Στην πόλη Kubinka, κοντά στη Μόσχα, και σε ομιλία του στα εγκαίνια του διεθνούς στρατιωτικού- τεχνικού φόρουμ, «Στρατός 2015», στην οποία συμμετείχαν περισσότερες από 500 εταιρείες οπλικών συστημάτων, ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα ενισχύσει σημαντικά το πυρηνικό οπλοστάσιο εντός του 2015. «Πάνω από 40 νέοι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι, ικανοί να ξεπεράσουν ακόμη και τα πιο εξελιγμένα πυραυλικά αμυντικά συστήματα, θα προστεθούν στο πυρηνικό οπλοστάσιο το τρέχον έτος» ανέφερε και πρόσθεσε ότι «θα προετοιμασθεί και θα δοκιμασθεί ένα νέο κέντρο ραντάρ, στο Αρμαβίρ, το οποίο θα ελέγχει τη δυτική στρατηγική κατεύθυνση». Κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι προσπαθούν να παρασύρουν τη Μόσχα σε μια νέα κούρσα εξοπλισμών, δήλωσε πως «η Ρωσία οφείλει να προστατευθεί με τις ένοπλες δυνάμεις της και την δύναμη κρούσης της, αν απειληθεί, καθώς το ΝΑΤΟ φθάνει στα σύνορά της». «Θα αναγκαστούμε να στρέψουμε τις ένοπλες δυνάμεις μας… προς εκείνες τις περιοχές από όπου η απειλή έρχεται» συνέχισε υπογραμμίζοντας την αντίδραση της Μόσχας στη προώθηση του «αντιπυραυλικού αμυντικού συστήματος» σε Πολωνία και Τσεχία. Ο Πούτιν προχώρησε στην ανακοίνωση αυτή μια ημέρα μετά τα δημοσιεύματα περί αμερικανονατοϊκών σχεδίων για αποστολή βαρέων όπλων και των πλέον εξελιγμένων μαχητικών αεροπλάνων της (F-22), σε χώρες της Βαλτικής και της ανατολικής Ευρώπης που συνορεύουν με την Ρωσία. Κι αυτά ως ένα βήμα «αποτροπής της πιθανής ρωσικής επιθετικότητας στην Ευρώπη», όπως γράφουν οι New York Times.
Το ζήτημα της ισχύος του πυρηνικού οπλοστασίου ΗΠΑ και Ρωσίας, όπως είναι γνωστό εδώ και πολλές δεκαετίες, δεν είναι «ποσοτικό». Η Συνθήκη STAR (στα τέλη της δεκαετίας του ’80), που έβαζε όριο στις πυρηνικές κεφαλές (Ρωσία 8.500, ΗΠΑ 7.700), το επιβεβαιώνει. Και με τα σημερινά δεδομένα, η πυρηνική ισχύς έχει ένα σαφές όριο το οποίο δεν το έχει υπερβεί κανένας (σίγουρα δεν θα περνούσε απαρατήρητο). Ωστόσο, υπάρχει μια ουσιαστική πλευρά που σχετίζεται τόσο με τη συντήρησή τους (επιχειρησιακή ετοιμότητα) όσο και με τον εκσυγχρονισμό των επιμέρους τεχνολογικών στοιχείων που απαρτίζουν το σύνολο του συστήματος λειτουργίας τους. Από την άποψη αυτή ο ανταγωνισμός σε αυτό το επίπεδο και συνεχίζεται και εντείνεται: «Ο εξοπλισμός των Ενόπλων Δυνάμεων με τα υπερσύγχρονα όπλα εξακολουθεί να αποτελεί βασικό καθήκον του στρατού. Υλοποιείται, ήδη, ένα κρατικό πρόγραμμα μεγάλης κλίμακας για εκσυγχρονισμό του βασικού εξοπλισμού, από το σύμπλεγμα της αμυντικής βιομηχανίας» είπε πρόσφατα ο Πούτιν.
