Η Αντιπολεμική Αντιιμπεριαλιστική Κίνηση Ξάνθης (ΑΑΚΞ) ξεκινά τα πρώτα βήματα της, την περίοδο της πρώτης ΝΑΤΟϊκής επέμβασης στο Ιράκ και των πρώτων ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων για τη διάλυση της ενιαίας πολυεθνικής Γιουγκοσλαβίας. Τότε που αρχίζει να αισθάνεται ο λαός μας, ότι η ιμπεριαλιστική μηχανή έχει ξεκινήσει να αλέθει λαούς, να διαλύει χώρες, τότε που οργίζεται με την επιθετικότητα των ιμπεριαλιστών και συγκινείται από το δράμα των λαών, αλλά αισθάνεται ακόμη αδύναμος να διαμαρτυρηθεί και να αντιδράσει.
Βασικά με την σημερινή της μορφή η ΑΑΚΞ συγκροτείται την περίοδο των βομβαρδισμών της Γιουγκοσλαβίας (1999).
Συγκροτείται αρκετά έγκαιρα, με τους πρώτους βομβαρδισμούς, έχοντας ως στόχο την ανάπτυξη ενός μαζικού αντιπολεμικού αντιιμπεριαλιστικού κινήματος στην Ξάνθη. Έτσι από τη μια προσπαθεί να εκφράσει την αυθόρμητη λαϊκή αντίθεση σ’ έναν πόλεμο και ειδικά έναν άδικο πόλεμο, που διεξάγουν οι ιμπεριαλιστές δολοφονώντας εν ψυχρώ έναν ολόκληρο λαό και διαλύοντας τη χώρα του και παράλληλα, προσπαθεί να τοποθετήσει τα βασικά πολιτικά χαρακτηριστικά της επέμβασης των Αμερικάνων, τους στόχους τους στην περιοχή αλλά και στον κόσμο ολόκληρο, αλλά και τα καθήκοντα ενός αντιπολεμικού αντιιμπεριαλιστικού κινήματος.
Ξεκαθαρίζει από την πρώτη στιγμή ότι κύριοι εχθροί μας είναι οι ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ και ΕΕ, με πρωτεύοντα και πιο επικίνδυνο τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, ενώ στο στόχαστρό μας βρίσκονται και τα δύο μεγάλα αστικά κόμματα (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ), που εναλλάσσονται μεν στην διακυβέρνηση της χώρας, δεν διαφέρουν δε στον ραγιαδισμό, αφού υποτάσσονται και σέρνονται πάντα από τις ορέξεις και διαθέσεις Αμερικάνων και Ευρωπαίων.
Επίσης, από την πρώτη στιγμή, έχει κατακτηθεί η αντίληψη ότι απευθυνόμαστε πλατιά στο λαό, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι η κύρια πηγή δύναμης, ζωντάνιας, δημιουργικότητας, εξέλιξης και προοπτικής ενός κινήματος είναι ο λαός.
Παράλληλα ακολουθήθηκε με «ευλάβεια» η πρακτική να απευθυνόμαστε και να επιδιώκουμε τις πιο πλατιές συνεργασίες με άλλες συλλογικότητες (αντιπολεμικές κινήσεις και επιτροπές, πολιτικές οργανώσεις, σωματεία, συλλόγους, ενώσεις κ.λπ.). Όλα αυτά σε μια ισότιμη δημοκρατική βάση διαλόγου, χωρίς αποκλεισμούς, καπελώματα, διατηρώντας ο καθένας την αυτοτέλεια του, το δικαίωμα στη διαφωνία, την κριτική κ.λπ. και οι αποφάσεις να παίρνονται με την αρχή της συμφωνίας.
Όλα αυτά βέβαια λειτούργησαν όχι πάντα χωρίς προβλήματα. Αντιμετωπίσαμε, βασικά, την άρνηση της Επιτροπής Ειρήνης (ΚΚΕ) να συνεργαστεί μαζί μας. Εκτός από μια πρώτη περίοδο, η πάγια τακτική τους πλέον είναι η άρνηση διαλόγου και οι ξεχωριστές συγκεντρώσεις.
