Στο κείμενο που παρουσίασε στο Eurogroup με τίτλο “Ελλάδα 2021 - Το νέο Εθνικό Αναπτυξιακό Πρότυπο”, η κυβέρνηση προσπάθησε να περιγράψει τους στόχους και τις κατευθύνσεις που θέτει για την οικονομία της χώρας για τα επόμενα χρόνια. Απηχώντας, προφανώς, τις επιθυμίες τόσο της ντόπιας αστικής τάξης, όσο και των ιμπεριαλιστικών αφεντικών της, περιέγραψε τους βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους σχεδιάζουν να στηρίξουν την πολυθρύλητη ανάπτυξη για τα επόμενα χρόνια.
Πρόκειται, όμως, για ανάπτυξη; Κι αν ναι για ποιον; Το κείμενο απαντά με σαφήνεια και στα δύο ερωτήματα: Η Ελλάδα θα παραμείνει μια χώρα κατά βάση προσανατολισμένη στον τριτογενή τομέα των υπηρεσιών και η άρχουσα τάξη της θα εξακολουθήσει να έχει ως μοναδικό της όραμα να ενισχύεται από τις ξένες επενδύσεις, χωρίς να διανοείται καν μια κάπως πιο αυτόνομη πορεία, ακόμα και για τους δικούς της σκοπούς. Κι όσο για το λαό; Γνωρίζουμε πολύ καλά τι σημαίνει “ανταγωνιστικότητα” και “ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον”: λιτότητα, ανεργία, φτώχεια, εξαθλίωση και …πέλεκυς σε όποιον τολμήσει να διαμαρτυρηθεί!
Ο στρατηγικός στόχος
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε ακούσει τις μύριες όσες ανοησίες ως απάντηση στο ερώτημα: “πώς φτάσαμε ως εδώ”. Ισως αυτός που εξέφρασε με τον πιο καθαρό και εύστοχο τρόπο την άποψη που η αστική τάξη ήθελε να επιβάλλει στο λαό ήταν ο Πάγκαλος με το περίφημο “μαζί τα φάγαμε”. Το κείμενο δεν ξεφεύγει και πολύ από αυτό το …δόγμα, απλώς το λέει πιο …επιστημονικά!
Αιτία, λοιπόν, της κρίσης ήταν ότι η ανάπτυξη των προηγούμενων χρόνων βασιζόταν κύρια στην κατανάλωση και όχι στην παραγωγή. Αυτό ήταν, εν μέρει, αποτέλεσμα της “εσφαλμένης εκτίμησης των επιπτώσεων της χώρας στην ΟΝΕ”, αυτό έφερε τον υπερβολικό δανεισμό και τη δημοσιονομική κατάρρευση.
Κατά συνέπεια, πρέπει να ακολουθηθεί ένα διαφορετικό οικονομικό πρότυπο το οποίο θα βασίζεται στη “μετατόπιση από την παραγωγή μη εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών στην παραγωγή εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών”, με βασική επιδίωξη τη “συμμετοχή της χώρας στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας με μεγαλύτερη ένταση ως παραγωγός παρά ως καταναλωτής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας”.
Η άποψη που εκφράζεται εδώ υποκρύπτει και μια άλλη …σοφή απάντηση στο πώς φτάσαμε στην κρίση, το ότι “καταναλώναμε περισσότερα από όσα παράγαμε”. Το θέμα εδώ, βέβαια, είναι ότι τις κατά καιρούς φούσκες που έσκασαν με πάταγο (χρηματιστήριο, πιστωτικές κάρτες, στεγαστικά δάνεια) τις δημιούργησε το ίδιο το σύστημα, με αγαστή συνεργασία του κράτους με το μεγάλο κεφάλαιο και όχι ο λαός. Η …μπηχτή στο Σημίτη για τις εκτιμήσεις του για την ΟΝΕ δεν αθωώνει τη ΝΔ, η οποία θα ήθελε πολύ να είναι εκείνη που θα είχε να λέει ότι έβαλε τη χώρα στο ευρώ.
