Τις τελευταίες δεκαετίες εξελίσσεται μια επίθεση ενάντια στα δικαιώματα μαθητών, φοιτητών, εκπαιδευτικών στις σπουδές και στη δουλειά. Η επίθεση ξεκίνησε από την προσπάθεια Κοντογιαννόπουλου και το νόμο Αρσένη για τους μαθητές, για να συνεχιστεί μέχρι τους απανωτούς αντιδραστικούς νόμους – πλαίσιο για την τριτοβάθμια και την κλιμακούμενη εντατικοποίηση των σπουδών τους, αλλά και την συνεχή διάλυση των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών, τις μειώσεις των μισθών τους και τη δραστική περικοπή των κατακτήσεών τους σε ασφάλιση και περίθαλψη, την άγρια εκμετάλλευση των αναπληρωτών.
Όμως, δεν θυμόμαστε άλλη φορά τις τελευταίες δεκαετίες που να έχουμε βιώσει αυτό που βιώνουμε σήμερα. Ενώ η κυβέρνηση δεν έχει πάρει ούτε μισό μέτρο προστασίας από την πανδημία, όχι μόνο τη χρησιμοποιεί για να εμπεδωθεί στην κοινωνία ένα κλίμα περιορισμών, απαγορεύσεων και καθημερινής καταστολής, αλλά και τη βλέπει ως ευκαιρία για να προωθήσει με ταχύτητα τα σχέδιά της στην εκπαίδευση: Την τεράστια σε βάθος και ένταση αλλά ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΗ αντιδραστική καταιγίδα που απειλεί να ξεθεμελιώσει ό,τι έχει μείνει ακόμα όρθιο από τα δικαιώματα στις σπουδές και στη δουλειά, μια λαίλαπα βάρβαρων μέτρων που πλήττει ταυτόχρονα τους μαθητές, τους φοιτητές και τους εκπαιδευτικούς.· Ο νόμος 4692/2020 (εξετάσεις με Τράπεζα Θεμάτων στα Λύκεια),
· Ο νόμος 4763/2020 (αποκλεισμός μαθητών από το λύκειο και βίαιη εξώθησή τους στην «κατάρτιση» και τη φτηνή εργασία),
· Ο νόμος 4777/2021 (ο διαβόητος νόμος Κεραμέως – Χρυσοχοΐδη, που μειώνει δραστικά τους εισακτέους, απογειώνει τους ταξικούς φραγμούς εντός των ΑΕΙ και θεσμοθετεί την Πανεπιστημιακή Αστυνομία και ένα φασίζον πλαίσιο καταπάτησης κάθε ελευθερία σκέψης και δράσης των φοιτητών),
· η νομιμοποίηση της τηλε-«εκπαίδευσης» και των συνεπακόλουθων μαζικών αποκλεισμών από την εκπαιδευτική διαδικασία μέσω πολλαπλών νόμων, υπουργικών αποφάσεων και εγκυκλίων,
· η προώθηση της αξιολόγησης σε όλες τις βαθμίδες πάλι μέσω ενός πολυπλόκαμου θεσμικού πλαισίου που είναι ακόμα σε ανάπτυξη (!) με στόχο να καθυποτάξει τους εκπαιδευτικούς και να τους μετατρέψει σε φερέφωνα του συστήματος.
