ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Όταν σ’ ένα δεκαπενθήμερο –το πρώτο του Ιουλίου- συνωστίζονται σε μια τόση μικρή περιοχή όπως τα Βαλκάνια τόσοι πολλοί αμερικάνοι και ευρωπαίοι αξιωματούχοι, τότε όλοι οι λαοί τους πρέπει να ανησυχούν.
Με μεγάλη διαφορά βαρύτητας και εύρους ήταν η περιοδεία της αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ (που είχε πει εκείνο το f**k Europeans στην αρχή της ουκρανικής κρίσης), η οποία ξεκίνησε στις 11 του Ιούλη από το Ντουμπρόβνικ της Κροατίας για να επισκεφτεί στη συνέχεια τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, το Κόσοβο, την ΠΓΔΜ, την Αλβανία και τη Σερβία. Και να καταλήξει στις 15-16 του Ιούλη στην… Ουκρανία. Όχι τυχαία, η περιοδεία αυτή πραγματοποιήθηκε μετά τη διήμερη επίσκεψη, στις 8-9 του Ιούλη, της επικεφαλής της γερμανικής καγκελαρίας Άγκελα Μέρκελ σε Αλβανία, Σερβία και Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Όπως επίσης κάθε άλλο παρά συμπτωματικό είναι πως τις μέρες της περιοδείας της Νούλαντ την Αλβανία, τη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη επισκέπτονταν ο γνωστός πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς και ο (γερμανός) Επίτροπος για τις Σχέσεις Καλής Γειτονίας και Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν. Ταυτόχρονα ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ (Νορβηγός) Γενς Στόλενμπεργκ επισκεπτόταν τη Σλοβενία για να συζητήσει τις «συμμαχικές υποχρεώσεις» της χώρας και την πιθανή διεύρυνση του ΝΑΤΟ στα δυτικά Βαλκάνια.
Η Γερμανία αντιμέτωπη με τη στρατηγική της αδυναμία
Η περιοδεία της Μέρκελ ξεκίνησε από την Αλβανία και, το πιθανότερο, η επιλογή αυτή να έχει να κάνει με τις δυσαρέσκειες που έχουν εκφραστεί από την αλβανική πλευρά για το μπλοκάρισμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων αλλά και τη σημασία που δίνει ο γερμανικός ιμπεριαλισμός στη… Μεσόγειο.
Στο πρώτο θέμα, η Μέρκελ διαβεβαίωσε την αλβανική ηγεσία πως «δεν υπάρχει τεχνητή καθυστέρηση στη διαδικασία ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση» και ότι θα πρέπει με τη σειρά της η αλβανική πλευρά να βαθύνει τις μεταρρυθμίσεις «για να ικανοποιήσει τα κριτήρια που απαιτούνται». Το δεύτερο ζήτημα μπορεί να μας βοηθήσει να ξεδιαλύνουμε κάπως τα πράγματα. Οι συμφωνίες που υπογράφηκαν με την αλβανική πλευρά αφορούν τους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των δικτύων υποδομών, και γι’ αυτό η επίσκεψη της Μέρκελ συνέπεσε με την 8η αλβανο-γερμανική επιχειρηματική συνάντηση στα Τίρανα, στην οποία η γερμανίδα καγκελάριος εκφώνησε ομιλία.
Στα περιθώρια των συνομιλιών ασκήθηκαν πολύ έντονες πιέσεις από τη γερμανική πλευρά για το ζήτημα του λιμανιού στο Δυρράχιο. Τι έχει συμβεί; Γερμανική εταιρεία εδώ και καιρό κατηγορεί τις αλβανικές αρχές ότι προσπαθούν να σαμποτάρουν και να παρεμποδίσουν τη μεταφορά εμπορευμάτων στον ανατολικό τερματικό σταθμό του λιμανιού, που η ίδια ελέγχει. Το λιμάνι του Δυρραχίου θεωρείται ότι θα έχει αναβαθμισμένο ρόλο στα σχέδια του αγωγού TAP, τον οποίο πριμοδοτούν οι ΗΠΑ και που (περνώντας και από τη χώρα μας) θα καταλήγει στο λιμάνι του Δυρραχίου πριν περάσει στην άλλη πλευρά της Αδριατικής. Γι’ αυτό και δεν θα ήταν παράξενο οι Αμερικανοί μέσω των σχέσεων εξάρτησης που έχουν οικοδομήσει με το αλβανικό κατεστημένο να δημιουργούν μπλοκαρίσματα στην κατά τα άλλα σύμμαχο Γερμανία. Αποδεικνύεται έτσι ακόμα μία φορά ότι μόνο με το όπλο της οικονομικής διείσδυσης η Γερμανία δεν μπορεί να αποφύγει τις τρικλοποδιές του αμερικανού «φίλου» (πόσω μάλλον να τον κοντράρει), ο οποίος παρέχει «ολοκληρωμένη προστασία» στις χώρες σαν την Αλβανία.