Οσο για το στρατηγικό στόχο, είναι φανερή η επιθυμία της άρχουσας τάξης να πλασαριστεί σε καλύτερες θέσεις στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη. Πολύ θα το ήθελε να μπορεί να παράγει και να πουλάει προϊόντα και υπηρεσίες και μάλιστα τέτοια που να φέρνουν μεγάλο και γρήγορο κέρδος. Και η προσπάθειά της, όπως γίνεται ξεκάθαρο στη συνέχεια του κειμένου, είναι να την προτιμήσουν οι ισχυροί της γης ως ατζέντη και καλοπληρωμένο υπάλληλο.
Και φυσικά, ο στόχος της ενίσχυσης της παραγωγής δε λέει και πολλά πράγματα από μόνος του. Είναι άλλο πράγμα η παραγωγή για τις ανάγκες του λαού και άλλο η παραγωγή για τις ανάγκες της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Γιατί, προφανώς, εδώ πρόκειται για το δεύτερο, γιατί για το πρώτο χρειάζεται, απλά, άλλο οικονομικό και κοινωνικό σύστημα!
Οι “Οριζόντιες πολιτικές”
Πρόκειται για το βασικό πλαίσιο το οποίο θα διέπει τη λειτουργία όλων των τομέων της ελληνικής οικονομίας, αυτό πάνω στο οποίο θα βασιστούν όλες οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και κατευθύνσεις. Αυτό, δηλαδή, που οριοθετεί, ουσιαστικά, τις “κόκκινες γραμμές” της άρχουσας τάξης. Ας το …θαυμάσουμε:
“Βελτίωση δημοσιονομικών μεγεθών”, με λίγα λόγια θα εξακολουθήσουμε να έχουμε στο κεφάλι μας τη δαμόκλειο σπάθη του χρέους, των ελλειμμάτων, των περικοπών. Λεφτά δε θα υπάρχουν για πολλά χρόνια ακόμα.
“Δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για επενδύσεις και διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας”, “Διευκόλυνση διεθνούς εμπορίου και εξωστρέφεια”, “Εμφαση στην καινοτομία”, “Αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης και βελτίωση των υπηρεσιών προς τους πολίτες”, “Καταπολέμηση της διαφθοράς και ενίσχυση της αξιοπιστίας και της διαφάνειας”, “Επιτάχυνση και βελτίωση της απονομής δικαιοσύνης”. Πρόκειται για την προσπάθεια ενός …εκσυγχρονισμού του κράτους, όχι, όμως, για την εξυπηρέτηση του πολίτη, αλλά βασικά για την εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων, μικρών και μεγάλων. Ουσιαστικά περιλαμβάνεται απλοποίηση γραφειοκρατικών διαδικασιών, έτσι ώστε να είναι εύκολο και να ανοίγουν νέες επιχειρήσεις, αλλά και να κάνουν τη δουλειά τους ευκολότερα οι υπάρχουσες.
Το ζήτημα εδώ είναι ότι το κράτος αποσύρεται και …επισήμως από την όποια άμεση συμμετοχή είχε στην παραγωγική διαδικασία και γίνεται ρυθμιστής και συντονιστής. Και, προφανώς, αποσύρεται και από τις όποιες κοινωνικές παροχές είχαν απομείνει, παρότι γίνεται λόγος για στήριξη των κοινωνικών υπηρεσιών. Ο λόγος, λοιπόν, αποκλειστικά στο ιδιωτικό κεφάλαιο, μικρό και μεγάλο. Κι αν για το μεγάλο είναι σαφές ότι του παραχωρείται κάθε σπιθαμή που θα μπορούσε να του αποφέρει κέρδος, για το μικρό, ακόμα και για το …ελάχιστο, δηλαδή για τους λεγόμενους μικρομεσαίους, ουσιαστικά επιχειρείται να αφεθεί μια χαραμάδα ελπίδας ότι θα μπορούσαν να …τα οικονομήσουν. Από τη μια μεριά, λοιπόν, ο πραγματικός στρατηγικός στόχος και από την άλλη το απαραίτητο κοινωνικό …μαξιλάρι που θα απορροφά τους κοινωνικούς κραδασμούς της αντιλαϊκής πολιτικής. Τουλάχιστον έτσι θα ήθελαν…
Αυτά αφορούν και άλλα δυο σημεία των “οριζόντιων πολιτικών”: τις αποκρατικοποιήσεις και τη φορολογική πολιτική, το καθένα από τα οποία έχει τις ιδιαίτερες πλευρές του.
