Πολιτική-κυβερνητική σταθερότητα… ως τον Σεπτέμβρη όσον αφορά την Ελλάδα αποφασίστηκε στο Γιούρογκρουπ της 15ης Ιουνίου. Ο αναμενόμενος συμβιβασμός ΔΝΤ-Βερολίνου, αλλά και Γερμανίας-Γαλλίας, πραγματοποιήθηκε, μιας και ήταν αναγκαίος και για τις δύο πλευρές του Ατλαντικού αλλά και για το εσωτερικό της ΕΕ. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έσπευσε να τον εισπράξει, στην πραγματικότητα είχε κάνει όλα όσα περνούσαν από το χέρι της για να τον διευκολύνει να συμβεί. Από δίπλα, έστω και συγκρατημένα, χαιρέτησαν ως θετικό γεγονός την απόφαση όλα τα αστικά κόμματα. Αποθεώθηκε έτσι, για άλλη μια φορά, ο ρεαλισμός της εξάρτησης, αφού όλοι τους πρόταξαν «την επιτυχία της σταθερότητας» που εξασφαλίζει η είσπραξη της δόσης. Έβαλαν στην άκρη τους «μεγάλους εθνικούς στόχους» (ρύθμιση χρέους, έξοδος στις αγορές) που οι πάτρωνες τους άφησαν πάλι ανεκπλήρωτους, αντικείμενο και εργαλείο των επόμενων εκβιασμών τους προς τη χώρα, των επόμενων αντιπαραθέσεών τους. Εξάλλου, την ίδια μέρα με το Γιούρογκρουπ, η κυβέρνηση και συνολικά η άρχουσα τάξη είχε να γιορτάζει και την επιτυχία της τριμερούς στη Θεσσαλονίκη, με τον επικεφαλής του κράτους δολοφόνου του Ισραήλ τιμώμενο πρόσωπο! Να γιορτάζει δηλαδή το κλιμακούμενο σφιχταγκάλιασμά της με τους άξονες και τις επιλογές των ΗΠΑ στην περιοχή, ανακηρύσσοντας τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τις πολεμικές του επιδιώξεις ως εγγυητή των εθνικών συμφερόντων!
Αυτή είναι η «κανονική χώρα» στην οποία καλείται να ζήσει ο λαός και τα παιδιά του! Σε αυτή την «κανονικότητα», όπου τα εργοδοτικά εγκλήματα αυξάνονται ευθέως ανάλογα με την εξαθλίωση και την υπερεκμετάλλευση, με τις θάλασσες και τη γη να φορτώνονται με τα αμερικανονατοϊκά όπλα και στρατεύματα, με τον ορίζοντα πολλών δεκαετιών γεμάτο «χρέη», «ελλείμματα» και «αναγκαία πλεονάσματα», καλείται να προσαρμοστούν –ακόμα και να χειροκροτήσουν- η εργατική τάξη, ο λαός και η νεολαία! Θα θυμίσουμε, λοιπόν, ένα βασικό προεκλογικό μας σύνθημα του Σεπτέμβρη του 2015: «Ο ΣΥΡΙΖΑ προσαρμόστηκε, ο λαός όχι». Για τον ΣΥΡΙΖΑ, ήταν αναμενόμενο και εύκολο να προσαρμοστεί με δεδομένο το από πού ξεκινούσε. Για τον λαό, είναι αντικειμενικά αδύνατο να «χωρέσει» στην πραγματικότητα που εξελίσσεται ενάντια σε κάθε δικαίωμά του, σε κάθε ελπίδα του. Γι’ αυτό και χρειάζεται κόντρα στα πολλά και μεγάλα πολιτικά εμπόδια που αντιμετωπίζει, να βρει τον δικό του δρόμο, της πάλης και του αγώνα, της συγκρότησης των δικών του δυνάμεων για τα δικαιώματά του και την προοπτική του.