Έτσι, ενώ το «όχημα» που λέγεται ΕΕ αποδεικνύεται πολύτιμο για τον γερμανικό ιμπεριαλισμό, ωστόσο δείχνει τα όρια της συμβολής του (οικονομικοπολιτικής φύσης) στον ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ. Και έτσι εκ των πραγμάτων ο γερμανικός ιμπεριαλισμός σπρώχνεται «καθημερινά» στην αναζήτηση ενός δρόμου για να αντιμετωπίσει πιο συνολικά και δραστικά τη στρατηγική του αδυναμία. Τέλος, στην επίσκεψή της στη Σερβία η Μέρκελ από τη μια δήλωσε τη στήριξή της στην ενταξιακή πορεία του Βελιγραδίου, εξαίροντας τα θετικά αποτελέσματα που είχαν τα «δύσκολα μέτρα» που πήρε η σέρβικη κυβέρνηση σε αντιδιαστολή με τη χώρα μας, αποφεύγοντας όμως να δώσει κάτι παραπάνω. Η γερμανική ηγεσία έχει εδώ και καιρό (ανεπίσημα) συνδέσει την ενταξιακή πορεία της Σερβίας με την αναγνώριση από μέρους της της ανεξαρτησίας του Κοσόβου. Ενώ στο φόντο αυτών των «δυσκολιών» εξακολουθεί να υπάρχει, εκτός από το ζήτημα της διείσδυσης της Ρωσίας, και η αμερικανική παρέμβαση στη χώρα αυτή.
Σε ανάλογο μήκος κύματος, υποστηρίζοντας –πάντα υπό όρους- την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας και της Σερβίας και εκφραζόμενοι πιο ευρωπαϊκά λόγω των θεσμικών τους ρόλων κινήθηκαν οι επισκέψεις των Σουλτς και Χαν.
Αμερικανική παρέμβαση με το βλέμμα στην Ουκρανία
Αν αποτελεί κοινό τόπο για ευρωπαίους και αμερικανούς ιμπεριαλιστές η αποτροπή της επανεμφάνισης της Ρωσίας στα Βαλκάνια, αποτελεί επίσης κοινό «συμμαχικό» μυστικό πως με άλλο τρόπο και ποιότητα τίθεται αυτό το ζήτημα από την κάθε πλευρά. Επιπλέον δεν μπορούμε να αποκλείσουμε πως οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές θα έδειχναν και κάποια ανοχή στα οικονομικά αλλά και γεωπολιτικά πάρε-δώσε της Ρωσίας με τα Βαλκάνια, έστω από τακτική άποψη, και για να δυσκολέψουν τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό.
Μ΄ άλλα λόγια και για να μιλήσουμε για την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, είναι ηλίου φαεινότερο πως για τις ΗΠΑ η παλιότερη διαδικασία απώθησης της Ρωσίας από τα Βαλκάνια, που έχει μετεξελιχθεί σε διαδικασία αποτροπής της επανεμφάνισής της, είχε και έχει στρατηγικά χαρακτηριστικά, εντασσόμενη ολοένα και περισσότερο στη ζώνη περίσφυξης/περικύκλωσης της Ρωσίας. Ειδικότερα, από τότε που άνοιξε το Ουκρανικό, αναβαθμίζοντας έτσι σε πρωτόγνωρα, και άκρως επικίνδυνα για τους λαούς και την ανθρωπότητα επίπεδα την αμερικανορωσική ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση, τα Βαλκάνια έχουν αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη σημασία για τις στρατηγικές επιδιώξεις της Ουάσιγκτον.