Οι αποκρατικοποιήσεις είναι παλιός και μόνιμος στόχος της ελληνικής αστικής τάξης. Στην ουσία πρόκειται για ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας σε εξευτελιστικές τιμές, με ταυτόχρονη επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων και απολύσεις. Ο στόχος αυτός παρουσιάζεται τώρα ως ακόμα πιο επιτακτικός, γιατί έτσι θα μπορέσουν να κλείσουν οι τρύπες του χρέους.
Θα πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι εδώ και χρόνια ακούμε για καθυστερήσεις στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, ενώ έχουμε δει πολλές φορές να βγαίνουν στο σφυρί δημόσιες επιχειρήσεις, εκτάσεις ή υποδομές και να μη βρίσκεται αγοραστής. Αυτό συμβαίνει γιατί οι υποψήφιοι αγοραστές, που συνήθως είναι ξένοι κεφαλαιούχοι, δε ζητούν απλώς χαμηλές τιμές, αλλά και την εξασφάλιση των κερδών τους. Το κείμενο λέει ότι “έχουν υιοθετηθεί νέες μακροπρόθεσμες στρατηγικές για να συνοδεύσουν τις θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις σε βασικούς τομείς, όπως οι μεταφορές και η ενέργεια, πριν την ιδιωτικοποίηση”. Δηλαδή, πρώτα θα γίνουν οι μεταρρυθμίσεις και μετά η ιδιωτικοποίηση. Οπου μεταρρυθμίσεις σημαίνει απολύσεις, μείωση μισθών, χτύπημα του συνδικαλισμού, εντατικοποίηση και πειθάρχηση των εργαζόμενων. Κι έτσι ο αγοραστής θα πάρει …κοψοχρονιά ένα …μαγαζί έτοιμο να του αποφέρει γρήγορο και εύκολο κέρδος. Και πάλι θα πούμε ότι τουλάχιστον έτσι θα ήθελαν… Η δε αναφορά στις μεταφορές και την ενέργεια φυσικά δεν είναι τυχαία και αυτό φαίνεται πιο καθαρά αργότερα.
Σε ό,τι αφορά τη φορολογία, ευθέως αναφέρεται ότι προτεραιότητα έχει η μείωση της άμεσης φορολογίας, των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και της έμμεσης φορολογίας της ενέργειας των επιχειρήσεων και, αν τα πράγματα πάνε καλά, θα εξετασθεί και το θέμα της φορολογίας των φυσικών προσώπων. Αρα το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής, η οποία θα συνεχιστεί …ακάθεκτη όπως είδαμε, θα συνεχίσει να πέφτει στο λαό. Φυσικά, το γνωστό αντεπιχείρημα είναι ότι αν διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις, τότε θα δώσουν δουλειά στον κόσμο, έστω και για ένα κομμάτι ψωμί… Τώρα γιατί πρέπει ο λαός να χαίρεται με μια τέτοια προοπτική ας μας το εξηγήσουν οι εμπνευστές της. Πάντως τα διλήμματα του τύπου “ή 300 ευρώ ή άνεργος” είναι από εκείνα που πρώτη η εργατική τάξη πρέπει να αρνηθεί και να απαιτήσει αυτό που πραγματικά έχει ανάγκη για να ζήσει και το αξίζει.
Ενα βήμα παραπέρα πηγαίνει η κατεύθυνση για “Ευελιξία στην αγορά εργασίας”. Εδώ μπαίνει ως στόχος η ασφάλεια αλλά και η ευελιξία, το γνωστό “flexicurity”. Βέβαια, από ευελιξία άλλο τίποτα, εκείνη την ασφάλεια δεν είδαμε ακόμα! Η κυβέρνηση της άρχουσας τάξης περηφανεύεται εδώ για τα επιτεύγματά της στην “υποστήριξη της εργασιακής κινητικότητας, την προώθηση ενός αποδοτικού συστήματος καθορισμού μισθών, τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας”. Σε απλά ελληνικά, λέει στους Ευρωπαίους ότι κατάφερε να τσακίσει δικαιώματα των εργαζόμενων, να μειώσει μισθούς, να διαλύσει κοινωνικές παροχές και να επιβάλλει το …δόγμα ότι κανείς δεν πρέπει να αισθάνεται ασφαλής στη δουλειά του (αν έχει!). Και, προφανώς, σε αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσει αποφασιστικά και χωρίς παρεκκλίσεις.
