Επιταχύνονται οι επικίνδυνες διεργασίες και οι αναταράξεις από τον συνεχιζόμενο ανταγωνισμό των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, με κύρια την αμερικανο-ρωσική αντιπαράθεση. Φυσικά τον πρώτο λόγο έχουν οι πολυεπίπεδες αμερικανικές πρωτοβουλίες για τον περιορισμό έως και την εξαφάνιση της «ρώσικης κακοήθους επιρροής» και με στόχο την πλήρη ένταξη της Βαλκανικής Χερσονήσου στη ζώνη περικύκλωσης της Ρώσικης Ομοσπονδίας. Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία εντείνει τις προσπάθειές της να κρατήσει επιρροή και θέσεις στην περιοχή, χρησιμοποιώντας τους σημαντικούς εθνολογικούς, ιστορικούς, θρησκευτικούς αλλά και πολιτικούς δεσμούς της με μια σειρά βαλκανικές χώρες και ιδίως τους σλαβικούς πληθυσμούς. Στη «σκιά» αυτής της αντιπαράθεσης, οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές με πρώτη τη Γερμανία, επιχειρούν να ενισχύσουν τις σχέσεις με τις άρχουσες τάξεις ή τμήματά τους σε μια περιοχή που την θεωρούν «δική τους ευθύνη», ενώ και η Κίνα, αν και η οικονομική της διείσδυση έχει μπει πια στο μικροσκόπιο Αμερικανών και Ευρωπαίων, συνεχίζει -θέλοντας και μη- να επενδύει σε πολιτικές «ήπιας ισχύος».
πΓΔΜ και «Συμφωνία των Πρεσπών»
Έχει καταστεί ολοφάνερη, από αυτά που εξελίσσονται και στη χώρα μας, η σημασία που προσδίδει ο αμερικανοΝΑΤΟϊκός παράγοντας στην ολοκλήρωση της «Συμφωνίας των Πρεσπών», που άλλωστε ο ίδιος ενορχήστρωσε και με πολύμηνες πιέσεις, εκβιασμούς και υποσχέσεις για ανταλλάγματα, προώθησε μεταξύ πΓΔΜ και Ελλάδας. Μεγάλη είναι, λοιπόν, η σημασία της Συμφωνίας γιατί πέρα από το ότι ανοίγει το δρόμο της ένταξης της γειτονικής χώρας στο δολοφονικό μηχανισμό του ΝΑΤΟ και στους αμερικανικούς επιθετικούς σχεδιασμούς -αποκόπτοντας έτσι βίαια τις σχέσεις της με τη Ρωσία-, χρησιμεύει και σαν «πρότυπο προς μίμηση» στους διάφορους διακανονισμούς που επεξεργάζονται μεταξύ Σερβίας και Κοσσόβου. Από κοντά έρχονται και η ΕΕ και η Γερμανία, που προσπαθούν να πιάσουν θέσεις στον αυριανό συσχετισμό δύναμης και επιρροής. Έτσι, την ίδια στιγμή που η Μέρκελ έστελνε τα μηνύματα από την Αθήνα, ο Γιούνγκερ από τη Ρουμανία και φυσικά ο πολυπράγμων αμερικανός πρέσβης στα Σκόπια, πίεσαν αφόρητα για να δοθεί λύση στην εμπλοκή που είχε δημιουργηθεί με τις απαιτήσεις των βουλευτών των αλβανικών κομμάτων BESA και «Συμμαχία Αλβανών», όπως και έγινε. Πάντως, αυτή η εμπλοκή ανέδειξε το γεγονός πως ο αλβανικός εθνικισμός και αλυτρωτισμός, αναθρεμμένος από τις ΗΠΑ, εξακολουθεί να δηλώνει παρών και να βάζει υποθήκες κάθε άλλο παρά στην κατεύθυνση της συνοχής κρατών όπως η πΓΔΜ. Και φυσικά, συνεχίζει να αποτελεί με αυτό τον τρόπο ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των Αμερικανών για να εκβιάζουν την άρχουσα τάξη της γειτονικής χώρας. Γι αυτό και η Ρωσία, ποντάροντας στη δυσαρέσκεια της σλαβομακεδονικής πλειοψηφίας, κατήγγειλε τις αφόρητες πιέσεις των ΗΠΑ καθώς και το κόμμα του Ζάεφ, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να βάλει βέτο για τη συμφωνία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, δηλώνοντας έτσι πως δεν θα παραιτηθεί εύκολα και σ’ αυτό το πεδίο.