Από τον πρώτο σταθμό της περιοδείας της στο Ντουμπρόβνικ και μιλώντας στο 10ο Φόρουμ Κροατίας η Νούλαντ φρόντισε να βάλει το αμερικανικό πλαίσιο (γενικό και ειδικό) και να στείλει τα μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις εντός και εκτός Βαλκανίων. Το τρίπτυχο (όπως το πληροφορούμαστε από τον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη» της 19 Ιούλη) για τα δυτικά Βαλκάνια που έθεσε ήταν:
α) «Να ολοκληρώσουν το δημοκρατικό χάρτη της περιοχής αλλάζοντας σελίδα σε παλιά μίση».
β) «Να επιτρέψουν την έναρξη της ευημερίας και ανάπτυξης μέσω σύνδεσης χωρών της περιοχής με νέους δρόμους, σιδηροδρομικούς άξονες, λιμάνια και υποδομές στην Ενέργεια».
γ) «Να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να γίνουν τα Δυτικά Βαλκάνια απαγορευμένη ζώνη για τις σημερινές απειλές του βίαιου εξτρεμισμού, της διαφθοράς, της εγκληματικότητας… και ολιγαρχών που έρχονται με δώρα για να προωθήσουν τα δικά τους συμφέροντα και όχι τα δικά σας!»
Επίσης καθόλου τυχαία η Νούλαντ στην ομιλία της έθεσε υπόψη των συνομιλητών τα εξής δεδομένα:
«1) Τις τρεις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που είναι μέλη του ΝΑΤΟ (Αλβανία, Κροατία, Σλοβενία).
2) Τις δύο χώρες που είναι μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ (Κροατία, Σλοβενία).
3) Τις τέσσερις χώρες που έχουν υπογράψει ενεργές Συμφωνίες Σταθεροποίησης και Σύνδεσης με την ΕΕ (ΠΓΔΜ, Αλβανία, Μαυροβούνιο, Σερβία).
4) Τις τρεις χώρες της περιοχής που επιθυμούν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ (Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ, Βοσνία-Ερζεγοβίνη).»
Ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο. Η αναφορά στα δεδομένα που όλοι οι συνομιλητές της θα γνώριζαν, φανταζόμαστε, φαίνεται εκ πρώτης όψεως ακατανόητη, όμως έχει τη σημασία της. Ουσιαστικά η Νούλαντ έθεσε το γενικό «πλαίσιο» της Δυτικής Συμμαχίας στα Βαλκάνια. Ότι, δηλαδή, πέρα και παρά τον ανταγωνισμό των ΗΠΑ με την ΕΕ γενικά αλλά και στην περιοχή, υπάρχει ένας κοινός τόπος συνεύρεσης της «Δύσης», που αποτελεί και το πεδίο για μια κοινή στάση (αντίθεσης) στην επαναδιείσδυση του ρώσικου ιμπεριαλισμού. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση απαλλοτρίωση των επιδιώξεων των ΗΠΑ, αλλά ίσα ίσα συνέχιση της προσπάθειας ένταξης (στοίχισης) των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών σε αυτές τις επιδιώξεις. Παράλληλα έθεσε για τις αστικές κλίκες που διαχειρίζονται τις τύχες των λαών της περιοχής το δέλεαρ για τις υπηρεσίες που πρόσφεραν και καλούνται να προσφέρουν.
Τα τρίπτυχο αφορά το ειδικό πλαίσιο (δηλαδή οι υπηρεσίες που λέγαμε πριν) που θα πρέπει να υλοποιηθεί από τις βαλκανικές αστικές κλίκες εάν θέλουν να «προκόψουν» (οι λέξεις εδώ χάνουν τη σημασία τους) οι χώρες τους. Ένα πλαίσιο προτροπών και καλυμμένων απειλών σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Έτσι οι αναφορές (σημεία α και γ) τόσο στη δημοκρατία όσο και στην πάλη κατά του εξτρεμισμού και των ολιγαρχών αποτελούν πλάγιες αναφορές στην απαίτηση των ΗΠΑ να ολοκληρωθεί η απαγκίστρωσή τους από τη Ρωσία και να παγιωθεί ο δυτικός προσανατολισμός των αστικών τάξεων των δυτικών Βαλκανίων. Και να αφήσουν κατά μέρος τις αναμεταξύ τους αντιπαλότητες (κάνει πως «ξεχνά» η Νούλαντ τη συμβολή των ΗΠΑ στην αναμόχλευση αντιθέσεων ή και στη δημιουργία «αντιθέσεων»), χάριν των κοινών σκοπών, δηλαδή της εξυπηρέτησης των συμφερόντων των ΗΠΑ. Αναφορά που εκτός των άλλων περιλαμβάνει τη Σερβία και τις «θαρραλέες παραχωρήσεις», όπως δήλωσε η Νούλαντ κατά την επίσκεψή της στην Πρίστινα, που πρέπει να κάνει η γειτονική μας χώρα στο ζήτημα του Κοσόβου εάν θέλει να προχωρήσει η ένταξη στην ΕΕ.