Εχουν και το θράσος να ισχυρίζονται ότι προωθούν πολιτικές για τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με ειδικές ανάγκες, με στόχο τη μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας! Να θυμίσουμε παραδείγματα τέτοιων πολιτικών: κλείσιμο δημοτικών παιδικών σταθμών, απολύσεις δασκάλων σε βαθμό που να κινδυνεύουν να μη λειτουργήσουν τα ολοήμερα νηπιαγωγεία και δημοτικά, κλείσιμο κέντρων φροντίδας ηλικιωμένων ή ατόμων με ειδικές ανάγκες, διάλυση του συστήματος υγείας και πολλά άλλα…
Και συνεχίζουν: “Επιπρόσθετα, ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας στην παρούσα συγκυρία είναι η ύπαρξη σημαντικού αριθμού εργαζομένων υψηλών προσόντων με ανταγωνιστικούς μισθούς, η απασχόληση των οποίων σε τομείς υψηλής εξειδίκευσης έντασης γνώσης μπορεί να έχει σημαντικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την οικονομία”. Αυτό, μαζί με το σημείο με τίτλο “Επένδυση στο Ανθρώπινο Κεφάλαιο”, το οποίο μιλά για τον εξορθολογισμό του εκπαιδευτικού συστήματος και τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, περιγράφουν το μέλλον που επιφυλάσσουν και στους εργαζόμενους και στη νεολαία. Ενα μέλλον μισθών πείνας, για όσους βρουν δουλειά φυσικά, κάτι που όχι μόνο δε σκοπεύουν να αλλάξουν, αλλά και θεωρούν σημαντικό πλεονέκτημα της χώρας!
Δεν υπάρχει πιο καθαρή ομολογία ότι τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό των κερδών του κεφαλαίου. Οπως θα φανεί και παρακάτω, το κεφάλαιο αυτό θα είναι βασικά το ξένο, από το οποίο το ντόπιο ελπίζει να αποσπάσει μια καλή αμοιβή για τις υπηρεσίες του.
Το τελευταίο σημείο είναι αυτό που αναφέρεται στην “Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής”. Πρόκειται ακριβώς για την προσπάθεια άμβλυνσης των κοινωνικών αντιθέσεων, ώστε να μη δημιουργηθούν εστίες κοινωνικής έκρηξης. Αυτό θα ήθελαν να το επιτύχουν δίνοντας τα ελάχιστα δυνατά στις πιο εξαθλιωμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως προσωρινή απασχόληση των ανέργων και ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Και κάπου εδώ αναφέρονται και οι μεταρρυθμίσεις στην υγεία, ως μέρος αυτού που ονομάζουν “δίχτυ κοινωνικής προστασίας”. Προφανώς η επίθεση έχει τέτοια ένταση και βάθος που ακόμα κι αν ήθελαν δε θα μπορούσαν να …υφάνουν ένα τέτοιο δίχτυ. Πόσο μάλλον που δε θέλουν.
Οι πυλώνες της ανάπτυξης
Πάνω στο παραπάνω γενικό πλαίσιο θα βασιστεί η ανάπτυξη, η οποία θα στηριχτεί στους τομείς του τουρισμού, της πρωτογενούς παραγωγής και της μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων, της ενέργειας, του διαμετακομιστικού εμπορίου και των μεταφορών, της έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, της βιομηχανίας και ειδικά της φαρμακευτικής, της ναυτιλίας και των εμπορεύσιμων υπηρεσιών.