Επίσης τροχοπέδη πολλών παρεμβάσεων αποτέλεσε και η κατάσταση των σωματείων, όπου κυριαρχεί η αδρανοποίηση των εργαζομένων, ο παραγοντισμός και η απαξιωτική λογική με την οποία αντιμετωπίζουν τα αντιπολεμικά ζητήματα οι διοικήσεις τους, σχεδόν αποκλειστικά μέλη των κυριάρχων αστικών παρατάξεων. Αν και εδώ δεν ήταν λίγες οι φορές, που κάτω από την πίεση των γεγονότων αλλά και των εργαζομένων, σύρθηκαν αυτές οι διοικήσεις να συμμετέχουν σε διάφορα συλλαλητήρια και εκδηλώσεις μας.
Αποσαφηνίσθηκε επαρκώς και προς τα μέσα και προς τα έξω ότι η ΑΑΚΞ δεν είναι το κίνημα. Καμία κίνηση, κανένας φορέας δεν μπορεί να υποκαθιστά το κίνημα. Αυτό που φιλοδοξούμε εμείς, είναι να υπηρετήσουμε το Αντιπολεμικό Αντιιμπεριαλιστικό Κίνημα στην πόλη μας, στη χώρα μας, στον κόσμο ολόκληρο. Να συνεισφέρουμε και εμείς, μαζί μ’ όλους τους άλλους, σε τελική ανάλυση με όλους τους λαούς του κόσμου, τις δυνάμεις μας για ανάπτυξη ενός πραγματικά μαζικού, αγωνιστικού, απαλλαγμένο από αστικές επιρροές και παρεμβάσεις, Αντιπολεμικού Κινήματος.
Βασική κατεύθυνσή μας όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και σήμερα, ήταν και είναι να κινητοποιούμε το λαό. Να προσπαθούμε πάντα η οποιαδήποτε απάντηση στις κινήσεις και στα σχέδια των ιμπεριαλιστών να παίρνει πάντα όσο το δυνατόν πιο μαζικά χαρακτηριστικά.
Με γνώμονα αυτό, πάρθηκαν πολλές και σοβαρές πρωτοβουλίες. Έτσι γίνανε πορείες και διαδηλώσεις, μαζικότατες, αρκετών χιλιάδων κόσμου, για τους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας. Σημαντικότατο γεγονός, για μία περιοχή κατά βάση συντηρητική, χωρίς σοβαρή παράδοση αντιπολεμικού και αριστερού κινήματος. Γίνονται εκδηλώσεις για τις εξελίξεις στα Βαλκάνια, κινητοποιήσεις ενάντια στην επίσκεψη Κλίντον και αναδεικνύεται το σοβαρότατο πρόβλημα του απεμπλουτισμένου ουρανίου, ενώ οργανώνεται συμμετοχή στον αποκλεισμό του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
Με πρωτοβουλία πάντα της ΑΑΚΞ, η οποία πλέον αποτελεί έναν αξιόπιστο, υπεύθυνο, αγωνιστικό, αντιπολεμικό πόλο στο κοινωνικό γίγνεσθαι της πόλης, καταγγέλλεται η επέμβαση στο Αφγανιστάν, αναδεικνύεται το Παλαιστινιακό ζήτημα με συνεχείς παρεμβάσεις, πορείες, συζητήσεις, προβολές και μπροσούρες και εκφράζεται ποικιλότροπα η αλληλεγγύη στον αγωνιζόμενο αδελφό τουρκικό λαό και στους αγωνιστές των λευκών κελιών, εμείς άλλωστε εκεί στην Ξάνθη έχουμε μια ιδιαίτερη σχέση με το λαό αυτό και τους αγωνιστές του. Η ΑΑΚΞ συμμετέχει στην προετοιμασία των κινητοποιήσεων ενάντια στη σύνοδο κορυφής της Θεσσαλονίκης το 2003, αναδεικνύοντας επίκαιρα ζητήματα που απασχολούν το κίνημα και συμμετέχει στις κινητοποιήσεις της Θεσσαλονίκης.
