Επικρατεί ο εθνικιστικός λαϊκισμός, έρχεται η “εποχή των τεράτων”, δικαιώνεται η εκδίκηση της αντιπαγκοσμιοποίησης. Είναι μερικοί από τους τίτλους πολιτικών αναλυτών στο άκουσμα της επικράτησης του Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές. Όσο κι αν αποτελεί μια παραδοξότητα η υποψηφιότητα του υπεραντιδραστικού Τραμπ, πολύ περισσότερο η νίκη του, σίγουρα χρειάζεται μια πιο γειωμένη πολιτική ερμηνεία για όσα συνέβησαν την Τρίτη. Ιδιαίτερα αν συνδυαστεί με το BREXIT αλλά και με το πολιτικό φάσμα που έδειξε ενθουσιασμό από αυτήν την εκλογική νίκη στον κόσμο.
Είναι αλήθεια ότι πίσω από διαπιστώσεις για άνοδο των λαϊκιστικών κινημάτων ή ακόμη περισσότερο για “επανάσταση εναντίον της παγκοσμιοποίησης” φροντίζουν τα διάφορα πολιτικά κέντρα καθώς και επιφανείς οικονομολόγοι και θεωρητικοί αναλυτές του συστήματος να δημιουργήσουν σύγχυση ως προς τα πραγματικά αίτια αυτών των… παράδοξων ή καλύτερα απρόβλεπτων εξελίξεων που χαρακτηρίζουν το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.
Κατ’ αυτούς ο λαϊκισμός, είτε με αριστερό πρόσημο (π.χ. ΣΥΡΙΖΑ, Πέπε Γκρίλο, Podemos) είτε με δεξιό (Φάρατζ) ή και ανοικτά φασιστικό (Λεπέν, υποψήφιος αυστριακός καγκελάριος, ΧΑ, ολλανδοί-ούγκροι φασίστες), αποτελεί το συνεκτικό πολιτικό στίγμα των εξελίξεων που συνταράσσουν Ευρώπη και ΗΠΑ, κατακτώντας τη συμπάθεια των λαϊκών μαζών που μπούχτισαν από τη διαφθορά, τη φτώχεια και την απληστία των συστημικών δυνάμεων και των ελίτ που μέχρι τώρα εναλλάσσονταν στην εξουσία παγκόσμια.
Παράλληλα, ξανα ανακαλύπτεται το έθνος-κράτος που η παγκοσμιοποίηση είχε καταλύσει και βαδίζουν οι χώρες σε ένα κλείσιμο στο εσωτερικό τους, όπου οι μετανάστες, οι διαφορετικοί δεν γίνονται ανεκτοί, ενώ τα σύνορα ξαναγίνονται απροσπέλαστα για κάθε… ξένο ον ή προϊόν.
Σε αυτές τις διαπιστώσεις πάτησε ο Τραμπ, σε αυτά θα στηριχτεί η Τερέζα Μέι για το BREXIT, σε αυτά και ο… Μιχαλολιάκος.
Ομως. Μήπως δεν είναι έτσι η πραγματικότητα που βιώνουμε;
Η δομική κρίση του καπιταλισμού όχι μόνο δεν απέτρεψε την ακόμη μεγαλύτερη συσσώρευση πλούτου σε λιγότερα χέρια, αλλά παράλληλα, έχοντας δει ως… διέξοδο το χρηματιστηριακό κεφάλαιο -ενώ σε επίπεδο πραγματικής παραγωγής κάθε άλλο παρά φως στο τούνελ φαίνεται- οδηγεί δισεκατομμύρια λαϊκών στρωμάτων στην εξαθλίωση και στη φτωχοποίηση, με μόλις ένα μέρος αυτών να προλεταριοποιείται με απάνθρωπους όρους εργασίας.
Παράλληλα διέρρηξε την κοινωνική και ταξική συμμαχία των μεσαίων στρωμάτων με τα κυρίαρχα αστικά κομμάτια, δημιουργώντας μια κοινωνική… αταξία που δεν είναι εύκολα αναστρέψιμη. Είναι αυτά τα στρώματα μαζί με τα εξαθλιωμένα εργατικά τμήματα που αποκαλούνται από τους αναλυτές “χαμηλού μορφωτικού επιπέδου” που αναζητούν απαντήσεις στην οργή τους για την τύχη που τους επιφυλάσσεται στο άμεσο μέλλον. Σε αυτά τα στρώματα καλλιεργείται εντέχνως από όλους αυτούς τους… παράξενους διεκδικητές της εξουσίας που τολμούν να αποκαλούνται αντισυστημικοί ο εθνικισμός, η πατριδοκαπηλία, η θρησκοληψία και προπάντων ο αντικομμουνισμός.
