Αν κανείς σταθεί σε ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά αυτών των εκλογών (και όχι μόνο αυτών), θα μπορούσε να τις βρει έως και «περίεργες». Κανείς σ” αυτή τη χώρα δεν πιστεύει πως θ” αλλάξει κάτι στο κοινωνικό πεδίο, όποιος κι αν κερδίσει. Ολοι ξέρουν ότι οι εκλογές αυτές απλώς θα επικυρώσουν κάποιες ήδη παρμένες αποφάσεις σε όλα τα βασικά τμήματα. Ολοι γνωρίζουν ότι αυτό που επιλέγεται είναι απλώς και μόνο ο διαχειριστής αυτών των ειλημμένων αποφάσεων και πάνω στον δοσμένο καμβά και πλαίσιο.
Αλλά όλοι τρέχουν. Βγάζουν λόγους, βγαίνουν στα κανάλια, αρθρογραφούν, ξοδεύουν (και μιλάμε για δισ.), φανατίζονται, «μαλώνουν». Αλήθεια, γιατί;
«Αν οι εκλογές μπορούσαν ν” αλλάξουν…»
Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή. Γιατί δεν μπορεί ν” αλλάξει αυτή η κοινωνία και ειδικά με τις εκλογές; Επειδή απλούστατα αυτοί που κυριαρχούν σήμερα, αυτοί που κρατούν τους μοχλούς της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας, δεν θέλουν να αλλάξει. Αυτό είναι το πρώτο. Το άλλο είναι πως στον αντίποδα βρίσκεται ένα κίνημα ηττημένο και που, παρά τα σημάδια ανασύνταξης που εμφανίζει τελευταία, δεν έχει φτάσει στο επίπεδο ώστε να προβάλει σαν δύναμη ικανή να ανατρέψει την κατάσταση, τουλάχιστον άμεσα. Μια σχέση πραγμάτων που κρατάει το λαό στη γωνία.
Αυτή η κυριαρχία του συστήματος και των δυνάμεων που το εκπροσωπούν είναι που εμφανίζεται στην κάλπη και σε ποσοστό, μάλιστα, 90-95%. Αυτή η σχέση πραγμάτων, αυτή η κυριαρχία δεν φτιάχτηκε από τη μια στιγμή στην άλλη. Χρειάστηκε χρόνια να οικοδομηθεί. Πρώτα απ” όλα με τη βία. Την ωμή, απροκάλυπτη έως και αιματηρή βία. Για να μην πάμε πολύ μακριά, ας πάρουμε σαν αφετηρία ένα γεγονός που ούτως ή άλλως υπήρξε σημείο ιστορικής καμπής. Ξεκίνησε λοιπόν αυτή η «οικοδόμηση» με την επέμβαση του αγγλικού στρατού το Δεκέμβρη του 1944. Συνεχίστηκε με την αμερικανική επέμβαση και τα ναπάλμ του 1945-1949. Εδραιώθηκε με τις εκτελέσεις, τις φυλακές, τις εξορίες, την τρομοκρατία του κράτους της Δεξιάς τη μετεμφυλιακή περίοδο. «Ανανεώθηκε» ο τρόμος με τη δικτατορία του 1967-1974. Και επικυρώθηκε «δημοκρατικά» με το δίλημμα «Καραμανλής ή τανκ», το 1974. Οσοι πιστεύουν -ή λένε- ότι αυτά ανήκουν στο παρελθόν, ή κάνουν λάθος ή απλώς κοροϊδεύουν τον κόσμο. Ολα αυτά είναι «εγγεγραμμένα» στο συλλογικό υποσυνείδητο της κοινωνίας και του λαού μας σαν έκφραση και πιστοποίηση της ήττας. Της δικιάς του ήττας. Της αδυναμίας του να αλλάξει την κοινωνία με τους υπάρχοντες αντικειμενικούς και υποκειμενικούς όρους.