Πρόσφατη είναι εξάλλου η συνεισφορά των ΗΠΑ στη δημοκρατική εξέλιξη στη ΠΓΔΜ… Να θεωρήσουμε τώρα τυχαίο πως το Ισλαμικό Κράτος με βίντεό του, που αναρτήθηκε στις 10 του Ιούλη, μια μέρα δηλαδή πριν από την έναρξη της περιοδείας της Νούλαντ, βάζει στο στόχαστρό του τις βαλκανικές χώρες, και πρώτη απ’ όλους τη Σερβία; Δηλαδή τη χώρα που έχει τις μεγαλύτερες αυτή τη στιγμή σχέσεις με τον ρωσικό ιμπεριαλισμό!
Το άλλο σημείο αφορά το οικονομικό και, στην καρδιά του, το ενεργειακό ζήτημα, όχι όμως με τον στενό και οικονομικίστικο τρόπο που το αντιμετωπίζει η εγχώρια Αριστερά. Αυτό που τίθεται από την πλευρά των ΗΠΑ δεν είναι «απλώς» η απαίτησή τους για πλήρη παράδοση των οικονομιών των χωρών αυτών στους μονοπωλιακούς ομίλους, όπως αυταπατάται και διαδίδει ο «Ριζοσπάστης» (μη μπορώντας και αυτός πια να αποφύγει την πραγματικότητα), για να επενδύσουν και να κερδοσκοπήσουν. Οι ΗΠΑ απαιτούν τη μετατροπή των Βαλκανίων σε μια πλατφόρμα που θα στηρίζει οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά τη στρατηγική του αμερικανικού ιμπεριαλισμού έναντι τόσο της Ρωσίας όσο και την προσπάθειά τους να κρατούν τους ευρωπαίους συμμάχους υπό την ηγεμονία τους. Και έτσι τα Βαλκάνια να γίνουν εκτός των άλλων και το ενεργό νότιο στρατηγικό υποστήριγμα του αμερικανόπνευστου καθεστώτος του Κιέβου.
Σ’ αυτή την κατεύθυνση, το ενεργειακό ζήτημα, δηλαδή η ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, περνάει μέσα και από το κόψιμο των καναλιών που ήδη υπάρχουν (Σερβία, Ελλάδα) ή των νέων που προσπαθεί να οικοδομήσει ο ρώσικος παράγοντας. Ένα τέτοιο νέο ενεργειακό κανάλι είναι ο αγωγός που θα παίρνει το όνομα της χώρας από την οποία θα περνά: τουρκικός, ελληνικός κ.λπ., και για τον οποίο η Ρωσία φιλοδοξεί να φτάνει στην Κεντρική Ευρώπη συνεχίζοντας μέσω ΠΓΔΜ, Σερβίας και Ουγγαρίας. Αν και με τα γεγονότα στην ΠΓΔΜ πολύ αμφιβάλλουμε για την τύχη του…
Αντί επιλόγου
Έτσι, μόνο σαν απειλή προς όλους τους λαούς της περιοχής μπορεί να ακουστεί το δίλημμα που απροκάλυπτα έθεσε η Νούλαντ στην ομιλία της:
«Με τις σοβαρές προκλήσεις ασφαλείας σε νότια και ανατολική Ευρώπη, αυτή η περιοχή ισορροπεί. Είτε θα ολοκληρώσει τη δουλειά που κάναμε την τελευταία 20ετία σε Βαλκάνια και Ανατολική Ευρώπη με σοφές αποφάσεις γενναίων ηγετών και λαών ή η περιοχή θα ξαναπέσει στους κινδύνους του μίσους και των εξωτερικών επεμβάσεων!».
