Οσο πλησιάζουν οι δημοτικές εκλογές, τα κυρίαρχα κόμματα ξεδιπλώνουν τη συνολική πολιτική τους ή καλύτερα το σύνολο των πολιτικών επιδιώξεών τους, γιατί στα πολιτικά ζητήματα λένε πολλά και διάφορα άσχετα με την ουσία. Ανεξάρτητα από δηλώσεις αποπροσανατολισμού, οι δημοτικές εκλογές είναι πέρα για πέρα πολιτικές εκλογές και κομματικές στο έπακρο. Αυτό φαίνεται ιδιαίτερα μετά τις εκλογές, όπου κάνουν απολογισμό και χρωματίζουν το χάρτη της Ελλάδας πράσινο, μπλε, κόκκινο και όλοι είναι «νικητές». Κατά συνέπεια και στις δημοτικές εκλογές τα προβλήματα που απασχολούν τη χώρα και το λαό τίθενται επί τάπητος και ο καθένας άμεσα ή έμμεσα τοποθετείται σ’ αυτά.
Το άλλο ζήτημα έχει να κάνει με αυτό που λέγεται Τοπική Αυτοδιοίκηση. Δηλαδή, πόσο είναι Τοπική Αυτοδιοίκηση, ποιος είναι ο ρόλος των δημοτικών αρχόντων, πόσο εκφράζουν τις λαϊκές μάζες, τους δημότες, ποιες είναι οι σχέσεις δημάρχων και δημοτικών συμβουλίων με τους ανθρώπους που τους εκλέγουν.
Η παρέμβαση στις δημοτικές εκλογές, λοιπόν, είτε με συνδυασμούς, όπου είναι εφικτό, είτε σε επίπεδο προπαγάνδισης απόψεων και καταγγελίας των κυρίαρχων φορέων απαιτεί μια ξεκάθαρη πολιτική τοποθέτηση σε ζητήματα που αφορούν άμεσα το λαό και τη χώρα. Η μάχη των δημοτικών εκλογών στο πολιτικό επίπεδο πρέπει να γίνει και να δοθεί πέρα από την υποκρισία των αστικών και ρεφορμιστικών δυνάμεων και ενάντια στην κατεύθυνση που εκπροσωπεί το σύστημα. Τα τοπικά και καθημερινά προβλήματα των εργαζομένων και του λαού όχι μόνο δεν είναι ξεκομμένα από τα γενικότερα πολιτικά ζητήματα αλλά, το αντίθετο, δένονται με αυτά και καθορίζονται από τις εξελίξεις.
Και παραπέρα, η λογική των τοπικών αρχόντων, το πώς αντιμετωπίζεται η εξουσία που δίνει ο δήμος, το ποια είναι τα προβλήματα του κόσμου και πώς αντιμετωπίζονται, όλα αυτά έχουν πολύ μεγάλη σημασία. Και δεν μιλάμε για το «η αρχή δείχνει τον άνδρα» και το πώς ο α΄ ή β΄ συγκεκριμένος θα συμπεριφερθεί, αλλά για το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η δημοτική αρχή, τα περιθώρια που της δίνονται από την κεντρική εξουσία και αν αυτή η Αρχή θα κινείται μαζί με τον κόσμο και διεκδικητικά απέναντι στην κυβέρνηση ή στα πλαίσια της κεντρικής αστικής εξουσίας και ουσιαστικά ενάντια στους δημότες.

Α. Πολιτικές εξελίξεις – Τα λαϊκά προβλήματα
Για να δούμε λοιπόν πώς χρωματίζεται ένας συνδυασμός και ποιο είναι το στίγμα του, θα πρέπει να πούμε σε χοντρές γραμμές τη γνώμη μας για τις εξελίξεις στον κόσμο και στην Ελλάδα και πώς δένονται αυτές οι εξελίξεις με την πορεία της χώρας αλλά και τα προβλήματα που απασχολούν το λαό. Ζούμε σε μια εποχή κρίσης του ιμπεριαλισμού και του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, έντασης μεταξύ των ιμπεριαλιστών, ο πόλεμος είναι στην ημερήσια διάταξη, η επίθεση στην εργατική τάξη και τους λαούς σε όλα τα επίπεδα είναι πρωτοφανέρωτη. Ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός έχει κηρύξει επίσημα τον πόλεμο ενάντια στην ανθρωπότητα, διεκδικεί την παγκόσμια κυριαρχία και στριμώχνει τους ανταγωνιστές ιμπεριαλιστές να πάρουν θέση στο πλευρό του ή ενάντιά του. Κύριος αποδέκτης είναι οι λαοί όλου του κόσμου, όχι μόνο των χωρών που δέχονται (ή θα δεχτούν αύριο) την επίθεση αλλά και στο εσωτερικό των ίδιων των ιμπεριαλιστικών χωρών. Γιατί ο πόλεμος πέρα από όλα όσα συνεπάγεται, αίμα, νεκρούς, τραυματίες, πείνα, ακρωτηριασμούς ή κατακτήσεις χωρών και κατοχή, απαιτεί και την εξαφάνιση του λαϊκού κινήματος και των λαϊκών ελευθεριών στις χώρες που δέχονται την επίθεση, στις χώρες που συντάσσονται με τους επιτιθέμενους, αλλά και στις ίδιες τις ιμπεριαλιστικές χώρες. Οι λαοί όλου του κόσμου που είναι αντιμέτωποι με τις συνέπειες του πολέμου όχι μόνο δεν πρέπει να καθορίσουν τη στάση τους από το τι θα πράξει ο ρώσικος ιμπεριαλισμός ή ο κάθε δυτικοευρωπαίος ιμπεριαλιστής, η Κίνα κ.λπ., αλλά θα πρέπει να δουν στην αντίσταση, στην ανάπτυξη του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος τη διέξοδο για την αποτροπή του πολέμου (ή της προώθησης της λαϊκής επανάστασης για γκρέμισμα του συστήματος που γεννά πολέμους, καταπίεση και εκμετάλλευση). Είναι ζήτημα, λοιπόν, ανάπτυξης του λαϊκού κινήματος. Και αυτό συνδέεται άμεσα με τη συγκρότηση του κομμουνιστικού κινήματος.
