Η ερώτηση είναι συχνή και κατά κανόνα καλοπροαίρετη. Εκφράζει μια πραγματική αγωνία, από αγωνιστές της Αριστεράς, από τον λαϊκό κόσμο. Παράλληλα βέβαια χρησιμοποιείται -από δυνάμεις και ηγεσίες- ως αφετηρία για επιλογές και στοχεύσεις που μόνο αυτή την αγωνία δεν συμμερίζονται. Χρησιμοποιείται ως αφετηρία ενός «εμπορίου ενότητας» που μόλις τελειώσει ο κάθε κύκλος του και πριν αρχίσει ο επόμενος έχει παραχθεί μεγαλύτερος κατακερματισμός. Χρησιμοποιείται ως «νομιμοποιητική βάση» για να ασκηθεί ο εκβιασμός της «χαμένης ψήφου», εντός της Αριστεράς (!) από τον «μεγαλύτερο» στον «μικρότερο». Χρησιμοποιείται ακόμα και ως «δικαιολογία» τραμπουκισμού (!!!) πάλι εντός της Αριστεράς γιατί ο «μικρός» με την ύπαρξη του «κάνει ζημιά» στο «μεγαλύτερο», είναι εξορισμού ο «διασπαστής» αυτός που -«τουλάχιστον» (!!!) αντικειμενικά- βοηθάει τον αντίπαλο, δηλαδή τα κόμματα του συστήματος. Όλα αυτά κυρίως στις εκλογές, όπου -κατά την κρατούσα άποψη- πρέπει να λυθεί το πρόβλημα. Αλλά ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα; Αν αυτό δεν απαντηθεί δεν μπορούμε ούτε καν να φανταστούμε τη λύση του.
Το ήθος και η ουσία του
Όλα αυτά (τραμπουκισμοί, εκλογικίστικοι εκβιασμοί κλπ) είναι προφανές για μας ότι είναι έξω από το ήθος που οφείλει να έχει η Αριστερά. Δεν πρόκειται εδώ για κάποια «ηθικολογία» για κανόνες… ευγενικής συμπεριφοράς που παραβιάζονται. Το αν-ήθικο του ζητήματος είναι κατεξοχήν ζήτημα πολιτικό, ιδεολογικό, ταξικό. Το αν-ήθικο του ζητήματος είναι ότι αυτές οι επιλογές και πρακτικές όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν το ζήτημα της Αριστεράς, το ζήτημα του ταξικού πολιτικού συσχετισμού της εργατικής τάξης και του λαού έναντι του συστήματος, αλλά αντίθετα το επιδεινώνουν.
Μπορούν να γίνουν πολλές προσεγγίσεις που δείχνουν το σαθρό, το αδιέξοδο αυτών των επιλογών. Μία από αυτές είναι η εκλογική προσέγγιση, η προσέγγιση των αριθμών. Δεν θέλουμε να σταθούμε σε αυτήν, θα κάνουμε μόνο μια υπενθύμιση. Στα πολύ τελευταία χρόνια υπήρξαν από σημαντικές έως μεγάλες εκλογικές καταγραφές στα πλαίσια της Αριστεράς. Πχ το ΚΚΕ είχε 8,5% και 26 βουλευτές το Μάη του 2012. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις ίδιες εκλογές πήρε 75.416 ψήφους (1,19%) ενώ στις περιφερειακές του 2014 ξεπέρασε τις 120.000 ψήφους. Η ΛΑΕ το Σεπτέμβρη του 2015 πήρε 155.320 ψήφους και ποσοστό 2,86%. Τι εμπόδισε τις δυνάμεις αυτές -την κάθε μια με τα μέτρα της- στη συνέχεια; Γιατί δεν διαμόρφωσαν όρους ανάπτυξης τους, όρους ηγεμονίας στο κίνημα; Ποιο σωστά, παρά τα αποτελέσματα αυτά που σήμερα τους φαντάζουν πολύ μακρινά, γιατί δεν υπήρξε κίνημα, μαζική πάλη, αντιστάσεις, διεκδικήσεις; Κίνημα που θα αποτελούσε και τη βάση της ακόμα μεγαλύτερης διεύρυνσης και της εκλογικής τους επιρροής; Τους έφταιξε το ότι υπήρχε …. το ΚΚΕ(μ-λ) ή η οποιαδήποτε άλλη δύναμη της Αριστεράς;
Τα εκλογικά μεγέθη λοιπόν αναδεικνύονται σε αντεπιχείρημα και όχι σε επιχείρημα υπέρ μιας ορισμένης «λογικής» με την οποία προσεγγίζεται το ζήτημα της Αριστεράς. Αν μάλιστα πηγαίναμε στο μακρινό 1930 θα διαπιστώναμε ότι με πολύ λιγότερο εντυπωσιακά εκλογικά αποτελέσματα για την Αριστερά, το εργατικό-λαϊκό κίνημα είχε πολύ σπουδαίες μάχες και νίκες σε όλη εκείνη τη δεκαετία. Μήπως λοιπόν αυτή η «λογική» το μόνο που κάνει είναι να αντιστρέφει το πραγματικό ερώτημα και να αποκρύβει το πραγματικό πρόβλημα;
Ποιο είναι το ζήτημα;
Θα αρκεστούμε σε μερικές βασικές επισημάνσεις με την επίγνωση ότι η ανάλυση του ζητήματος δεν χωρά στα πλαίσια ενός άρθρου.
- Το ζήτημα της ύπαρξης μιας ισχυρής μαχόμενης επαναστατικής κομμουνιστικής Αριστεράς είναι πριν από όλα το ζήτημα της συγκρότησης της εργατικής τάξης, το ζήτημα της συγκρότησης συνολικά του λαού σε δύναμη πάλης και αντιπαράθεσης με το σύστημα. Αυτή είναι η βάση του ζητήματος και παρόλο που η σχέση επιδέχεται ανισομετρίες υπέρ της πολιτικής συγκρότησης δεν μπορεί προφανώς να υπάρχει η «πολιτική λύση» ενώ η κοινωνική της βάση είναι στη σημερινή κατάσταση.
- Η πορεία υποχώρησης, αποσυγκρότησης και τελικά ήττας του εργατικού κομμουνιστικού κινήματος έχει διαδρομή δεκαετιών. Έχει τις ρίζες της μέσα στις ανεπάρκειες της ίδιας της επανάστασης στη Σ.Ε. που τελικά οδήγησαν στην καπιταλιστική παλινόρθωση. Έχει σημείο καμπής το 20ο συνέδριο του ΚΚΣΕ στο 1956 και την ανάδειξη ως κυρίαρχης της δεξιάς ρεβιζιονιστικής γραμμής. Έχει στη συνέχεια στη χώρα μας τα θυελλώδη γεγονότα μέσα από τα οποία η μειοψηφία διέγραψε – απομόνωσε – εξόντωσε την πλειοψηφία των κομμουνιστών για να μπει το ΚΚΕ στην αντεπαναστατική ρεβιζιονιστική ρότα. Έχει από εκεί και πέρα δεκαετίες παραγωγής ρεφορμιστικών ιδεολογημάτων και πρακτικών ουράς και στοίχισης στην αστική τάξη.
- Σε παγκόσμιο επίπεδο παρά τις σπουδαίες προσπάθειες που υπήρξαν, παρά τη μεγαλειώδη απόπειρα της ΜΠΠΕ στην Κίνα να απαντήσει το πρόβλημα της παλινόρθωσης, επεκράτησε τελικά η στροφή και η ήττα.