Ερχόμαστε εδώ στον άλλο παράγοντα, τον έτερο συντελεστή αυτής της σχέση. Το κίνημα. Αυτό που νικήθηκε στρατιωτικά και δεν κατόρθωσε να ανασυνταχθεί πολιτικά. Αντίθετα κυριάρχησαν στις γραμμές του απόψεις ρεβιζιονιστικές, ρεφορμιστικές. Απόψεις που οδήγησαν ακόμα πιο πίσω. Στην αποδοχή της κυριαρχίας του συστήματος, στο συμβιβασμό στις επιταγές του. Την αποδοχή ενός ρόλου ουράς των δυνάμεων του συστήματος. Μια εξέλιξη που δεν ήταν μόνο «τοπικού» χαρακτήρα. Είχε και τις διεθνείς της διαστάσεις. Σε διεθνή κλίμακα, στην ίδια την πρώτη χώρα του σοσιαλισμού πήραν το πάνω χέρι οι δυνάμεις του ρεβιζιονισμού. Αυτές που άνοιξαν το δρόμο στη διαμόρφωση, ισχυροποίηση, κυριάρχηση της Νέας Αστικής Τάξης στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Που οδήγησε στην παλινόρθωση. Στην ολοκλήρωση της ήττας. Της συνολικής ανατροπής των παγκόσμιων συσχετισμών σε βάρος των λαών.
Πάνω σ” αυτά τα θεμελιώδη δεδομένα πάτησαν όλα τα άλλα παραμύθια. Που δεν θα “χαν καμιά, ή οπωσδήποτε θα “χαν πολύ μικρότερη, τύχη αν δεν υπήρχαν τα προηγούμενα. Τα «δημοκρατικά» του Γ. Παπανδρέου του «1ου». Του «γενάρχη» της «οικογένειας». Τα «ευρωπαϊκά» του Κ. Καραμανλή, του «θείου». Τα «σοσιαλιστικά» του Ανδρέα. Τα «εξυγιαντικά» του Μητσοτάκη. Τα «εκσυγχρονιστικά» του Σημίτη. Τα «ανανεωτικά» του Γιωργάκη. Και τα «εναλλακτικά» του Κωστάκη. Τα ψευτοδιλήμματα της σήμερον. Οχι, δεν γελιέται ο λαός. Τουλάχιστον όχι στο βαθμό και οπωσδήποτε όχι με τον τρόπο που νομίζουν ορισμένοι. Απλώς, μισοσυνειδητά ή ενστικτώδικα αντιλαμβάνεται το πού βρίσκονται σήμερα τα πράγματα. Πως το σύστημα δεν αλλάζει με τις εκλογές. Και συνεπώς ποιες επιλογές έχει να κάνει και ποιες δεν μπορεί.
Οι αποφάσεις είναι ήδη παρμένες
Αν γενικά στις εκλογές δεν τίθεται υπό κρίσιν το κοινωνικό σύστημα, σ” αυτές τις εκλογές δεν τίθεται υπό κρίσιν ούτε η βασική πολιτική κατεύθυνση ούτε -και περισσότερο ίσως από κάθε άλλη φορά- οι πολιτικές κατευθύνσεις στα βασικά θέματα που απασχολούν το λαό.
Οι αποφάσεις για όλα αυτά είναι ήδη ειλημμένες και μάλιστα όχι μόνο εντός αλλά και εκτός Ελλάδας, στα ιμπεριαλιστικά κέντρα με τα οποία η αστική τάξη της χώρας μας και οι πολιτικοί της εκπρόσωποι έχουν συνδέσει-εξαρτήσει τις τύχες τους.
Αμφιβάλλει κανείς ότι, όποιος κι αν εκλεγεί, θα ακολουθηθεί η ίδια οικονομική πολιτική, της επίθεσης ενάντια στην εργατική τάξη, το λαό και τη νεολαία; Ενάντια στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά του δικαιώματα; Εχει την παραμικρή αμφιβολία κανείς ότι, με όποια κυβέρνηση, θα συνεχιστεί η πολιτική της λιτότητας, της ανεργίας, θα προωθηθούν οι «ελαστικές σχέσεις εργασίας» (δηλαδή το χτύπημα του δικαιώματος στη δουλειά), θα χτυπηθούν τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, το δικαίωμα περίθαλψης, η δωρεάν δημόσια παιδεία;
Εχει κανείς την ψευδαίσθηση πως, είτε με Γ. Παπανδρέου πρωθυπουργό είτε με Κ. Καραμανλή, θα ανακοπεί η πορεία περιορισμού των δημοκρατικών δικαιωμάτων, θα ανακοπεί η προώθηση «αντιτρομοκρατικών» μέτρων, δηλαδή η (και διεθνής) εκστρατεία τρομοκράτησης των λαών, η θωράκιση του συστήματος απέναντι στις δίκαιες διεκδικήσεις των εργαζομένων και της νεολαίας;
Ολοι γνωρίζουν, κι αυτοί κι εμείς, ότι αυτή η πολιτική θα συνεχιστεί, ότι η επίθεση στο λαό θα ενταθεί, όποιος κι αν κερδίσει αυτές τις εκλογές.