Η χώρα μας έχει ταχθεί ανεπιφύλακτα στο πλευρό των Αμερικάνων σε αυτό τον πόλεμο, με όλες τις συνέπειες για το λαό και την ίδια τη χώρα. Σε αυτό συμφωνούν το σύνολο των αστικών δυνάμεων (και όχι μόνο). Οσες φορές το ΝΑΤΟ και οι Αμερικάνοι απαίτησαν από τη χώρα μας συμμετοχή στις πολεμικές επιχειρήσεις η Ελλάδα έδωσε το παρών. Στον Κόλπο, στη Βοσνία, στο Κοσσυφοπέδιο, στο Αφγανιστάν, με τη λογική του «ρεαλιστή που πάει με το νικητή» ή πιο σωστά θέτοντας τη χώρα και το λαό στη διάθεση των ιμπεριαλιστών. Η εξάρτηση της χώρας από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. έχει φτάσει σε μεγάλο βάθος με όσα αυτό συνεπάγεται για το λαό, αλλά και -ίσως- την ίδια την ακεραιότητα της χώρας, αν συνυπολογιστούν και οι αντιθέσεις της Ελλάδας με τους γείτονες και ιδιαίτερα την Τουρκία. Η ανάπτυξη λοιπόν αντιιμπεριαλιστικού, αντιπολεμικού κινήματος είναι επείγουσα και πάνω από αναγκαία και πάει χέρι χέρι με τον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία, ανατροπή του συστήματος, λαϊκή εξουσία και σοσιαλισμό.
Η οικονομική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος που συνδυάζεται με τον πιο αχαλίνωτο μονεταρισμό (κυρίαρχο και ακατάσχετο σήμερα ρεύμα) και την ολομέτωπη επίθεση στη εργατική τάξη και τους λαούς οδηγεί ευρύτατες περιοχές του πλανήτη στην εξαθλίωση, το θάνατο και την ερήμωση (Αφρική κ.λπ.) στην πτώχευση χωρών (Αργεντινή και πολλές άλλες υποψήφιες) ενώ αρχίζει να θίγει άμεσα και τις καπιταλιστικές χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής, όπου η ανεργία είναι στα ύψη, η οικονομική κατάσταση των εργαζομένων τραγική και ευρύτατα μικρομεσαία στρώματα νιώθουν την απειλή της κρίσης (ανεργία, συρρίκνωση εισοδήματος κ.λπ.). Χώρες όπως η Ελλάδα είναι σε χειρότερη μοίρα, άσχετα με το φαγοπότι των μεγαλοαστών, που στη μοιρασιά των «πακέτων» δημιουργούν και πολιτικές εντάσεις ανάλογα και με τις διασυνδέσεις με ξένα κέντρα και κεφάλαια, η θέση των εργαζόμενων είναι απελπιστική, η αγροτιά σβήνει, τα μικρομεσαία στρώματα νιώθουν την απειλή της εξαφάνισης, ενώ θίγονται όλες οι κατακτήσεις στην υγεία, παιδεία, ασφάλιση κ.λπ. Η αντίσταση στην επίθεση του συστήματος, για υπεράσπιση δικαιωμάτων, για δικαίωμα στη δουλειά και την ίδια την ζωή, είναι επιτακτική.
Την ίδια στιγμή τα δημοκρατικά δικαιώματα και οι λαϊκές ελευθερίες μπαίνουν στο στόχαστρο με εντολή της ΣΙΑ και την απαίτηση των Αμερικάνων για «πάταξη της τρομοκρατίας». Οι κίνδυνοι για τους δημοκράτες και τις λαϊκές οργανώσεις είναι πολύ ορατοί. Και ο αγώνας για την υπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων, λαϊκών ελευθεριών και των λαϊκών κινητοποιήσεων είναι αγώνας ύπαρξης.
Αν λοιπόν η κάθε πολιτική δύναμη, η κάθε οργάνωση, ο κάθε συνδυασμός, θέλει πραγματικά να μιλήσει πολιτικά και να θίξει, έστω, αδρά τις εξελίξεις και τα προβλήματα του λαού και της χώρας, η θέση που θα πάρει για τα ζητήματα που αναφέρθηκαν προηγούμενα έχει μεγάλη σημασία και θα καταδείξει αν είναι με το λαό και τα δίκαια των εργαζομένων ή με το σύστημα και τους αφέντες της αστικής τάξης ιμπεριαλιστές, αν έχει διάθεση για να βρει αυτή η χώρα το δρόμο της ή να άγεται και να φέρεται στις επιλογές των Αμερικάνων και των Δυτικοευρωπαίων ιμπεριαλιστών. Και το να μη πάρει θέση κάποιος σε τέτοιου είδους ζητήματα, στο όνομα ότι «οι δημοτικές εκλογές αφορούν τις τοπικές κοινωνίες» και «η Τ.Α. ασχολείται με τα τοπικά προβλήματα», όχι μόνο είναι μεγάλη υποκρισία αλλά στην ουσία είναι ταύτιση με τα κυρίαρχη ιδεολογία και πολιτική.