- Η σημερινή κατάσταση του κινήματος στη χώρα και διεθνώς, η ίδια η εικόνα του πολυκατακερματισμού της Αριστεράς είναι προϊόν και αποτέλεσμα αυτής της πορείας υποχώρησης και ήττας του εργατικού κομμουνιστικού κινήματος. Η απάντηση αυτής της κατάστασης συνδέεται με δύο βασικές και αλληλένδετες αναγκαιότητες:
α) Την ερμηνεία των όρων και των αιτιών της καπιταλιστικής παλινόρθωσης.
β) Τη διαμόρφωση γραμμής πάλης που στις σημερινές συνθήκες θα αποτινάξει τη βαριά κληρονομιά των ιδεολογημάτων του συμβιβασμού που παρήγαγε επί δεκαετίες η Αριστερά του ρεφορμισμού και της ήττας και θα διαμορφώνει όρους συγκρότησης και ανάπτυξης της εργατικής και λαϊκής πάλης.
Σημερινά ζητήματα
Σε σχέση με τα παραπάνω ακούμε ήδη την ένσταση αγωνιστών και λαϊκών ανθρώπων. «Καλή η ιστορία, αλλά σήμερα τι γίνεται!». Επιμένουμε! Δεν είναι «ιστορία», είναι η σημερινή κατάσταση!
Ενδεικτικά παραδείγματα: Στο τελευταίο συνέδριο του ΚΚΕ φιγουράρει η θέση «το κράτος είναι πεδίο ταξικής πάλης», άρα το κίνημα «δικαιούται» να ψάχνει θέσεις και ρόλους μέσα στο όργανο με το οποίο ασκεί την κυριαρχία της η αστική τάξη! Θέση βγαλμένη από το «βαθύ οπλοστάσιο» των ρεβιζιονιστών της ΕΣΣΔ αλλά και των μετέπειτα «ευρωκομμουνιστών». Ή επίσης πάλι το ΚΚΕ προσφάτως «αποκατέστησε πολιτικά» το Ζαχαριάδη αλλά …αποκήρυξε την 6η ολομέλεια του 1934! Δηλαδή την πολιτική κατεύθυνση πάνω στην οποία συγκροτήθηκε και αναπτύχθηκε όλος ο μεγαλειώδης αγώνας του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΔΣΕ! Κι ακόμα το ίδιο κόμμα με τη θεωρία της «ιμπεριαλιστικής πυραμίδας» εξαφάνισε τη θέση – κατεύθυνση «Έξω η Ελλάδα από ΕΕ-ΝΑΤΟ» αφού ανακήρυξε τη χώρα σε …ιμπεριαλιστική.
Ανάλογα η ΑΝΤΑΡΣΥΑ εφηύρε ως κρίσιμο ζήτημα για το εργατικό κίνημα και την ανάπτυξη του αυτό που ο Λένιν κατακεραύνωνε 100 χρόνια πριν: τον εργατικό έλεγχο μέσα στον καπιταλισμό! Δηλαδή μια άλλη εκδοχή του κράτους – πεδίο της ταξικής πάλης, μια άλλη εκδοχή της πολιτικής της ταξικής συνεργασίας που οδήγησε όλες τις προηγούμενες δεκαετίες στην διάλυση της εργατικής – λαϊκής πάλης.
Η πραγματικότητα επιμένει…
Όλα αυτά -και πολλά περισσότερα- ένας ολόκληρος κόσμος με βάση την υποχώρηση του κινήματος, δεν τα ελέγχει, μπορεί και να θεωρεί ότι είναι έως και «βυζαντινολογίες». Όμως στην πραγματικότητα η κυριαρχία όλων αυτών των θεωρημάτων και πολιτικών στην Αριστερά αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία στήνονται ο εκλογικός κρετινισμός, ο κυβερνητισμός, η προσαρμογή στο σύστημα, ακόμα και τα «προγράμματα της Θεσσαλονίκης». Όλα αυτά εξηγούν πως «προέκυψε» ο ΣΥΡΙΖΑ και η θύελλα των αυταπατών με τις γνωστές και οδυνηρές επιπτώσεις για το λαό.
