Μπροστά σε μια τεράστια και πρωτόγνωρη πρόκληση βρίσκονται η εργατική τάξη και οι εργαζόμενοι. Ο συναγερμός που κήρυξαν τα επιτελεία του συστήματος παγκόσμια λόγω της πανδημίας του κορονοϊού δεν έχει μόνο την πλευρά που αφορά την άμεση απειλή που υπάρχει για την υγεία και τις ζωές των λαϊκών μαζών. Έχει και την πλευρά που αφορά την έναρξη ενός γύρου σφοδρής επίθεσης στα εργατικά και λαϊκά δικαιώματα παγκόσμια.
Οι δυνάμεις του συστήματος προετοιμάζονται ήδη για έναν νέο κύκλο ύφεσης, μια ακόμη βουτιά των οικονομικών μεγεθών. Τα πλήγματα που δέχονται ολόκληροι κλάδοι από τις απαγορεύσεις λόγω πανδημίας, αλλά και η παράλληλη εκδήλωση επεισοδίων έντασης των οικονομικών ανταγωνισμών, είναι βέβαιο ότι θα μετακυλιστούν στις πλάτες της εργατικής τάξης και των εργαζομένων παντού στον κόσμο.
Έως 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας μπορεί να χαθούν σε ολόκληρο τον κόσμο λόγω της κρίσης, προειδοποίησε ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας του ΟΗΕ (ILO), ενώ στη χώρα μας τα φαινόμενα αυτά έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται από την πρώτη κιόλας στιγμή που κηρύχθηκε ο αντίστοιχος συναγερμός.
Τα στοιχεία είναι συνταρακτικά:
- Μόνο στις δύο πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου καταγράφτηκαν επίσημα 41.000 απολύσεις(!), χωρίς να υπολογίζονται οι «οικειοθελείς αποχωρήσεις» στις οποίες εξαναγκάστηκαν εργαζόμενοι σε διάφορους κλάδους και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι το σύνολο των καταγραφών στο σύστημα Εργάνη δεν θα φανεί πριν το τέλος Μάρτη. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση των ΚΤΕΛ όπου έχουν καταγραφεί περισσότερες από 300 απολύσεις-«οικειοθελείς αποχωρήσεις» και σωρεία εργασιακών ανατροπών στις εργασιακές σχέσεις.
- Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις που έκλεισαν ξεπερνούν το 1.000.000, οι οποίοι βρίσκονται πλέον σε ένα καθεστώς αβεβαιότητας και ανασφάλειας, για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Και αυτό το αντεργατικό ντόμινο όχι μόνο δεν πρόκειται να σταματήσει, αλλά θα επιταχυνθεί. Κι αυτό γιατί τα μέτρα που ανακοινώνει η κυβέρνηση όχι μόνο δεν διασφαλίζουν τους εργαζόμενους, αλλά θίγουν σοβαρές κατακτήσεις των εργαζομένων, εμπεδώνουν μια γενικότερη αντίληψη «έκτακτης ανάγκης» και «αντοχών του συστήματος», αντίστοιχη (αλλά στο υπερπολλαπλάσιο) με αυτή πάνω στην οποία βασίστηκαν δεκάδες αντεργατικές ρυθμίσεις μέχρι σήμερα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι έχει ήδη ανακοινωθεί ότι για τους εργαζόμενους αυτών των κλάδων προβλέπεται ένα καθεστώς «αναστολής σύμβασης εργασίας», δηλαδή απαλλαγή της εργοδοσίας από την καταβολή μισθών. Σε αυτό το νέο, άδηλο καθεστώς οι εργαζόμενοι έχουν ως μόνη «βεβαιότητα» ένα επίδομα-ψίχουλο 800 ευρώ για ενάμιση μήνα και τη διαβεβαίωση ότι ο εργοδότης θα συνεχίσει να τους κολλάει τα ένσημα (όσο μπορεί να διαβεβαιωθεί κάτι τέτοιο).
Όμως η κυβέρνηση δεν μένει μόνο σε αυτό. Δίνει αυτήν τη δυνατότητα και σε «όσες επιχειρήσεις-εργοδότες πλήττονται σημαντικά από τις συνέπειες του φαινομένου του Κορωνοϊού και για να προσαρμοστούν οι λειτουργικές ανάγκες τους στο δυσμενές περιβάλλον που δημιουργείται ένεκα του φαινομένου». Δηλαδή, η κυβέρνηση δίνει τη δυνατότητα σε όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις να θέσουν το προσωπικό τους σε μια ιδιότυπη διαθεσιμότητα!