Και παραπέρα, η κάθε πολιτική δύναμη, ο κάθε συνδυασμός, η κάθε Δημοτική Αρχή κρίνεται και από τη θέση που παίρνει πρακτικά στους λαϊκούς αγώνες.
Πού τελειώνουν τα «τοπικά προβλήματα» και αρχίζουν τα γενικότερα λαϊκά; Μπορεί η Αθήνα να ασχολείται απερίσπαστη με τα «τοπικά» της, όταν π.χ. οι Ολυμπιακοί αγώνες του 2004 θα της αλλάξουν ακόμα και τη μορφή (ευρύτερα στην Αττική, αφορά όλους τους δήμους της Αττικής), όταν η ΣΙΑ και οι κάθε λογής ξένοι πράκτορες θα αλωνίζουν και θα ελέγχουν τη ζωή και την κίνηση των πολιτών; Μπορεί ο κάθε δήμος να είναι αδιάφορος και να ασχολείται με τα «τοπικά», όταν χτυπιέται το βιοτικό επίπεδο και η εξαθλίωση των δημοτών είναι στην ημερήσια διάταξη, όταν οι λαϊκοί αγώνες χτυπιούνται, όταν οι δημότες στρατολογούνται από τους Αμερικάνους για να πάνε σαν κρέας στα κανόνια τους στο Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Περσία; Πόσο μπορούν να κλείσουν τα μάτια οι δήμοι της Θεσσαλίας, όταν οι αγρότες, (η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου) σβήνουν οικονομικά; Και πόσο καλά θα λειτουργεί η Τ.Α. όταν η ανεργία διογκώνεται, οι επαγγελματίες και τα μαγαζιά βάζουν λουκέτο; (Αν μάλιστα, η «συνήθεια» των δημοτικών αρχών είναι να βάζουν όλο και πιο πολλούς φόρους στους δημότες…).

Β. Τοπική αυτοδιοίκηση – Παρελθόν παρόν και μέλλον – Σχέσεις με κεντρική εξουσία και δημότες
Υπάρχει γενικά μια «ρομαντική» αντιμετώπιση της Τ.Α. από πολλούς αφελείς αλλά και δήθεν αφελείς που συσκοτίζουν τα πράγματα. Αυτό που κυριαρχεί είναι η άποψη «άλλο η κεντρική εξουσία και άλλο ο δήμος» ή «ο δήμος είναι δικός μας, εμείς τον ορίζουμε». Υπάρχουν σ’ αυτά αλήθειες αλλά και πολλά ψέματα.
Κατ’ αρχήν η Τ.Α. είναι παραχώρηση του συστήματος και της κεντρικής εξουσίας. Είναι μια κατάκτηση λαϊκή, είναι η προσπάθεια των δημοτών να οργανώσουν τη λειτουργία και τη διαχείριση του δήμου, είναι η διάθεσή τους να κοντράρουν την κεντρική εξουσία και να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους και την περιοχή τους από τις αυθαιρεσίες της εξουσίας και της κυρίαρχης τάξης.
Αυτό, πάει χέρι χέρι με την κατάσταση του λαϊκού κινήματος γενικότερα και πιο ειδικά στη συγκεκριμένη περιοχή, καθορίζεται επίσης από το γενικότερο πλαίσιο –πολιτικό και νομικό- τις σχέσεις Τ.Α. και κράτους.
Κοντολογής, υπάρχει δυνατότητα μέσα στο γενικό πλαίσιο που κυριαρχεί να λειτουργήσει η δημοτική αρχή όπως θα ήθελαν οι δημότες, ακόμα και αν υπήρχε τέτοια διάθεση και από τους δημοτικούς άρχοντες; Ποιος είναι ο ρόλος της δημοτικής αρχής τόσο σε σχέση με τους δημότες όσο και σε σχέση με το κράτος; Μπορεί στα σημερινά δεδομένα το ευρύτερο λαϊκό κίνημα αλλά και της κάθε τοπικής κοινωνίας να επιβάλει τους όρους του στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των δήμων;
Μπορεί στο παρελθόν και σε εποχές με ισχυρό λαϊκό κίνημα, που καθόριζε σε μεγάλο βαθμό και τη στάση των δημάρχων κ.λπ., να αποτέλεσαν οι δήμοι πεδίο ουσιαστικής παρέμβασης και κατακτήσεων για τους δημότες. Γιατί όχι μόνο η κατάσταση του κινήματος και η νοοτροπία των πολιτών δημιουργούσε ανάλογη νοοτροπία, λογική και στάση και στους δημάρχους, που κατανοούσαν ότι «δεν μπορούσαν να σταθούν διαφορετικά» αλλά και η φωνή των δημάρχων είχε ισχύ στις όποιες απαιτήσεις, διεκδικήσεις τους απέναντι στο κράτος και την κεντρική εξουσία.