Η -ασταθής πλέον- ισορροπία
Αλλά ας περάσουμε στο άλλο μεγάλο κεφάλαιο. Πιστεύει κανείς ότι αν εκλεγεί ο α” ή ο β” θα σταματήσει η χώρα μας να εξαρτά την πορεία της από τις αποφάσεις των ιμπεριαλιστικών κέντρων, θα πάψει η κυβέρνηση να ευθυγραμμίζεται με τα ιμπεριαλιστικά σχέδια, να συνδράμει τους ιμπεριαλιστές -έως και στρατιωτικά- στο μακέλεμα λαών; Μπορεί να αλλάξει κάτι εδώ; Ναι, εδώ κάτι μπορεί να αλλάξει! Αλλά προς το χειρότερο! Ας εξηγηθούμε.
Η πολιτική των κυβερνήσεων της χώρας μας κινούνταν και κινείται στη βάση της εξάρτησης από τα δύο ιμπεριαλιστικά κέντρα, ΗΠΑ και ΕΕ, και σε σχέση ισορροπίας. Οι εκατέρωθεν πιέσεις μέχρι τα τώρα τροποποιούσαν προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση, αλλά δεν έθεταν υπό αμφισβήτηση ούτε βέβαια ανέτρεπαν αυτή την ισορροπία. Οι τελευταίες ωστόσο εξελίξεις, η σχεδόν πραξικοπηματική αντικατάσταση του «ευρωπαίου» Σημίτη από τον Γ. Παπανδρέου δείχνει πολύ καθαρά ότι οι Αμερικάνοι επείγονται για ακόμη μεγαλύτερη ευθυγράμμιση της χώρας μας στις δικές τους αποκλειστικά υπαγορεύσεις. Τις συνέπειες του πράγματος θα τις δούμε σε μια πορεία. Μπορούμε όμως από τα τώρα να επισημάνουμε δύο βασικές επιπτώσεις. Πρώτη και κύρια, ότι μεγαλώνουν οι κίνδυνοι να βρεθεί η χώρα μας στο επίκεντρο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, με όλα όσα συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Δεύτερο, οι όλο και εντεινόμενες αντιθέσεις Αμερικάνων και Ευρωπαίων να αρχίσουν να «προβάλλονται» και στη χώρα μας στο επίπεδο και των αστικών πολιτικών σχηματισμών. Με όλο και πιο έντονο και «απαιτητικό» τρόπο απ” ό,τι γινόταν μέχρι σήμερα. Η ανάδειξη του Γ. Παπανδρέου αποτελεί, πιθανότατα, το προοίμιο μιας τέτοιας εξέλιξης. Επιφυλασσόμαστε.
Το αντικείμενο της «τρεχάλας»
Με όλα αυτά, ποιο είναι τελικά το ιδιαίτερο και κυρίως αντικείμενο της προεκλογικής πρεμούρας των ημερών μας; Γιατί, όπως ήδη αναφέραμε, όλοι «τρέχουν». Ολοφάνερα για το ποιος θα αναλάβει την πολιτική διαχείριση. Οι αστικοί πολιτικοί σχηματισμοί και το προσωπικό τους, γιατί αυτός είναι ο ρόλος τους και μέσα σ” αυτόν βρίσκουν λόγο ύπαρξης, για μερίδες του μεγάλου κεφαλαίου που είναι συνδεδεμένες (όχι μόνιμα αλλά μάλλον με «συμβάσεις» χρόνου-έργου) με τους προηγούμενους σε αντίστοιχα πολιτικοοικονομικά πλέγματα.
Για τους βαρόνους των ΜΜΕ και όλο τον εσμό «αναλυτών» και «δημοσιογράφων» που συντηρούν για να «καταγγέλλουν» εκείνες τις «διαπλοκές» στις οποίες δεν κατάφεραν να χωθούν και να ελέγξουν οι ίδιοι.
Για τους δευτεροκλασάτους κεφαλαιοκράτες, υπεργολάβους των μεγάλων, που έχουν κι αυτοί τις «άκρες» τους.
Για τους ακόμα μικρότερους που προσδοκούν από τους «δικούς τους» τέτοιες ή αλλιώτικες ευνοϊκές ρυθμίσεις.
