Ραντεβού στη Γενεύη για επανέναρξη της διάσκεψης κορυφής εντός του Ιουνίου έκλεισε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ στο τέλος της πολύωρης συνάντησής του με τον πρόεδρο της Κύπρου Αναστασιάδη και τον τουρκοκύπριο ηγέτη Ακιντζί. Στο ανακοινωθέν προβλέπεται πως ο ειδικός σύμβουλος του Γκουτέρες, ο νορβηγός διπλωμάτης Άιντε, θα συμμετέχει “…στην προετοιμασία ενός εγγράφου που θα καθοδηγεί τις συζητήσεις για την ασφάλεια και της εγγυήσεις στη βάση της έκβασης των συναντήσεων της διάσκεψης για την Κύπρο στη Γενεύη και στο Μον Πελεράν”.
Τα θέματα των συζητήσεων στη Γενεύη, η οποία δεν έχει ημερομηνία λήξης, θα είναι αλληλένδετα και “…τίποτε δεν θα συμφωνηθεί αν δεν συμφωνηθούν όλα, όπως αναφέρει η κοινή διακήρυξη της 11ης Φεβρουαρίου του 2014”. Στο τέλος του ανακοινωθέντος διατυπώνεται με σαφήνεια ο πενταμερής χαρακτήρας της διάσκεψης με τη συμμετοχή Ελλάδας, Τουρκίας και Αγγλίας και με την Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει το καθεστώς του παρατηρητή. Η είδηση της επανασύγκλησης χαιρετίστηκε από ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση και θεωρήθηκε θετική από τη Ρωσία, η οποία όμως έσπευσε να υπενθυμίσει με νόημα –μέσω του ρώσου πρέσβη στη Λευκωσία- το γεγονός της μη συμμετοχής των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Από τη Νέα Υόρκη με δηλώσεις του ο Άιντε υπολόγισε πως η έναρξη της διάσκεψης θα γίνει στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα και θα είναι ανοικτού τέλους!
Η επανασύγκληση της διάσκεψης της Γενεύης είναι αναμφισβήτητο αποτέλεσμα της απαίτησης των αμερικάνων και ευρωπαίων ιμπεριαλιστών που, εκτός από τους παραδοσιακούς τρόπους πίεσης, χρησιμοποιούν τα σχέδια των ενεργειακών μονοπωλίων που έχουν “καταπλεύσει” στα νερά της ανατολικής Μεσογείου και της Κύπρου ιδιαίτερα. Ομολογημένος στόχος τους η -διά της οριστικής διχοτόμησης- διευθέτηση του Κυπριακού με νατοϊκή ομπρέλα. Η πρόσφατη παρέμβαση του πρώην αμερικανού αντιπροέδρου Μπάιντεν με τη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» στις 3 Ιουνίου αποτελεί ακόμη μια απόδειξη των πάγιων προθέσεων της Ουάσιγκτον.
Ο Μπάιντεν δεν άφησε καμιά αμφιβολία, υπογραμμίζοντας: “Έχουμε σήμερα μια μοναδική ευκαιρία να επιλύσουμε τη διαμάχη στην Κύπρο ώστε να μπορούν οι μελλοντικές γενιές των Κυπρίων να ζήσουν με ειρήνη, αρμονία και ευημερία (…) Η επίλυση του προβλήματος όχι μόνο θα απελευθερώσει οικονομικούς πόρους από τη διεθνή κοινότητα και τον ιδιωτικό τομέα, αλλά θα μπορούσε να μεγιστοποιήσει και τα οικονομικά οφέλη από τα υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων της Κύπρου. Οι ΗΠΑ έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, διευκολύνοντας την επίτευξη συμβιβασμού, όχι, όμως ως μεσολαβητής. Ο ΟΗΕ εργάζεται εξαιρετικά, υποστηρίζοντας τις συζητήσεις μεταξύ των δύο ηγετών. Οι ΗΠΑ θα έπρεπε να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τον ΟΗΕ και να ενθαρρύνουν τις δύο πλευρές να προχωρήσουν. Μπορούμε επίσης να βοηθήσουμε στην επίτευξη συμφωνιών ιδιωτικού-δημοσίου τομέα που θα υποστηρίξουν μελλοντικά την ευημερία στην Κύπρο. Οπότε ας επικεντρωθούμε στο γεγονός πως η λύση βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής…”