Πολιτική κρίση στην Αλβανία
Η νέα κρίση που ξέσπασε μεταξύ του προέδρου Ιλίρ Μέτα και του πρωθυπουργού Έντι Ράμα, είχε σαν αφορμή, όπως και η αντίστοιχη του Οκτωβρίου (τότε αφορούσε την τοποθέτηση νέου Υπουργού των Εσωτερικών) αλλά και αιτία την άρνηση του Μέτα να υπογράψει την υπουργοποίηση του Γκεντί Τσακάι στη θέση του απομακρυνθέντος από τον Ράμα, ΥΠΕΞ, Ντμίτιρ Μπουσάτι. Η κύρια αιτία ήταν αυτή που δεν… ειπώθηκε: ότι ο Τσακάι είναι Αλβανός του Κοσσόβου. Έτσι, η υπουργοποίηση του Τσακάι θα ήταν ένα προκλητικό βήμα στο σταδιακό «ρίξιμο» των συνόρων μεταξύ Αλβανίας και Κοσσόβου. Ο ίδιος ο Ράμα δήλωνε άλλωστε πρόσφατα πως σχεδιάζεται μια διαδικασία και για «τροποποίηση των συνόρων με Μαυροβούνιο, Μακεδονία και Ελλάδα», με κριτήρια όπως αυτά της Σένγκεν, υπονοώντας με σαφή τρόπο την τελωνειακή ενοποίηση Αλβανίας –Κοσσόβου. Αν συνυπολογίσουμε και την αντίθεση του Μέτα στις προτάσεις ανταλλαγής εδαφών μεταξύ Σερβίας και Κοσσόβου, προτάσεις στις οποίες εμφανίζεται υπέρμαχος ο Ράμα, τότε μπορούμε να επιχειρήσουμε κάποιες εκτιμήσεις για το χαρακτήρα των αντιθέσεων αυτών. Ότι δηλαδή εκφράζουν αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της άρχουσας τάξης της Αλβανίας τόσο σε τακτικό επίπεδο, όσο και σε συνδυασμό με αυτό, στις διαφορετικές «αξιολογήσεις» τμημάτων της άρχουσας τάξης της Αλβανίας για τις πραγματικές δυνατότητες του Αλβανικού κράτους. Επιπλέον, δεν αποκλείεται, ίσα- ίσα, να αντανακλούν και διασταυρούμενες και διαφορετικές νουθεσίες από τα βασικά ιμπεριαλιστικά κέντρα που παρεμβαίνουν στην Αλβανία (ΗΠΑ, ΕΕ) ή έστω στο πώς τις αντιλαμβάνονται οι διάφορες μερίδες της άρχουσας τάξης. Ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε με την ανάληψη του Υπουργείου Εξωτερικών από τον ίδιο το Ράμα, μόνο προσωρινός μπορεί να θεωρηθεί. Διότι όσο θα μεγαλώνει το «δέλεαρ» που τροφοδοτεί τις αλυτρωτικές και μεγαλοϊδεατικές βλέψεις της αλβανικής άρχουσας τάξης, τόσο θα αυξάνονται και τα ερωτήματα που αφορούν τις δυνατότητες αλλά και τα στηρίγματα υλοποίησής τους.