Για τους μηχανισμούς και τους μεγάλους και μικρούς κομματάρχες.
Ακόμα και για μεγάλα τμήματα του απλού λαού. Που, μη έχοντας βρει το δικό τους δρόμο, μη βλέποντας διέξοδο, «τα ακουμπάνε» στο «δικό του» βουλευτή, παράγοντα ή κομματάρχη. Αυτό είναι το «παιχνίδι». Ετσι παίζεται και έτσι θα συνεχίσει -και μάλιστα στην κλίμακα του 90-95%- ενόσω η κυριαρχία του συστήματος μένει απρόσβλητη και κυρίως για όσο το κίνημα δεν ανακάμπτει.
Οχι στον αποπροσανατολισμό
Οχι, δεν γελιέται ο λαός. Τουλάχιστον όχι στο βαθμό και όχι με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται ορισμένοι. Ναι, ξέρουμε ότι το ξανάπαμε αυτό μόλις προηγούμενα. Αλλά έχουμε σιχαθεί ν” ακούμε από κάποιους πως «φταίει ο λαός» που «δεν καταλαβαίνει». Ο λαός «καταλαβαίνει». Με τον τρόπο του έστω. Αλλοι είναι που κάνουν πως δεν «καταλαβαίνουν». Μπορεί όμως να κάνουμε και λάθος. Μπορεί, μετά από τόσα χρόνια κοινοβουλευτικού κρετινισμού, να “χουν γίνει πραγματικά ανίκανοι να καταλάβουν. Και συνεχίζουν απτόητοι να αντιμάχονται «σκληρά» το «δικομματισμό». Στην κάλπη. Και κάθε εκλογές. Τόσο συχνά. Και τόσο «μαχητικά». Αλλά η κυριαρχία του συστήματος δεν ανατρέπεται στην κάλπη. Στην κάλπη εμφανίζεται αυτό που ήδη έχει γίνει (ή δεν έχει γίνει) αλλού. Στους δρόμους. Στο πεζοδρόμιο. Στα εργοστάσια. Στα χωράφια. Στις απεργίες και τις διαδηλώσεις. Στην αντίσταση στην επίθεση του συστήματος. Στους διεκδικητικούς αγώνες.
Γιατί ο λαός εκεί που του δόθηκαν ευκαιρίες και δρόμοι προσπέλασης σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις έδειξε και τι θέλει και τι μπορεί. Στις αγροτικές κινητοποιήσεις. Στη διάρκεια των βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία. Στις κινητοποιήσεις για το ασφαλιστικό. Στις μεγάλες διαδηλώσεις ενάντια στην αμερικανική επιδρομή στο Ιράκ. Αλλοι ήταν που αντιταχτήκανε σ” αυτές ή τις είδαν σαν διαπραγματευτικό χαρτί και τις υπονομεύσανε. Αλλοι ήταν που ούτε ήθελαν ούτε μπορούσαν να τις δουν σαν πεδίο αμφισβήτησης της κυριαρχίας του συστήματος. Ανάπτυξης της λαϊκής πάλης και του κινήματος. Και είναι σ” αυτά -μαζί και όλα στα οποία αναφερθήκαμε- που φαίνεται πόσο ολέθριος υπήρξε ο ρόλος τους στη διαμόρφωση της σημερινής κατάστασης. Εκλιπαρούν τώρα για μια ψήφο. Για να ενισχυθεί, λέει, η παρουσία τους στη Βουλή. Για να κάνουν τι; Για να δυναμώσει, λέει, η φωνή τους. Ποια φωνή; Για να “χει ο λαός «αποκούμπι». Αλλά αν ήταν εκεί το πρόβλημα, ένας κόσμος ήδη το «λύνει» -και πιο αποτελεσματικά- βρίσκοντας «αποκούμπι» στους κομματάρχες και τους βουλευτές των αστικών κομμάτων. Αυτό που χρειάζεται ο λαός είναι κομμουνιστές-μπροστάρηδες στον αγώνα για ειρήνη, δουλειά, δημοκρατία. Κι αυτός ο αγώνας, για να μπορέσει να αναπτυχθεί αποτελεσματικά ενάντια στους εχθρούς του, θα πρέπει στην εξέλιξή του να ξεμπερδεύει και με τους ψεύτικους φίλους που μπλέκονται στα πόδια του.
φ.494, 7/2/04
