Πυκνές είναι οι εξελίξεις στην Κύπρο και γενικότερα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, καθώς όλες οι δυνάμεις σπεύδουν να κατοχυρώσουν θέσεις ενόψει της επιτάχυνσης των συνομιλιών υπό τον ΟΗΕ. Σε μια περιοχή που έχει γεμίσει από κάθε είδους φονικά σιδερικά και όλες οι αντιθέσεις έχουν χτυπήσει «κόκκινο», έχει στρωθεί το έδαφος για την ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση του ιμπεριαλισμού και ειδικά του Αμερικάνικου.
Στο επίκεντρο του πλέγματος των αντιθέσεων βρίσκεται η λεγόμενη συμφωνία «Δήλωσης Προθέσεων» του κύπριου Υπ.Εξ. Αναστασιάδη με τον Αμερικάνο Υπ.Εξ. Πομπέο, ουσιαστικά ένα ιστορικής σημασίας «αμυντικό προσύμφωνο», που ανοίγει το δρόμο για τις συνομιλίες της Κύπρου με το ΝΑΤΟ. Αν και προσεκτική, η Δήλωση εντάσσει με σαφή τρόπο την Κύπρο στα ΑμερικανοΝΑΤΟϊκά σχέδια. Αποτέλεσμα αυτής της προσέγγισης, είναι η επανεξέταση του εμπάργκο πώλησης όπλων από τις ΗΠΑ στην Κύπρο, η οποία αν πραγματοποιηθεί θα δώσει στους Αμερικάνους ακόμα ένα κρίσιμο εργαλείο πολικό-στρατιωτικής εξάρτησης. Η εισβολή των Αμερικάνων μέσα στην παραδοσιακά «πολυεξαρτημένη» Κύπρο, η οποία έχει ακόμα δεσμούς και με την Αγγλία και με τη Ρωσία, αποτελεί το πιο κύριο πολιτικό αποτέλεσμα. Εξέλιξη που όχι μόνο, όπως θα δούμε, δεν κατοχυρώνει την περιβόητη «γεωστρατηγική ασφάλεια», αλλά αντίθετα ξαναμοιράζει την τράπουλα σε ένα παιχνίδι το οποίο οι λαοί έχουν ξαναπληρώσει με το αίμα τους. Και ειδικά για τον κυπριακό, ήταν ΝΑΤΟϊκά τα όπλα που το έχυσαν.
Ράλι κατοχύρωσης θέσεων
Το προηγούμενο διάστημα χαρακτηρίστηκε από μια προσπάθεια όλων των πλευρών να κατοχυρώσουν στην περιοχή θέσεις που θεωρούν ότι έχουν γεωστρατηγικό πλεονέκτημα. Η είσοδος των συνομιλιών για το κυπριακό στο στάδιο των διαπραγματεύσεων «το οποίο δεν θα έχει ανοιχτό τέλος», πιέζει όλες τις αστικές τάξεις να κατοχυρώσουν αυτά τα οποία θα παζαρέψουν στην συνέχεια. Γιατί μπορεί όλες οι πλευρές να αναφέρονται στην «αποφασιστική υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων», δηλαδή στο κέρδισμα θέσεων ενάντια στον ανταγωνιστή τους, όμως όλα έχουν προκαταβολικά υποταχθεί στην γενική ΝΑΤΟϊκή κυριαρχία. Βλέποντας οι αστικές τάξεις ως κύρια οδό για την υλοποίηση των «Μεγάλων Ιδεών» τους την απόσπαση εύνοιας από τον ιμπεριαλισμό, προσπαθούν με την υλοποίηση «ερευνών» και εξορύξεων, με τις στρατιωτικές ασκήσεις και τις NAVTEX, να «λάβουν το πολιτικό ΟΚ» από το μεγάλο αφεντικό.