Βοσνία-Ερζεγοβίνη
Οι δολοφόνοι στον τόπο του εγκλήματος
Τα κανόνισαν έτσι η Νούλαντ, ο Σουλτς και κάμποσοι άλλοι αμερικανοί και ευρωπαίοι αξιωματούχοι για να βρεθούν στη Σρεμπρένιτσα με αφορμή την 20ή επέτειο της σφαγής χιλιάδων βόσνιων μουσουλμάνων από Σερβοβόσνιους με την ανοχή των κυανόκρανων του ΟΗΕ.
Ας θυμίσουμε τα γεγονότα. Είναι σε εξέλιξη ο πόλεμος και η διάλυση ουσιαστικά της Γιουγκοσλαβίας, στην οποία πρωτοστάτησε η ενιαία Γερμανία με την αναγνώριση της «ανεξαρτησίας» της Σλοβενίας και της Κροατίας την 1η Ιανουαρίου του 1991, από την οποία πήραν τη σκυτάλη οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Ο πόλεμος έχει ήδη επεκταθεί στην ομόσπονδη δημοκρατία της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης, στην οποία μέχρι πρότινος ζούσαν ειρηνικά Βόσνιοι μουσουλμάνοι, Κροάτες και Σέρβοι. Αρχικά πολεμώντας όλοι με όλους, μέχρι που οι ΗΠΑ (Συμφωνία της Ουάσιγκτον – 1994) επέβαλαν τη συμμαχία Κροατών και Βοσνιομουσουλμάνων.
Τον Ιούλιο του 1995 οι σερβικές δυνάμεις κατέλαβαν αμαχητί τη Σρεμπρένιτσα, έναν στενό μουσουλμανικό θύλακα μέσα στα εδάφη που ελέγχονταν από τους Σέρβους. Τα Ηνωμένα Έθνη, που είχαν κηρύξει τον θύλακα «προστατευμένη ζώνη» διότι αποτελούσε καταφύγιο για εξήντα χιλιάδες βόσνιους μουσουλμάνους πρόσφυγες, δεν έκαναν τίποτε για να αποτρέψουν την κατάληψη και οι σερβοβοσνιακές δυνάμεις κατηγορήθηκαν πως μετά την κατάληψη του θύλακα προέβησαν σε σφαγή χιλιάδων Βόσνιων μουσουλμάνων. Ας σημειωθεί εδώ πως οι σερβικές δυνάμεις σε όλη εκείνη τη φάση είχαν επικρατήσει έναντι των Κροατών και των Βόσνιων μουσουλμάνων σε όλα τα μέτωπα του πολέμου.
Το γεγονός της σφαγής αξιοποιήθηκε προπαγανδιστικά από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, ώστε να παρέμβουν ακόμα πιο άμεσα στον γιουγκοσλαβικό εμφύλιο, να βομβαρδίσουν συστηματικά τις σερβοβοσνιακές θέσεις και γενικότερα να ανατρέψουν τον έως τότε διαμορφωμένο συσχετισμό δύναμης. Το γεγονός της σφαγής επίσης χρησιμοποιήθηκε από όσους έβλεπαν (και στην Αριστερά) σαν κύριο ζήτημα τον σέρβικο εθνικισμό, δίνοντας άφεση αμαρτιών στους υπόλοιπους εθνικισμούς (κροατικό, σλοβένικο, βοσνιομουσουλμανικό) και πάνω από όλα δίνοντας άφεση αμαρτιών ή και κριτική υποστήριξη στην αιματηρή επέμβαση των δυτικών ιμπεριαλιστών που ήταν οι κύριοι υπεύθυνοι για την τραγωδία που βίωσαν οι λαοί, τα έθνη και οι μειονότητες της διαλυμένης Γιουγκοσλαβίας.