Στην πορεία του χρόνου, με την υποβάθμιση του λαϊκού κινήματος και με τις λογικές των δήθεν αριστερών και ρεφορμιστών που κυριάρχησαν, το τοπίο άλλαξε, οι δήμοι εξελίχθηκαν σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που οι δημότες οραματίζονταν, οι δήμαρχοι έπαψαν να εκφράζουν τους πολίτες και άρχισαν να συμπεριφέρονται διαφορετικά αλλά και να κινούνται όλο και πιο πολύ μέσα στα πλαίσια που καθορίζει η κεντρική εξουσία.
Και γεννιέται το ερώτημα, όχι κύρια, προς τους εκπροσώπους της αστικής τάξης αλλά προς τους κάθε λογής «αριστερούς» και ρεφορμιστές: Κύριοι, πόσο ειλικρινείς είστε όταν εξαγγέλλετε τα παχιά παχιά «να μετατρέψουμε τους δήμους σε μετερίζια του αγώνα και των δημοτών»; Πόσο μπορούν να υπάρξουν «σοσιαλιστικές νησίδες» μέσα στον καπιταλιστικό ωκεανό; (Αντε «δημοκρατικές…»).
Καταρχήν σε εποχές μέγιστης συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου και υπερσυγκεντρωτισμού της εξουσίας, το περιθώριο που αφήνεται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση από την κεντρική εξουσία είναι μηδαμινό. Αυτό εκφράζεται πολιτικά, νομικά, οικονομικά και πρακτικά. Είναι το υπουργείο Εσωτερικών που καθορίζει το πώς κινείται η Τ.Α. και τα πλαίσιά της. Η Τ.Α. έχει μετατραπεί σε ελεγχόμενα όργανα της εξουσίας της αστικής τάξης, διεκπεραίωσης δευτερευουσών δραστηριοτήτων που απαλλάσσει την κεντρική εξουσία από περιττούς πονοκεφάλους. Καλή είναι η Τ.Α. να μαζεύει τα σκουπίδια, να θάβει τους νεκρούς, να ρυθμίζει καθημερινότητες των πολιτών από το νερό ως το αποχετευτικό, να δίνει πιστοποιητικά και ταυτόχρονα να δέχεται και την οργή των πολιτών η ίδια αντί για την κυβέρνηση και το κράτος. Και ενώ έχει -η Τ.Α.- πολύ δουλειά «σαβούρας» είναι πλήρως ελεγχόμενη από το υπουργείο Εσωτερικών και τους περιφερειάρχες. Πάμε από το κακό στο χειρότερο. Με τον «εκσυγχρονισμό» της Τ.Α. (Καποδίστριας κ.λπ.) ακόμα και ο ρόλος του νομάρχη είναι ανύπαρκτος, χωρίς εξουσία και περιεχόμενο μετά την μετατροπή των νομαρχών σε αιρετούς, ο διορισμένος γραμματέας της περιφέρειας -κατ’ ευθείαν όργανο του υπουργείου Εσωτερικών- είναι ο κριτής και επόπτης της Τ.Α.
Ζητάει εδώ και δεκαετίες η Τ.Α. να επιχορηγείται απ’ τον προϋπολογισμό (φόροι του κοσμάκη) με ποσοστό ικανό να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και τα έξοδά της. Το κράτος, όμως, είναι ανένδοτο: Θέλετε χρήματα, βάλτε κι άλλους φόρους στους δημότες! Οσα χρειάζεστε πάρτε τα από τον κόσμο! Δηλαδή, φόροι άμεσοι, φόροι έμμεσοι (το μεγάλο κονδύλι) αυτά πάνε στον κεντρικό κορβανά. Η Τ.Α. ας φροντίσει για τον δικό της κορβανά…
Με αυτούς τους όρους -που είναι χειρότεροι και από αυτά τα λίγα που αναφέραμε- πόσο μπορεί η Τ.Α. να λειτουργήσει αποτελεσματικά (υποτίθεται σε αρμονία με τα δίκαια των δημοτών) και να επιτελέσει έργο ή (πιο πολύ) να κοντράρει την κεντρική εξουσία;
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο οι τοπικοί άρχοντες, όχι μόνο δεν είναι εύκολο να προσεγγίσουν τους δημότες αλλά πιο πολύ θέλουν να τους «αποφεύγουν» ενώ πιο «αποδοτικό» είναι να προσεγγίζουν προς την κεντρική εξουσία. Η οποία μάλιστα τους άνοιξε και δρόμο να γίνουν εργοδότες με όλη τη σημασία του όρου: Φτιάξτε δημοτικές επιχειρήσεις! Που, βέβαια, λειτουργούν όπως είναι φυσικό όπως όλες οι κεφαλαιοκρατικές επιχειρήσεις…
Κάτω από αυτό το καθεστώς και με τους δημάρχους «να αλληθωρίζουν» προς την κεντρική εξουσία οδηγηθήκαμε στην εξής κατάσταση: Η Τ.Α. έχει μετατραπεί σε μια «τοπική κυβέρνηση» -στο περιθώριο των αρμοδιοτήτων της- και συμπεριφέρεται όλο και πιο πολύ στο στιλ της κυβέρνησης και του κράτους. Είναι πολύ «μακριά» από τους δημότες. Και δεν αναφερόμαστε στους καποδιστριακούς δήμους, όπου 7-10 χωριά δεν βλέπουν ή δεν ξέρουν κατά πού πέφτει το δημαρχείο (εκτός από αυτούς που ζουν στην έδρα του δήμου) αλλά για τους παλιούς δήμους. Μπορεί το δημαρχείο να είναι δίπλα αλλά ο δήμαρχος για το δημότη είναι τόσο μακριά… Και έχει όλα τα χούγια των κυβερνώντων…