Συγκεκριμένα, η ελληνοκυπριακή πλευρά, όπως και ο «φαγωμένος» Κοτζιάς, είδαν αυτό για το οποίο πανηγυρίζανε τόσο καιρό: το γεωτρύπανο της ExxonMobil μπήκε με στρατιωτική προστασία στο οικόπεδο 10. Η κίνηση αυτή συνέπεσε με την επίσκεψη του Χριστοδουλίδη στον Πομπέο. Είχε προηγηθεί στις 31 Οκτώβρη η «καθιερωμένη» άσκηση NEMESIS, που συμπεριλάμβανε σενάρια «έκτακτης ανάγκης σε εμπορικά πλοία και πλατφόρμες εξόρυξης αλλά και σε άλλες ανθρωπιστικές επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο», με την συνδιοργάνωση ΗΠΑ-Ελλάδας-Γαλλίας-Ισραήλ-Βρετανίας. Ταυτόχρονα, η πρόσφατη τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου βάθυνε την εμπορική συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων αστικών τάξεων. Επίσης, την ίδια στιγμή, η κυπριακή κυβέρνηση επεκτείνει την συνεργασία της με το καθεστώς της Ιορδανίας, δίνοντας και άλλα εχέγγυα στοίχισης με τα ΝΑΤΟϊκά σχέδια στην Μ. ανατολή.
Συνολικά, η ελληνοκυπριακή αστική τάξη προσπαθεί να «δέσει» την πολιτική-ενεργειακή στήριξη των ΗΠΑ στο οικόπεδο 10 με τη γενική ενεργητική πολιτική υποτέλειας στην περιοχή και με την προοπτική της ένταξης στο ΝΑΤΟ ή έστω τη συνυπογραφή μιας διευρυμένης «αμυντικής συμφωνίας». Εδώ δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε το πολιτικά οξύμωρο, ένα κράτος να μπαίνει ή να υποτάσσεται σε μια «αμυντική» στρατιωτική συμμαχία, ενώ υπάρχει κατοχικός στρατός μέλους της ίδιας συμμαχίας σε αυτό… Κλείνοντας την αναγκαία παρένθεση, οι κινήσεις της ελληνοκυπριακής κυβέρνησης γίνονται στον απόηχο της ελληνικής ανακοίνωσης για τα 12 μίλια, συνοδευόμενη μάλιστα από την δήλωση Πομπέο για υποστήριξη των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στη δίκη της ΑΟΖ –αναγνωρίζοντας έτσι και γενικά την ελληνοκυπριακή ΑΟΖ. Μάλιστα, ο Αμερικάνος υφυπουργός εξωτερικών (αρμόδιος για τους Ενεργειακούς Πόρους), Φράνσις Φάνον, «χτένισε» πολιτικά με επισκέψεις όλη την περιοχή. Ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής αυτής ήταν η συνυπογραφή της «Δήλωσης Προθέσεων».
Θα περίμενε κανείς μετά από όλες αυτές τις μεγαλοπρεπείς επιτυχίες, η Τουρκία να βρίσκεται αρκετά στριμωγμένη. Κι όμως, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Επιδεικνύοντας πολιτικό ρεαλισμό, η Τουρκία δεν έβαλε κάποιο πρόσκομμα για το οικόπεδο 10, το οποίο άλλωστε «κείται μακράν» της Τουρκίας. Δεν έκατσε όμως καθόλου στα αυγά της. Ίσα-ίσα, έβγαλε το πλοίο-γεωτρύπανο «Πορθητή» (με στρατιωτική συνοδεία), αλλά και το ερευνητικό Barbaross στη «δική» της κυπριακή περιοχή και πραγματοποίησε τις αντίστοιχες εξορυκτικές κινήσεις. Η πολιτική της Άγκυρας συνίσταται στην, ανάλογη με την απέναντι πλευρά, «αναγνώριση της τουρκοκυπριακής ΑΟΖ». Δηλαδή, στην κατοχύρωση από την μια πλευρά των Κατεχόμενων ως μια «κανονική» κρατική οντότητα (κάτι το οποίο άλλωστε έμμεσα έχει αναγνωρίσει πολιτικά και η… «άτεγκτη» ελληνοκυπριακή πλευρά) και από την άλλη μεριά στην υπενθύμιση ότι κάθε είδους μοιρασιά, ενεργειακή ή γενικότερη, θα περνάει και μέσα από την Τουρκία.
Το ίδιο και στο πολιτικό επίπεδο: ο Υπ. Εξ. της Τουρκίας (Τσαβούσογλου) συνάντησε στη Νέα Υόρκη τον Πομπέο και συζήτησε το θέμα του PKK (επικήρυξη ηγετικών στελεχών του από τις ΗΠΑ) και του Κασόγκι! Και όχι μόνο αυτά, φυσικά…
Αυτό το «ράλι κατοχύρωσης θέσεων» δεν διεξάγεται με ειρηνικούς κανόνες -και ούτε θα μπορούσε. Δίπλα στην διπλωματία και τον πολιτικό «ρεαλισμό», συνυπάρχουν οι τσαμπουκάδες, η παρενόχληση πλοίων, τα επεισόδια με πολεμικά αεροπλάνα, οι ανακοινώσεις περί του «παράνομου» των γεωτρήσεων των απέναντι. Και, φυσικά, η απαραίτητη αναφορά στο «διεθνές δίκαιο» και στα «κυριαρχικά δικαιώματα».