Πρόκειται για ένα πραγματικό τσεκούρωμα του εργατικού εισοδήματος, αλλά και μια ισοπέδωση των εργατικών κατακτήσεων. Όχι μόνο ακυρώνονται μεμιάς οι όποιες συλλογικές συμβάσεις υπάρχουν σε εργασιακούς κλάδους, αλλά ανοίγεται μια νέα, μαύρη σελίδα στο εργασιακό τοπίο. Το κράτος αναλαμβάνει ¬–για λογαριασμό του κεφάλαιου και της εργοδοσίας– την πολιτική κάλυψη της σύνθλιψης των συλλογικών συμβάσεων και των μισθών.
Το τι θα επικρατήσει στους χώρους δουλειάς μετά από αυτήν την εξέλιξη (και αν δεν υπάρξει άλλη ¬–διορθωτική– παρέμβαση) είναι τόσο προφανές όσο και πρωτόγνωρο. Θα πρόκειται για ένα άλμα προς τη γενίκευση του εργασιακού μεσαίωνα! Και καθώς ήταν ήδη καταγεγραμμένη η δυσφορία όσων εργοδοτών αναγκάζονταν να κρατάνε τις επιχειρήσεις τους ανοιχτές, αναμένεται ένα πραγματικό τσουνάμι διαθεσιμοτήτων και απολύσεων.
Αλλά και όλα όσα συνοδεύουν ή θα συνοδεύσουν αυτές τις εξελίξεις (όπως η μετάθεση καταβολής του δώρου Πάσχα) αποτελούν μια πρώτης τάξης ευκαιρία για το κεφάλαιο προκειμένου να κατεδαφίσει καταχτήσεις και δικαιώματα.
• Αλλά και για όσους συνεχίζουν να εργάζονται το τοπίο προβλέπεται μαύρο. Η απειλή της απόλυσης ή της «διαθεσιμότητας» θα είναι πολύ ισχυρότερη απ’ όσο στο παρελθόν. Οι εκβιασμοί και η εργοδοτική αυθαιρεσία θα περάσουν σε ακόμη χειρότερα επίπεδα. Τα εξαντλητικά ωράρια που ήδη καταγράφονται στους «ωφελημένους» τομείς, η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, τα ανύπαρκτα μέτρα προστασίας για τον κορονοϊό που έρχονται να συμπληρώσουν τα ανύπαρκτα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας που έδιναν δεκάδες θανάτους, τραυματισμούς και εργατικές ασθένειες, είναι βέβαιο ότι θα επεκταθούν λόγω της «έκτακτης ανάγκης» και χωρίς ημερομηνία λήξης.
• Και όλα αυτά σε ένα τοπίο απαγόρευσης μαζικών κινητοποιήσεων, συγκεντρώσεων, συνελεύσεων. Δηλαδή, σ’ ένα τοπίο ποινικοποίησης κάθε συλλογικής διαδικασίας που δίνει στους εργαζόμενους τη δυνατότητα να οργανωθούν, να αντισταθούν και να διεκδικήσουν. Και με τις συνδικαλιστικές ηγεσίες να δίνουν εξετάσεις «κοινωνικής υπευθυνότητας», δηλαδή συμμόρφωσης και υποταγής στο κεφάλαιο και την κυβέρνησή του.
• Απέναντι σε αυτό το μαύρο τοπίο, απέναντι σε αυτήν τη λαίλαπα, οι εργαζόμενοι έχουν να αναλάβουν ΔΙΠΛΟ ΚΑΘΗΚΟΝ: από τη μια, να υπερασπιστούν την υγεία τους (γιατί κανείς άλλος δεν θα το κάνει γι’ αυτούς) και από την άλλη, να υπερασπιστούν τη ζωή και τη δουλειά τους. Να υπερασπιστούν τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις που τους κληροδότησαν οι αγώνες δεκαετιών και το αίμα εκατομμυρίων εργατών. Καμιά συναίνεση δεν μπορεί να υπάρξει με αυτούς που μας κουνάνε το δάχτυλο μιλώντας περί «ατομικής ευθύνης» την ώρα που θυσιάζουν τις ζωές και το μέλλον εκατομμυρίων εργαζομένων. Όσο και αν θέλουν να μας κρατήσουν απομονωμένους και φοβισμένους, ώστε να κάνουν τα αίσχη τους, εμείς θα ετοιμάζουμε τους όρους –από σήμερα κιόλας– για να μην μείνει τίποτε αναπάντητο. Γιατί το αντίδοτο στον θανατηφόρο ιό του καπιταλισμού ήταν, είναι και θα είναι οι αγώνες της εργατικής τάξης και των εργαζομένων.