Απ” όλα έχει ο μπαξές! Ναι, αλλά πώς ακριβώς εννοούν το καθένα απ” αυτά;
Για τον τουρισμό δεν υπάρχουν πολλά να πει κανείς. Συνεχίζεται η κατεύθυνση που υπάρχει από χρόνια, δηλαδή ο προσανατολισμός ολόκληρων κλάδων της οικονομίας στον τουρισμό, στον οποίο έχει δοθεί και ο καταπληκτικός χαρακτηρισμός: “η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας”. Κι αυτό για να αντισταθμίσει επικοινωνιακά το γεγονός ότι η πραγματική βιομηχανία, όποια υπήρχε τουλάχιστον, ξηλώνεται λίγο λίγο εδώ και χρόνια και δίνει τη θέση της στον τριτογενή τομέα και ειδικά στον τουρισμό. Το ότι θα γίνουμε “τα γκαρσόνια της Ευρώπης” δεν είναι σχήμα λόγου, είναι συνολική κατεύθυνση για την ελληνική οικονομία από την αρχή της ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ.
Οσο για την αγροτική οικονομία, η όλη συζήτηση αφορά την τυποποίηση και τη μεταποίηση προϊόντων τα οποία θα μπορούν να πουλιούνται σε όλο τον κόσμο. Είναι πολύ χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο καημός τους για τον πρωτογενή τομέα δεν είναι το πώς θα εξασφαλίσει την τροφή του πληθυσμού, όπως είναι ο βασικός του ρόλος, αλλά το πώς θα μπορεί να παράγει ανταγωνιστικά εμπορικά προϊόντα. Είναι προφανές ότι η άρχουσα τάξη θέλει να εκμεταλλευτεί τον πιο παραδοσιακό τομέα της ελληνικής οικονομίας και να τον συνδυάσει με το νέο εργασιακό τοπίο που έχει επιβάλλει, με στόχο να καταφέρει να αποκομίσει κάποια κέρδη. Τα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας είναι το παράδειγμα για αυτό που εννοούν με την ανταγωνιστικότητα…
Στον τομέα της ενέργειας υπάρχουν, βέβαια, τα …παραδοσιακά στοιχεία, όπως ο λιγνίτης, αλλά ιδιαίτερη σημασία αποκτούν και τα νεότερα, δηλαδή το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Το σχέδιο μιλά για “βελτιστοποίηση του ενεργειακού μίγματος” και “διαχείριση του ορυκτού πλούτου”, εννοώντας τόσο τα περίφημα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και την Κρήτη, όσο και το ζήτημα του φυσικού αερίου και των αγωγών. Το ελληνικό μεγάλο κεφάλαιο πατάει καλά στους τομείς της διύλισης και της διακίνησης, ενώ, η εξόρυξη και επεξεργασία του λιγνίτη ανήκουν βασικά στη ΔΕΗ. Ωστόσο, οι έρευνες για πετρέλαιο έγιναν από ξένες εταιρίες, ενώ το θέμα έλαβε και σημαντικές γεωπολιτικές διαστάσεις μέσω των ΑΟΖ αλλά και των αγωγών, οι οποίοι, κατά πολλούς, ήταν που “έφαγαν” την κυβέρνηση Καραμανλή το 2009.
Δεν έχουμε κανένα λόγο να πιστεύουμε ότι η ελληνική άρχουσα τάξη στοχεύει στο να κάνει τη χώρα ενεργειακά αυτόνομη ή, πολύ περισσότερο, εξαγωγέα ενέργειας. Εχει γίνει σαφές ότι η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας μας θα δοθεί στο ξένο κεφάλαιο, με το ελληνικό να παίζει υποστηρικτικό και βοηθητικό ρόλο, έναντι αδράς αμοιβής, φυσικά. Οι λόγοι που τοποθετούν την ενέργεια στους αναπτυξιακούς πυλώνες είναι, φυσικά, οικονομικοί, αλλά και πολιτικοί, μια και ο τομέας αυτός είναι από τους πιο κρίσιμους στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις.