Η έκρηξη του αντιπολεμικού κινήματος που προκλήθηκε από την αμερικάνικη επέμβαση στο Ιράκ είχε την αντανάκλασή του και στην Ξάνθη, με την ΑΑΚΞ να παίρνει πιο τολμηρές πρωτοβουλίες για μαζικές κινητοποιήσεις, για την συγκρότηση ενός πλατύτερου αντιπολεμικού μετώπου, αλλά και για την προβολή και υποστήριξη της Ιρακινής Αντίστασης.
Όλα αυτά έγιναν, αρκετές φορές κόντρα σε απόψεις απαξίωσης των αγώνων των λαών που δοκιμάζονταν, αλλά και κόντρα σε απόψεις ανεμπιστοσύνης στις λαϊκές διαθέσεις και δυνατότητες.
Όλα αυτά τα χρόνια η «Φωνή της Αμερικής» ήταν και είναι καθαρά όργανο προπαγάνδας για την υποστήριξη των ιμπεριαλιστικών στόχων των Αμερικάνων, γι’ αυτό και στην περιοχή μας θεωρήθηκε σύμβολο της παρουσίας και της κυριαρχίας των Αμερικάνων στην χώρα μας και αποτέλεσε αιχμή του αντιπολεμικού κινήματος. Πάρα πολλές φορές το αντιπολεμικό κίνημα βρέθηκε έξω από τις εγκαταστάσεις της «Φωνής της Αμερικής» στην Ξάνθη, διαδηλώνοντας μαζικά την απαίτησή του να κλείσουν οι βάσεις, να φύγουν οι Αμερικάνοι, να πάψουν οι ίδιοι και οι λακέδες τους να δολοφονούν τους λαούς.
Η «Φωνή της Αμερικής» άρχισε να εκπέμπει στα 1942 και το 1946 εγκαινιάζει την ιμπεριαλιστική προπαγάνδα κατά της Σοβιετικής Ένωσης.
Εδώ στην Ελλάδα, οι πομποί της «Φωνής της Αμερικής» εγκαταστάθηκαν μετά τον εμφύλιο πόλεμο, κατά την εφαρμογή του δόγματος Τρούμαν. Σήμερα λειτουργούν αναμεταδότες, που είναι εγκατεστημένοι στη Ρόδο και στην Καβάλα-Ξάνθη. Οι αναμεταδότες που βρίσκονται στην Ξάνθη, χαρακτηριστικό της σημασίας τους στο προπαγανδιστικό έργο των Αμερικάνων, κάλυπταν την Ευρώπη, την πρώην Σοβιετική Ένωση, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή ακόμη και την Ανατολική Ασία, ενώ πολύ συχνά το σήμα έφτανε μέχρι τη Νέα Ζηλανδία και τις ΗΠΑ.
Πρόσφατα αποφασίσθηκε από την αμερικάνικη κυβέρνηση η διακοπή λειτουργίας των δύο αναμεταδοτών στο ελληνικό έδαφος. Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ η αμερικάνικη κυβέρνηση αυξάνει τον προϋπολογισμό της για τις διεθνείς ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές κατά 4%, ταυτόχρονα διακόπτει τη λειτουργία της «Φωνής της Αμερικής» στην Ελλάδα. Παράλληλα, από δημοσιεύματα στον διεθνή τύπο, μαθαίνουμε, αύξηση των εκπομπών προς το Ιράν, αύξηση των ειδησεογραφικών προγραμμάτων προς Μ. Ανατολή, νέες εκπομπές προς το Αφγανιστάν, ενώ δεν επηρεάζονται τα προγράμματα προς Αφρική.