Η «κανονική χώρα»
Είναι ανώφελο να αναζητά κανείς τον ορισμό της κανονικότητας για τη χώρα και την κοινωνική πλειοψηφία έξω από τους όρους που διαμορφώνει η παγκόσμια κρίση, η όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, η ακατάσχετη επιθετικότητα του συστήματος και του κεφαλαίου, οι συνθήκες της ολοένα βαθύτερης ιμπεριαλιστικής εξάρτησης της χώρας και τελικά έξω από τον ταξικό και πολιτικό συσχετισμό. Αυτοί είναι οι όροι που αναδεικνύουν τη ληστεία του λαού και της χώρας, τη βαρβαρότητα κάθε μορφής, εργασιακή, κοινωνική ή και πολεμική ακόμα, ως μια «κανονικότητα». Η κυβέρνηση έφτασε, στη βάση αυτών των δεδομένων, να αποσύρει το κράτος από τη θέση της πολιτικής αγωγής για τους διαβόητους εμπειρογνώμονες του ΤΑΙΠΕΔ που κατηγορούνταν όχι γιατί ξεπούλησαν τα ακίνητα του Δημοσίου (αυτό είναι η εντελώς νόμιμη και κανονική πολιτική) αλλά γιατί τσέπωσαν τόκους από την πώλησή τους! Ήταν και αυτό –η απαλλαγή των ευρώ-εμπειρογνωμόνων- όρος για την είσπραξη της δόσης που αποφάσισε το Γιούρογκρουπ. Νάτη, λοιπόν, η κανονικότητα που διαμορφώνουν τα σημερινά ταξικά και πολιτικά δεδομένα: Μεταφορά πλούτου από κάτω προς τα πάνω και προς τα έξω με κάθε τρόπο, εξαθλίωση, υπερεκμετάλλευση για τους εργάτες, συντριβή των κατακτήσεων και ανελέητο φοροκυνηγητό για τον λαό!
Αυτή η «κανονικότητα» γίνεται επίσημη διακήρυξη και πολιτική… δεκαετιών! Λένε στον λαό πως με υποχρέωση για πλεονάσματα ως το 2060 εφαρμόζουν πολιτική «ανάπτυξης» και βγαίνουμε από τα Μνημόνια και την επιτροπεία. Ή, όπως πρόσφατα δήλωσε εξ Αμερικής, όπου προφανώς αναζητά την ανάπτυξη, ο αρμόδιος υπουργός Παπαδημητρίου, «αφού υλοποιήσαμε όλη την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και έναν τεράστιο αριθμό μεταρρυθμίσεων, θα γίνουμε κανονική χώρα».
Στο πλαίσιο αυτής της κατάστασης για το αστικό πολιτικό σύστημα παραμένει ως ένα κάποιο ερώτημα το μέλλον της ιδιοτυπίας ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έχει κανείς αμφιβολία ότι υπηρέτησε αποτελεσματικά το σύστημα της εξάρτησης και της εκμετάλλευσης, ότι είχε απολύτως δίκιο ο Ομπάμα όταν απέδιδε τα εύσημα («good job Alexis”). Και βέβαια, η ίδια η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έναν και μόνο δρόμο βλέπει για το μέλλον της. Να εγκατασταθεί μόνιμα στους κόλπους του συστήματος ως πολιτική του δύναμη, αφού απέδειξε στα «δύσκολα», δηλαδή όταν οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις «δεν μπορούσαν», ότι της αξίζει και δικαιούται μια τέτοια θέση. Επιχειρεί, λοιπόν, ο Τσίπρας και το επιτελείο του, να «αναγνωριστεί» από τα ντόπια τζάκια αυτή η προοπτική του, να αποδεχτούν το δικαίωμά του όχι μόνο να διαχειρίζεται την κατάσταση αλλά και να στήσει με κέντρο τον ΣΥΡΙΖΑ συμμαχίες στο κράτος και διαπλοκές στην οικονομία. Ως τώρα, αυτές οι προσπάθειες του συναντούν εμπόδια, που κυρίως οφείλονται στο γενικότερο πλαίσιο αδιεξόδων της άρχουσας τάξης. Η συνεχιζόμενη πορεία υποβάθμισης της άρχουσας τάξης από τους ιμπεριαλιστές και τα πολλαπλά ζητήματα και αντιφάσεις που αντιμετωπίζει στα λεγόμενα εθνικά ζητήματα, με κύριο αυτό που αφορά την αντιπαράθεσή της με την Τουρκία (που έχει αναδειχτεί σε «αγκάθι» και ανησυχία για όλες τις δυνάμεις που δρουν και παρεμβαίνουν στην περιοχή), είναι οι αιτίες που δεν επιτρέπουν στην κυβέρνηση να πάρει πρωτοβουλίες και να διαμορφώσει όρους κυριαρχίας στο αστικό μπλοκ.