Φόροι λοιπόν! Φόρος στο νερό, φόρος στην αποχέτευση, φόρος για τα σπίτια, φόρος για τα έργα, φόρος για τα σκουπίδια, για τους τάφους, για… για… Και αν κρίνονται ότι δεν επαρκούν, παραπάνω φόροι, πιο παραπάνω! Υπάρχουν δήμοι που το νερό πριν 10-15 χρόνια ήταν στις 500 δρχ. το τετράμηνο και τώρα οι δημότες πληρώνουν 10.000-12.000 χιλιάδες δραχμές το δίμηνο! Μετρείστε την αύξηση. Στους μεγάλους δήμους (και όχι μόνο) για να ταφείς σε γ΄ κατηγορίας τάφο πρέπει να είσαι «πλούσιος». Και έπεται συνέχεια…
Παραπέρα. Οι δημοτικές επιχειρήσεις έχουν κόστος, υπαλλήλους και, βέβαια, πρέπει ν” αφήνουν και κέρδη. Ισχύει ό,τι σε κάθε επιχείρηση. Και ως προς το ποιοι θα δουλέψουν και ως προς τα δικαιώματα των εργαζομένων. Και ως προς το ΙΚΑ όπου οι μεγάλοι δήμοι χρωστάνε δισεκατομμύρια (είπε κανένας για τις «μαύρες τρύπες» των ταμείων τίποτε;)
Και προχωράμε. Οι δήμοι κάνουν έργα! Δε λέμε εδώ αν είναι ουσιαστικά ή βιτρίνας, αλλά τα έργα τα κάνουν εργολάβοι και γίνονται διαγωνισμοί ή αναθέσεις. Ισχύει ό,τι και στα έργα που την ευθύνη έχει η κυβέρνηση και το ΥΠΕΧΩΔΕ. Αναθέσεις που γίνονται παράτυπα ή με «πλάτες» διαγωνισμοί ανάλογοι κ.λπ.
Και βέβαια, οι εργαζόμενοι στο δήμο ή τις επιχειρήσεις του, που κάποιοι είναι «ημέτεροι» και κάποιοι «απέναντι». Μεγάλο το περιθώριο για εκβιασμούς και για ρουσφέτια (πρέπει να ξαναβγούμε δήμαρχοι). Και οι αποδοχές των εργαζομένων; Οι γνωστές για την πλέμπα, οι γνωστές και για τους διευθυντάδες.
Οι δημοτικές εκλογές, λοιπόν, για τα μεγάλα κόμματα (συμπεριλαμβανομένων των επίσημων «αριστερών») δεν έχουν ενδιαφέρον μόνο για το πρεστίζ και για το πέρασμα της πολιτικής του συστήματος αλλά και απ” τη σκοπιά του λουφέ. Μπορεί ο Λαλιώτης να ενδιαφέρεται για την «κεντροαριστερά» για πολλούς λόγους ή το ΚΚΕ για «ευρύτερες συνεργασίες» (συνήθως με τη ΝΔ) και αυτό έχει να κάνει με το πολιτικό (κεντρικό) παιχνίδι, αλλά και το να ελέγχεις μια σειρά δήμους, σου δίνει δυνατότητες οικονομικές, ρουσφετιού κ.λπ.
Παίρνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω (κι άλλα, που δε φτάνουν αυτές οι σελίδες να συμπεριλάβουν) και, βέβαια, την κατάσταση του λαϊκού κινήματος και τους συσχετισμούς, αναρωτιέσαι αν υπάρχει περιθώριο να βγεις δήμαρχος και να “σαι εντάξει με τη συνείδησή σου και με τους δημότες. Γιατί, αν αποδεχτείς το πλαίσιο και ταυτιστείς μαζί του, έγινες κρίκος του συστήματος χωρίς καν να το καταλάβεις. Αν δεν το αποδεχτείς ή πρέπει να παραιτηθείς την πρώτη βδομάδα καταγγέλλοντας την όλη κατάσταση ή να κάνεις την «τοπική επανάσταση» κόντρα όχι μόνο στην κεντρική εξουσία αλλά και στις «τοπικές συνήθειες» και «συνειδήσεις» όλων των παρατρεχάμενων και ρουσφετολόγων που κατακλύζουν αυτό που λέγεται Τ.Α. Και, βέβαια, οι επαναστάσεις δεν είναι εύκολες σε ένα μόνο τμήμα της οικουμένης… Και δεν είναι και σίγουρο ότι θα σ” ακολουθήσουν όλοι οι δημότες…
Τότες, γιατί κατεβαίνεις, θ” αναρωτηθείτε. Μα, για να δώσεις μια σωστή πολιτική μάχη, για να πεις αλήθειες που κρύβονται, για να πεις τη δική σου άποψη για την Τ.Α. Για να βάλεις στον κόσμο μια άλλη λογική για τη λειτουργία των δήμων. Και γνωρίζοντας ότι αν βγεις «κινδυνεύεις». Και, ίσως, να μη βγεις «αλώβητος». Ευελπιστώντας, ταυτόχρονα, σε μιαν άλλη στάση όσων δημοτών μπορούν και θέλουν κόντρα στις «συνήθειες» και την κεντρική εξουσία και συνδέοντας αυτή την περιορισμένη μάχη με την προοπτική της ανάπτυξης του λαϊκού κινήματος, που θα δώσει και άλλες προοπτικές για την Τ.Α. Και η παρέμβαση είναι αναγκαία, γιατί θα χειροτερέψουν τα πράγματα. Γιατί το σύστημα σκοπεύει να κάνει πιο «μακρινό» τον κάθε δήμο με τον «Καποδίστρια Β΄» δημιουργώντας 3-4 δήμους σε κάθε νομό, αντί για 10-15 που είναι τώρα και τους «μητροπολιτικούς» σε Αττική και νομό Θεσσαλονίκης, κ.λπ. Κι αν σήμερα κάποια γειτονικά χωριά, έστω, έχουν (κόντρα στη θέλησή τους) το δήμο «τους», με την προώθηση της δεύτερης φάσης είτε αναφέρεσαι σε δήμο είτε σε νομαρχία περίπου θα συμπίπτει. Και τις ίδιες τις νομαρχίες για να τις συνενώσουν… είναι πολλές σήμερα…

Γ. Το πράσινο, τα έργα βιτρίνας και οι …απάνθρωπες πόλεις.
Προεκλογικά το πράσινο περισσεύει στις εξαγγελίες των υποψηφίων. Πολλά λέγονται για την «ποιότητα ζωής» και την «αναβάθμισή» της. Και, βέβαια, δεν φταίει το πράσινο και καλά θα ήταν να βελτιωνόταν η ζωή που καταντάει αφόρητη. Άλλο αυτό και άλλο η κοροϊδία, τελικά.
Οποιος έχει δει την Αθήνα από πάνω με καθαρό καιρό (όσο επιτρέπει το νέφος) μένει εμβρόντητος. Τέτοια πόλη ίσως να είναι παγκόσμια πρωτοτυπία. Μια απέραντη τσιμεντούπολη χωρίς ίχνος πράσινου και με τόσες βιομηχανίες (μπορεί να “ναι λίγες στη χώρα αλλά η συντριπτική τους πλειοψηφία είναι μέσα και γύρω απ” την Αθήνα).
Μόνο ένα τέρας θα γεννούσε τέτοια τερατούπολη. Και μιλάμε για τον καπιταλισμό, που δημιούργησε πόλεις φαντάσματα, που η ζωή είναι αβίωτη σ” αυτές (δεν είναι «προνόμιο» μόνο της Αθήνας).
Χρόνια τώρα οι εξαγγελίες του πράσινου και της ποιότητας μετεκλογικά μεταφράζονται σε μερικά συντριβάνια, κάποιες ζαρντινιέρες και λουστράρισμα της βιτρίνας. Η Αθήνα (και όχι μόνο) πνίγεται στο νέφος και η ρύπανση είναι πολύ πάνω απ” τα «επιτρεπτά όρια» (ποιος τα καθορίζει;) με την πρώτη βροχή πνίγεται κόσμος (άσε, πια, τα σπίτια και τα μαγαζιά!). Για να κυκλοφορήσεις θέλεις ώρες ολόκληρες, για να βρεις να παρκάρεις πρέπει να σου «πέσει το λαχείο» (χιλιάδες αυτοκίνητα είναι παρκαρισμένα «παράνομα» αφού δεν υπάρχει χώρος).
Στα σοβαρά, οι κύριοι αυτοί, που κοροϊδεύουν τον κόσμο, πιστεύουν ότι με ψέματα θα γίνουν οι πόλεις ανθρώπινες; Τι τα θέλουν αυτά τα καραγκιοζιλίκια; Για να διορθώσεις την Αθήνα π.χ. πρέπει να τη γκρεμίσεις σύρριζα και να την ξαναχτίσεις απ” την αρχή! Και, εδώ, κυριολεκτούμε. Αλλά, άντε να την «βελτιώσουμε». Και για να γίνει αυτό πρέπει να τα βάλεις με την κυβέρνηση, με κάθετη αντιπαράθεση και κινητοποίηση όλου του κόσμου στο λεκανοπέδιο. Και όχι μόνο. Αλλά και με ιδιοκτήτες κάθε είδους. Είστε διατεθειμένοι, κύριοι, να κάνετε αγώνα ζωής να φύγουν οι βιομηχανίες απ” την Αθήνα, τον Πειραιά, την Ελευσίνα; Και παραπέρα. Ν” ανοίξετε δρόμους -στοιχειώδικα- να δημιουργήσετε κάποια πάρκα, κάποια πάρκινγκ, να φτιάξετε την αποχέτευση που να φεύγει το νερό της βροχής; Κι αν με όλα αυτά δεν θα γίνει η Αθήνα Μόσχα ή Σόφια, τουλάχιστο θα “ναι μια κάποια βελτίωση. Αλλά, ούτε απ” το μυαλό σας δεν περνάνε αυτά, τα (επαναλαμβάνουμε) στοιχειώδικα. Γιατί, κύριοι, για να φτιάξεις ανθρώπινες πόλεις, πρέπει να τα βάλεις με τον καπιταλισμό, με τα μεγάλα συμφέροντα και, μάλιστα, να τα γκρεμίσεις αυτά τα συμφέροντα. Αυτά, που υπηρετείτε, άσχετα αν λέγεστε Αβραμόπουλος, Παπουτσής, Ντόρα ή όπως αλλιώς.
Και, βέβαια, η δυσκολία να δημιουργήσεις μια κάπως ανθρώπινη ζωή στις τερατουπόλεις, έχοντας τέτοια διάθεση και κοντράροντας τα όποια συμφέροντα, είναι μεγάλη. Απαιτεί μεγάλες κινητοποιήσεις, αλλαγή συσχετισμών και πάλι τα προβλήματα θα είναι ανυπέρβλητα. Μ” αυτό το καθεστώς και με τα περιθώρια που αφήνει δεν υπάρχει καμία δυνατότητα για βελτιώσεις, έστω. Και η παραμικρή προσπάθεια για ουσιαστικά έργα θα συναντήσει τη συντονισμένη κόντρα του συστήματος και όσων ζουν σε βάρος της ίδιας της ζωής του κόσμου.

Δ. Ο δήμος μέσα από μια άλλη σκοπιά
Ετσι, όπως έχουν εκτεθεί οι εξελίξεις και απ” τη μια τα προβλήματα των πόλεων και απ” την άλλη τα προβλήματα του κόσμου, δίνουν και το περιεχόμενο της οργάνωσης στις δημοτικές εκλογές μέσα από συνδυασμούς συμμετοχής σ” αυτές ή κινήσεων παρέμβασης, αλλά και το πώς χοντρικά θα βλέπαμε να συμπεριφέρεται η δημοτική αρχή.
Η τοποθέτηση του συνδυασμού στις πολιτικές εξελίξεις είναι απαραίτητη, για να καταδείξει πού πάνε τα πράγματα και τα προβλήματα του λαού και της χώρας. Συγκεκριμένες τοποθετήσεις στα ζητήματα που εκτίθενται στο πρώτο κεφάλαιο σε συντομία αλλά που να δείχνουν την ουσία των απόψεών μας και των κατευθύνσεών μας.
Ταυτόχρονα, το ξεσκέπασμα της πολιτικής των αστικών και ρεφορμιστικών δυνάμεων και η καταγγελία των επιλογών του συστήματος και των ξένων κέντρων, που το στηρίζουν, δίνει τη δυνατότητα στον κόσμο να κρίνει και να ξεμασκαρέψει αυτές τις δυνάμεις.
Ο συνδυασμός, η κίνηση παρέμβασης είναι με το λαό στις κινητοποιήσεις του για τα προβλήματά του, αλλά και την αντίθεσή του με την αστική τάξη, την κυβέρνηση και τους ιμπεριαλιστές, Αμερικάνους και Ευρωπαίους. Και αυτή τη στάση θα θεωρούσαμε απαραίτητη για τη δημοτική αρχή, που δεν μπορεί να στέκεται «ουδέτερη» στην αντιλαϊκή πολιτική και το ξεπούλημα της χώρας και αυτό δεν νοείται με φιλολογική υπόθεση, αλλά ουσιαστική πρωτοβουλία για στήριξη των λαϊκών αγώνων και των δίκαιων αιτημάτων των εργαζόμενων.
Αλλά δεν είναι μόνο τα κεντρικά πολιτικά ζητήματα και οι κεντρικές κινητοποιήσεις του λαού. Η παρέμβασή μας προεκλογικά οφείλει να βάλει μια λογική στο πώς πρέπει να στέκεται η δημοτική αρχή στα προβλήματα των ανθρώπων της πόλης και της γύρω περιοχής. Δεν είναι δυνατό η Δ.Α. να κλείνει τα μάτια στην ανεργία, που μεγαλώνει καθημερινά, οδηγώντας στη φτώχια και την εξαθλίωση τους εργαζόμενους, τη νεολαία. Το ίδιο για τη συρρίκνωσης της αγοράς, το κλείσιμο των μαγαζιών, την υποβάθμισης των επαγγελματιών. Στις αγροτικές περιοχές, όπου η κίνηση της αγοράς σε μεγάλο ποσοστό εξαρτάται από το εισόδημα των αγροτών (είναι ζήτημα ζωής και για τις ίδιες τις πόλεις) η ΔΑ δεν μπορεί να ναι αδιάφορη για το πώς αντιμετωπίζεται ο μόχθος των αγροτών, τι θα γίνει με το βαμβάκι, τις ελιές και το λάδι, τα εσπεριδοειδή, τα καπνά, τα σιτηρά, τα φρούτα, τα λαχανικά κ.λπ. Στις βιομηχανικές περιοχές το αν κλείνουν εργοστάσια και πετιούνται οι εργάτες στο δρόμο δεν αφορά μόνο τους ίδιους αλλά και το δήμο.
Και αν για αντίκρουση των παραπάνω ισχυριστεί κάποιος «και τι να κάνει η ΔΑ, τι της περνάει απ” το χέρι» κατανοώντας τα περιθώριά της, δεν τα του πούμε ότι έχει πέρα για πέρα άδικο. Όμως αυτόν τον πολίτη, τον άνεργο φορολογεί ο δήμος, τον αγρότη που είναι ως το λαιμό στα χρέη και την ανέχεια περιμένει να δώσει κίνηση στην αγορά. Μπορεί η ΔΑ να συμπαρασταθεί σ” αυτό τον κόσμο, ν” αναδείξει τα προβλήματά του, να δει στους αγώνες τους και στη δικαίωσή τους την ίδια την άνθιση της περιοχής και του δήμου.