Προφανώς εδώ η άρχουσα τάξη δεν πουλάει μόνο τον ορυκτό πλούτο της χώρας, αλλά και τη γεωγραφική της θέση. Κάτι που επίσης παραδοσιακά κάνει (ή προσπαθεί τουλάχιστον), μόνο που τώρα το ξεπούλημα έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα. Κάποτε επέλεγε (ή μπορούσε να επιλέξει) να κρατήσει για τον εαυτό της λιμάνια, αεροδρόμια, δρόμους, αλλά και ναυπηγεία και κάποιες υποστηρικτικές βιομηχανικές μονάδες. Ο άγριος ανταγωνισμός και η κρίση του συστήματος έχουν οδηγήσει το ξένο κεφάλαιο στο να μην αποδέχεται παρά μόνο την άμεση εκμετάλλευση όλων αυτών, χωρίς τους μεσάζοντες της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας.
Ετσι, οι τομείς του εμπορίου και των μεταφορών εξακολουθούν να έχουν το χαρακτήρα που πάντα είχαν, δηλαδή βασικά την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των ιμπεριαλιστών και των μονοπωλίων. Μόνο που τώρα ο ανταγωνισμός είναι ακόμα μεγαλύτερος, για παράδειγμα η Κίνα θα ήθελε να χρησιμοποιήσει την Ελλάδα ως πύλη προς την Ευρώπη, αλλά ούτε οι Ευρωπαίοι, ούτε οι Αμερικάνοι θέλουν κάτι τέτοιο, όχι μόνο για οικονομικούς, αλλά, κυρίως, για πολιτικούς-γεωστρατηγικούς λόγους.
Οσο για τη ναυτιλία, αυτή είναι τόσο ελληνική όσο …το Σίτι του Λονδίνου! Βέβαια φαίνεται μια προσπάθεια να ενισχυθεί και το βιομηχανικό και το εφοπλιστικό κεφάλαιο, βασικά με την παροχή κινήτρων για επενδύσεις. Δεν είναι τυχαία η ιδιαίτερη αναφορά στη φαρμακοβιομηχανία, η οποία αναμένεται να παίξει ρόλο στην παραγωγή γενοσήμων φαρμάκων. Οπως επίσης και στο κατασκευαστικό κεφάλαιο, ένα παραδοσιακό τμήμα του ελληνικού κεφαλαίου, το οποίο προορίζεται να παίξει ρόλο στις υποδομές που θα εξυπηρετήσουν τις μεταφορές. Το πόσο ρόλο θα παίξει το ελληνικό κεφάλαιο και σε τι οικονομικά μεγέθη θα αντιστοιχεί αυτός μένει, βέβαια, να αποδειχτεί, πάντως συνολικά η άρχουσα τάξη θέλει να εξασφαλίσει, όσο μπορεί, και τη δικιά της ιδιαίτερη συσσώρευση.
Τέλος, ίσως ξενίζει, εκ πρώτης όψεως, η αναγόρευση της έρευνας και της τεχνολογίας σε πυλώνα ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια. Η μέχρι τώρα εμπειρία, αλλά και τα όσα αναφέρθηκαν στις “οριζόντιες πολιτικές” δίνουν τον πραγματικό χαρακτήρα αυτής της επιλογής. Η Ελλάδα έχει πράγματι έναν όχι ευκαταφρόνητο αριθμό εργαζομένων σε τέτοιους τομείς, ενώ μόνο να δει κανείς τις αντίστοιχες σχολές σε ΑΕΙ και ΤΕΙ θα καταλάβει ότι κάθε χρόνο μπαίνει αρκετός κόσμος σε αυτή την αγορά εργασίας.
Προφανώς δεν πρόκειται για κανένα “ελληνικό θαύμα”. Πρόκειται για ένα δυναμικό που είναι απαραίτητο για την υποστήριξη και την προώθηση των αντίστοιχων προϊόντων μεγάλων αμερικάνικων και ευρωπαϊκών (και εσχάτως λίγων κινέζικων και ρώσικων) πολυεθνικών, όχι μόνο στην ελληνική αγορά, αλλά και στη Μεσόγειο, τα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή. Το σχέδιο εδώ επιχειρεί να επεκτείνει, ουσιαστικά, κάτι που ήδη συμβαίνει, δηλαδή τη δημιουργία κέντρων ανάπτυξης των εταιριών αυτών στην Ελλάδα.
