Ο εθνικισμός και ο φασισμός είναι συμπληρωματικές εκφράσεις του αστικού κράτους. Αποτελούν την πιο ακραία μορφή του και λειτουργούν ως μοχλός πίεσης για τη συνολικότερη δεξιάς μετατόπισή του, αλλά και την εντατικότερη επίθεση στις εργατικές μάζες. Η έλλειψη αριστερής απάντησης και εναλλακτικού δρόμου, παράλληλα με την υποχώρηση του κομμουνιστικού εργατικού κινήματος, δημιουργούν εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη των εθνικιστικών και φασιστικών ιδεών.
Παράλληλα, η όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και η αντανάκλασή τους στην ευρύτερη περιοχή αποτελούν το «λίπασμα» με το οποίο τρέφονται και ζουν οι πιο αντιδραστικές αντιλήψεις του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού. Έτσι λοιπόν, σε αυτή τη φάση το προσφυγικό, τα Ελληνοτουρκικά και η ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ αναζωπυρώνουν τους εθνικισμούς, προβάλουν ψεύτικούς εχθρούς και αποπροσανατολίζουν την εργατική τάξη από την πάλη της.
Το σημαντικότερο όπλο που έχει η εργατική τάξη απέναντι στο κεφάλαιο είναι η ενιαία οργάνωσή της
Η κατανόηση από την πλευρά της εργατικής τάξης ότι αποτελεί ενιαίο σώμα με κοινούς στόχους, συμφέροντα και εχθρούς, η ενιαία αντίληψή της για τον ιστορικό της ρόλο και τη θέση της στην κοινωνία είναι πολύ σοβαρά βήματα προς την αναγέννηση του εργατικού επαναστατικού κινήματος της εποχής μας. Το κεφάλαιο και ο ιμπεριαλισμός ξέρουν πολύ καλά ότι η συνειδητοποίηση αυτή πρέπει πάση θυσία να σταματήσει και η ενιαία οργάνωση να κατακερματιστεί και ότι είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας για τα αφεντικά και τους κεφαλαιοκράτες οι εργάτες να μην αντιληφθούν ποιοι είναι οι φίλοι τους και ποιοι οι εχθροί τους. Με λίγα λόγια, να μη δημιουργήσει η εργατική τάξη τα πρώτα ψήγματα ενοιοποίησης και ταξικής συνείδησης που θα την βάλουν σε διαδικασία διεκδίκησης.
Οι εθνικιστικές και φασιστικές αντιλήψεις έχουν ακριβώς αυτόν τον ρόλο στο σημερινό σύστημα. Να βοηθήσουν την πολυδιάσπαση της εργατικής τάξης, να σπείρουν τη διχόνοια ανάμεσά της διαλύοντας την ταξική της ενότητα και αντικαθιστώντας την με την εθνική. Μια εθνική ενότητα ψεύτική, λειψή και αντιδραστική. Που κρατάει από την έννοια του έθνους τα πιο επιφανειακά και αντιδραστικά στοιχεία και αθωώνει το κεφάλαιο και τον ιμπεριαλισμό, αφού για όλα τα δεινά της εργατικής τάξης, για την οικονομική της κατάσταση, το χαμηλό βιοτικό της επίπεδο και τα δικαιώματα που της αρνούνται φταίει ο ξένος, ο ισλαμιστής, ο Αφρικανός και ο Ασιάτης. Η διαδικασία αυτή της διάσπασης της εργατικής τάξης έχει γίνει τέχνη για το σύστημα και τις εθνικιστικές ομάδες.
Εθνικισμός… για όλο το λαό
Έτσι λοιπόν, επειδή η εργατική τάξη με το πέρασμα του χρόνου έχει κρατήσει κομμάτια ιστορικής συνείδησης που αντανακλώνται και στις κατακτήσεις τις οποίες έχει, έπρεπε το σύστημα να λειτουργήσει ακόμα πιο παραπλανητικά για τους εργάτες. Έπρεπε να απαντήσει αυτό που οι εργάτες έβλεπαν κάθε μέρα στην παραγωγική διαδικασία, ενώ δουλεύανε μαζί με το μετανάστη συνάδελφο τους, ότι δηλαδή η θέση τους στην παραγωγή τους έφερνε σε αντίθεση με το αφεντικό τους που τους έκλεβε το μισθό και τους εκμεταλλευόταν. Απέναντι σε αυτό, η εθνικιστική ιδεολογία έπρεπε να δημιουργήσει θεωρίες συνωμοσίας (λόμπι Εβραίων που κατευθύνουν τον κόσμο κ.λπ.) ή να στοχοποιήσει τους κλέφτες πολιτικούς και τα κόμματα οι οποίοι λυμαίνονται τον τόπο (βλέπε τον λαϊκισμό και τραμπουκισμούς της Χρυσής Αυγής).