Ανοιχτά σύνορα και αλλαγές συνόρων
Παράλληλα με την πολιτική κρίση στην Αλβανία, στο τραπέζι εξακολουθεί να βρίσκεται η πρόταση για την ανταλλαγή εδαφών μεταξύ Σερβίας και Κοσσόβου. Μία τέτοια πρόταση προσπαθεί να δελεάσει τη σέρβικη άρχουσα τάξη αλλά και την αμερικανοθρεμμένη κοσσοβάρικη ηγεσία με το σκεπτικό της δημιουργίας μιας εθνικά ομοιογενούς εδαφικής επικράτειας. Η επιστολή Τραμπ στον Σέρβο πρόεδρο Βούτσιτς και τον Θάτσι με την αυγή της νέας χρονιάς, σηματοδότησε την επιμονή των αμερικάνων σε μια πρόταση, «ιστορικού συμβιβασμού» όπως την ονομάζουν, και η οποία εκτιμούν ότι μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη ρυμούλκηση της Σερβίας στα ΝΑΤΟϊκά «ύδατα». Αυτή η πρόταση εμπεριέχει μεγάλους κινδύνους, διότι η πολύπαθη ιστορία των Βαλκανίων μας διδάσκει πως οι αλλαγές συνόρων γίνονται με αίμα, ενώ και μόνο η προσπάθεια υλοποίησης μιας τέτοιας πρότασης θα αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την περιοχή. Για του λόγου το αληθές, ας θέσουμε μόνο ένα ερώτημα: άραγε οι Αλβανοί της πΓΔΜ πώς θα «δουν» μια τέτοια διαδικασία, η οποία μαζί με την τελωνειακή ένωση Αλβανίας- Κοσσόβου, ανοίγει τον δρόμο για τη «Μεγάλη Αλβανία»;
Σ΄αυτό το ζήτημα αποτελεί πάντως ερωτηματικό όχι γενικά εάν οι ΗΠΑ μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον αλβανικό αλυτρωτισμό ή αν τον συντηρούν για κάθε ενδεχόμενο, αλλά εάν σε αυτή τη συγκυρία προκρίνουν και ποιες κινήσεις. Έτσι η φανερή στήριξη από τις ΗΠΑ στη δημιουργία στρατού του Κοσσόβου, λειτουργεί αντικειμενικά στην κατεύθυνση συγκρότησης του προτεκτοράτου και αντιφάσκει εν μέρει με την προσπάθεια ρευστοποίησης των συνόρων Αλβανίας- Κοσσόβου. Αυτή όμως τη ρευστοποίηση συνόρων την προωθεί η αλβανική ηγεσία, σίγουρα σε γνώση και ανοχή, αν όχι έγκριση και στήριξη των ΗΠΑ! Φυσικά οι ΗΠΑ «παίζουν» σε πολλά ταμπλό και ίσως ευελπιστούν ότι η ισχύς τους και οι σχέσεις εξάρτησης που έχουν διαμορφώσει θα τους δώσουν τη δυνατότητα να αναιρέσουν, να επιβραδύνουν ή να επιταχύνουν διαδικασίες προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση ή σε έναν συνδυασμό τους και πάντα προς όφελός τους.
Επίσκεψη Πούτιν στη Σερβία
Η επίσκεψη Πούτιν στη Σερβία ήταν θα λέγαμε η «ανορθογραφία» της γενικής αμερικανόστροφης κίνησης των πραγμάτων στα Βαλκάνια. Με μια υποδοχή από τον πρόεδρο Βούτσιτς που τόνιζε τους πολυποίκιλους δεσμούς των δύο χωρών, αρχής γενομένης από την συνοδεία του προεδρικού αεροσκάφους από μαχητικά αεροσκάφη MIG 29 που πρόσφατα είχε δωρίσει η Ρωσία στη Σερβία, αυτή η επίσκεψη ήταν σημαντική από όλες τις απόψεις. Υπογράφηκαν εικοσιένα στρατηγικές συμφωνίες στον οικονομικό τομέα με έμφαση στην ενέργεια. Η σημαντικότερη αφορά τη διασύνδεση της Σερβίας με τον TurkishStream, μέσω Βουλγαρίας, διασύνδεση που όμως έχει πολύ δρόμο να διανύσει μιας και πρέπει να βρει τρόπο να υπερκεράσει την αμερικανική αντίθεση στον ρώσικο αγωγό και φυσικά τη