Η αμερικανική επέμβαση έδωσε στον ίδιο χρόνο (1995) τη Συμφωνία του Ντέιτον, με την οποία η ομόσπονδη δημοκρατία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης μετατράπηκε σε ΝΑΤΟϊκό προτεκτοράτο, χωρισμένη σε τρεις ζώνες (βοσνιομουσουλμανική, κροατική, σερβική) και με διοικητή αξιωματούχο του ΝΑΤΟ. Τη δεκαετία του 2000, τον ΝΑΤΟϊκό διοικητή αντικατέστησε Ευρωπαίος, ενώ από το 2007 και έπειτα υπέγραψε συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ.
Σήμερα η Βοσνία-Ερζεγοβίνη παραμένει μια υπό επιτήρηση, μια διαιρεμένη και φτωχή χώρα, με την ανεργία να φτάνει στο 40% και τη φτώχεια να βασανίζει πάνω από το 70% του πληθυσμού της. Και από πάνω έχει και τους εκπροσώπους των φονιάδων να κάνουν φιέστες και υποκριτικές δηλώσεις πάνω στο ρημαγμένο σώμα της.
Περιοδεία Κοτζιά στα Δυτικά Βαλκάνια
Ατζέντης των ιμπεριαλιστών και επικίνδυνος
Καθώς ολοκληρώνονταν οι επισκέψεις των ευρωπαίων και αμερικανών αξιωματούχων, ο έλληνας ΥΠΕΞ, Νίκος Κοτζιάς, άνοιγε έναν αντίστοιχο κύκλο επισκέψεων στην περιοχή των δυτικών Βαλκανίων, συμπληρώνοντας έτσι την περιοδεία που είχε κάνει στα ανατολικά Βαλκάνια τον περασμένο Ιούνη.
Συνοψίζοντας τα βασικά στοιχεία της περιοδείας του, θα λέγαμε πως πήγε στις πρωτεύουσες των δυτικών Βαλκανίων σαν τη «φωνή του κυρίου». Παρουσιάστηκε σαν τον ατζέντη των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, εγκωμίασε τα επιτεύγματα που έχει φέρει στην Ελλάδα η συμμετοχή της στους ευρωατλαντικούς θεσμούς. Χωρίς ίχνος ντροπής δήλωσε πως η χώρα μας σαν «παλιά» στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ μπορεί να προσφέρει τεχνογνωσία και συμβουλές (τρομάρα της) στις αστικές κλίκες των δυτικών Βαλκανίων που συνωστίζονται στις πύλες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Παρ’ όλα αυτά δεν κόμισε παρά νέα προβλήματα στις σχέσεις με τις γειτονικές χώρες. Σε μια άκρως τυχοδιωκτική κίνηση, δήλωσε παρέα με τον περιβόητο Θάτσι, «πρωθυπουργό» του Κοσόβου και πάλαι ποτέ αρχηγό της αμερικανοστήριχτης στρατιωτικής συμμορίας των αλβανών αλυτρωτιστών του UCK, πως θα ενεργοποιήσει την απόφαση που είχε παρθεί το 2012 για δημιουργία Γραφείου Σύνδεσης του Κοσόβου –δηλαδή κάτι λιγότερο από πρεσβεία- στη χώρα μας. Δήλωση που προκάλεσε την αντίδραση της σέρβικης ηγεσίας και δείγμα ότι λειτουργεί σαν τον πιο άθλιο –αλλά και επικίνδυνο- πλασιέ της αμερικανικής πολιτικής στη Βαλκανική. Εξιλεώνοντας έτσι τους βάρβαρους, ναζιστικού τύπου, βομβαρδισμούς μέσω των οποίων ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός επέβαλε την απόσχιση του Κοσόβου από τη Σερβία, που άνοιξε το δρόμο για την τελική φάση της πλήρους διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας.
Εν τω μεταξύ, πριν από την επίσκεψή του στην Πρίστινα είχε προηγηθεί η επίσκεψη στα Τίρανα. Κατά την οποία, πέρα από τις αναφορές στο κοινό ευρωατλαντικό μέλλον και στις διαβεβαιώσεις –προς τις ΗΠΑ- πως και οι δύο χώρες θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων όσον αφορά την «ενεργειακή ασφάλεια», έμειναν ανοιχτά τόσο το ζήτημα με την ΑΟΖ όσο και το θέμα της «Τσαμουριάς» που ανακινεί εδώ και μερικά χρόνια ο αλβανικός αλυτρωτισμός.