· η επιβολή εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας στα σχολεία, κανονισμών που παραπέμπουν σε στρατώνες καθώς και η παγιοποίηση της αξιολόγησης αλλά και της καθαρής και με βούλα κατηγοριοποίησης σχολείων και εκπαιδευτικών, μέσω της προώθησης των Πρότυπων και Πειραματικών,
· η de facto εφαρμογή της αξιολόγησης μέσω της υλοποίησης του προσοντολογίου (που οδηγεί σε απαξίωση του πτυχίου και σε αέναο κυνήγι μεταπτυχιακών κι άλλων «πιστοποιήσεων») και των μαζικών απολύσεων (ουσιαστικά) χιλιάδων αναπληρωτών,
Όλα αυτά και πολλά ακόμα «μικρότερα» αλλά καθόλου μικρά συνθέτουν το όραμα του συστήματος για την εκπαίδευση. Ένα όνειρο που συμπυκνώνεται σε μια εικόνα σαν την παρακάτω:
Οι μαθητές, από το δημοτικό ακόμα, θα συναντάνε ένα σχολείο όλο και πιο αποθυρρυντικό και δύσκολο για να συνεχίσουν και, ταυτόχρονα, όλο και πιο πειθαρχημένο για να αποδεχτούν τον αποκλεισμό και τη μηδενική προοπτική. Στο γυμνάσιο θα τους φτάνουν τα πρώτα «νέα» από μεγαλύτερα αδέλφια τους ή φίλους τους για τη σφαγή της τράπεζας Θεμάτων. Κάποιοι από αυτούς (όχι αμελητέα μειοψηφία) θα παραιτούνται από την ιδέα της συνέχισης στο Λύκειο (Γενικό ή ΕΠΑΛ) και θα στρέφονται στην κατάρτιση και την παράδοση στην εργασιακή ζούγκλα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης χωρίς δικαιώματα. Όσες και όσοι συνεχίσουν στο λύκειο, θα συναντήσουν εξετάσεις, Τράπεζα Θεμάτων, τηλε-«εκπαιδευτική» απάτη, άγριο κυνήγι των καταλήψεων και διαδηλώσεων, ό,τι προκύπτει τελικά από την έμφυτης διάθεση αυτής της ηλικίας να διαμαρτυρηθεί για ό,τι της περιορίζει τις ανησυχίες/αναζητήσεις. Μέχρι την γ’ λυκείου, μεγάλο τμήμα των μαθητών θα έχει αποκλειστεί από τους απανωτούς φραγμούς με κύριο φραγμό την τράπεζα θεμάτων. Κάποιοι θα έχουν αποθαρρυνθεί τόσο, ώστε να παρατήσουν το όνειρο να σπουδάσουν και θα ψάξουν για καταρτίσεις και άθλια μισοεργασία. Οσοι φτάσουν να δώσουν πανελλαδικές, θα έχουν να αντιμετωπίσουν το σκληρό ανταγωνισμό που θα έχει προκύψει από τη δραματική μείωση των εισακτέων.
Και όλα αυτά, σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον, όπου το κράτος θα αποσύρεται όλο και περισσότερο από τα βαρίδια της υποχρέωσης να παρέχει δωρεάν παιδεία. Όπου οι εκπαιδευτικοί, «αξιολογημένοι», πειθαρχημένοι και κατηγοριοποιημένοι θα αποτελούν το τελευταίο και καθημερινό ιμάντα μεταβίβασης της αντιδραστικής πολιτικής των ταξικών φραγμών και της τρομοκρατίας. Όπου οι μαθητικές καταλήψεις και διαδηλώσεις θα αντιμετωπίζονται με άγριο ξύλο, εισαγγελικές παρεμβάσεις και μαζικά μαθητοδικεία.
Και μετά, για τους λίγους, το Πανεπιστήμιο. Με ακραία εντατικοποίηση και με διαγραφές για τους σπουδαστές που θα είναι υποχρεωμένοι να σκύβουν το κεφάλι και να υπηρετούν το κεφάλαιο και την εργοδοσία κάτω από τους χειρότερους όρους και συνθήκες εργασίας. Και με απαγόρευση κάθε δυνατότητας συγκρότησης αγώνα, με ελεγχόμενο συνδικαλισμό, με αστυνομία που θα κάνει ντου στις συνελεύσεις και θα συλλαμβάνει αφισοκολλητές..
ΑΥΤΟΣ Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ είναι το σχέδιο του συστήματος και της κυβέρνησής του (αλλά και όλων όσων φιλοδοξούν να διαχειριστούν το σύστημα) απέναντι στη νεολαία. Κεντρικοί άξονες του εφιαλτικά αντιλαϊκού αυτού σχεδίου είναι δύο:
1) Ο ένας είναι η κατακόρυφη ένταση της ταξικότητας στην εκπαίδευση. «Όσο πιο ψηλά σε εκπαιδευτική βαθμίδα – τόσο πιο λίγες και λίγοι νέες και νέοι». Η αλλιώς, «όσοι έχουν, ίσως μπορέσουν να σπουδάσουν».
2) Ο δεύτερος στόχος είναι ο περιορισμός, ο εξοβελισμός από τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση κάθε ίχνους αμφισβήτησης, σκέψης και συλλογικότητας. Τα Πολυτεχνεία δεν πρέπει να παράγουν… εξεγέρσεις του Πολυτεχνείου, τα σχολεία δεν πρέπει να είναι χώροι συλλογικών κοινωνικών προβληματισμών, ζύμωσης, αντίστασης και αγώνα.