μεγάλη επιρροή που ασκούν οι ΗΠΑ στη Βουλγαρία. Επιπλέον υπήρξαν συμφωνίες στον τομέα του φυσικού αερίου, της υδροηλεκτρικής και της πυρηνικής ενέργειας, για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου. Επίσης, ξεχώρισε η προσφορά στη Σερβία προνομιακού καθεστώτος εξαγωγέα αγροτικών προϊόντων στις χώρες της Ευρασιατικής Ένωσης (Ρωσία, Λευκορωσία, Καζαχστάν, Αρμενία, Κιργιστάν), σε μια περίοδο που συζητείται η σύναψη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου μεταξύ Σερβίας και Ευρασιατικής Ένωσης. Προφανώς η Ρωσία χρησιμοποιεί το πιο ισχυρό χαρτί επιρροής και δεσμών που διαθέτει για να μπλοκάρει το αμερικάνικο «σφράγισμα» των Βαλκανίων, με τη σέρβικη ηγεσία να δείχνει πως συνεχίζει –για πόσο ακόμα;- να μετεωρίζεται μεταξύ Δύσης και Ρωσίας. Φυσικά ο Πούτιν, σε μια ακόμα προσπάθεια δημιουργίας ρωγμών στη Δύση, δήλωσε πως δεν έχει αντίρρηση στην ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας, κατηγορώντας ταυτόχρονα τις ΗΠΑ πως ασκούν πιέσεις στη Σερβία και τις άλλες βαλκανικές χώρες (πΓΔΜ) για την ένταξη στο ΝΑΤΟ, πιέσεις τις οποίες χαρακτήρισε «αποσταθεροποιητικό παράγοντα» για τα Βαλκάνια. Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στις προκλητικές ενέργειες της αλβανικής κοσσοβάρικης ηγεσίας (δημιουργία στρατού, κ.λπ.) συνεχίζοντας έτσι στο μοτίβο του «προστάτη» των σλαβικών πληθυσμών.
Βουλγαρία: αγορά F-16 και η δυσαρέσκεια του Ράντεφ
«Τέλος» και παρά την εδώ και χρόνια δυτική της πορεία και την ένταξή της σε ΝΑΤΟ (2004) και ΕΕ (2007) και η Βουλγαρία δεν έμεινε έξω από τις αναταράξεις που δημιουργεί η αμερικανορωσική αντιπαράθεση. Έτσι κι αλλιώς, όπως είχαμε επισημάνει από τα τέλη του 2016, η εκλογή του Ράντεφ στη θέση του προέδρου (υποστηριζόμενου από το «Σοσιαλιστικό Κόμμα»), εξέφραζε την επιθυμία τμημάτων της άρχουσας τάξης να επαναδιατυπώσουν τη σχέση τους με τη Ρωσία και με στόχο την -κατά το δυνατόν- εξομάλυνσή της. Οπότε μάλλον φυσιολογική πρέπει να θεωρηθεί η αντίδρασή του στην αντικατάσταση των ρώσικων MIG 29 από τα αμερικανικά μαχητικά F-16, με απόφαση της βουλγάρικης βουλής. Ο πρόεδρος κατηγόρησε τον κεντροδεξιό πρωθυπουργό Μπορίσοφ πως κήρυξε νικητή του διαγωνισμού την «LockheedMartin» σε παραβίαση των κανόνων που η ίδια η κυβέρνησή του και η Εθνική Συνέλευση είχε ψηφίσει, δεσμεύοντας παράλληλα τη χώρα να πληρώσει τεράστια ποσά. Το ύψος της αγοράς ξεπερνά το 1 δις δολάρια και θεωρείται το μεγαλύτερο εξοπλιστικό πρόγραμμα της Βουλγαρίας εδώ και τριάντα χρόνια, δηλαδή από την κατάρρευση του νεοαστικού ρεβιζιονιστικού καθεστώτος της. Με το βλέμμα στη Μαύρη Θάλασσα, την Κριμαία και την Ουκρανία, αλλά και την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, μόνο ανησυχία μπορούν να δημιουργούν οι αμερικανοΝΑΤΟϊκές δηλώσεις, με αφορμή την αγορά, για την αναβάθμιση της συμμετοχής της Βουλγαρίας στις αεροπορικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ .
