του Βασίλη Σαμαρά
1. Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε πολύ απλά. Μετά το Ιράκ, το …επόμενο Ιράκ. Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι. Βλέπουμε στις μέρες μας κάποιες κινήσεις. Τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ. Τη σύνοδο και τις αποφάσεις του G8. Τις απειλές ενάντια σε Ιράν και Β. Κορέα. Τι σημαίνουν αλήθεια όλα αυτά; Έχουμε την άποψη ότι για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτά που συμβαίνουν πρέπει να πάμε πιο πίσω. Δεν εννοούμε την 11η Σεπτέμβρη στην οποία κατά την άποψη πολλών βρίσκονται οι αιτίες των μετέπειτα εξελίξεων.
Η δική μας γνώμη είναι ότι οι βασικοί όροι διαμορφώθηκαν με τις ανατροπές του ’89-’91. (Για να μην πάμε πιο πίσω).
2. Τι είχαμε το ’89-’91; Σε πρώτο πλάνο τη νίκη της «Δύσης» στο λεγόμενο «ψυχρό πόλεμο». Ταυτόχρονα είχαμε και κάτι πολύ περισσότερο. Την ολοκλήρωση της ανατροπής του παγκόσμιου συσχετισμού σε βάρος των λαών. Της νίκης του Κεφαλαίου ενάντια στο προλεταριάτο. Του ιμπεριαλισμού ενάντια στους λαούς. Της «Δύσης» απέναντι στην «Ανατολή». Την ανάδειξη των ΗΠΑ σε δεσπόζουσα υπερδύναμη.
3. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας ανατροπής υπήρξαν πολύ σοβαρά. Είχαμε έτσι τη διεύρυνση της επίθεσης του Κεφαλαίου -που χρόνια αναπτύσσονταν- ενάντια στους εργαζόμενους, την κλιμάκωσή της σε μεγαλύτερο βάθος.
Την επέκταση της επίθεσης και των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων ενάντια σε χώρες και λαούς (Ιράκ ’91, Γιουγκοσλαβία, κ.ά.)
Την προώθηση της Δύσης στην Ανατολή, την επέκταση του ΝΑΤΟ, τη διεύρυνση της ΕΕ, την άλωση ουσιαστικά των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων.
Ήταν η περίοδος που η Δύση είχε επιβάλει τον κυρίαρχο ρόλο της στον κόσμο και που πλασαρίστηκε με τον ψευδεπίγραφο χαρακτηρισμό της «παγκοσμιοποίησης» και ακριβώς για να συγκαλυφθεί αυτή η κυριαρχία και τα πραγματικά της χαρακτηριστικά.
4. Υπήρχαν ωστόσο και αναδείχθηκαν και σοβαρά προβλήματα. Και πρώτα το πρόβλημα της «διανομής». Κανείς δεν ήταν ικανοποιημένος. Η «Ανατολή» είχε νικηθεί αλλά δεν είχε συντριβεί και διεκδικούσε την παραμονή της στο παιχνίδι. (Και είναι αυτή μια κεφαλαιώδης διαφορά στο αποτέλεσμα ενός «ψυχρού» από έναν θερμό πόλεμο) Οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές (και η Ιαπωνία) ζητούσαν «δικαιότερη» κατανομή ρόλων και μεριδίων σε μια νίκη που τη θεωρούσαν και δική τους.
Και οι ΗΠΑ «τα θέλαν όλα», θεωρώντας ότι οι εξελίξεις τούς έδωσαν την «ιστορική ευκαιρία» για να θέσουν στην ημερήσια διάταξη το στόχο της παγκόσμιας κυριαρχίας.
5. Αυτοί ήταν οι βασικοί όροι που συνέθεσαν τον καμβά πάνω στον οποίοι κινήθηκαν οι εξελίξεις για να οδηγήσουν μέσα από μια αντιφατική πορεία σ’ αυτό που από τη μεριά μας εκτιμήθηκε σαν κρίση στρατηγικής των ΗΠΑ (εννοώντας την πάντα σε αναφορά με το στόχο της κυριαρχίας γιατί αναμφισβήτητα προώθησαν τις θέσεις τους). Η βάση της κρίσης βρίσκεται κατ’ αρχήν στο συνολικό πραγματικό συσχετισμό. Στην αναντιστοιχία στόχου και μέσων που διέθεταν οι ΗΠΑ για την πραγματοποίησή του. Από κει και πέρα οι εξελίξεις δεν κάναν τίποτα άλλο από το να εμφανίσουν αυτή την πραγματικότητα και τα δεδομένα της.
6. Ακριβώς μια τέτοια εξέλιξη μεγάλωνε τη «νευρικότητα» στις ΗΠΑ και οδήγησε στην ισχυροποίηση των τάσεων που υποστήριζαν μια πιο «αποφασιστική» πολιτική. Και ήταν η ισχυροποίηση αυτών των τάσεων που οδήγησε στην εκλογή Μπους και μάλιστα μέσω της γνωστής «καταμέτρησης» ψήφων.
Το μήνυμα ήταν σαφές. Οι ΗΠΑ θα προωθούσαν μια ακόμα πιο επιθετική πολιτική μέσω της οποίας θα επιχειρούσαν να εκβιάσουν τη διαμόρφωση όρων και συσχετισμών. Από κει και πέρα ήταν απλά ζήτημα χρόνου, διαμόρφωσης όρων και «ευκαιρίας».
7. Και η ευκαιρία τούς ήρθε κυριολεκτικά από τον… ουρανό. Αυτό ήταν από πολιτική άποψη η 11η Σεπτέμβρη όσο συγκλονιστική και αν υπήρξε σαν γεγονός.
Η επιδρομή στο Αφγανιστάν στη συνέχεια προσφέρονταν για την προώθηση πολλαπλών στόχων.
Την παρεμβολή των ΗΠΑ -σφήνα- στη διαφαινόμενη προσέγγιση Ρωσίας, Κίνας. Το σπάσιμο ενός ακόμα Ρωσικού «περίγυρου». Την απόκτηση βάσης προσπέλασης στα πετρέλαια της Κασπίας. Την προοπτική της «επανεγκατάστασης» σε μια περιοχή απ’ όπου τους είχε διώξει η Ιρανική επανάσταση του 1979 και με ορίζοντα τον έλεγχο όλου του ενεργειακού πεδίου. Την ακινητοποίηση «εχθρών» και «φίλων». Την επιβολή τρόμου σε παγκόσμια κλίμακα.
8. Προώθησαν αυτούς τους στόχους άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο. Μόνο που συνέχισε να υπάρχει ένα κεντρικό, ένα κρίσιμο πρόβλημα. Χωρίς «επόμενα βήματα» οι επιτυχίες αυτές ούτε την προώθηση των ευρύτερων στόχων διασφάλιζαν αλλά ούτε και αυτές καθ’ αυτές μπορούσαν να σταθεροποιηθούν. Προχώρησαν έτσι οι ΗΠΑ στη δημιουργία κλίματος και τη διαμόρφωση όρων για το επόμενο βήμα.
Η καμπάνια για την «τρομοκρατία» συμπληρώθηκε με τη διακήρυξη για τον «άξονα του κακού» για να προσδώσει ευρύτερο ορίζοντα στην επιθετικότητα των ΗΠΑ. Ακολούθησαν οι «διαρροές» των προθέσεων Νίξον να χρησιμοποιήσει ατομικές βόμβες ενάντια στο Βιετνάμ το 1972. Του -σημερινού- σχεδίου χρήσης πυρηνικών όπλων ενάντια σε σειρά χωρών και ανάμεσά τους Ρωσία και Κίνα. Οι στόχοι προφανείς. Η τρομοκράτηση των πάντων. Και τελικά ο στόχος «βρέθηκε» εκεί που όλοι περίμεναν ότι θα βρεθεί. Στον «κακό» Σαντάμ και στο -ανύπαρκτο- οπλοστάσιο του Ιράκ κ.λπ, κ.λπ.
9. Μόνο που εδώ υπήρξε μια εξέλιξη διαφορετική από τις προηγούμενες φορές. Για πρώτη φορά οι άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εκδήλωσαν τόσο έντονα και συντονισμένα την αντίθεσή τους. Ταυτόχρονα για πρώτη φορά επίσης σε τέτοια κλίμακα, εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο ξεχύθηκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν την αντίθεση και την οργή τους.
Παρ’ όλα αυτά οι Αμερικάνοι όπως ήδη το ‘χαν αποφασίσει προχώρησαν στην εγκληματική τους επίθεση. Ο λαός του Ιράκ και εθελοντές από τις Αραβικές χώρες αντιστάθηκαν ηρωικά επί μέρες και έφεραν σε δύσκολη θέση τους εισβολείς. Όμως η ηγεσία του Ιράκ (με Σαντάμ ή χωρίς) πούλησε τη Βαγδάτη. Οι Αμερικάνοι «νίκησαν» και το Ιράκ βρέθηκε υπό την κατοχή τους.
10. Μπορούμε λοιπόν με βάση όλα αυτά να δούμε τις σημερινές εξελίξεις. Αυτό που έχουμε είναι ένας προφανής συμβιβασμός ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ένας συμβιβασμός σε βάση αποδοχής των τετελεσμένων και με τα μέτρα και τις υπαγορεύσεις των ΗΠΑ.
Είχαμε έτσι το αίσχος της απόφασης του ΣΑ του ΟΗΕ με την οποία «νομιμοποιείται» εκ των υστέρων η εισβολή, κατάκτηση και κατοχή του Ιράκ. Ταυτόχρονα η απόφαση αυτή λειτουργεί «νομιμοποιητικά» για όλες τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, τις πρώην, της νυν και τις …επόμενες.
Το επόμενο έγκλημα διαπράχθηκε στη σύνοδο του G8. Οι «προειδοποιήσεις» σε Ιράν, Β. Κορέα διαμορφώνουν κλίμα για επίθεση και σ’ αυτές τις χώρες.
11. Οι ΗΠΑ πήραν αυτό που ήθελαν. «Νομιμοποίησαν» και το έγκλημα και το προϊόν του εγκλήματος. Επέβαλαν όρους, κλίμα, ρόλους. Έδωσαν βέβαια και στους άλλους το κάτι τις τους για να σώσουν τα προσχήματα. Αλλά βασικά διαμόρφωσαν από τη θέση ισχύος τις προϋποθέσεις και το κλίμα για τις επόμενες εξορμήσεις τους.
12. Οι άλλοι πήραν «ό,τι τους έδωσαν». Διατύπωσαν βέβαια τις «επιφυλάξεις» τους, αλλά βασικά κινήθηκαν στην τροχιά του «κατευνασμού». Θα λέγαμε όπως πριν, αλλά όχι ακριβώς, μια και τίποτα δεν είναι όπως πριν. Κυρίως μετέθεσαν την εκδήλωση της ανοιχτής κρίσης αν υποθέσουμε ότι μελλοντικά θα κινηθούν σε διαφορετική τροχιά.
Αν συνοψίζαμε το όλο θέμα θα λέγαμε ότι οι ΗΠΑ πήραν και «έδωσαν» ό,τι ήθελαν και οι άλλοι έδωσαν και «πήραν» ό,τι ήθελαν οι …ΗΠΑ.
13. Με όλα αυτά και άλλα που δεν αναφέραμε, έχουμε την εκτίμηση ότι ο συμβιβασμός είναι προσωρινός. Δεν εκφράζει -και δεν θα μπορούσε- επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση και δεν αντιπροσωπεύει πραγματικές διαθέσεις και συνολικούς συσχετισμούς. Αυτό που αντιπροσωπεύει είναι η υπεροχή των ΗΠΑ που τους δίνει τη δυνατότητα να έχουν την πρωτοβουλία κινήσεων και να επιβάλουν καταστάσεις με την επιθετική τους κίνηση. Όχι όμως και να τις εδραιώνουν.
14. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να κινούνται επιθετικά. Δεν έχουν άλλο τρόπο εκτός και παραιτηθούν (ή εξαναγκαστούν σ’ αυτό) από το στόχο της κυριαρχίας. Αυτό δε σημαίνει ότι «αδιαφορούν» -όπως λέγεται- για το ζήτημα των συμμαχιών. Τους ενδιαφέρει τόσο από τη θετική όσο και από την αρνητική πλευρά. (Βασικός άξονας της πολιτικής τους, η αποτροπή δημιουργίας αντίπαλων συμμαχιών και με κάθε μέσο). Αυτό που θέλουν -και νομίζουμε είναι στρατηγική τους επιλογή- είναι μια «συμμαχία», στην οποία Ευρώπη και Ιαπωνία θα ‘χουν όποιο ρόλο τους αναθέτουν οι …ΗΠΑ.
Αντίθετα, τακτικού χαρακτήρα είναι η «συνεργασία» με Ρωσία, Κίνα. Αυτές αποτελούν στόχο, αποτελούν την «Καρχηδόνα που πρέπει να καταστραφεί». Ιδιαίτερα η Ρωσία που το πυρηνικό της δυναμικό συνεχίζει να ταράζει τον ύπνο των Αμερικάνων ιθυνόντων.
15. Η κρίση ανέδειξε ξανά αυτό που ήταν πάντα το πρόβλημα της υποτίθεται «Ενωμένης Ευρώπης» και κυρίως των ισχυρών Ευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Το πρόβλημα της εσωτερικής συνοχής. Το πρόβλημα των σχέσεων με ΗΠΑ. Συνολικά το «ποιες είναι και που πάνε» τόσο σαν σύνολο όσο και σαν κάθε δύναμη ξεχωριστά. Γίνονται βέβαια διάφορες κινήσεις με πιο πρόσφατη αυτή για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Απαντούν σε λίγα πράγματα και κυρίως δεν απαντούν καθόλου στο κεντρικό πρόβλημα. Την απάντηση στο οποίο (όποια κι αν είναι αυτή) μπορούν ακόμη να την μεταθέτουν αλλά όχι να την αποφύγουν.
Ακόμη πιο δύσκολα είναι τα πράγματα για τον άλλο «φίλο» των ΗΠΑ, την Ιαπωνία. Αυτή πέραν των άλλων βρίσκεται στην ιδιόμορφη θέση τού να μην έχει περιθώρια «ενδιάμεσων» κινήσεων.
16. Ανάλογα αλλά όχι ακριβώς μπαίνει το ζήτημα για Ρωσία, Κίνα. Αυτές γνωρίζουν (οφείλουν να γνωρίζουν) ότι αποτελούν (τον «τελικό») στόχο. Στη φάση αυτή κάνουν τακτικές υποχωρήσεις αποφεύγοντας όσο μπορούν τις μετωπικές αντιπαραθέσεις με τις ΗΠΑ. Προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο, να συγκροτήσουν τον περίγυρό τους, όπου «παίζονται» κρίσιμα «κομμάτια» όπως Ουκρανία με το πυρηνικό της δυναμικό, το Καζακστάν κ.ά. Ταυτόχρονα προσβλέπουν σε Ιράν, Ινδία, (παρ’ όλες τις ιστορικές της διαφορές με Κίνα) ενώ ευελπιστούν σε μονιμοποίηση του ρήγματος στο Δυτικό μπλοκ.
17. Εδώ να τοποθετηθούμε σ’ ένα ερώτημα που απασχόλησε και απασχολεί. Υπάρχει πιθανότητα συμμαχίας των 4, (Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία, Κίνα) που η κοινή τους στάση στην κρίση του Ιράκ έδωσε το έναυσμα να ανθίσει η σχετική φιλολογία; Από τη μεριά μας να ξεκαθαρίσουμε ότι θεωρούμε το ζήτημα των στρατηγικών συμμαχιών από τα πιο κρίσιμα της εποχής μας. Ακριβώς γι’ αυτό δεν μπορεί να γίνει ΚΑΜΙΑ πρόβλεψη (υποθέσεις με βάση τις υπαρκτές σχέσεις-αντιθέσεις πολλές). Αν δούμε λίγο το προηγούμενο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, θα παρατηρήσουμε ότι το τελικό σχήμα συμμαχιών και αντιπάλων στρατοπέδων (που προσέδωσε και το χαρακτήρα του πολέμου) διαμορφώθηκε στην ολοκληρωμένη του μορφή ενώ ήδη είχε εκραγεί ο πόλεμος. Η ιστορία βέβαια ποτέ δεν επαναλαμβάνεται ακριβώς, αλλά χρήσιμο είναι να την παίρνουμε υπόψη.
18. Αυτό που κύρια και άμεσα ενδιαφέρει με όλα αυτά είναι η εκτίμηση ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να κινούνται επιθετικά. Θα συνεχίσουν να εκβιάζουν τη διαμόρφωση συσχετισμών κραδαίνοντας απέναντι σε «εχθρούς» και «φίλους» το δίλημμα ευθυγράμμιση-υποταγή ή αναμέτρηση. (Άλλο θέμα το αν και οι ίδιες είναι έτοιμες να προχωρήσουν σ’ αυτήν). Θα επιτεθούν λοιπόν στο Ιράν ή τη Β. Κορέα; Εμείς δεν γνωρίζουμε αν κάποια από αυτές (που ούτως ή άλλως δεν είναι και τόσο εύκολοι στόχοι) ή κάποια άλλη χώρα (π.χ. Σαουδική Αραβία) θα αποτελέσει τον επόμενο στόχο. Όπως δεν ξέρουμε αν η επόμενη επιθετική κίνηση θα ‘χει τη μορφή και τα χαρακτηριστικά των προηγούμενων όπως επίσης δε γνωρίζουμε πόσοι και τι είδους «πύργοι» θα «χρειαστεί» να χτυπηθούν πριν την επόμενη κίνηση. Εκείνο που γνωρίζουμε και απέναντι στο οποίο οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι είναι πως οι εξελίξεις θα κινηθούν σ’ αυτή την τροχιά. Όσο για τις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις αναφερθήκαμε ήδη. Θα υποχρεωθούν να πάρουν τις αποφάσεις τους. Τέτοιες ή αλλιώτικες.
19. Θεωρούμε χρήσιμο να δούμε το όλο θέμα και σε μια διαφορετική του διάσταση. Έχουμε την εκτίμηση ότι συνολικά οι εξελίξεις διαμορφώνουν τους όρους του ρήγματος στα πλαίσια του συστήματος από πάνω μέχρι κάτω. Μια εξέλιξη που κλονίζει το σύνολο των σχέσεων που διαμορφώθηκαν στα πλαίσια τού εδώ και πάνω από μισού αιώνα. Ας εξηγηθούμε.
20. Αμέσως μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Δύσης με επικεφαλής τις ΗΠΑ συνασπίζονται ενάντια στον «κοινό εχθρό». Ο συνασπισμός αυτός διευρύνεται στην πορεία με την προσχώρηση σειράς χωρών (όπως η Σουηδία κ.ά.) που μέχρι τότε (1948) κρατούσαν ουδέτερη στάση. Κρίσιμη εξέλιξη αποτέλεσε η αύξουσα τάση μεταστροφής ενδιάμεσων κοινωνικών στρωμάτων με βάση την πολιτική «παροχών» αλλά και τις αρνητικές εξελίξεις στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες (1956). Η ίδια περίοδος σημαδεύεται και από μια τάση μεταστροφής στο χώρο της διανόησης που με σημαιοφόρους διανοούμενους σαν τον Όργουελ (1948), τον Κέσλερ κ.ά. συντάσσονται με τις ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις. Στην πορεία όλες αυτές οι μεταστροφές βρίσκουν και την πολιτική τους έκφραση στην ισχυροποίηση ρεφορμιστικών τάσεων και ρευμάτων.
21. Κύλησαν πολλά στο αυλάκι της Ιστορίας και με τις καταρρεύσεις του ’89-’91 φάνηκε πως πραγματοποιείται μια ένωση και με την «άλλη πλευρά». Φάνηκε αλλά δεν ήταν. Αντίθετα, σοβαρές αντιθέσεις άρχισαν να εκδηλώνονται και στα πλαίσια της Δύσης. Σε μια πορεία και με σημείο καμπής την κρίση του Ιράκ διαμορφώνεται πλέον ένα εντελώς διαφορετικό κλίμα «δυσπιστίας», ρευστότητας και αβεβαιότητας. Παρά τους όποιους συμβιβασμούς «επιστροφή» στην προηγούμενη κατάσταση δεν είναι δυνατή. Οι επιπτώσεις σοβαρές και σε όλα τα πεδία.
22. Στο οικονομικό πεδίο όπου τα λεγόμενα υποκείμενα της (καπιταλιστικής) οικονομίας χρειάζονται ένα σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον. Αν συνυπολογίσουμε την ήδη υπάρχουσα ύφεση-κρίση οι επιπτώσεις αυτονόητες. Υπάρχει βέβαια και η «διέξοδος» των λεηλασιών τύπου Ιράκ, αλλά αυτές δεν μπορούν να αντισταθμίσουν την πτώση απόδοσης λειτουργίας συνολικά του συστήματος. Μια τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει τις τάσεις ανταγωνισμού, προστατευτισμού, αύξησης των στρατιωτικών δαπανών. Ταυτόχρονα την τάση μετακύλισης -όπως πάντα- των συνεπειών στις πλάτες των εργαζομένων.
23. Ήδη έχουμε τη νέα κλιμάκωση της επίθεσης του κεφαλαίου ενάντια στο σύνολο των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Αυτή, πέρα από τις «συνήθεις αιτίες», συνδέεται σήμερα και με τις προσπάθειες του κάθε ιμπεριαλιστικού σχηματισμού να διαμορφώσει όρους ανταγωνιστικότητας και στο οικονομικό πεδίο, ενόψει της έντασης του συνολικού ανταγωνισμού. Και είμαστε ακόμα στην αρχή.
24. Ευνόητες οι επιπτώσεις και στο κοινωνικό πεδίο. Η επέκταση της επίθεσης και στα μεσοστρώματα ήδη προκαλεί εντάσεις και αντιδράσεις και όχι μόνο από τη μεριά των λαϊκών στρωμάτων. Θεωρούμε ότι θα υπάρξουν ακόμη μεγαλύτερες στο μέλλον καθώς οι εξελίξεις ωθούν σε μεγαλύτερη αναστάτωση και αναδιάταξη κοινωνικών ομάδων και με όρους όλο και λιγότερο ελεγχόμενους από τις δυνάμεις του συστήματος.
25. Όσον αφορά αυτές τις δυνάμεις βρισκόμαστε μπροστά σε μια διαδικασία αναδιαμόρφωσης των πολιτικών σχηματισμών, της φυσιογνωμίας και των επιλογών τους. Όλες οι πολιτικές δυνάμεις σε όλες σχεδόν τις χώρες προσάρμοσαν την πολιτική τους στα δεδομένα που προέκυψαν μετά το ’89-’91. Μάλιστα αυτές των Ανατολικών χωρών διαμορφώθηκαν σχεδόν εξ’ ολοκλήρου σ’ αυτή τη βάση. Σήμερα όλες και παντού βρίσκονται μπροστά στο πρόβλημα επαναπροσδιορισμού της πολιτικής και των προσανατολισμών τους στη βάση των νέων δεδομένων και των κρίσιμων διλημμάτων που τίθενται για τον καθένα.
26. Σημαντική επίσης εξέλιξη αποτελεί η κρίση «αξιών» του συστήματος, και ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε ότι στα χρόνια που πέρασαν είχε επιβάλει την κυριαρχία του και στο ιδεολογικό πεδίο. Μάλιστα στα τελευταία χρόνια είχε κατορθώσει -και με πολλές «αριστερές» βοήθειες- να επιβάλει σαν δεσπόζουσα αντίληψη τον αντικομουνισμό ακόμα και σε υποτιθέμενους αριστερούς χώρους.
Σήμερα «πείθει» πολύ δύσκολα έως καθόλου. Ταυτόχρονα πολλοί από εκείνους που το συνέδραμαν εμφανίζονται όλο και πιο απρόθυμοι στο να «εξηγούν» το πώς η δολοφονία χιλιάδων ανθρώπων τους «απελευθερώνει».
27. Μια πολύ σημαντική έκφραση αυτού του ρήγματος υπήρξε η κάθοδος των εκατομμυρίων του κόσμου, πριν και κατά τη διάρκεια της επιδρομής στο Ιράκ. Υπήρξε έκφραση της συσσωρευμένης οργής και αγανάκτησης των εργαζομένων και της νεολαίας που πυροδοτήθηκε από την αλαζονεία των ΗΠΑ και τον εγκληματικό τους πόλεμο ενάντια στον ιρακινό λαό. Είναι θα λέγαμε η ώρα -μετά από χρόνια- της αριστεράς. Μόνο που για να γίνει αυτό πραγματικότητα υπάρχουν και κάποιες απαιτήσεις. Είναι μια μεγάλη και αναγκαία συζήτηση που δεν μπορεί να γίνει σ’ αυτές τις γραμμές. Αναγκαστικά θα περιοριστούμε σε κάποιες σύντομες επισημάνσεις.
28. Αναγκαίο πρώτ’ απ’ όλα να έχουμε ξεκαθαρισμένο το με ποιους έχουμε να κάνουμε. Ότι η έκδηλη βαρβαρότητα των ημερών μας δεν αποτελεί συγκυριακό φαινόμενο αλλά σύμφυτο με τη φύση, την ουσία του συστήματος. Ότι το σύστημα αυτό δεν αλλάζει αν δεν ξεριζωθεί η μήτρα του εγκλήματος, αν δεν συντριβούν τα στοιχεία που το συγκροτούν, αν δεν ανατραπεί η πολιτική του κυριαρχία. Αυτό είναι που ορίζει σαν βασικό προσανατολισμό την κατεύθυνση οικοδόμησης ενός μετώπου των λαών, διεθνών και σε κάθε χώρα ικανού να αντιπαρατεθεί και να ανατρέψει το σύστημα.
29. Σύμφυτη με έναν τέτοιο προσανατολισμό και η κατεύθυνση της «εκ νέου» συγκρότησης του προλεταριάτου σε «τάξη για τον εαυτό της». Της δύναμης κορμού της λαϊκής πάλης, της οποίας η περιθωριοποίηση-αποσυγκρότηση αποτέλεσε το θεμελιακό παράγοντα της ήττας των λαών.
Η κατεύθυνση της ανασυγκρότησης του Κομμουνιστικού Κινήματος στη βάση των απαιτήσεων της εποχής μας. Του κινήματος που ιστορικά έχει αποδείξει τη δυνατότητά του να οδηγήσει και στην ανατροπή του συστήματος και στην υλοποίηση μιας άλλης -σοσιαλιστικής- πρότασης για την πορεία του κόσμου.
30. Συνάρτηση μιας τέτοιας κατεύθυνσης το διαρκές μέτωπο ενάντια σε αυταπάτες για δυνατότητες αλλαγών στα πλαίσια του συστήματος.
Στις μέρες μας, ιμπεριαλιστικοί κύκλοι, αστικές δυνάμεις που θίγονται από τις εξελίξεις κινούνται στον άξονα της «καλής παγκοσμιοποίησης». Δηλαδή την επαναφορά στα στάνταρ της δεκαετίας του ’90 όταν πίστεψαν ότι οι κατανομές στα πλαίσια του Δυτικού μπλοκ θα γίνονταν «δίκαια» και ομαλά και όλοι τους θα παίρναν το μερτικό τους, από τη ληστεία της Μ. Ανατολής, τα κομμάτια της Γιουγκοσλαβίας, τη λεηλασία των Ανατολικών χωρών, την κυριαρχία στον κόσμο. Σ’ αυτή την κατεύθυνση προσέτρεξαν πάντα πρόθυμοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους οι ρεφορμιστές συγκροτώντας μαζί τους το γνωστό ρεύμα της θεσμοποιημένης «αντιπολίτευσης» που λειτουργεί σαν φορέας ανακύκλωσης των διαθέσεων των μαζών και επαναφοράς τους στην αγκαλιά του συστήματος.