Σύμφωνα με το κέντρο ερευνών Gaidar, η Ρωσία ενίσχυσε τον προϋπολογισμό της για την άμυνα στο 21% του συνολικού προϋπολογισμού της, διπλασιάζοντάς τον σε σχέση με το 2010. Επίσης και το SIPRI (Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης) αναφέρει ότι «οι στρατιωτικές δαπάνες στη Ρωσία αυξάνονται, ενώ στις ΗΠΑ και την Ευρώπη μειώνονται». Βέβαια, αυτά είναι νούμερα για εντυπώσεις, αφού οι ΗΠΑ παραμένουν μακράν η χώρα που δαπανά τα περισσότερα στους εξοπλισμούς.
Σε ότι αφορά τους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους εδάφους – αέρος, σίγουρα αποτελούν την ραχοκοκαλιά του πυρηνικού οπλοστασίου τους και λίγες χώρες στο κόσμο διαθέτουν τέτοιους. Οι ΗΠΑ διαθέτουν 450, οι οποίοι έχουν ένα όχημα επανεισόδου Mark 21 RV με μια πυρηνική κεφαλή W-87 των 300-475 kT και μπορούν να καταστρέψουν στόχους σε απόσταση 13.000 χλμ. Η Ρωσία πιστεύεται ότι διαθέτει περισσότερους διηπειρωτικούς πυραύλους! Μάλιστα το 2014 οι ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας παρέλαβαν 38 τέτοιους.
Ο Μακόλεϊ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, ειδικός για θέματα Ανατολικής Ευρώπης, χαρακτηρίζει άνευ ουσίας, αντιπαραγωγική και άσκοπη την ανάπτυξη τέτοιων όπλων σε μικρές χώρες, ενώ η στρατηγικά ορθή λύση θα ήταν η ανάπτυξή τους σε μεγάλα κράτη που δεν συνορεύουν με τη Ρωσία, όπως η Γερμανία! Επί πλέον εκτιμά ότι η εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον παραμένει δυνατή, βασισμένη στο ιστορικό προηγούμενο της Συνθήκης για τα Πυρηνικά Όπλα Μέσου Βεληνεκούς (INF). Ωστόσο σήμερα τίθεται θέμα κατάργησής της απειλώντας να μετατρέψει ξανά την Ευρώπη σε πεδίο πυρηνικής αντιπαράθεσης. Η INF αφορούσε μια κατηγορία πυραύλων μέσου βεληνεκούς με ικανότητα να προσεγγίζουν το στόχο σε ελάχιστα λεπτά, πράγμα που αύξανε δραματικά την πιθανότητα του «τυχαίου» συμβάντος.
Τώρα, οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι θα καταγγείλουν τη Συνθήκη INF υποστηρίζοντας ότι η Μόσχα εδώ και δύο χρόνια δεν συμμορφώνεται με τους όρους της Συνθήκης. Από την άλλη πλευρά, στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών υπογραμμίζουν ότι ποτέ δεν έχουν πάρει συγκεκριμένες εξηγήσεις από τους αμερικανούς συναδέλφους τους για τα σημεία της Συνθήκης τα οποία –υποτίθεται- ότι η Ρωσία δεν τηρεί. Αντίθετα, οι Αμερικανοί, αντί να διευκρινίσουν την κατάσταση, μιλούν για πιθανά αντίμετρα, ανάμεσά τους και η ανάπτυξη στην Ευρώπη πυραύλων μικρού και μέσου βεληνεκούς. Σύμφωνα με αρκετές αναλύσεις, η πιθανότητα καταγγελίας της INF στα επόμενα 2 με 3 χρόνια είναι πολύ μεγάλη και κάτι τέτοιο θα σημαίνει και την επίσημη επανεκκίνηση της κούρσας των εξοπλισμών. Η Γαλλία και η Γερμανία αντιτίθενται σε μια τέτοια προοπτική (σε εγκατάσταση πυραύλων μέσου βεληνεκούς στο έδαφός τους), επειδή δεν θέλουν να γίνουν και πάλι ο στόχος για τα ρωσικά πυραυλικά συστήματα. Η άρνηση της Γερμανίας στην ανάπτυξη αμερικανικών βαλλιστικών πυραύλων στο έδαφος της χώρας της ανάγεται στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, και τη στάση αυτή διατηρούν και σήμερα.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με το ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Sputnik, η Ρωσία θα «απαντήσει» στα F-22, αποστολή των οποίων στην Ευρώπη θα αποτελέσει λόγο για τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας να επιταχύνουν την ανάπτυξη και ένταξη σε ενεργό υπηρεσία του «αντίπαλου δέους», του μαχητικού πέμπτης γενεάς Τ-50. Επίσης, θεωρεί ότι δεν αποκλείεται η ανάπτυξη επιπλέον βαλλιστικών πυραύλων μικρής εμβέλειας Iskander στον θύλακα του Καλινινγκράντ, σε απάντηση στην αποστολή βαρέως εξοπλισμού στην ανατολική Ευρώπη.