Από την άλλη, βέβαια, κυρίως η ΝΔ αλλά και οι άλλες δυνάμεις του συστήματος επιδιώκουν και διεκδικούν την επιστροφή τους στα πράγματα. Διατηρούν και αξιοποιούν στην κόντρα τους με το ΣΥΡΙΖΑ όλα τα στηρίγματα που διαθέτουν στο κράτος και βέβαια μέσα στα ντόπια οικονομικά κέντρα. Σε πολιτικό επίπεδο, η ΝΔ και οι άλλοι υπενθυμίζουν τον «χρόνο και το κόστος» που χρειάστηκε η προσαρμογή του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ταυτόχρονα είναι φανερό ότι απέναντι στα αστικά αδιέξοδα δεν έχουν ούτε αυτοί απαντήσεις. Τα περί «εμπιστοσύνης» που θα έχουν από τους ιμπεριαλιστές, οι οποίοι τάχα θα τους δώσουν κάτι παραπάνω, δεν ανταποκρίνονται στα πραγματικά δεδομένα. Εξάλλου, ήταν η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου που στα τέλη του 2014, έδειξε ότι δεν μπορεί εξαιτίας των αντιθέσεων και των απαιτήσεων των πατρώνων τους να υλοποιήσει το για τα αστικά συμφέροντα “success story”.
Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση της αναστύλωσης του αστικού πολιτικού συστήματος με όρους σαν αυτούς που είχε πριν το ξέσπασμα της κρίσης και το ανέβασμα της επίθεσης σε καταιγιστικά επίπεδα, δεν είναι ορατή. Η ενίσχυση της κατεύθυνσης της φασιστικοποίησης, που παραμένει καθημερινή έγνοιά τους, είναι η μόνη πραγματική πολιτική απάντηση που το σύστημα διαθέτει σε αυτές τις συνθήκες. Και είναι χαρακτηριστικό ότι αυτήν την κατεύθυνση υπηρετούν πολιτικά όλες οι δυνάμεις. Από την κυβέρνηση –που έχει και τη «θεσμική» ευθύνη της πραγμάτωσής της στην οποία και ανταποκρίνεται με συνέπεια- ως τη ΝΔ και τους υπόλοιπους.
Κατά τα λοιπά, η κυβέρνηση με βάση τα τελευταία πήρε μια ακόμα παράταση χρόνου, η ΝΔ θα συνεχίσει να αξιοποιεί προς τα δεξιά το κυβερνητικό έργο και να αντιμετωπίζει τα προβλήματα που διαρκώς της προκύπτουν, η λεγόμενη κεντροαριστερά να ψάχνει σημεία συγκρότησης και με ποιον να συνταχθεί, ενώ δεν θα πάψει να υπάρχει και να αναπαράγεται-εμπλουτίζεται ο συρφετός των μικρών αλλά αντιδραστικών εφεδρειών τύπου Θοδωράκη και Λεβέντη, που προστρέχουν για στήριξη και για αναζήτηση ρόλων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ το… τέλος του λαού;
Το αν και ποιο μέλλον θα έχει ο ΣΥΡΙΖΑ ως πολιτική δύναμη στους κόλπους του συστήματος δεν είναι ζήτημα του λαού. Η αντιπαράθεση που εξελίσσεται ανάμεσα στην κυβέρνηση και τη ΝΔ είναι μια αντιδραστική αντιπαράθεση, που δεν αφορά τα λαϊκά συμφέροντα. Οι αλληλοκατηγορίες τους δεν είναι κυρίως ψεύτικες και στημένες, με βάση τα κομματικά συμφέροντα του καθενός. Αυτό που κύρια τις χαρακτηρίζει είναι ότι βρίσκονται στον ίδιο καμβά, αυτών των επιδιώξεων της άρχουσας τάξης. Η κριτική για την αποτυχία της διαπραγμάτευσης από τη μεριά της ΝΔ και οι απαντήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, που ισχυρίζεται ότι η διαπραγμάτευση βρίσκεται σε καλό δρόμο, αφορούν στα ζητήματα της άρχουσας τάξης: την έξοδο στις αγορές και τις ρυθμίσεις που μπορούν ή θέλουν να πάρουν για το χρέος. Όμως, αυτά όχι μόνο δεν αφορούν τον λαό αλλά στρέφονται ενάντιά του, αφού προϋπόθεση για μια μικρή έστω δυνατότητα υλοποίησής τους είναι η προώθηση και άλλων μέτρων, η ακόμα πιο άγρια επίθεση στον λαό. Πολύ περισσότερο, στο ζήτημα της ολοένα μεγαλύτερης πρόσδεσης της χώρας στο αμερικάνικο άρμα και στις άγριες επιπτώσεις που αυτό φέρνει για τη ζωή του λαού σε όλα τα επίπεδα, στο κυβερνητικό- αστικό επίπεδο όχι μόνο δεν υπάρχουν αντιπολιτευτικές φωνασκίες αλλά αντίθετα επικρατεί ομοψυχία.
Σε αυτή τη βάση, τα δικαιώματά του για ψωμί, δουλειά, ελευθερία, ειρήνη, ανεξαρτησία ούτε με έναν στρεβλό τρόπο δεν μπορεί να περιμένει ο λαός ότι θα θιχτούν και θα τύχουν κάποιας υπεράσπισης μέσα από τις αντιθέσεις των κυρίαρχων δυνάμεων. Αυτό δηλαδή που ουσιαστικά αντιμετωπίζει ο λαός σε αυτή τη φάση είναι η ανάγκη να ξεπεράσει και να απορρίψει το δόγμα που αποτελεί βασική θέση της κυβερνητικής προπαγάνδας: το δόγμα που εμφανίζει τον ΣΥΡΙΖΑ ως το πολιτικό όριο της πάλης και των αντιστάσεων του λαού. Ένα δόγμα που χρησιμοποιείται όχι μόνο από την κυβέρνηση και τις δυνάμεις της στους χώρους των εργαζομένων και της νεολαίας αλλά και από τα δεξιά και από τα «αριστερά». Ένα δόγμα που απαιτεί από τον λαό να «τιμωρήσει» το ΣΥΡΙΖΑ στοιχιζόμενος με τη ΝΔ ή ακόμα και με τις ακροδεξιές –φασιστικές δυνάμεις ή να τον στηρίξει για να μπορέσει η κυβέρνηση να μετατοπίσει τα όριά της. Στην «εναλλακτική-ριζοσπαστική» εκδοχή του, το δόγμα απαιτεί «κριτική στήριξη και πίεση» στην κυβέρνηση ώστε να δημιουργηθούν «όροι ρήξης» και να αναγεννηθεί το σχέδιο των μεταβατικών προγραμμάτων. Μια παραλλαγή αυτής της εκδοχής εφαρμόζει και η ηγεσία του ΚΚΕ, που «μέρα παρά μέρα» καταθέτει και ένα σχέδιο νόμου για να καταδείξει τις ανακολουθίες του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ίσως τι θα έκανε «μια άλλη» κυβέρνηση.
Ο πυρήνας αυτού του δόγματος και της λογικής που εκπροσωπεί, ανεξάρτητα από τις δεξιές και «αριστερές» εκδοχές του, δεν είναι άλλος από τον κοινοβουλευτικό κρετινισμό, από την άρνηση στον λαό να διεκδικήσει με την πάλη του και τους αγώνες του ρόλο για τη ζωή του και τα συμφέροντά του. Είναι η ίδια λογική με την οποία όλες οι αντιστάσεις και οι αγώνες του 2010-’12 «έπρεπε» να επενδυθούν και να προσανατολιστούν σε μια άλλη κυβερνητική επιλογή, που αφού επιτεύχθηκε «έφερε και το τέλος» των αγώνων και της πάλης.
Στον αντίποδα αυτής της λογικής και κατεύθυνσης βρίσκεται η διέξοδος και η ελπίδα για τον λαό. Δεν ήταν «λάθος» οι αγώνες του 2010-2012, λάθος ήταν η ανακοπή τους! Δεν ήταν «πολλά» όσα εκείνη την περίοδο ο λαός έκανε στους δρόμους, στις πλατείες, στις απεργίες και στις διαδηλώσεις! Ήταν ένα πολύ μικρό μέρος, ένας πρόλογος από όσα μπορεί και χρειάζεται να κάνει για να αντισταθεί και να διεκδικήσει απέναντι στους εχθρούς του τη ζωή του και την προοπτική του. Η αντιπαράθεση με την πολιτική του συστήματος της εξάρτησης και της εκμετάλλευσης, που μας διακηρύσσει ανοιχτά πως θα έχουμε μνημόνια ως το 2060 και αμερικανοκρατία και πολέμους για πάντα, δεν επιδέχεται «εύκολες και γρήγορες» λύσεις. Πάνω από όλα, απαιτεί μέσα στην πάλη τη συγκρότηση των εργατών και του λαού σε δικιά τους βάση, στη βάση των ταξικών τους συμφερόντων και της επαναστατικής προοπτικής τους. Απαιτεί δηλαδή την αναίρεση των όρων της ήττας του εργατικού-λαϊκού κινήματος, σε ιδεολογικό, πολιτικό και οργανωτικό επίπεδο.
Με αυτή την κατεύθυνση χρειάζεται να μπολιάζεται και να συνδέεται η οργή που συσσωρεύει ο λαός, τα μικρά ξεσπάσματα αγώνων και κινήσεων που εκδηλώνονται κι έστω στην κλίμακά τους σήμερα επιβεβαιώνουν πως ο λαός και η νεολαία δεν χωράνε στη βαρβαρότητα του συστήματος.