31. Ταυτόχρονα η ίδια αυτή αντίληψη λειτουργεί και σαν προθάλαμος για την αποδοχή της πιο αποκρουστικής εκδοχής των πραγμάτων, αυτής της αμερικανικής κυριαρχίας. Στον πυρήνα αντιλήψεων βασικών δυνάμεων αυτού του ρεύματος κεντρική θέση έχει η ιδέα ενός νέου συμβιβασμού με τις ΗΠΑ. Από εδώ μέχρι την αναγνώριση του «θετικού» ρόλου των ΗΠΑ ή ακόμα και την ανακάλυψη των «ευεργετικών» πλευρών μιας «αγαθής» «αυτοκρατορίας» οι αποστάσεις δεν είναι και τόσο μεγάλες. (Και ήδη κάποιοι έχουν αρχίσει να τις καλύπτουν).
32. Αν αυτό είναι σήμερα το κύριο -σε διεθνή κλίμακα- οπορτουνιστικό ρεύμα, δεν είναι και το μοναδικό. Μόνο που θα μας πήγαινε μακριά να αναφερθούμε σε όλα αυτά.
Κλείνοντας θα θέλαμε από τη μεριά μας να τονίσουμε και να υπογραμμίσουμε ένα πράγμα.
Τίποτα δεν αναπτύσσεται και τίποτε δεν συγκροτείται έξω από τη συγκεκριμένη προώθηση της ταξικής πάλης στα συγκεκριμένα καθημερινά της μέτωπα, τη συγκεκριμένη απάντηση στα πολιτικά προβλήματα που θέτουν οι εξελίξεις, την αντιμετώπιση των κάθε είδους επιθέσεων των εχθρών των λαών.
Αν μπροστά στο πλήθος των στόχων και των καθηκόντων που υπάρχουν μπαίνει το ερώτημα «από πού ν’ αρχίσουμε» εμείς απαντάμε «από εδώ».
33. Από την πάλη ενάντια στη «νομιμοποίηση» της κατοχής του Ιράκ (του Αφγανιστάν, της Γιουγκοσλαβίας, του…) και των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων.
Την πάλη ενάντια στον πόλεμο και τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, κύρια πηγή του πολέμου και μεγαλύτερου εχθρού των λαών.
Ενάντια συνολικά στον ιμπεριαλισμό, τους ιμπεριαλιστικούς συνασπισμούς, τις επεμβάσεις, την οποιαδήποτε παρουσία οποιουδήποτε ιμπεριαλιστή σε οποιαδήποτε χώρα.
Ενάντια στην επίθεση του Κεφαλαίου στους εργαζόμενους και για την υπεράσπιση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών τους δικαιωμάτων και κατακτήσεων.
Ενάντια στο ρατσισμό και τις διακρίσεις ενάντια στους μετανάστες εργάτες που αποτελούν εργαλείο διάσπασης της ενότητας της εργατικής τάξης.
Ενάντια στα αντιδημοκρατικά μέτρα, τους «αντιτρομοκρατικούς» νόμους και τις «λίστες» και για τη συντριβή του πλαισίου τρομοκράτησης των λαών που προσπαθούν να συγκροτήσουν οι δυνάμεις του συστήματος.
Για τη νίκη των λαών για την οικοδόμηση των όρων που θα ανοίξουν το δρόμο για τη μοναδική και πραγματική διέξοδο για τους λαούς, την ανατροπή του συστήματος και το σοσιαλισμό.
Θα τους νικήσουμε.