Αλλά βέβαια υπάρχουν και πολύ απτά ζητήματα που αναδεικνύουν το βάθος και την έκταση του ζητήματος. Που αναδεικνύουν δηλαδή την κατάσταση της αποσυγκρότησης του εργατικού-λαϊκού κινήματος, το ότι δεν έχουν υπόσταση στην ταξική πάλη οι φωνασκίες και τα εκλογικά μεγέθη κάποιων δυνάμεων. Ας θυμηθούμε δύο παραδείγματα. Το πρώτο είναι το φιάσκο απέναντι στο ασφαλιστικό Κατρούγκαλου που μετά από «απειλές» μηνών για τον …πόλεμο που θα γινόταν ενάντια στην ψήφισή του πέρασε στις αρχές του Μάη του 2016 χωρίς στην πραγματικότητα καμιά αντίσταση. Το δεύτερο είναι ότι στη διάρκεια του 2018 και απέναντι στην ένταση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων στη χώρα και στην περιοχή (συμφωνία Πρεσπών), απέναντι στην όξυνση της αντιδραστικής ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης που τροφοδοτήθηκε και αυτή από την ιμπεριαλιστική ανάμιξη, δεν υπήρξε καμιά αξιόμαχη και εμβέλειας κινηματική πρωτοβουλία με αντιπολεμικά – αντιιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά. Το «κενό» το κάλυψαν οι γνωστές δυνάμεις και παρεμβάσεις των εθνικιστικών συλλαλητηρίων που στην πραγματικότητα συμπλήρωναν «από τα κάτω» την πολιτική του συστήματος και των ιμπεριαλιστών.
…Και απαιτεί απαντήσεις
Συνεπώς το ζήτημα της Αριστεράς υπάρχει! Ως πολιτικό, ιδεολογικό, ταξικό ζήτημα! Ως ζήτημα της συγκρότησης της πάλης των εργατικών λαϊκών δυνάμεων! Και όσοι θέλουν να παρουσιάζονται ότι αποτελούν ήδη την λύση του ή ότι έχουν έτοιμη τη «συνταγή» για τη λύση του, θα βρεθούν ξανά και ξανά σε νέες εκθέσεις και μεγάλες αντιφάσεις.
Μαζί με αυτό υπάρχουν και τα «πολλά αριστερά ψηφοδέλτια» ως παράγωγο του. Ως έκφραση της διαπάλης που είναι αναγκαία μέσα στο κίνημα και με όρους κινήματος για να συγκροτηθούν οι απαντήσεις του ζητήματος. Οι απαντήσεις που αφορούν στην ανάγκη του λαού να αντιστέκεται, να διεκδικεί, να συγκροτεί εκ νέου τα εργαλεία της πάλης του, να έχει νίκες, να ανοίγει το δικό του δρόμο.
Συνεπώς το ζήτημα δεν ξορκίζεται, δεν διαστρέφεται σε ποσοστολογία, δεν καταστέλλεται με κόλπα και εκλογικούς ή άλλους εκβιασμούς.
Από πού «να αρχίσουμε»; Από την δύσκολη επόμενη μέρα! Από την 8η Ιουλίου που όλα τα δεδομένα βεβαιώνουν ότι ο λαός μας θα βρεθεί αντιμέτωπος με νέα άγρια επίθεση, αντιμέτωπος με μεγαλύτερους κινδύνους, όπως όλοι οι λαοί της περιοχής. Εκεί καλούνται τα «πολλά αριστερά ψηφοδέλτια» να βάλουν από κοινού πλάτη. Με την υπηρέτηση της κοινής δράσης για την ανάπτυξη των αντιστάσεων και των αγώνων που απαιτούνται. Εμείς, το ΚΚΕ(μ-λ), σε αυτό το δρόμο θα επιμείνουμε.
Νίκος Παπαβασιλείου