Η πολιτική των ιμπεριαλιστών
Ας δούμε όμως και την πολιτική που είναι επικυρίαρχη, τη μόνη πολιτική που μπορεί πραγματικά να σχεδιάζει και να υλοποιεί στην περιοχή –αυτή των ΗΠΑ. Οι Αμερικάνοι λοιπόν, δεν έχουν ούτε ελληνοκυπριακή, ούτε τούρκικη, ούτε τουρκοκυπριακή, ούτε ελληνική πολιτική. Ενδιαφέρονται για τα δικά τους συμφέροντα. Και σκοπός τους δεν είναι να ευνοήσουν ανοιχτά (τουλάχιστον για την ώρα) κανέναν από τους υποτακτικούς τους. Σκοπός τους είναι να μετατρέψουν τη ΝΑ Μεσόγειο σε ΝΑΤΟϊκή λίμνη, να πετάξουν τη Ρωσία έξω από την περιοχή, να φτιάξουν νέους ενεργειακούς κόμβους απεξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία και εξάρτησής της από την Αμερική. Για να υλοποιηθούν αυτά τα σχέδια, προωθείται η δυναμική επανεκκίνηση των συνομιλιών για το κυπριακό. Με μπροστάρη τον γ.γ. του ΟΗΕ Γκουτιέρεζ, οι ΗΠΑ σπρώχνουν τα αντικρουόμενα μέρη να τα βρούνε, προς όφελος της γενικότερης γεωστρατηγικής-ενεργειακής μοιρασιάς, για να ανοίξουν τόσο οι ενεργειακοί δρόμοι προς τη δύση, όσο και οι πολεμικοί δρόμοι προς την ανατολή (βλέπε και Ιράν). Για να διατηρήσουν το ρόλο του επικυρίαρχου, οι Αμερικάνοι έχουν κάθε συμφέρον να κρατούν ανοιχτό τόσο το ζήτημα του Αιγαίου, όσο και την διαμοίραση των ΑΟΖ. Όσο για τα αποτελέσματα του πραξικοπήματος και του πολέμου του ’74, την τούρκική κατοχή, τις βρετανικές βάσεις, την εθνικιστική διαίρεση στο νησί; Τίποτα από όλα αυτά δε θα λυθεί, γιατί όλα αυτά αποτελούν όρους για τη διαιώνιση της εξάρτησης. Ίσα-ίσα, ο εθνικισμός θα τροφοδοτηθεί για ακόμα μια φορά. Η επανέναρξη των συνομιλιών σε μια περιοχή όπου συνωστίζονται τα πολεμικά πλοία και αεροπλάνα, δίπλα στο πυρακτωμένο έδαφος της Μ. Ανατολής, καθόλου δεν προμηνύει μια ειρηνική περίοδο –το αντίθετο. Μη ξεχνάμε ότι και πριν το ’74, προϋπήρξαν πάμπολλες «ιστορικές» συμφωνίες (Ζυρίχης-Λονδίνου κτλ). Οι εντάσεις, οι προκλήσεις, οι τυχοδιωκτισμοί, η προσπάθεια να υφαρπαχτεί η δήθεν ιστορική ευκαιρία, είναι καθόλα μέσα σε ένα παιχνίδι όπου κυριαρχεί η λογική του τετελεσμένου. Και οι κίνδυνοι για το λαό και τη νεολαία που εμπλέκονται σε αυτούς τους σχεδιασμούς κατά παράβαση των ταξικών τους συμφερόντων, είναι μεγάλοι.
«Ο ορυκτός πλούτος της Κύπρου ανήκει στο μελλοντικό ενωμένο κυπριακό κράτος», έχει διαμηνύσει ο Γκουτιέρεζ, θέση που ξανακούστηκε από τη νέα πρέσβη των ΗΠΑ στη Λευκωσία, Καθλίν Ντόχερτι. «Και το μελλοντικό ενωμένο κυπριακό κράτος θα ανήκει ολόκληρο σε εμάς», πρόσθεσε από μέσα της η κυρία πρέσβης.