Ο στόχος, έτσι, δεν είναι καμιά “ελληνική τεχνολογική επανάσταση”, αλλά η προσέλκυση των πολυεθνικών αυτών για να επενδύσουν στην Ελλάδα, η οποία, όπως είπαμε, έχει υψηλά καταρτισμένους εργαζόμενους με πολύ χαμηλούς μισθούς! Ουσιαστικά να γίνει αυτό που είναι χρόνια τώρα η Ινδία και κάποιες βαλκανικές χώρες για τις πολυεθνικές του χώρου, δηλαδή δεξαμενές άντλησης φτηνού εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού.
Με τι λεφτά όλα αυτά;
Η χαριστική βολή, που δεν αφήνει, πλέον, αμφιβολίες για το πού πάνε τα πράγματα, δίνεται στο τελευταίο κεφάλαιο που αφορά τη χρηματοδότηση όλων αυτών των …τρανών σχεδίων. Και αφού επαναλαμβάνονται τα γνωστά περί αποκατάστασης της διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας και περί της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος μετά την ανακεφαλαιοποίηση, επισημαίνεται ότι παρόλ” αυτά τα κεφάλαια αυτά δεν αρκούν.
“Επομένως, καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια χρηματοδότησης του νέου αναπτυξιακού προτύπου έχει η προσέλκυση ιδιωτικών πόρων, κυρίως από το εξωτερικό. Στις παρούσες συνθήκες, ακόμα μεγαλύτερη σημασία έχει η προσέλκυση ξένων κυρίως άμεσων αλλά και έμμεσων επενδύσεων στη χώρα”.
Με δυο λόγια, “ανοίξαμε και σας περιμένουμε”! Αφού τόσα χρόνια ξεζουμίσαμε το λαό, αφού ρίξαμε μισθούς και συντάξεις, αφού απολύσαμε κόσμο, αφού διαλύσαμε υγεία και παιδεία και αφού ανοίξαμε και τα κεφάλια όσων διαμαρτύρονταν και αφού θα συνεχίσουμε να τα κάνουμε όλα αυτά, τώρα είμαστε έτοιμοι και …εκσυγχρονισμένοι για να έρθετε να βάλετε τα ωραία σας λεφτά και να τα πάρετε πίσω διπλά και τρίδιπλα. Και παραλίες έχουμε και ήλιο έχουμε και γεωγραφική θέση έχουμε και κανένα βαρέλι πετρέλαιο μπορεί να έχουμε, διαλέγετε και παίρνετε! Αφήστε και σε μας να φτιάχνουμε κανένα δρόμο, κανένα γενόσημο, να ρίχνουμε κανένα βαψιματάκι σε κανένα πλοίο, να νοικιάζουμε κανένα δωμάτιο στους τουρίστες, να πουλάμε ελαιόλαδο σε συσκευασίες πολυτελείας, να μαστορεύουμε και κανέναν υπολογιστή ή κανένα κινητό και όλα καλά!
Δυστυχώς μόνο πλάκα δεν είναι… Είναι το όραμα που έχει για την ίδια της τη χώρα μια ανιστόρητη, εξαρτημένη αστική τάξη, η οποία όλο και περισσότερο ακουμπά την τύχη της στα χέρια των ιμπεριαλιστών. Κι αν ήταν μόνο η δικιά της τύχη ας την έκανε ό,τι ήθελε. Το κακό είναι ότι πρόκειται και για την τύχη ενός ολόκληρου λαού, ο οποίος προορίζεται να γίνει ο σύγχρονος σκλάβος των μονοπωλίων και των ντόπιων αντιπροσώπων τους.
Αυτή είναι η ανάπτυξη του Σαμαρά, λοιπόν! Αυτές είναι οι καλύτερες μέρες που μας τάζει! Και το χειρότερο είναι ότι αυτό είναι το καλό τους σενάριο, που θα βγει αν όλα τους πάνε καλά. Θα τους βγει, όμως; Αυτό θα εξαρτηθεί από δυο παράγοντες: Ο ένας είναι η ίδια η εξέλιξη της κρίσης και των ανταγωνισμών. Ο άλλος είναι οι λαϊκές αντιδράσεις και αντιστάσεις, που αν είναι αυτές που θα τους χαλάσουν τα σχέδια, τότε θα είναι για καλό. Του λαού, όχι δικό τους…