Εκείνο που μπορεί να υπογραμμιστεί, σε ότι αφορά τη ποσότητα του εξοπλισμού που αναφέρεται σε αυτά τα σχέδια του ΝΑΤΟ, είναι ότι αυτή είναι μικρή σε σχέση με την ισχύ που θα μπορούσε να αντιπαραθέσει και να αξιοποιήσει η Ρωσία. Ωστόσο είναι φανερό πως αποτελεί σαφές μήνυμα των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών τόσο όσον αφορά στις χώρες της περιοχής, όσο και γενικότερα στους άλλους Ευρωπαίους. Είναι μια μορφή εκβιασμού προς όλες τις κατευθύνσεις ότι είναι αποφασισμένοι και έτοιμοι να τραβήξουν το «σκοινί» στα άκρα. Η αποστολή βαρέως οπλισμού στις χώρες της Βαλτικής και στην Πολωνία φέρνει στο νου μια παλαιότερη τακτική του Ψυχρού Πολέμου, της λεγόμενης «αρκουδοπαγίδας». Όταν ΗΠΑ και Βρετανία δοκίμαζαν τους «χρόνους αντίδρασης της σοβιετικής αεράμυνας» με τη χρήση νατοϊκών αναγνωριστικών, διακινδυνεύοντας το ξέσπασμα γενικότερης αντιπαράθεσης.
Σήμερα οι αναλύσεις της Μόσχας, σε ότι αφορά την αμερικανονατοϊκή πολιτική και τακτική, εκτιμούν ότι αυτή διαμορφώνεται με τα μικρότερα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης πιέζοντας τα ιμπεριαλιστικά κράτη της Δυτικής Ευρώπης. Γάλλοι και Γερμανοί (και ιδιαίτερα οι δεύτεροι) βλέπουν τις «ψυχροπολεμικές φοβίες τους» να αναβιώνουν μέσω των εταίρων τους στην Ανατολή!
Ουσιαστικά η στρατιωτική ενίσχυση των ανατολικών επεκτάσεων του ΝΑΤΟ αποτελεί απόπειρα των ΗΠΑ να δώσουν την εντύπωση στα μέλη της συμμαχίας ότι αυτή παραμένει ενεργή και αξιόπιστη. Είναι γεγονός πως το ΝΑΤΟ αντιμετώπισε τελευταία ένα είδος αμφισβήτησης σχετικά με την ίδια του την αξία και τη χρησιμότητα, ανοίγοντας διάφορα ζητήματα. Η Συμμαχία χρειαζόταν εχθρό και σαφή αποστολή, στοιχεία που δεν απέκτησε με την «τρομοκρατία», το Ιράν και τη Β. Κορέα. Επιχειρεί να τα αποκτήσει με τον ουσιαστικό αντίπαλό του, τη Ρωσία. Και η Ουκρανία –εκτός των άλλων– έρχεται να δικαιώσει την ύπαρξη του ΝΑΤΟ αυξάνοντας την ανασφάλεια των μελών του στην Ανατολική Ευρώπη!
Εάν, τελικά, οι ΗΠΑ καταγγείλουν τη Συνθήκη INF, οι συνέπειες μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαρές. Κύρια θα ενισχυθούν οι κίνδυνοι μιας ακούσιας κλιμάκωσης της έντασης, και κατά συνέπεια οι κίνδυνοι μιας γενικευμένης σύγκρουσης. Τη στιγμή μάλιστα που στο πλαίσιο της αναμέτρησης στην Ουκρανία, Ρωσία και Δύση (παρά τις συμφωνίες του Μινσκ), δείχνουν να μην έχουν ακόμη (ή, το πιθανότερο, να μην μπορούν) επεξεργαστεί τους νέους «κανόνες του παιχνιδιού».
Χ.Β.