Η εθνικιστική αντίληψη διαδίδεται πιο ευκολά στα μικροαστικά στρώματα και τα εργατικά. Στα πρώτα βάσει της αδημονίας τους και της θέσης τους στην κοινωνική διαστρωμάτωση και στα δεύτερα γιατί σε συνθήκες άγριας επίθεσης και έλλειψης προοπτικής καλύπτει το κενό που δημιουργεί η μη παρέμβαση της Αριστεράς. Έτσι λοιπόν, τα πιο καταπιεσμένα στρώματα και τα πιο πολιτικά οπισθοδρομικά και καθυστερημένα κομμάτια της εργατικής τάξης παρασύρονται από τον εθνικισμό, αναμασούν το δηλητήριο του σοβινισμού και εξυπηρετούν τη διάσπαση και τον αποπροσανατολισμό της ίδιας τους της τάξης. Παράλληλα, ο εθνικισμός είναι ακραίος αντικομουνισμός, έχει φανατικό μένος απέναντι στο διεθνισμό, την αλληλεγγύη της εργατικής τάξης και την όποια έκφρασή της.
Εθνικισμός, πόλεμος και εργατική τάξη
Ο εθνικισμός οξύνει στο έπακρο την έννοια της πατρίδας, τον εθνικό φανατισμό, το μίσος για τους άλλους λαούς, τους ξένους εργάτες. Βρίσκει εύφορο έδαφος στα εθνικιστικά συλλαλητήρια για τη Μακεδονία, στο ενδεχόμενο ενός ελληνοτουρκικού πολέμου. Αρνιέται την πάλη των τάξεων και θέλει να την εξαλείψει. Αρνιέται την ύπαρξη των τάξεων. Απέναντι στη διαίρεση της κοινωνίας σε τάξεις που ανταγωνίζονται προβάλει το ενιαίο του έθνους και το υπερταξικό του κράτους (ή ακόμα και του παρακράτους) που πρέπει να ενωθεί κάτω από έναν αρχηγό.
Μπροστά στο ενδεχόμενο του πολέμου ο εθνικισμός λειτουργεί με σαφή τρόπο προς όφελος του κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού. Προτάσσει την εθνική ομοψυχία απέναντι στον κοινό εχθρό, έχει επεκτατικές βλέψεις απέναντί του και προσφέρει κάθε ρανίδα αίματος της εργατικής τάξης για τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Ο εθνικισμός θέλει τους εργάτες να σφάζονται για τα συμφέροντα των αστών και να γίνονται τα γρανάζια της πολεμικής τους μηχανής. Μπροστά στο ενδεχόμενο ενός πολέμου με την Τουρκία, την πΓΔΜ, την Αλβανία ή όποιον άλλο, ο εθνικισμός αποκρύπτει την ιμπεριαλιστική διάσταση του ζητήματος, κλείνει τα μάτια του μπροστά στην εξάρτηση και τις αμερικάνικες βάσεις, αθωώνει τον ιμπεριαλισμό και χαίρεται όσο και η αστική τάξη όταν κατεβαίνει ο 6ος στόλος στο Αιγαίο για να κάνει το διαιτητή ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Εθνικισμός και Αριστερά
Η Αριστερά σήμερα πολλές φορές, με βάση την λάθος ανάλυσή της, δημιουργεί και σοβινιστικές τάσεις. Η πρόσφατη μονόπλευρη τοποθέτηση το Θ. Παφίλη από το ΚΚΕ για την κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας έχει παραπλανητικά χαρακτηριστικά για την εργατική τάξη. Δημιουργεί το εύλογο ερώτημα: τι κάνει η εργατική τάξη και ο λαός απέναντι σε αυτή την επιθετικότητα; Περισσότερες θυσίες για να ενισχύσει το εθνικό συμφέρον (του κεφαλαίου πάντα); Τροφοδοτεί το αξιόμαχο των ελληνικών δυνάμεων και σκύβει το κεφάλι στη λιτότητα και την ανεργία, τα πιθανά σενάρια έκτακτης ανάγκης για να καλυφθούν οι στρατιωτικές δαπάνες και οι εξοπλισμοί; Γίνεται κρέας για τα κανόνια των ισχυρών και ασπάζεται τη διάλυση της ταξικής συνείδησης μπροστά στον εθνικό αντίπαλό; Ιδιαίτερα σήμερα που το κομμουνιστικό κίνημα δεν δίνει ορατή διέξοδο πάλης και προοπτικής, τι εξυπηρετεί η μονόπλευρη ανάδειξη της μιας αστικής τάξης ως αντιδραστικής και όχι και της ντόπιας που έχει τις ίδιες ευθύνες για το πώς εξελίσσεται η κατάσταση στην Κύπρο, το Αιγαίο, τα Βαλκάνια;
Αυτό που λείπει είναι η οργάνωση της εργατικής τάξης σε ταξική βάση με σαφή προσανατολισμό και στόχο το ιμπεριαλιστικό καπιταλιστικό σύστημα και τους πολιτικούς του εκφραστές. Είναι αναγκαία η οργάνωσή της σε αντιπολεμική κατεύθυνση, με προσανατολισμό την ενοποίησή της μπροστά στα πιο αντιδραστικά σενάρια που ανοίγονται. Όσο ξεκαθαρίζουν αυτά, τόσο θα υποχωρεί ο εθνικισμός και ο φασισμός.