Η εκπαίδευση, λοιπόν πρέπει να γίνει αφιλόξενη στο λαό και εχθρική στους συλλογικούς αγώνες. Η νεολαία πρέπει να ξεκόψει από κάθε εμπειρία που συνδέεται με τη λέξη «δικαίωμα». Να είναι «προσαρμοστική» στην εκμετάλλευση από το αφεντικό της, να είναι «δεκτική» στο ενδεχόμενο να σφαγιαστεί σε έναν άδικο πόλεμο κάτω από την ιμπεριαλιστική επικυριαρχία. Το «σπάσιμό» της αποτελεί στρατηγική επιλογή του συστήματος, έχοντας αυτό πλήρη συναίσθηση της κόλασης που προετοιμάζει στους αυριανούς εργαζόμενους.
Η επίθεση στη νεολαία και στους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης -ως το τμήμα εργαζομένων που έρχεται σε καθημερινή επαφή με τη μαθητική νεολαία- είναι επίθεση στους αυριανούς εργαζόμενους, είναι επίθεση στο λαό.
Το σχέδιο είναι τόσο «φιλόδοξο» και αλαζονικό, γι αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι το σύστημα θα σπάσει τα μούτρα του. Και θα τροφοδοτήσει τις συνθήκες για την δημιουργία μιας νέας γενιάς πολιτικοποίησης και αγωνιστών.
Θα λέγαμε ότι το πράγμα βοά. Οι πεισματικές κινητοποιήσεις της φοιτητικής νεολαίας, που συνεχίστηκαν και συνεχίζονται σε κάποιες πόλεις ακόμα ΚΑΙ ΜΕΤΑ την ψήφιση του εκτρώματος Κεραμέως – Χρυσοχοΐδη αλλά και οι κινητοποιήσεις ενάντια (και παρά) στην καταστολή αποτέλεσαν ένα χαρακτηριστικό δείγμα. Που αποκτά μεγαλύτερη σημασία, αν σκεφτούμε ότι έγιναν σε κλίμα ασφυκτικής αστυνομικής παρουσίας, «πανδημιακής» τρομοκρατίας ενάντια στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι και με ψηφισμένο νόμο που απαγορεύει τις διαδηλώσεις.
Όχι τόσο εντυπωσιακά, αλλά, πάντως σοβαρά δείγματα αφύπνισης και προθέσεων αντίστασης έδειξε και ο κλάδος των εκπαιδευτικών. Η απροθυμία του να αποτελέσει απεργοσπαστικό μηχανισμό των μαθητικών καταλήψεων μέσω της τηλε-«εκπαίδευσης», η μαζική αποχή του από τις εκλογές – παρωδία για τα συνδιοικητικά όργανα και η μαζική απόρριψη της γκιλοτίνας της αυτοαξιολόγησης ήταν καθόλου αμελητέα δείγματα, αν σκεφτεί κανείς ότι ο κλάδος αυτός κουβαλάει τις απανωτές ήττες και απογοητεύσεις στις οποίες τον έχει οδηγήσει η ηγεσία ΟΛΜΕ-ΔΟΕ.
Σε αυτά πρέπει προστεθεί και το γεγονός ότι η μαθητική νεολαία (και οι γονείς) από τις αρχές της επόμενης χρονιάς θα συνειδητοποιήσει τι… κουστούμι της έχει ράψει το σύστημα, καθώς θα έχουν εφαρμοστεί ή θα είναι σε τροχιά εφαρμογής όλα τα νέα μέτρα άθλια μέτρα ενάντιά της (τράπεζα θεμάτων, μείωση εισακτέων κλπ).
Όλα αυτά, βέβαια, δεν μας μπερδεύουν. Δεν γίναμε ξαφνικά πολιτικά αφελείς. Έχουμε πλήρη επίγνωση ότι ο συσχετισμός παραμένει ιδιαίτερα αρνητικός, ότι η εργατική τάξη και ο λαός παραμένουν αποσυγκροτημένοι, ότι η αστική κυριαρχία (με την απαραίτητη ουρά της το ρεφορμισμό) στα σωματεία και στους φοιτητικούς συλλόγους είναι εδώ, ότι η διαλυτική κατάσταση που έχει επιβάλει η κυριαρχία αυτή δεν είναι περίπατος να ξεπεραστεί, με δυο λόγια ότι όλοι οι παράγοντες που μας έφεραν εδώ είναι παρόντες. Και, μάλιστα, με περισσότερη ένταση, αν σκεφτεί κανείς ότι:
- ο κυβερνητικός μηχανισμός σε συλλόγους και σωματεία παίζει, χωρίς καθόλου προσχήματα πια, το ρόλο του απεργοσπάστη. Και στην ίδια κατεύθυνση είναι το άτυπο γραφείο στήριξης της κυβέρνησης, το ΚΙΝΑΛ.
- ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε αγχώδη τροχιά να καλύψει μέσα σε λίγα χρόνια την… απαιτούμενη δεξιά πορεία δεκαετιών. Φτάνει να υπερψηφίζει αίσχη, σαν αυτό της σύμβασης στο Ελληνικό και το μόνο που υπόσχεται είναι ότι οι… δικοί του αστυνομικοί θα δέρνουν εκπαιδευμένοι. Κάθε μέρα που περνάει θα είναι όλο και πιο δυσδιάκριτη η διαφορά του από τη ΝΔ όχι μόνο στις βασικές επιλογές της αστικής τάξης αλλά και σε δευτερεύοντα ζητήματα. Οι γκρίνιες του ΣΥΡΙΖΑ έχουν μοναδικό σκοπό την επιστροφή του στην κυβέρνηση.
- το ΚΚΕ βρίσκεται, ίσως, στην πιο δεξιά τοποθέτηση εδώ και χρόνια. Η αταξική γραμμή του «φοιτητές ξανά» μαζί με τη γραμμή αποδοχής-υποταγής στην επίθεση («να μην εφαρμοστεί ο ν.4777»), η στάση του φανατικού δεκανικιού στην επίθεση της τηλε-«εκπαίδευσης» - τηλε-εργασίας και η ουσιαστική εξαφάνισή του (πλην «ολιγομελών αντιπροσωπειών» των σφραγίδων του) από τους δρόμους όλη την περίοδο των απαγορεύσεων είναι μόνο μερικά δείγματα της στάσης του.
- το εξωκοινοβούλιο είναι σε πολιτικό αδιέξοδο και γραμμή πολιτικής ουράς στο ρεφορμισμό. Η κατάσταση σε ΕΑΑΚ και Παρεμβάσεις τόσο σε επίπεδο πολιτικών θέσεων όσο και σε επίπεδο δυνατότητας κινητοποίησης κόσμου (σε σχέση τουλάχιστον με το υποτιθέμενο μέγεθός τους) είναι τέτοια που εγκλωβίζει ένα ολόκληρο δυναμικό αντί να το απελευθερώνει για να συμβάλει στην δημιουργία κινήματος.
Υπάρχει, λοιπόν, μια ανταγωνιστική αντίθεση: Από τη μία, τα πολιτικά και οργανωτικά εργαλεία πάλης (ο υποκειμενικός παράγοντας) είναι πολύ πίσω, αλλά, από την άλλη, η αντικειμενική κατάσταση στους χώρους της εκπαίδευσης μυρίζει μπαρούτι. Τόσο πολύ που είναι εξαιρετικά αμφίβολο, αν οι μηχανισμοί της ήττας και της εσωτερικής καταστολής των αγώνων που εκπορεύονται από τον αστικο-ρεφορμιστικό συρφετό, είναι σε θέση να συγκρατήσουν την έκρηξη.
Σε αυτή τη βάση η κυβερνητική επιδίωξη για το άνοιγμα των σχολείων ως προϋπόθεση εφαρμογής –ανάπτυξης της επίθεσης (υλοποίηση τράπεζας θεμάτων, εσωτερικών κανονισμών, αξιολόγησης…) δυσκολεύεται όχι μόνο ή κυρίως από την πανδημία αλλά από τις ανησυχίες τους για τις αντιδράσεις πριν από όλα των μαθητών αλλά και των εκπαιδευτικών. Ενώ ταυτόχρονα κρατάνε κλειστά τα ΑΕΙ ακριβώς για να δυσκολεύεται η συγκρότηση της φοιτητικής πάλης.