Από την άλλη, καμία αντιπαγκοσμιοποίηση δεν επαναστάτησε προφανώς μέσω του Φάρατζ και του Τραμπ. Το ιδεολόγημα αυτό που προώθησε το κεφάλαιο και υιοθέτησε σύμπασα η Αριστερά και οι νεομαρξιστές θεωρητικοί του καπιταλιστικού μονόδρομου είναι αλήθεια πως από τα λαϊκά στρώματα δεν υιοθετήθηκε ποτέ ή γρήγορα απομυθοποιήθηκε με την ανεργία και τους μετανάστες. Και η εκμετάλλευση αυτής της άρνησης από όλον αυτόν τον πολιτικό εσμό γίνεται ακριβώς για να συγκαλυφθεί η πραγματική φάση του κρισιακού καπιταλισμού. Ότι δηλαδή το στάδιο του ιμπεριαλισμού όχι μόνο είναι αυτό που χαρακτηρίζει τη σημερινή περίοδο του καπιταλισμού αλλά ότι η κρίση τον οδηγεί επιτακτικά στην ανάγκη ξαναμοιράσματος του πλανήτη. Κι αν σε μια προηγούμενη περίοδο η ιμπεριαλιστική εξόρμηση έπρεπε να καλυφθεί με το μανδύα της παγκοσμιοποίησης, σήμερα αυτός δεν χρειάζεται γιατί τα πράγματα έχουν φτάσει σε κόκκινες γραμμές που ο κάθε ιμπεριαλιστής πρέπει να επιβάλει στον περιορισμό της πίτας που θα μοιραστεί με τους άλλους ανταγωνιστές του αλλά και με νεοεισερχόμενους παίχτες. Και εδώ ανακαλύπτεται ξανά το κράτος, το έθνος, οι περιορισμοί στην αγορά και βεβαίως η κοινωνική επανασυσπείρωση πάνω σε αυτήν ακριβώς τη βάση.
Κάθε άλλο λοιπόν παρά εσωστρέφεια θα δούμε από τον Τραμπ ή από τον αγγλικό ιμπεριαλισμό μετά το BREXIT. Ακόμη αντιδραστικότερη μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού αλλά και της κοινωνίας, νέοι πόλεμοι και διάλυση χωρών είναι αυτό που ετοιμάζεται μέσα από αυτήν την επιλογή στις αμερικάνικες εκλογές. Γιατί μόνο έτσι μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει ως ιμπεριαλιστής.
Το ίδιο το σύστημα είναι αυτό που παρήγαγε αυτές τις “αντι”συστημικές τάχα μου διεξόδους. Καμία “αντισυστημική επανάσταση” δεν βρίσκεται σε εξέλιξη όσο κι αν πλασάρονται όλοι αυτοί ως αμφισβητίες του προηγούμενου πολιτικού κατεστημένου. Στη χώρα μας το βλέπουμε με τα Ποτάμια και τους Λεβέντηδες αλλά και τους υπερσυστημικούς φασίστες της ΧΑ. Το βλέπουμε με τις φασίζουσες επιλογές των αντιμεταναστών στη Γερμανία ή ακόμη και στην Ιταλία από τον Γκρίλο.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι να απαντηθεί γιατί αυτή η οργή και η αμφισβήτηση που έχει απλωθεί και κυριαρχεί στα ευρύτατα λαϊκά στρώματα στον κόσμο γίνονται χειρίσιμες και υπομόχλια ανόδου στην εξουσία ιμπεριαλιστικών επιλογών από αυτά τα νεόκοπα συστημικά μορφώματα ή και ανοιχτά φασιστικά κόμματα.
Και εδώ βρίσκεται το πραγματικό ζητούμενο για όσους αναλύουν αυτές τις εξελίξεις από λαϊκή και εργατική πλευρά. Όταν η σημερινή Αριστερά -με όποια διεύρυνση μπορεί να πάρει πλέον αυτός ο προσδιορισμός- αδυνατεί να προσδιορίσει τη σημερινή φάση του καπιταλισμού, μιλώντας ακόμη για ολοκληρώσεις -ήδη ο Τραμπ προβάλλεται ως ο κατεξοχήν εκφραστής της ως κλασικός κεφαλαιοκράτης που ανέλαβε και πολιτική εξουσία- αρνούμενη τον ιμπεριαλισμό πολιτικά και αποδεχόμενη μόνο τα οικονομικά χαρακτηριστικά του, καλλιεργεί ψευδείς αντιλήψεις για την παγκοσμιοποίηση.
Όταν οι νεομαρξιστές θεωρητικοί τύπου Ζίζεκ προτείνουν τη στήριξη του Τραμπ ως μέσου αυτοαποκάλυψης της τερατογένεσης στην οποία έχει οδηγηθεί ο σύγχρονος καπιταλισμός, πιστεύοντας ότι θα αναγκαστούν να επαναπροσδιοριστούν οι πολιτικοί εκφραστές του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού μετά από αυτήν την “τραγική” επιλογή, τότε είναι σίγουρο ότι αυτή η Αριστερά δεν μπορεί να κερδίσει αυτά τα εργατικά-λαϊκά στρώματα ποτέ. Στρώνει το έδαφος απλά σε κάθε Τραμπ και Λεπέν να αλωνίζουν με εθνικοφασιστική ρητορεία.
Όσο η λαϊκή δυσαρέσκεια εγλωβίζεται ανάμεσα σε μια ρεφορμιστική και φιλοκαπιταλιστική Αριστερά και σε “αντι”συστημικούς φασίζοντες διαδόχους του σάπιου πολιτικού συστήματος, κερδισμένοι θα ’ναι οι δεύτεροι και μεγάλοι χαμένοι οι λαοί και οι εργαζόμενοι. Γιατί σε αυτό το δίπολο η μετατόπιση γίνεται πάντα δεξιότερα, αντιδραστικότερα, αντιλαϊκότερα. Το πραγματικό πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται αριστερά.