Ταυτόχρονα, υπογράφονται συνθήκες των Αμερικάνων με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, για να μπορούν να χρησιμοποιούν μια σειρά από στρατιωτικές βάσεις, αλλά να διατηρούν και στρατιωτικό προσωπικό στις χώρες αυτές. Έτσι γίνεται φανερό, πλέον, ότι στην περιοχή των Βαλκανίων αλλά και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, οι στόχοι και ο επιδιώξεις των Αμερικάνων έχουν αναπροσαρμοστεί. Από το επίπεδο της προπαγάνδισης και αποσταθεροποίησης των καθεστώτων αυτών από «απόσταση», έχοντας επιτευχθεί αυτός ο στόχος, πέρασαν σε νέα ποιότητα «παρέμβασης», αυτής της «κατάκτησης», αυτών των χωρών, από τα μέσα, με την φυσική τους παρουσία (στρατιωτικές δυνάμεις –λειτουργία βάσεων κ.α.).
Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στην ΑΑΚΞ.
Υπήρξε και υπάρχει ένας έντονος προβληματισμός στα μέλη της ΑΑΚΞ, σχετικά με τους σημερινούς στόχους που θα πρέπει να βάλει το Αντιπολεμικό κίνημα στην περιοχή, αλλά και γενικότερα. Σε μια περίοδο ύφεσης του κινήματος, όπου οι ιμπεριαλιστές βρίσκονται στο στάδιο προετοιμασίας όρων για νέες επεμβάσεις, δεν υπάρχουν εκείνες οι κραυγαλέες επιθετικές ενέργειές τους, που θα φουντώσουν το αντιπολεμικό κίνημα και θα το οδηγήσουν και πάλι σε νέες μαζικές κινητοποιήσεις και παρεμβάσεις.
Βέβαια είναι γεγονός αναμφισβήτητο, ότι όσο υπάρχουν οι ιμπεριαλιστές, δε θα μας αφήσουν ποτέ χωρίς «δουλειά».
Έτσι τα καθήκοντα της ΑΑΚΞ και την περίοδο αυτή είναι πολλά και σημαντικά. Γιατί η ιμπεριαλιστική πάλη είναι καθημερινή, πολύπλοκη και σε πολλά επίπεδα:
· Οι εξελίξεις στα Βαλκάνια είναι ραγδαίες και εγκυμονούν πολύ σοβαρούς κινδύνους για τους λαούς.
· Η «αντιτρομοκρατική» εκστρατεία που έχουν εξαπολύσει παγκόσμια οι Αμερικάνοι και οι σύμμαχοί τους, έχει πάρει μορφή χιονοστιβάδας που σαρώνει στο πέρασμα της όλα τα δημοκρατικά δικαιώματα και κατακτήσεις των λαών και των κινημάτων.
· Σημαντικό ρόλο στη δράση μας, πρέπει να καταλαμβάνει η αλληλεγγύη μας προς τους αγωνιζόμενους λαούς και τα κινήματα που αντιμάχονται τον ιμπεριαλισμό. Πρέπει οπωσδήποτε να προβάλουμε τους αγώνες των λαών αλλά και τις επιτυχίες τους. Σε μια περίοδο όπου κυριαρχεί στον κόσμο η απογοήτευση, η απελπισία, οι ατομικές λύσεις, τα αδιέξοδα του καπιταλισμού αλλά και του ρεφορμισμού, είναι πολύ σημαντικό να προβάλλονται αγώνες και επιτυχίες λαών και κινημάτων. Αυτό ενισχύει το κουράγιο και τη δύναμη που απαιτείται πρώτα σ’ εμάς και κατ’ επέκταση σ’ όλον τον κόσμο.