Με κοινοβουλευτικό πραξικόπημα συνεχίζεται η συμμόρφωση της ΠΓΔΜ στη «Δύση»
Στις 2 του Ιούνη ο επίτροπος, αρμόδιος για τη Διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), Γιοχάνες Χαν, γνωστοποιούσε πως μετά από πολύωρες συναντήσεις που είχε στα Σκόπια με πολιτικούς παράγοντες της ΠΓΔΜ επετεύχθη συμφωνία για διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη χώρα τον Απρίλιο του 2016. Είχαν προηγηθεί τα γεγονότα με το Κουμάνοβο και η στροφή 180 μοιρών του Γκρούεφσκι όσον αφορά τον ρώσικο αγωγό, όπως τα έχουμε περιγράψει σε προηγούμενα φύλλα της «Προλεταριακής Σημαίας».
Αυτή την καταρχήν συμφωνία απαίτησε η Νούλαντ στις 13 του Ιούλη και κατά την επίσκεψή της στην πρωτεύουσα των Σκοπίων να γίνει σεβαστή και να συγκεκριμενοποιηθεί. Τόνισε δε ότι συνεργάζεται στενά με τον επίτροπο Χαν, με στόχο «μια συμφωνία-πακέτο που θα επιτρέψει» στην ΠΓΔΜ να επιστρέψει «στο δρόμο της ευρω-ατλαντικής προσέγγισης», αλλά και δήλωσε την υποστήριξή της στις ενταξιακή της πορεία στο ΝΑΤΟ με τον όρο να συνεχιστούν οι «πολύπλοκες διαπραγματεύσεις» με τη χώρα μας για το όνομα της γειτονικής χώρας. Το ίδιο εικοσιτετράωρο εμφανίστηκε και ο επίτροπος Χαν στα Σκόπια, ο οποίος σε μια άκρως συμβολική κίνηση συνάντησε πριν απ’ όλους τον ηγέτη της αντιπολίτευσης, Ζόραν Ζάεφ.
Τελικά, την Τετάρτη 15 Ιουλίου, παρουσία του επιτρόπου Χαν και αμερικανού αξιωματούχου, οι αρχηγοί των τεσσάρων μεγαλύτερων κομμάτων της ΠΓΔΜ, έπειτα από συνάντηση που διήρκεσε δώδεκα ώρες, κατέληξαν σε μια συμφωνία–οδικό χάρτη. Αυτή περιλαμβάνει:
-Εκλογή νέου γενικού εισαγγελέα κοινής αποδοχής, που θα προτείνει ο Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος θα διερευνήσει την υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών για τις οποίες κατηγορείται η κυβέρνηση Γκρούεφσκι.
-Σχηματισμό νέας κυβέρνησης, με τα υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας να δίνονται στο κόμμα του Ζάεφ, και παράλληλα επιστροφή των βουλευτών του στη Βουλή (δεν συμμετείχε στις συνεδριάσεις της μην αναγνωρίζοντας το αποτέλεσμα των εκλογών του2014).
-Παραίτηση στο τέλος του έτους του Γκρούεφσκι, σχηματισμός υπηρεσιακής κυβέρνησης και διεξαγωγή εκλογών τον Απρίλιο του 2016.
Συμπυκνώνοντας, μπορούμε να πούμε πως οι ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας το χαρτί του αλβανικού αλυτρωτισμού και την εθνοτική σύσταση της ΠΓΔΜ, σε μια πρώτη και καίρια φάση ανάγκασαν την κυβέρνηση Γκρούεφσκι να παραιτηθεί από τις όποιες φιλοδοξίες είχε να αναπτύξει ενεργειακές σχέσεις με τη Ρωσία. Στη συνέχεια, κινούμενες παράλληλα με τη Γερμανία και την ΕΕ, προχώρησαν σε ένα κοινοβουλευτικό πραξικόπημα, επιβάλλοντας δίπλα στον Γκρούεφκσι τον απόλυτα ελεγχόμενο Ζάεφ. Έτσι, μαζί με το πατρονάρισμα που μπορούν να ασκούν στα δύο αλβανικά κόμματα, έχουν δημιουργήσει ασφυκτικές συνθήκες για την απρόσκοπτη συμμόρφωση της ΠΓΔΜ.
Επιμέλεια αφιερώματος: Τάσος Σαπουνάς
