγροτικού πληθυσμού και τη συγκέντρωση-συγκεντροποίηση της αγροτοδιατροφικής παραγωγής στα χέρια του κεφάλαιου και των πολυεθνικών. Μέσα από το ξεκλήρισμα της φτωχομεσαίας αγροτιάς, την εγκατάλειψη της υπαίθρου, τη μείωση της αγροτοκτηνοτροφικής παραγωγής, τη συρρίκνωση του γεωργικού ΑΕΠ κλπ έχουμε ενίσχυση της διατροφικής εξάρτησης, παραρτημοποίηση της οικονομίας και βάθεμα συνολικά της εξάρτησης από τους ευρωπαίους και αμερικάνους ληστές-ιμπεριαλιστές.
Ήταν όμως και οι αγροτικές κινητοποιήσεις τέτοιες που ούτε στρίμωξαν ούτε έφεραν σε δύσκολη θέση κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Δεν είναι μόνο η μικρή μαζικότητα που είχαν. Κυρίως ήταν το πολιτικό πλαίσιο, τα αιτήματα, οι στόχοι πάλης που (δεν) είχαν. Όπως ξαναγράψαμε σ’ αυτή την εφημερίδα, βασικό χαρακτηριστικό των φετινών κινητοποιήσεων ήταν η απουσία κεντρικού στόχου πάλης που να συσπείρωνε-συνένωνε τη πλειοψηφία των αγροτών κόντρα στην κυβέρνηση και κόντρα στην αντιαγροτική πολιτική. Αντίθετα, υπήρχαν «κατεβατά» από αιτήματα, άλλα σωστά-άλλα λάθος, που «θόλωναν» και διασπούσαν το αγροτικό μέτωπο. Ενώ πέρσι κεντρικός στόχος πάλης αναδείχτηκε το ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΡΑΣΟΥΝ τα μέτρα της κυβέρνησης (ασφαλιστικό-φορολογικό), φέτος έλειπε το στοιχείο της διεκδίκησης και οι κινητοποιήσεις είχαν χαρακτήρα «ανάδειξης» και «καταγραφής» των αγροτικών προβλημάτων-αιτημάτων. Από τις φετινές κινητοποιήσεις έλειπε η γραμμή της ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗΣ με την κυβέρνηση και την αντιαγροτική πολιτική της.
Όχι μόνο τα μνημονιακά κόμματα (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ κλπ) αλλά και το ΚΚΕ με την «Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων» δεν ήθελαν κινητοποιήσεις που να κοντράρουν πραγματικά την αντιαγροτική πολιτική. Χρησιμοποίησαν τα μπλόκα και τις κινητοποιήσεις όχι για να αναμετρηθούν με την κυβερνητική πολιτική αλλά περισσότερο για κομματική συσπείρωση, για να στηθούν κομματικοί μηχανισμοί και για να αναδειχτούν διάφοροι αγροτοπατέρες που διαγκωνίζονται ποιος θα πρωτοσυμμετάσχει στους στημένους «διαλόγους» με την κυβέρνηση. Τα διάφορα «συντονιστικά» και «πανελλαδικές επιτροπές» στήθηκαν από τα πάνω σαν κομματικά παραμάγαζα και υπηρέτησαν κομματικούς σχεδιασμούς παρά τα συμφέροντα της φτωχής και μεσαίας αγροτιάς. Και αντί για μαζικό αγροτικό κίνημα που να διεκδικεί και να αντιπαλεύει την πολιτική της φτώχειας, της εξαθλίωσης και του ξεκληρίσματος είχαμε εικονικό κίνημα με συμβολικές ενέργειες και με «κονβόι» 20-30 τρακτέρ στον Λευκό Πύργο. Αντί για την πλατιά μαζική κινητοποίηση αγροτών και εργαζόμενων είχαμε τις κομματικές παρελάσεις του ΚΚΕ στην Αθήνα. Αντί για παλλαϊκό ΜΕΤΩΠΟ αντίστασης και διεκδίκησης είχαμε τις παραταξιακές συγκολλήσεις του ΠΑΜΕ και των μετωπικών του σχημάτων. Αντί για προοπτική και κλιμάκωση είχαμε την από τα πριν «ημερομηνία λήξης» με τον -όπως κάθε χρόνο- «αγωνιστικό γιορτασμό του Κιλελέρ» στις 19 Μάρτη.
Μπορεί ο Μπούτας να δηλώνει στην ΕΡΤ ότι «τους νικήσαμε, δεν μας νίκησαν» (!) αλλά τα προβλήματα και παραμένουν και χειροτερεύουν. Το ασφαλιστικό, το φορολογικό, το αυξημένο κόστος παραγωγής, τα πανάκριβα καλλιεργητικά εφόδια, η δυσβάστακτη έμμεση φορολογία, το 24% στο ΦΠΑ, η κερδοσκοπία των εμπόρων και των μεσαζόντων, η τραπεζική τοκογλυφία, η εισφορά αλληλεγγύης, ο ΕΝΦΙΑ στα χωράφια, η αντιαγροτική ΚΑΠ, οι μειώσεις-τσεκούρωμα των επιδοτήσεων κλπ βάζουν πρόβλημα επιβίωσης σε χιλιάδες αγροτικά νοικοκυριά. Και το σίγουρο είναι ότι η τέτοια κατάληξη των φετινών κινητοποιήσεων «ανοίγει την όρεξη» στη κυβέρνηση για νέα αντιαγροτικά μέτρα (μείωση αγροτικού αφορολόγητου κλπ).
Σ’ αυτήν την άσχημη κατάσταση, η διέξοδος δεν είναι στα διάφορα ΕΣΠΑ, στα διάφορα κοινοτικά προγράμματα, στους νέους -«δημοκρατικούς» ή «παραγωγικούς»- συνεταιρισμούς, στις «εναλλακτικές» καλλιέργειες και στο μοντέλο του «αγρότη-επιχειρηματία» που προτείνουν ΕΕ και κυβέρνηση και ακούστηκαν και εν μέσω κινητοποιήσεων. Όλα αυτά αποδείχτηκαν αποπροσανατολιστικά, κοντόθωρα και αδιέξοδα που ευνοούν λίγους μεγαλοαγρότες και όχι την πλειοψηφία της φτωχομεσαίας αγροτιάς. Η διέξοδος για τους φτωχομεσαίους αγρότες είναι στον αγώνα ενάντια στο ξεκληρισμά τους, μέσα από τα διεκδικητικά όργανα πάλης τους. Και αυτά τα διεκδικητικά όργανα πάλης πρέπει να αναγεννηθούν και να ξαναγίνουν από την αρχή. Δημοκρατικά, συλλογικά, από τα κάτω πρέπει να ζωντανέψουν οι αγροτικοί σύλλογοι και οι ομοσπονδίες, να γίνουν νέοι όπου δεν υπάρχουν. Κόντρα σε κυβέρνηση-ΕΕ-ΔΝΤ αλλά και κόντρα στον υπονομευτικό-διαλυτικό ρόλο των αγροτοπατέρων. Για την ανατροπή της αντιαγροτικής πολιτικής, για την επιβίωση της φτωχομεσαίας αγροτιάς.