· Σοβαρό πεδίο παρέμβασης μας απαιτείται να είναι τα λεγόμενα «εθνικά θέματα», δηλαδή ελληνοτουρκικές σχέσεις, Κυπριακό. Οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο αστικές τάξεις Ελλάδας –Τουρκίας είναι κατά βάση ανταγωνιστικές. Τις δυο χώρες χωρίζουν αρκετά ζητήματα κυριαρχίας. Ζητήματα εκκρεμή από τα οποία καμία από τις δυο πλευρές δεν είναι διατεθειμένη να παραιτηθεί. Διαφορές που ούτε οι ιμπεριαλιστές αγνοούν. Αντίθετα, τις έχουν χρησιμοποιήσει κατά κόρον προς όφελός τους. Είτε επέλεξαν την όξυνση είτε τη «συνεννόηση» ανάμεσα στις δυο χώρες, προκειμένου να προωθούν τα συμφέροντα τους. Και βέβαια, θεωρούμε αυτονόητο ότι πρέπει να διατρανώνουμε με κάθε ευκαιρία την πίστη μας στην πραγματική φιλία των λαών Ελλάδας και Τουρκίας και όχι μόνο. Πρέπει να μην κουραζόμαστε ποτέ να επαναλαμβάνουμε σε όλους τους τόνους, ότι οι λαοί δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα, ίσα ίσα που τους ενώνει, εκτός πολλών άλλων, και ο κοινός αγώνας ενάντια στους ιμπεριαλιστές και τα τσιράκια τους.
· Ένα ιδιαίτερο, αλλά όχι μικρότερης σημασίας, καθήκον της ΑΑΚΞ, είναι η ενασχόλησή της με τα ζητήματα της μειονότητας στην περιοχή μας. Είναι γνωστό σ’ όλους ότι, ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχουν χρησιμοποιηθεί οι μειονότητες (Βαλκάνια) ως άλλοθι στους ιμπεριαλιστές για επεμβάσεις. Είναι επίσης γνωστό, ότι τα προβλήματα της μειονότητας, αλλά και η όξυνση ή η ύφεση του σωβινισμού στην περιοχή, εξαρτώνται άμεσα από την πορεία των Ελληνοτουρκικών σχέσεων. Είναι επομένως αναγκαίο καθήκον της ΑΑΚΞ, αλλά και όλων των προοδευτικών δυνάμεων στην περιοχή, η υπεράσπιση των δικαιωμάτων της μειονότητας, η οποία είναι δικό μας κομμάτι, είναι κομμάτι του λαού μας και μάλιστα διπλά καταπιεζόμενη, εθνικά και ταξικά. Να μην ξεχνάμε ότι η μειονότητα καταπιέζεται από την ελληνική αστική τάξη, ενώ η τουρκική αστική τάξη, για τα δικά της συμφέροντα, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί αυτήν την κατάσταση. Να μην ξεχνάμε ακόμη ότι η συντριπτική πλειοψηφία της μειονότητας αποτελεί το πιο χαμηλό οικονομικό στρώμα, υπόκειται στην πιο άγρια και ληστρική εκμετάλλευση, ενώ σχεδόν πάντα -και ειδικά από τους κρατικούς μηχανισμούς- αντιμετωπίζεται σοβινιστικά και ρατσιστικά.
Ποια είναι τα προβλήματα της ΑΑΚΞ;
Κατ’ αρχήν η ουσιαστικότερη λειτουργία της. Αφήνοντας κατά μέρος λογικές επάρκειας, συνειδητοποιώντας το εύρος και την πολυπλοκότητα των ζητημάτων, χρειάζεται να τολμήσει προσπάθειες συζήτησης άρα και ανάλυσης όλων των παραπάνω θεμάτων και όχι μόνο. Μέσα απ’ αυτές πρέπει να μεγαλώσει η ανάληψη ευθυνών από όλους τους συναγωνιστές και να αναληφθούν πρωτοβουλίες που θα μας φέρουν πιο κοντά στον κόσμο, θα εκφράσουν τις ανησυχίες του, θα δώσουν διέξοδο στους προβληματισμούς του. Παράλληλα, αναδεικνύεται πλέον ως ζήτημα ακόμα και παραπέρα επιβίωσης το άνοιγμα της ΑΑΚΞ προς τις λαϊκές μάζες, με σκοπό τη μαζικοποίησή της, η οποία με την σειρά της θα λύσει λειτουργικά και ουσιαστικά προβλήματα της κίνησής της. Ταυτόχρονα, είναι αναγκαίο όσο ποτέ το πέρασμα του αντιπολεμικού –αντιιμπεριαλιστικού κινήματος σε συλλόγους, σωματεία, επιτροπές και άλλα όργανα λαϊκής οργάνωσης και δράσης.