Η ζωή στα αστικά κέντρα είναι ανυπόφορη. Και δε φτάνουν τα οικονομικά προβλήματα του κόσμου, είναι η ίδια η μορφή των πόλεων και η λειτουργία τους που προσθέτουν άγχος, νευρικότητα και καθημερινά αδιέξοδα στους ανθρώπους. Από τις ώρες που χρειάζονται να πάνε στη δουλειά τους, την έλλειψη χώρων για ανάσες απ” την καθημερινότητα, χώρους διασκέδασης και αναψυχής, να βρουν ένα σημείο να παρκάρουν και χίλια τόσα άλλα. Δημιουργούν αυτές οι συνθήκες «νευρόσπαστα», τα αδιέξοδα οδηγούν στα ναρκωτικά (ας είναι «καλά» οι έμποροι και όσοι τους καλύπτουν), νέοι άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά, η αποξένωση απ” τον διπλανό είναι το οξύμωρο: «να ζεις μόνος μέσα σε χιλιάδες…».
Η δημοτική αρχή αντί να εξαντλείται σε μερικούς πεζόδρομους, κανένα σιντριβάνι και κάποια λουστραρίσματα, πρέπει να στραφεί στο πίσω μέρος της βιτρίνας, να προσεγγίσει τις υποβαθμισμένες περιοχές (που ζουν οι εργαζόμενοι) ν” ασχοληθεί με τη ρύπανση και τη λειτουργικότητα της πόλης. Και, επίσης, όσο και αν είναι δύσκολο να πάρει πρωτοβουλίες για στοιχειώδικη καλυτέρευση της ζωής των πολιτών, το πολιτιστικό τους επίπεδο, τα προβλήματα της νεολαίας και των ναρκωτικών, το χτύπημα της γραφειοκρατίας. Φόροι μπόλικοι μπαίνουν (αβάσταχτοι), ας γίνουν και κάποια έργα υποδομής, ας λειτουργήσει η αποχέτευση, ας σκεφτεί η ΔΑ τη ζωή των δημοτών και τις περιουσίες τους.
Φτάνει πια με τη φορομπηχτική πολιτική και τη ρουσφετολογία. Απ” την πρώτη μέρα της ορκωμοσίας της, η κάθε ΔΑ αρχίζει να επιβαρύνει με πρόσθετα τέλη τους δημότες, το ρουσφέτι και οι «πλάτες» στους «ημέτερους» δίνουν και παίρνουν. Λογικές και συμπεριφορές απαράδεκτες, μεροληψία, εκβιασμοί αντίθετων ψηφοφόρων, αδιαφορία για τα προβλήματα του κόσμου που στενάζει. Εχουν οδηγηθεί οι πιο πολλοί άνθρωποι (με το δίκιο τους) στο να λένε «όλοι είναι ίδιοι» και «τίποτε δεν μπορεί ν” αλλάξει σ” αυτή την κοινωνία».
Αν δε γίνει προσπάθεια να μπει μια άλλη λογική και ν” αλλάξουν οι νοοτροπίες, η κατάσταση είναι κιόλας αβάσταχτη, δεν πάει άλλο. Και, επιτέλους, ας κονομήσουν λιγότερα οι «ημέτεροι» ας στριμωχτεί και λίγο η ΔΑ, ας περιοριστεί η απανθρωπιά και η άκρατη εγωκεντρική αντιμετώπιση καταστάσεων. Αρχισαν να κόβονται το νερό, το φως, το τηλέφωνο σε πολλά σπίτια. Εργάτες, αγρότες, αποφεύγουν τα καφενεία γιατί δεν έχουν το «έξοδο του καφέ»! Και με τη ροή των πραγμάτων, οι πόλεις θα «ερημώσουν» κι ας έχουν χιλιάδες κόσμο. Κι αν η επανεκλογή του δημάρχου συνεπάγεται εξόφθαλμα ρουσφέτια, ας μη βγει βρε αδερφέ την επόμενη φορά, δεν είναι ούτε ισόβιος ούτε αναντικατάστατος (λες και θα χάσουμε τον «προστάτη μας»). Είναι εύκολο να πας με τους οικονομικά ισχυρούς, το δύσκολο είναι να κοντράρεις καταστάσεις και να μη ντρέπεσαι να μιλήσεις με τους δημότες, αλλά να σκύψεις πάνω στα προβλήματά τους. Ας αφήσουμε τις ανέξοδες προεκλογικές υποσχέσεις, ας βάλουμε τη λογική μαζί με τον κόσμο και όχι να το παίζουμε τοπικοί φεουδάρχες, έχει μπουχτίσει ο πολίτης από «γιορτούλες» για την τηλεόραση και «ατσαλάκωτους» κυβερνήτες…
Η οργάνωσή μας με αυτές τις θέσεις, σκέψεις, να απευθυνθεί σε άλλο κόσμο για ένα πλαίσιο παρέμβασης όπως περιγράφεται. Δεν θα μας αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι με τέτοια λογική εχθρικά. Και γιατί γνωρίζουν ότι αυτά είναι αλήθειες και γιατί ξέρουν τους εκπροσώπους των κυρίαρχων κομμάτων, ζουν χρόνια μέσα στο καθεστώς της ρεμούλας και της απανθρωπιάς. Και είναι ευκαιρία να δείξουν και οι εξωκοινοβουλευτικές οργανώσεις και άνθρωποι δημοκράτες, προοδευτικοί, ότι η κυρίαρχη λογική δεν εκμηδένισε τα πάντα, ότι υπάρχουν και αντίθετες φωνές, νοοτροπίες, θέσεις, αλλά και διάθεση να προσπαθήσουν για κάτι διαφορετικό.