Από διαφορετική σκοπιά και με διαφορετικούς τακτικούς και στρατηγικούς σκοπούς συμφώνησαν για την επανασύγκληση οι ηγέτες των δύο κυπριακών πλευρών. Τη Γενεύη τη θέλει επίσης και η Τουρκία, η οποία, ευρισκόμενη σε δύσκολη θέση από τις εξελίξεις στην περιοχή, επιδιώκει να καθυστερήσει τις έρευνες και τις γεωτρήσεις. Επιδιώκει να το κάνει με διπλωματικούς και πολιτικούς τρόπους για να μη χρειαστεί να χρησιμοποιήσει απειλές και στρατιωτικές κινήσεις που θα την έφερναν σε αντίθεση με τους Δυτικούς και τις πολυεθνικές τους. Παρά το γεγονός πως αρκετοί στην ελληνοκυπριακή πλευρά προσπαθούν να αποσυνδέσουν τις εξελίξεις από τις επικείμενες ερευνητικές γεωτρήσεις, είναι ξεκάθαρο πως στη Γενεύη θα ασκηθούν πολύπλευρες πιέσεις με εργαλείο ακριβώς την πιθανολογούμενη ανακάλυψη των υδρογονανθράκων και τη δραστηριότητα των δυτικών ενεργειακών κολοσσών.
Η ελληνική κυβέρνηση με δυσκολία κρύβει τη δυσφορία της από το γρήγορο κλείσιμο του ραντεβού στη Γενεύη και διαρροές καταλογίζουν στον Αναστασιάδη βιασύνη δίχως την απαραίτητη προσυνεννόηση. Ορισμένοι θεωρούν πως οι συνθήκες ευνοούν να ασκηθεί στην Τουρκία μεγαλύτερη πίεση για παραχωρήσεις σχετικά με τις εγγυήσεις και τη λεγόμενη ασφάλεια στο νησί, πριν αποφασισθεί η διάσκεψη για την τελική διαπραγμάτευση. Είναι προφανές πως την ίδια στάση θα κρατήσουν και στη Γενεύη, αν τελικά αυτή συγκληθεί.
Φυσικά η ελληνική αστική τάξη και το πολιτικό της προσωπικό σε όλα το φάσμα του (μηδέ του ΣΥΡΙΖΑ εξαιρούμενου) κινούνται με κύριο γνώμονα την προσαρμογή στις ιμπεριαλιστικές (αμερικάνικες εν προκειμένω) ιεραρχήσεις και απαιτήσεις. Η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να ελιχθεί, πιστεύοντας πως θα αποφύγει στο τέλος της ημέρας να πάρει δύσκολες αποφάσεις ή σκεπτόμενη πως θα κρυφτεί (για μια ακόμη φορά) πίσω από την παλιά θέση “η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται”. Μόνο που τώρα τα πράγματα μπορούν να πάρουν ανεπιθύμητη και επικίνδυνη τροχιά.
Στις επόμενες ημέρες αναμένεται να υπάρξει πυρετός παρασκηνιακών παζαριών και πιέσεων με σκοπό να ξεκινήσει η διάσκεψη. Ο Άιντε από την επόμενη ημέρα της συνάντησης στη Νέα Υόρκη έπιασε δουλειά, με πυκνές επαφές με όλες τις πλευρές. Η δημοσίευση των πληροφοριών πως στα μέσα Ιουλίου θα είναι έτοιμη η Τοτάλ να βάλει μπρος το γεωτρύπανο στο τεμάχιο 11, οι απανωτές εκδόσεις Νοταμ και NAVTEX από την Τουρκία οι οποίες δεσμεύουν εναέριο χώρο και περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ για στρατιωτικές ασκήσεις, αλλά και οι ραγδαίες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής δημιουργούν ένα επικίνδυνο σκηνικό. Πολλά θα κριθούν αυτό το διάστημα, ακόμη και η ίδια η πραγματοποίηση της διάσκεψης της Γενεύης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, με αυτούς τους όρους η Κύπρος και οι δύο κοινότητες δεν θα συναντήσουν την αρμονία και την ειρήνη που υπόσχεται υποκριτικά ο Μπάιντεν, αλλά τη μεγαλύτερη παγίδευση σε πολεμικούς κινδύνους και τυχοδιωκτικά σχέδια.
Δ.Π.