Όπως και να έχει, δική μας δουλειά είναι να παλέψουμε να ισχυροποιήσουμε τον δεύτερο πόλο της αντίθεσης. Οι υλικοί όροι υπάρχουν, έντονοι και συσσωρευμένοι:
1. Η επίθεση δεν αφορά μια συγκεκριμένη πλευρά της εκπαίδευσης, αλλά συνολικά το δικαίωμα του λαού στις σπουδές, στη δουλειά και τις ελευθερίες.
2. Η ταυτόχρονη επίθεση σε μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικούς αποτελεί το έδαφος, πάνω στο οποίο μπορεί και πρέπει να πατήσει η συγκρότηση πανεκπαιδευτικού μετώπου.
Είναι αλήθεια ότι η έννοια του πανεκπαιδευτικού μετώπου έχει άγρια κακοποιηθεί από τους υποκριτές «καθοδηγητές» του κινήματος, κήρυκες της μόνιμης αδράνειας. Το έχουν χρησιμοποιήσει για να αναβάλουν τους αγώνες που έπρεπε να δοθούν μια συγκεκριμένη στιγμή από ένα τμήμα του κινήματος (πχ την περίοδο των απολύσεων των εκπαιδευτικών). Το χρησιμοποίησε χυδαία, πρόσφατα, η ΟΛΜΕ, κάνοντας τρίωρες στάσεις εργασίας την ώρα των φοιτητικών κινητοποιήσεων, για να βγει από την υποχρέωση, φροντίζοντας, ταυτόχρονα, να μην συμμετέχει κανένας εκπαιδευτικός.
Αυτό που επιδιώκουμε δεν έχει καμία σχέση με την προαναφερθείσα οπερέτα. Αλλά αποτελεί την κατεύθυνση, η οποία θα επιδιώξει την όσο το δυνατόν συντονισμένη αγωνιστική κίνηση μαθητών, φοιτητών και εκπαιδευτικών με στόχους που πατάνε στην πραγματικότητα, δηλαδή πάνω στους όρους που διαμορφώνει η επίθεση του συστήματος:
Που θα θέτει ως στόχο – ομπρέλα την ανατροπή της επίθεσης του συστήματος στα δικαιώματα του λαού στις σπουδές, στη δουλειά και στις ελευθερίες.
ΑΜΕΣΑ, θέτουμε τους παρακάτω στόχους, που αφορούν όλα τα τμήματα του πανεκπαιδευτικού μετώπου:
➢ Προαγωγή – απόλυση όλων των μαθητών χωρίς εξετάσεις.
➢ Κατοχύρωση του εξαμήνου των φοιτητών χωρίς εξετάσεις.
➢ Δραστική μείωση της ύλης των πανελλαδικών – ανατροπή της μείωσης εισακτέων – γενναία αύξησή τους.
➢ Καμία απόλυση αναπληρωτή – μονιμοποίηση όλων. Όχι στο προσοντολόγιο.
➢ Όχι στην αξιολόγηση σε όλες τις βαθμίδες.
➢ Η πολιτική των περιορισμών και των συνεχών κλεισιμάτων σχολείων και σχολών υπηρετεί την επίθεση του συστήματος. Όχι στην περιστολή των ελευθεριών και των συγκεντρώσεων.
➢ Διεκδικούμε μέτρα προστασίας από την πανδημία σε σχολεία και σχολές.
Ένας πανεκπαιδευτικός αγώνας που ξεκινώντας από τα παραπάνω άμεσα, αλλά κρίσιμα ζητήματα πάλης, θα αναπτύσσεται στη βάση των παρακάτω στόχων:
· ΚΑΤΩ ΟΙ ΝΟΜΟΙ 4692/4763/4777.
· ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΕΙΣΑΚΤΕΩΝ – Αγώνας ενάντια στους ταξικούς φραγμούς.
· Κάτω η επίθεση της τηλε-«εκπαίδευσης» και της απογείωσης των ανισοτήτων που φέρνει.
· Να ανατραπεί όλο το θεσμικό πλαίσιο καταστολής – Όχι στην πανεπιστημιακή αστυνομία, το πειθαρχικό πλαίσιο για τους φοιτητές, την ποινικοποίηση των μαθητικών καταλήψεων. Ανατροπή του Νόμου Χρυσοχοΐδη που απαγορεύει τις διαδηλώσεις.
· Όχι στην αξιολόγηση σε όλες τις βαθμίδες.
· Μαζικοί μόνιμοι διορισμοί εκπαιδευτικών – ανατροπή του προσοντολογίου - μονιμοποίηση όλων των αναπληρωτών.
